وایت پیپر (White Paper) چیست و چطور بررسی می‌شود؟

دنیای ارزهای دیجیتال با پذیرفته شدن میان عموم مردم، هر روزه در حال گسترش یافتن است. طی سال‌های اخیر، با محبوبیت این ارزها تعداد زیادی ارز دیجیتال روانه بازار شده است. زمانی که یک ارز دیجیتال برای اولین‌بار طراحی می‌شود، با خود یک سند به همراه دارد که تمام اطلاعات پروژه در آن آمده است؛ این سند را «وایت پیپر» (White Paper) ارز دیجیتال می‌نامند.

اغلب سرمایه‌گذاران برای اینکه ارز دیجیتالی را بخرند که تازه وارد بازار شده، ابتدا وایت پیپر آن را مطالعه می‌کنند تا اطلاعاتی در مورد نقشه راه و سرمایه پروژه بدست آورند.

در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم وایت پیپر ارز دیجیتال، کاربرد و نحوه نوشتن آن آشنا کنیم. اگر به دنیای پر رمز و راز ارزهای دیجیتال علاقه دارید، حتما تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

تعریفی از وایت پیپر

«کاغذ سفید» یا «مقاله سفید» یا وایت پیپر (White Paper) سند اطلاعاتی است که برای ترغیب مردم به پشتیبانی از یک محصول، خدمات یا ایده نوشته می‌شود. وایت پیپر نوعی سند است که معمولا به‌واسطه‌ یک کمپانی یا سازمان غیردولتی به انتشار می‌رسد تا ویژگی‌های یک محصول را به‌طور مفصل معرفی کند.

وایت پیپرها به گونه‌ای نوشته می‌شوند که بتوان از آن‌ها به‌عنوان نوعی ابزار بازاریابی استفاده کرد. هدف اصلی وایت پیپر تبلیغ یک محصول، سرویس، فناوری و همچنین تاثیرگذاری روی تصمیم مشتری در زمان حال و آینده است.

تعداد زیادی از کاغذهای سفید برای اهداف بازاریابی بیزینس به بیزینس یا B2B (Business to Business) مانند بازاریابی بین تولیدکننده و عمده‌فروش یا عمده‌فروش و خرده‌فروش، طراحی شده‌اند. همچنین وایت پیپرها برای اهداف دولتی و تحت عنوان راهی برای ارائه‌ سیاست‌ها، مورد آزمایش قرار دادن واکنش عمومی و قوانین دولتی نیز به کار برده می‌شوند.

وایت پیپر به‌منظور آگاهی دادن و ترغیب کردن کمپانی‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد تا محصول یا فناوری معرفی‌شده را نشان دهد. همچنین وایت پیپر باید مشخص کند که چرا محصول مورد نظر برای حل کردن یک مشکل یا رفع چالشی مشخص، بهتر از نمونه‌های مشابه عمل می‌کند.

البته بد نیست بدانید که وایت پیپرها شبیه به دیگر محصولات بازاریابی مانند بروشورها عمل نمی‌کنند و کاملا متفاوت هستند. بروشورها و سایر موارد بازاریابی پر از تبلیغات مبالغه‌آمیز هستند؛ در صورتی که هدف از نوشتن یک وایت پیپر فقط و فقط در میان گذاشتن اطلاعات فنی محصول است. به‌طور کلی وایت پیپرها باید حداقل ۲۵۰۰ کلمه باشند و به‌صورت آکادمیک نوشته شوند.

 

وایت پیپر در دنیای ارز دیجیتال

در دنیای ارزهای دیجیتال، وایت پیپر به سندی گفته می‌شود که به وسیله‌ یک شرکت یا استارت آپ نوشته شده و هدف آن ارائه‌ اطلاعات و جذب سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری روی پروژه‌ مورد نظر است. ارزهای دیجیتال درست مانند دیگر تجارت‌ها و صنایع مالی، استفاده‌های متفاوتی از وایت پیپرها می‌کنند. این وایت پیپرها، اطلاعاتی در رابطه با ارزهای رمزگذاری‌شده در اختیار مخاطب قرار می‌دهند. وایت پیپر در واقع هدف و فناوری پشت ارز دیجیتال را به طور کامل شرح می‌دهد.

