پای نتورک (pi network) چیست؟ آیا کلاهبرداری است؟

ارز دیجیتال پای یکی از پروژه‌های پرسروصدا در حوزه‌ کریپتو به‌شمار می‌رود که چند سالی است کاربرهای زیادی را به خود جذب کرده و کارشناس‌ها نظرات مختلفی راجع به آن دارند. این پروژه که بیشتر با بنیان‌گذاران دانشگاهی خود معروف شده، تفاوت‌های قابل توجهی با شبکه‌ دیگر ارزهای دیجیتال دارد، به طوری که احتمال کلاهبرداری و اسکم بودن آن بیشتر از درست بودن آن است.

سرعت رشد فناوری‌های غیرمتمرکز، به خصوص بلاک چین و رمزارزها به قدری زیاد است که تنوع پروژه‌ها روزبه‌روز در حال افزایش بوده و طبیعی ‌است در این بین، افرادی بخواهند با پروژه‌های بی‌هدف یا پانزی، از سرمایه یا اطلاعات کاربرها سوء‌استفاده کنند.

پای نتورک یک وب‌سایت مستقل، اپلیکیشن موبایل و دسکتاپ، وایت‌پیپر و خیلی فاکتور‌های مثبت دیگر دارد و به این سادگی‌ها و بدون تحلیل و بررسی نمی‌توان به طور قطع در مورد کلاهبرداری بودن یا نبودن آن نظر داد. ما در این مقاله سعی داریم مهم‌ترین فاکتورهای ارز دیجیتال پای نتورک را بررسی کنیم تا بتوانیم بهتر با هدف و مسیر حرکت این پروژه‌ مرموز آشنا شویم. تا پایان همراه ما باشید.

ارز دیجیتال پای

ارز دیجیتال «پای نتورک» (Pi Network) خود را یک شبکه‌ بلاک چین غیرمتمرکز معرفی می‌کند و می‌خواهد دسترسی همه‌ کاربرها به پول دیجیتال را تسهیل بخشد. پای نتورک مدعیست کاربرها با نصب اپلیکیشن موبایل، به‌صورت روزانه می‌توانند در فرایندی که اسم آن را ماینینگ گذاشته است (البته تفاوت زیادی با آنچه که ما به عنوان ماینینگ یا استخراج می‌شناسیم دارد) به کاربرها اجازه می‌دهد ارز دیجیتال این شبکه را که «پای» (Pi) نام دارد به دست آورند.

اگر در بین مقالات خارجی راجع به این پروژه تحقیق کنید،‌ مدام از بنیان‌گذاران دانشگاهی پای نتورک می‌شنوید که کمی سوال‌برانگیز است. چرا به جای تمرکز روی هدف و جزئیات پروژه مدام بر مدرک دانشگاهی سازندگان تاکید می‌شود؟ به هر جهت این پروژه توسط Nicolas Kokkalis ،Chengdiao Fan و Vince McPhillip که همگی دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترای دانشگاه Standford هستند، ساخته شده است.

البته در حال حاضر نام نفر سوم یعنی McPhillip در وب‌سایت پای وجود ندارد و گویا حذف شده است. آن‌ها پروژه‌ پای نتورک و اپلیکیشن پای را در روز چهاردهم مارس ۲۰۱۹ که به روز جهانی پای (همان عدد پی در ریاضی) معروف است، منتشر کردند.

هدف پای نتورک طبق چیزی که در «وایت پیپر» (White Paper) این پروژه نوشته شده، ایجاد یک پلتفرم امن و غیرمتمرکز است که به طور کامل توسط کاربرها اجرا می‌شود، از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) پشتیبانی کرده و یک ارز دیجیتال کاربردی به مردم ارائه ‌خواهد کرد. پای نتورک در حقیقت می‌خواهد یک بازار همتا‌به‌همتا ایجاد کند که بر اساس واحد پولی Pi کار می‌کند.

