استخراج ارز دیجیتال لایت کوین چگونه است؟

«لایت کوین» (Litecoin) با نماد LTC یک ارز رمزنگاری شده‌ همتا‌به‌همتا و یک پروژه نرم‌افزاری «منبع باز» (Open Source) به شمار می‌رود که با گواهی‌نامه MIT/X11 عرضه شده است. لایت کوین یکی از اولین آلت کوین‌هایی است که رقابت با بیت کوین را در سال ۲۰۱۱ شروع کرد. از نظر فنی، این ارز دیجیتال تقریبا با بیت کوین یکسان است.

لایت کوین توسط چارلی لی، یکی از کارمندان گوگل ایجاد شده و به صورت منبع باز روی یکی از کلاینت‌های گیت‌هاب (GitHub) قرار گرفته است. لایت کوین مانند بیت کوین از پروتکل «اثبات کار» (Proof of Work) استفاده می‌کند. این موضوع باعث می‌شود استخراج آن نیز مانند بیت کوین باشد. در ادامه‌ این مطلب چگونگی استخراج لایت کوین را بررسی می‌کنیم و می‌گوییم استخراج آن به چه مواردی نیاز دارد.

استخراج چیست؟

ارزهای دیجیتالی که بر پایه‌ پروتکل اثبات کار فعالیت دارند، از فرایند استخراج برای معتبر ساختن بلاک‌های جدید تراکنش و مدیریت بلاک‌ چین استفاده می‌کنند.

«استخراج‌کنندگان» یا ماینرها (Miners) داده‌های تراکنش‌های مخابره شده از سوی اعضای مختلف شبکه را دریافت می‌کنند و در بلاک‌های جدید، این تراکنش‌ها را در ساختارهایی تحت عنوان «درخت مرکل» (Merkle trees) در کنار هم قرار داده و برای یافتن یک «هش» (Hash) قابل قبول فعالیت می‌کنند.

هر هش نتیجه‌ یک الگوریتم رمزنگارانه‌ یک طرفه روی مجموعه‌ای از داده‌ها است: یک «دیتاسِت» (dataset) فقط یک هش ارائه می‌کند، اما این هش نمی‌تواند برای بازسازی داده‌های اولیه مورد استفاده قرار بگیرد. در حقیقت از این هش برای اطمینان از دست نخوردنِ داده، استفاده می‌شود. از آنجا که هر بلاک حاوی هش بلاک قبلی است، اگر کسی بخواهد تراکنش قلابی در شبکه ایجاد کند، نودها (کامپیوترها یا در حقیقت همان ماینرها) بلافاصله متوجه می‌شوند. تمام این فرایند در لایت کوین دو و نیم دقیقه، و در بیت کوین ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.

استخراج ارز دیجیتال برای اطمینان از اعتبار تراکنش‌ها انجام می‌شود. در این فرایند تراکنش‌های غیرمعتبر شناسایی شده و کنار گذاشته می‌شوند. همچنین در صورتی که این فرایند به کار گرفته نشود، یک کاربر می‌تواند موجودی لایت کوین خود را چندبار خرج کند. این در حالی است که فرایند ماینینگ با محاسبات پیچیده و چند لایه‌ رمزنگاری مانع از چنین اتفاقاتی می‌شود.

استخراج یک فرایند رقابتی است. اولین ماینری که یک هش ایجاد کند که کوچک‌تر از هدف تعیین شده توسط شبکه باشد، بلاک جدید را «کشف» کرده و پاداش بلاک را (که در حال حاضر ۲۵ لایت کوین است) در کنار تمام حق‌الزحمه‌های تراکنش‌ها روی این بلاک دریافت می‌کند. از آنجا که راهی برای ایجاد یک هش کوتاه که بلاک را فعال کند وجود ندارد، نتایج ماینرها و فرایند استخراج تحت تاثیر دو عامل قرار می‌گیرد:

• شانس (که خارج از کنترل ماینرها است)
• توان محاسباتی (که قابل خریدن و حتی دزدیدن است)

به این ترتیب ماینرها برای به حداکثر رساندن توان محاسباتی از سخت‌افزارهای تخصصی استخراج استفاده می‌کنند تا شانس بیشتری برای کشف بلاک‌های جدید داشته باشند. شرکت‌های بزرگ استخراج معمولا مجموعه‌های عظیمی از این دستگاه‌ها را سرهم‌بندی کرده و از منابع خود به‌صورت هماهنگ استفاده می‌کنند.