کاغذ سفید به دست سازندگان، بنیان‌گذاران و توسعه‌دهندگان ارزهای دیجیتال نوشته شده و جدول‌ها و نمودارهای مرتبط با «کریپتوکارنسی‌ها» یا همان «رمزارزها» را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد. با در نظر گرفتن این موضوع که تا به حال صدها و هزاران ارز دیجیتال ساخته شده است، پس تعداد زیادی وایت پیپر نیز باید وجود داشته باشد. اولین قدم برای رسمی کردن ارز دیجیتال، منتشر کردن یک کاغذ سفید در رابطه با اطلاعات آن است.

وایت پیپرها زمان «عرضه‌ اولیه‌ کوین» (ICO) و دیگر مدل‌های عرضه‌ یک ارز مانند پیشنهاد اولیه‌ مبادله (IEO) انتشار پیدا می‌کنند. وایت پیپرهای ارزهای دیجیتال حاوی اطلاعاتی مانند مکانیزم اجماع پروژه، نحوه‌ عملکرد نودها، کاربرد توکن و… هستند. همچنین هدف پروژه، زمان و تاریخ شروع جمع کردن سرمایه، اعضای دخیل در تیم و تجارب آن‌ها نیز باید در وایت پیپر عنوان شود. در برخی موارد اگر نیاز باشد، وایت پیپر را در دو نسخه‌ کامل و خلاصه ارائه می‌دهند.

لازم به ذکر است که تمام وایت پیپرها ساختار شبیه به هم ندارند اما مواردی مانند: معرفی پروژه به شکل کلی، توضیح مشکلات موجود، توضیح راه حل فنی پروژه، کارایی پروژه، نقشه‌ راه و جزئیات کامل در رابطه با ارز دیجیتال در تمام وایت پیپرها وجود دارد. این مقالات اکثر اوقات در دسترس همه‌ علاقه‌مندان قرار می‌گیرد تا با مطالعه‌ آن اطلاعات زیادی در رابطه با طرح و ایده‌ پروژه دستگیرشان شود. به عنوان نمونه وایت پیپر بیت کوین در سال ۲۰۰۸ توسط خالق آن منتشر شد و هنوز هم در دسترس است.

یکی از مهم‌ترین مزایای مطالعه‌ وایت پیپر آشنایی بیشتر با پروژه و میزان تعهد تیم آن به کار است. مطالعه کردن وایت پیپر جلوی اشتباهات احتمالی در سرمایه‌گذاری را می‌گیرد؛ چرا که برخی از پروژه‌های ارزهای دیجیتال بسیار غیرواقعی هستند و در دنیای فیزیکی در حال حاضر عملی کردن آن‌ها ممکن نیست.

علاوه بر این، بسیاری از پروژه‌ها ایده‌های تکراری دارند و برخی نیز فقط به منظور کلاهبرداری و جذب سرمایه راه‌اندازی می‌شوند. از آنجایی که در موضوعات مالی دنیای امروز، باختن سرمایه و ضرر و زیان بعد از آن امری شایع است، مطالعه‌ وایت پیپر به شما کمک می‌کند تا بدانید کدام ارز دیجیتالی ارزش سرمایه‌گذاری دارد و کدام‌یک موقتی و بی‌فایده است.

پیش از ادامه لازم به ذکر است که برخی از ارزهای دیجیتال نیز در رابطه با اطلاعات خود مقاله‌ای با نام «کاغذ سبک» یا «لایت پیپر» (Light Paper) منتشر می‌کنند که درست مانند وایت پیپر، هدف و فناوری پشت ارز دیجیتال را توضیح می‌دهند با این تفاوت که برخلاف کاغذ سفید، لایت پیپرها پدیده‌ای فنی به‌شمار نمی‌روند.