پای نتورک معتقد است قیمت خرید یا هزینه‌ استخراج ارزی مثل بیت کوین و اتریوم خیلی زیاد است و به همین دلیل، عده‌ زیادی از مردم توانایی بهره‌مندی از مزایای این رمزارزها را ندارد. در ادامه در مورد طرز کار شبکه‌ ارز دیجیتال پای و اینکه در حال حاضر در چه فازی قرار دارد بیشتر صحبت می‌کنیم.

شبکه پای چطور کار می‌کند؟

شبکه‌ پای بر اساس مدل اجماع شبکه‌ «استلار» (Stellar) ساخته شده که به آن SCP (Stellar Consensus Protocol) گفته می‌شود. پس برای درک چگونگی عملکرد شبکه پای باید ابتدا بدانیم پروتکل SCP چطور کار می‌کند.

تمام شبکه‌های غیرمتمرکز برای برقراری امنیت و تضمین پردازش صحیح اطلاعات و جلوگیری از حملاتی مثل «دوبار خرج کردن» (Double Spending) و «حمله‌ ۵۱٪» (51% Attack) باید از مکانیزمی استفاده کنند که به شبکه قابلیت «تحمل خطای بیزانس» (Byzantine Fault Tolerant) یا همان BFT را بدهد.

منظور از تحمل خطای بیزانس این است که شبکه با نظر اکثریت «نودها» (Nodes) کار کند و در صورت اقدام غیر مجاز یک یا چند نود محدود، فرایند پردازشی شبکه دچار اختلال نشود چون اکثریت نودها صادقانه فعالیت می‌کنند. مثلا شبکه‌ بیت کوین برای این منظور از الگوریتم اجماع «گواه اثبات کار» (PoW) استفاده می‌کند و نیازمند مصرف برق و قدرت پردازشی زیادی است.

بیش از این بحث را پیچیده نکرده و به این میزان بسنده می‌کنیم که شبکه‌ ارز دیجیتال پای نتورک بر اساس پروتکل اجماع SCP‌ ساخته شده که آن هم از پروتکل FBA‌ یا Federated Byzantine Agreement استفاده می‌کند و در آن هر «ولیدیتور» (Validator) یا تأییدکننده می‌تواند ولیدیتورهای مورد اعتماد خود را انتخاب کرده و سیستم بر اساس یک میزان نسبی از ولیدیتورهای مورد اعتماد کار می‌کند. پروسه‌ تأیید تراکنش‌ها در چنین شبکه‌ای بین ۳ تا ۵ ثانیه طول می‌کشد که بسیار سریع‌تر از بلاک چین‌های بیت کوین و اتریوم است؛ به همین خاطر در وایت پیپر این ارز، تأکید زیادی روی این مسئله شده است.

نکته‌ قابل توجه این است که شبکه ارز دیجیتال پای با توجه به هدف خود که ایجاد یک شبکه‌ جهانی برای تمام مردم عادی است، در مرحله‌ اول فعالیت خود تنها روی جذب کاربر و نصب اپلیکیشن پای سرمایه‌گذاری کرده و شبکه‌ اصلی یا همان Mainnet هنوز راه‌اندازی نشده است. در واقع کاربرها باید اپلیکیشن موبایل پای نتورک را نصب و هر ۲۴ ساعت یکبار وارد آن شده و روی دکمه‌ مخصوصی کلیک کنند. با این کار یک شمارنده در برنامه فعال شده و مشغول استخراج ارز پای می‌شود.