آن‌ها همچنین اغلب در نقاطی سیستم‌های خود را مستقر می‌کنند که قیمت برق ارزان باشد. این موضوع باعث شده است که فرایند استخراج تا حد زیادی تخصصی و متمرکز شود، که این موضوع از جهات بسیار نیز مورد نقد قرار گرفته است.

 

میزان سودآوری استخراج لایت کوین

لایت کوین یکی از ارزهای دیجیتال است که علی‌رغم شباهت به بیت کوین، از نظر فنی قدرت بسیار بالایی از خود نشان داده است. این ارز دیجیتال که با شعار «مثل نقره برای طلای بیت کوین» معرفی شد، در طول یک دهه‌ گذشته توانسته به‌خوبی بازار خود را حفظ کند. این در حالی است که بسیاری از آلت‌کوین‌ها همزمان با لایت کوین مطرح شدند که امروزه هیچ‌ فردی نام آن‌ها را به یاد ندارد.

در زمان نگارش این مقاله، قیمت لایت کوین در حدود ۱۳۰ دلار برآورد شده و در نمودار یک ساله، روند قیمت این ارز دیجیتال در مجموع صعودی بوده است. از نظر حق‌الزحمه و کارمزد تراکنش‌ها در شبکه لایت کوین با کارمزدی در حدود ۰.۲۵ دلار در مقابل بیت کوین با حدود ۱۱.۳۰ دلار برای هر تراکنش به مراتب ارزان‌تر محسوب می‌شود.

همچنین با استخراج هر بلاک در ۲.۵ دقیقه، تراکنش‌ها در آن بسیار سریع‌تر انجام می‌شوند. لایت کوین نمی‌تواند مدعی ارائه‌ی سطحی از مقیاس‌پذیری شود که سیستم‌های پرداخت متمرکز مثل ویزا عرضه می‌کنند، اما به حتم، این ادعا که لایت کوین «نقره‌ای برای طلای بیت کوین» است، درست از آب در آمده است.

استخراج لایت کوین و کلیه‌ ارزهای دیجیتالِ دیگر، تحت تأثیر عوامل گوناگونی مثل هزینه‌ برق، قیمت بازار و قیمت سخت‌افزارها است. در نتیجه منطقی‌ترین کار قبل از سرمایه‌گذاری در زمینه‌ استخراج، محاسبه تمام هزینه‌ها با توجه به قیمت‌های روز است.

 

تجهیزات لازم برای استخراج لایت کوین

از جمله ادعاهای اولیه «چارلی لی» (Charlie Lee) این بود که لایت کوین را می‌توان با یک «سی‌پی‌یو» (CPU) استخراج کرد. لی برای همین منظور به جای اینکه تابع SHA-256 بیت کوین را مورد استفاده قرار بدهد، تابع هش «اسکریپت» (Scrypt) را از یکی از آلت‌کوین‌های اولیه به نام «تنبریکس» (Tenebrix) وام گرفت.

در آن زمان وی نوشته بود که «استفاده از اسکریپت به افراد اجازه می‌دهد لایت کوین را در کنار بیت کوین استخراج کنند. لایت کوین برای ماینرها با بیت کوین رقابت نمی‌کند.» واقعیت این است که خیلی چیزها از آن زمان تا‌به‌حال عوض شده است و استخراج لایت کوین بدون دستگاه‌های تخصصی دیگر سودآور نیست.