 

کاربردهای وایت پیپر

همان‌طور که قبل‌تر ذکر شد در واقع هدف از نوشتن و انتشار وایت پیپر ترویج یک محصول، خدمات یا فناوری است که به طور مستقیم روی نظر خریداران تأثیر خواهد گذاشت. وایت پیپرها در دنیای ارزهای دیجیتال و عرضه‌ی اولیه‌ سکه کاربردهای بسیار زیادی دارند. این مقاله‌های سفید شامل نقشه‌ راهی می‌شوند که باید توضیحات کاملی در رابطه با مسائل فنی پروژه و مسیر راه توسعه، ارائه بدهند.

همچنین برنامه‌ی ۱۲ تا ۲۴ ماهه‌ای از مسیر آینده‌ پروژه و راه‌اندازی مدل بتا نیز، می‌تواند جزوی از محتوای وایت پیپر باشد. شما به عنوان یک سرمایه‌گذار حق دارید بدانید که پول‌تان کجا خرج می‌شود و به چه مقدار پول برای انجام برنامه‌های پروژه نیاز دارید.

کاربرد کاغذ سفید در دنیای ارزهای دیجیتال این است که مشخص می‌کند هر یک از اعضای تیم اطلاعات و تجربه‌ کافی در رابطه با بلاک چین و ارزهای دیجیتال را دارند و یا بی‌تجربه هستند. همچنین مشاوران تیم نیز باید برای کامل کردن اهداف پروژه به اندازه‌ کافی تخصص داشته باشند.

آن‌طور که گزارش‌ها نشان می‌دهند، در بسیاری مواقع وایت پیپرها تا حدی سرنوشت ارز دیجیتال را مشخص می‌کنند. یک وایت پیپر مناسب و کامل بر ارزش دلاری ارز دیجیتال افزوده و باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران برتر خواهد شد.

 

وایت پیپر برای چه کسانی مناسب است؟

خواندن مقاله سفید تقریبا برای تمام کسانی که برای رونق کسب و کار خود نیاز به خرید یک محصول یا دریافت خدماتی خاص دارند، مناسب است. این موضوع در رابطه با عرضه‌ ارزهای دیجیتال نیز صدق می‌کند. خوانندگان وایت پیپرها افرادی مانند مدیران شرکت‌ها، مدیران مالی، مدیر و کارمندان بخش فناوری اطلاعات، مدیران خط تولید و نمایندگان کاربر هستند که در بخش‌های مختلف هر کسب و کاری فعالیت می‌کنند.

چون بیشترین استفاده از این مقالات توسط شرکت‌هایی صورت می‌گیرد که در حوزه‌ تولید و فروش نرم‌افزار و سخت‌افزار فعالیت دارند، اکثر مقالات سفید در بخش تکنولوژی نوشته شده و منتشر می‌شوند. به طور کل، مقالات سفید میان کسب و کارهای‌ بیزینس به بیزینس طرفداران زیادی دارند.

دلیل این موضوع هم این است که وایت پیپرها بیان‌کننده‌ نوع خرید محصول و خدمات مهم کسب و کارهای بزرگی هستند که به منظور صرف پول خود، باید خیلی دقیق و فکرشده عمل کنند. در بخش بیزینس به مصرف‌کننده یا B2C (Business to Costumer)، قیمت کالا و خدماتی که در اختیار کاربر قرار می‌گیرد چندان بالا نیست؛ در نتیجه کاربران تمایلی به مطالعه‌ی مقاله‌ سفید آن ندارند. پس وایت پیپرها بیشتر مناسب نهادهای بزرگ هستند که باید آن‌ها را تولید، مطالعه و پشتیبانی کنند.