هر چه کاربر بتواند افراد بیشتری را به برنامه دعوت کند، سرعت استخراجش بیشتر می‌شود. البته کاربرها در این شبکه می‌توانند یک یا چند نقش از بین Pioneers ،Contributors ،Ambassadors و Nodes‌ داشته باشند. Pioneers‌ به عنوان اولین سطح کاربری به افرادی گفته می‌شود که در هر ۲۴ ساعت، یکبار برنامه را باز و روی گزینه‌ استخراج کلیک می‌کنند تا ثابت شود ربات نیستند. Contributors به افرادی گفته می‌شود که چندین Pioneer را به عنوان افراد مورد اعتماد به شبکه معرفی کنند. Ambassadors کاربرهای جدید را به شبکه اضافه می‌کنند و Nodes تنها به افرادی گفته می‌شود که نسخه‌ دسکتاپ برنامه‌ پای که حاوی کدهای اصلی شبکه است را روی کامپیوتر خود نصب و اجرا کنند.

در حقیقت اتفاقی که می‌افتد این است که با هر بار باز کردن برنامه و کلیک روی دکمه‌ استخراج، چیزی ماین نمی‌شود، چون هنوز شبکه‌ای راه‌اندازی نشده و تراکنشی وجود ندارد که بخواهد پردازش شود و تمام سکه‌هایی که برای هر نفر در اپلیکیشن نشان داده می‌شود، قرار است در فاز نهایی این پروژه به کیف پول هر کاربر منتقل شود.

آیا پای نتورک قابل اعتماد است؟

ارز دیجیتال پای نتورک در فاز اول که طراحی و توزیع اپلیکیشن بین کاربرها بود، توانست در مدت کمی چند میلیون نصب را تجربه کند و اکنون در فاز دوم به نام Testnet قرار دارد. در حقیقت در فاز نخست، بیشتر توجه روی نصب اپلیکیشن موبایل بود ولی هدف فاز دوم، افزایش تعداد نودهای دسکتاپ است.

در این فاز تمام پردازش‌ها به طور موازی با فاز اول پیش می‌رود و در اصطلاح برای تست و آزمایش و مقایسه‌ شبکه توسط توسعه‌دهنده‌ها طراحی شده است. قرار است زمانی که شبکه آمادگی لازم را پیدا کند،‌ انتقال به فاز سوم که همان شبکه‌ اصلی یا Mainnet است صورت بگیرد که در وایت‌پیپر، زمان مشخصی برای آن اعلام نشده است.

درست است که یک بلاک چین بدون نودها و کاربرهایش هیچوقت به جایی نمی‌رسد، اما اینکه تمام فعالیت‌های یک شبکه فقط به تعداد کاربرها بستگی داشته باشد و همه‌ آن‌ها بدون دیدن یا تجربه‌ هیچ قابلیتی از این شبکه، برای یک مدت چند ساله مجبور باشند هر روز حضور خود را در شبکه از طریق اپلیکشین اعلام کنند،‌ کمی عجیب به نظر می‌رسد.

علت مشکوک بودن پای نتورک به کلاهبرداری

اگر وایت پیپر بیت کوین را مطالعه کنید، به خوبی تفاوت آن را با وایت پیپر پای نتورک احساس خواهید کرد. وایت پیپر‌ها اصولا متن‌های فنی هستند و مخصوص توسعه‌دهنده‌ها نوشته می‌شوند، ولی کاربرهای عادی با کمی اطلاعات از این حوزه نیز می‌توانند چیزهای زیادی از آن‌ها دریابند. وایت پیپرها متن‌های خلاصه‌ای هستند و در ابتدا مشکل یا نیاز را معرفی و سپس راه‌حل معقول خود را برای حل آن مشکل را توضیح می‌دهند. هنگام مطالعه‌ وایت پیپر پای، در چندین صفحه فقط به بیان مقدمات و توضیحات فناوری توزیع‌شده، بلاک چین، بیت کوین و نقاط ضعف آن و مسائل این چنینی پرداخته شده است.