در روزهای اولیه، حتی بیت کوین را هم می‌شد با یک سی‌پی‌یو استخراج کرد. در سال ۲۰۱۱ اما رقابت بر سر استخراج بیت کوین بالا گرفت و این موضوع باعث شد تنها راه استخراج سودآور بیت کوین استفاده از جی‌پی‌یو (GPU: واحد پردازنده گرافیکی) باشد.

در حقیقت آقای لی تابع اسکریپت را برای این انتخاب کرد که امکان استخراج لایت کوین از طریق سی‌پی‌یو وجود داشته باشد، اما به‌زودی برای استخراج آن از جی‌پی‌یو نیز استفاده می‌شد. بعد از این سخت‌افزارهای اسیک (ASICs: مدارهای یکپارچه‌ ویژه اپلیکیشن) برای اجرای تابع SHA-256 توسعه یافتند و بیشتر ماینرهای بیت کوین به‌سمت استفاده از آن‌ها رفتند.

آقای لی در سال ۲۰۱۷ توضیح داد که «وقتی استخراج بیت کوین از جی‌پی‌یو به آسیک تغییر کرد، لایت کوین شانس آورد چرا که تمام جی‌پی‌یو های قبلی بیت کوین، به دنبال یک ارز دیجیتال برای استخراج بودند و درست همان موقع بود که استخراج لایت کوین از سی‌پی‌یو به جی‌پی‌یو منتقل شد». البته این روند به زودی تغییر کرد و دستگاه‌های آسیک برای تابع اسکریپت نیز توسعه یافتند، تا جایی که امروز دیگر استخراج لایت کوین بدون این سخت‌افزارها اگر غیرممکن نباشد، خیلی سخت است.

یکی از سخت‌افزارهای محبوب برای استخراج اسکریپت، دستگاه «آنتی‌ماینر ال3+» (Antiminer L3+) از «بیت‌مین» (Bitmain) است. این دستگاه یکی از دستگاه‌های استخراج کمیاب است که بلافاصله پس از تولید به فروش می‌رود. دستگاه رقیب این دستگاه، ماینر A4+ LTCMaster به شمار می‌رود که محصول شرکت «اینوسیلیکون» (Innosilicon) است. گزینه‌های دیگری نیز از جمله دستگاه‌های آسیک موجود است، اما نمونه‌های جدید آن‌ها حدود ۲۰۰۰ دلاری قیمت دارند و سریع هم فروش می‌روند. همچنین استفاده از دستگاه‌های قدیمی توصیه نمی‌شود چرا که سودآوری چندانی ندارند.

همچنین بهتر است توجه داشته باشید که سخت‌افزارهای اسیکِ تابع اسکریپت، می‌توانند ارزهای دیجیتال دیگر با همین تابع را نیز استخراج کنند. به عبارت دیگر، در صورت خرید این نوع دستگاه‌ها می‌توانید در صورت سودآور نبودن لایت کوین، با توجه به قیمت ارزهای دیجیتال دیگری که از تابع اسکریپت استفاده می‌کنند، استخراج سودآوری داشته باشید.

 

عضو شدن در استخرهای استخراج لایت کوین

بعد از انتخاب سخت‌افزار لازم است تصمیم بگیرید که به چه صورت می‌خواهید استخراج کنید: به صورت تکی، یا در یک «استخر استخراج» (Mining pool)؟ با استخراج تکی یا سولو (solo) ممکن است مدت‌ها بدون کشف بلاک بمانید. مزیت آن هم در این است که اگر بتوانید یک بلاک کشف کنید، تمام پاداش آن، یعنی ۲۵ لایت کوین مال خودتان می‌شود. اجازه بدهید خیال‌تان را راحت کنیم، این اتفاق تنها زمانی ممکن است که توان هش بسیار بالایی (چندین دستگاه آسیک) داشته باشید. اگر می‌خواهید تکی با جی‌پی‌یو یا سی‌پی‌یو استخراج کنید، در حقیقت شانس به دست آوردن لایت کوین شما صفر است.