البته این متن، کامل است و کاری که پای نتورک قرار است انجام دهد را به طور کامل توضیح داده، اما کمی بیش از حد به مقدمات پرداخته شده و توضیحات زیادی راجع به الگوریتم اجماع شبکه‌ استلار داده شده است. چیزی که کمی ماجرا را مشکوک می‌کند، این است که بارها در متن وایت پیپر ذکر شده که توزیع سکه‌ها در شبکه‌ای مثل بیت کوین عادلانه نیست و افراد در گذشته، با صرف انرژی و هزینه‌ کمتر،‌ سکه‌های بیشتری را به دست آورده‌اند و افراد هر چه دیرتر به شبکه بپیوندند، باید هزینه‌ بیشتری برای تعداد کمتری از سکه‌ها بپردازند.

اشاره به چنین موضوعی در نگاه اول درست به نظر می‌رسد؛ اما اولا قیمت سکه‌ها در سال‌های ابتدایی فعالیت بیت کوین زیر ۱ دلار نیز بوده و اگر ارزش دلاری هر سکه را در نظر بگیریم، این اختلاف در تعداد، بسیار کمتر می‌شود.

دوما خودِ شبکه‌ پای نیز به افرادی که زودتر به شبکه بپیوندند و زودتر بتوانند افراد بیشتری را به شبکه معرفی کنند، سرعت استخراج بیشتری می‌دهد. البته ذکر شده که راه‌کاری برای رفع این مشکل نیز دارند ولی روی کاغذ همه‌چیز مشابه بیت کوین است و تفاوتی نمی‌کند.

ممکن است عده‌ای بگویند: ما که چیزی از دست نمی‌دهیم و هزینه‌ای برای استخراج این ارز پرداخت نکرده و نخواهیم کرد؛ پس چه ضرری دارد شانس خود را برای استخراج بیشتر و شاید ثروتمندشدن در آینده امتحان کنیم؟ درست است که کاربرها پولی وارد این سیستم نکرده‌اند، اما زمان و انرژی یک جامعه‌ چند میلیون نفری درگیر این پروژه است و کمترین سوء‌استفاده‌ای که می‌توان از یک جمع میلیونی کرد، هدف تبلیغات قراردادن آن‌هاست.

یعنی ممکن است مالکان پروژه همان‌طور که اکنون نیز این کار را انجام می‌دهند، با پخش تبلیغات در اپلیکیشن، درآمد زیادی کسب کنند و در فاز نهایی که شبکه راه‌اندازی شد، با خریدهای بزرگ، قیمت را به طور تصاعدی افزایش داده و با فروش ناگهانی سکه‌های خود، سود بسیار بزرگی کرده و شبکه را رها کنند.

قیمت ارز دیجیتال پای

ارز دیجیتال پای هنوز وارد فاز نهایی Mainnet‌ نشده و فاقد ارزش دلاری است. اگر نام Pi Network را در سایت کوین‌مارکت‌کپ جستجو کنید، هنوز هیچ اطلاعتی از جزئیات پروژه یافت نمی‌شود؛ پس تمام افرادی که به هر تعداد از سکه‌های Pi‌ را در اپلیکیشن خود استخراج کرده‌اند، هنوز هیچ ارزشی نداشته و قابل خرید و فروش نبوده و قابلیت انتقال نیز ندارد.

قرار است بعد از راه‌اندازی شبکه اصلی، سکه‌های هر کاربر به کیف پول اصلی او در شبکه نهایی منتقل و امکان خرید و فروش آن فراهم شود؛ ولی در حال حاضر این شبکه در وضعیت Testnet بوده و ارز دیجیتال پای در هیچ صرافی لیست نشده و ارزشی پولی ندارد.

در پای نتورک سرمایه گذاری کنیم؟

هیچ‌کس از ثروتمند ‌شدن بدش نمی‌آید. همه‌ ما دوست داریم زمان به عقب برگردد تا بتوانیم بیت کوینِ چند سِنتی بخریم. نکته‌ای که نباید از یاد ببریم این است که هر پروژه‌ای که در ابتدا سکه‌ رایگان یا ارزان‌قیمت به کاربرها می‌دهد، الزاما رشد نخواهد کرد. اگر چیزی به نام بیت کوین، به این چیزی که امروز می‌بینیم تبدیل شده و قیمت‌های ۵۰ و ۶۰ هزار دلار را هم تجربه کرده است، دلیلی داشته و آن هم ناب بودن ایده و خلق یک ارزش و رفع یک نیاز در دنیای مالی بوده است. قطعأ باید به پای نتورک یا هر پروژه‌ دیگری که بیش از حد به گسترش شبکه و دعوت به معرفی اعضای بیشتر به شبکه تأکید می‌کند، شک کنیم.

البته همان‌طور که اشاره شد، نصب برنامه ارز دیجیتال پای به ظاهر هزینه‌ای ندارد و می‌توانید آن را روی موبایل خود نصب کرده و مانند کاربرهای قبلی، روزی یکبار به آن مراجعه کرده و دکمه‌ استخراج را بزنید. در این بین تبلیغاتی که ممکن است برای شما نمایش داده شود که آن‌ها را ببینید.

نکته اینجاست که پروژه‌های ارزشمند کریپتویی این‌گونه فعالیت نمی‌کنند و اگر سرگذشت هر کدام از ایده‌های توسعه‌ یافته که به جایگاه قابل قبولی در این بازار رسیده‌اند را بررسی کنید، هیچ‌کدام کاربرها را دعوت به چنین کارهایی نکرده‌اند.

به هر حال اگر نگران زمان و انرژی خود نیستید و می‌خواهید شانس خود را در مورد ارز دیجیتال پای امتحان کنید، بهتر است این کار را با آگاهی به این مسائل انجام دهید. ممکن است ایده‌ پای در آینده کاملا عملی و ارزشمند شود، ولی طبق پارامترهایی که امروز در دنیای کریپتو برای ارزیابی پروژه‌ها وجود دارد، احتمال شکست و پانزی بودن این نوع شبکه‌ها بسیار زیاد است.

سخن پایانی

پروژه‌ ارز دیجیتال پای توانسته در کمتر از سه سال بیش از ۱۰ میلیون کاربر جذب کند. این تعداد کاربر حتی از برخی از پروژه‌های مطرح نیز بیشتر است که باعث می‌شود این پروژه زیر ذره‌بین کارشناس‌های زیادی قرار بگیرد. کاربرهای پای نتورک با نصب اپلیکیشن پای و ثبت مشخصات خود به‌راحتی می‌توانند عضو این شبکه شده و با روزی یکبار ورود به برنامه و فشردن گزینه‌ استخراج،‌ سکه‌های پای به دست بیاورند. این شبکه هنوز در فاز تست قرار دارد و شبکه‌ اصلی آن راه‌اندازی نشده و هیچ یک از این سکه‌ها ارزش دلاری نداشته و در هیچ صرافی‌ای قابل معامله نیستند.

هنوز نمی‌توان به طور قطعی این پروژه را کلاهبرداری و پانزی نامید، ولی فاکتورهای مشکوک زیادی در آن وجود دارد که باعث می‌شود فاصله‌ زیادی با دیگر پروژه‌های سالم و ارزشمند داشته باشد. یادمان باشد که حوزه‌ کریپتو هنوز در ابتدای راه قرار دارد و عده‌ای بیت کوین را نیز در سال‌های نخست مسخره می‌کردند، اما این مسئله نباید باعث شود که با چشمانی بسته، وارد هر پروژه با هر ایده‌ای شویم. ما هم مثل شما منتظریم تا در ماه‌های آینده، خبرهای دقیق‌تری از وضعیت شبکه ارز دیجیتال پای بشنویم.

ارتباط مستقیم با کارشناسان حسینی فایننس شما هم به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی و کسب سود از اون‌ها فکر می‌کنید اما نمی‌دونید چطور باید شروع کنید؟

برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.

حالت دوم

نام و نام‌خانوادگی خود را وارد نمایید(ضروری)

شماره همراه خود را وارد نمایید(ضروری)

(ضروری)

انتخاب نمایید9 الی 1212 الی 1515 الی 17