استخراج استخری، که در آن تعداد زیادی از ماینرها توان هش خود را با هم ترکیب کرده و به همین نسبت نیز درآمدها را تقسیم می‌کنند، همچنان شانس سودآوری دارد؛ استخر شما ممکن است سه بلاک از ده بلاک پیدا کند، بعد دویست بلاک برای پیدا کردن بلاک بعدی منتظر بماند. حتی اگر این اتفاق هم بیفتد، درآمد شما باز در یک استخر بیشتر خواهد بود؛ نکته هم در اینجاست که شما سهم کوچکی از هر بلاکی که در استخر کشف می‌شود به دست می‌آورید.

امنیت نکته مهم دیگری است که در انتخاب استخر استخراج لایت کوین لازم است به آن توجه داشته باشید. بعضی از استخرها شهرت بسیار خوبی دارند، اما بعضی از آن‌ها حتی مشکوک به کلاه‌برداری نیز هستند. حتی در صورت درستکار بودن، بسیاری از آ‌ن‌ها ممکن است قربانی هکرها شوند.

برای همین قبل از پیوستن به یک استخر، لازم است که تاریخچه‌ آن، نظرات کاربران و تیم رهبری آن را بررسی کنید. درست مثل صرافی‌ها و تمام شرکت‌های ثالث، بهتر است همیشه کمترین تعداد لایت کوین ممکن را در استخر نگه دارید و لایت کوین‌های خود را به کیف پول مورد اعتماد خود منتقل کنید.

در ادامه می‌توانید استخرهای استخراج لایت کوین را در کنار سهم هر یک از آن‌ها در این بازار بررسی کنید:

• «انت‌پول» (Antpool) با سهم ۲۹.۳ درصدی
• «لایت کوین‌پول» (LitecoinPool) با سهم ۲۳
• «ال‌تی‌سی‌.تاپ» (LTC) با سهم ۲۰.۸ درصدی
• «اف‌توپول» (F2Pool) با سهم ۱۸.۳ درصدی
• «ویا‌بی‌تی‌سی» (ViaBTC) با سهم ۱۲.۷ درصدی
• موارد متفرقه: ۶.۵ درصد
• LQoMbJnzRK: با سهم ۵.۹ درصدی
• «بی‌دبلیو.کام» (BW.com) با سهم ۵.۶ درصدی

در نهایت لازم است هنگام انتخاب یک استخر به سهم آن از بازار توجه کنید. عضو شدن در بزرگ‌ترین استخر باتوجه به اینکه شانس بیشتری برای کشف بلاک‌های جدید دارد به حتم تحریک‌کننده است. اما به هر ترتیب علاوه بر بازار، لازم است به نکات امنیتی نیز توجه داشته باشید.

 

سخن پایانی

لایت کوین یکی از ارزهای دیجیتال قدیمی است که از نظر فنی خوش‌ساخت و قدرتمند در نظر گرفته می‌شود. استخراج این ارز دیجیتال بر اساس تابع اسکریپت در پروتکل اثبات کار انجام می‌شود. این تابع در ابتدا برای این به کار برده شد که ماینرها بتوانند با سی‌پی‌یو لایت کوین را استخراج کنند. به هر ترتیب، این ایده در عمل شکست خورد و ماینرهای زیادی با استفاده از سخت‌افزارهای تخصصی شروع به استخراج لایت کوین کردند.

در حال حاضر به‌جز دستگاه‌های آسیک که برای استخراج با تابع اسکریپت طراحی شده‌اند، ماینرهای جی‌پی‌یو مخصوص شرکت بیت‌مین و اینوسیلیکون برای استخراج لایت کوین مناسب هستند. این دستگاه‌ها توان هش مناسبی در اختیار ماینرها می‌گذارند که با کمک آن می‌توانند شانس بیشتری برای کشف بلاک‌های جدید داشته باشند. به هر ترتیب، پیش از شروع سرمایه‌گذاری روی استخراج لایت کوین، لازم است به‌خوبی بازار را بررسی کرده و از سودآور بودن این فرایند اطمینان حاصل کنید.