 

چگونه وایت پیپر بنویسیم؟

اولین قدم در نوشتن وایت پیپر، مشخص کردن بخش مناسبی به منظور اعلامیه‌های قانونی است که می‌تواند به تمام محدودیت‌ها و موارد قانونی اشاره کند که شامل محصول می‌شود. در این بخش شما برای سرمایه‌گذاران توضیح می‌دهید که ممکن است، مسیر پروژه به سود ختم نشود و موارد و نکات پیش‌بینی‌نشده‌ای وجود دارد که می‌تواند نتیجه‌ پروژه را تغییر دهید. در این صورت چون شما از قبل خطرات احتمالی را روشن کرده‌اید، هیچکس نمی‌تواند اقدام به شکایت از پروژه کند.

در قسمت بعد، محصول، خدمات یا ارز دیجیتال خود را به خوبی و کامل معرفی کنید. به طور کلی به طرح مسئله بپردازید و از ایده‌ خود صحبت کنید. در این بخش لازم است که توجه مخاطب را با استفاده از ابزاری مانند نمودارها، طرح‌های گرافیکی و… جلب کنید.

وایت پیپر در واقع یک مقاله‌ فنی و بسیار تخصصی است که می‌تواند تا ۲۵ صفحه هم ادامه داشته باشد، به همین دلیل باید با پاراگراف‌بندی و جمله‌‌بندی‌های مناسب خواندن آن را برای مخاطب راحت‌تر کنید. نکته‌ اساسی دیگر در نوشتن وایت پیپر این است که اگر عبارتی در وایت پیپر وجود داشته و نیاز به توضیح جامع دارد، حتما آن را برای خواننده باز کنید.

تا جایی که مقدور است واضح و روشن در رابطه با پروژه، اهداف و شرایط آن صحبت کنید. منابع تحقیقات خود را در مقاله بیاورید تا ایده‌ پروژه‌ شما اعتبار خود را حفظ کند. همچنین در مورد وضعیت و شرایط پروژه اطلاعات کافی را در اختیار خواننده بگذارید تا مخاطب قادر به ارزیابی پروژه‌ شما باشد.

به یاد داشته باشید که باید قسمتی از وایت پیپر خود را به موارد مالی پروژه اختصاص دهید. مثلا نوع استفاده از سرمایه، قیمت توکن و راه‌های پرداخت از این دسته اطلاعات هستند. در آخر نقشه‌ مسیر پروژه را در مقاله جای بدهید؛ چرا که بسیاری از سرمایه‌گذاران مایل هستند بدانند که این پروژه به کدام سمت حرکت می‌کند.

یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پروژه‌ای تیم تشکیل‌دهنده‌ آن است؛ پس نه تنها از نام‌شان بلکه از تخصص‌ و نوع تأثیرگذاری آن‌ها روی پروژه نیز اطلاعاتی در مقاله بگنجانید. اطلاعات کافی و مناسب در رابطه با اعضای تیم پروژه به مخاطب کمک می‌کند تا بیشتر از قبل به پروژه و آینده‌ آن اعتماد کند.

از آن‌جایی که وایت پیپر نوعی مقاله‌ رسمی به شمار می‌رود، حتما باید از فونت، استایل و چیدمان تخصصی در آن استفاده شود. لازم است بدانید که وایت پیپر نمی‌تواند در رابطه با فرضیات باشد و محتویات آن باید کاملا علمی ارائه شود. آخرین موضوع مهمی که احتمالا به آن واقف هستید این است که باید از غلط‌های گرامری و املایی در متن اجتناب شود.

 

سخن پایانی

ساتوشی ناکاماتو که خالق بیت کوین بود، در سال ۲۰۰۸ وایت پیپر ارز دیجیتال خود را نوشته و منتشرش کرد. در همین مقاله اولین ارز دیجیتال به دنیا معرفی شد. اطلاعاتی که در این مقاله منتشر شده بود، شامل موضوعاتی از قبیل اینکه بیت کوین قادر به حل کردن چه مشکلاتی است، مسیر فعالیت آن چیست و آینده‌ ارز دیجیتال به کدام سو حرکت می‌کند، می‌شد که تمامی این اطلاعات همان موقع، در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت.

به طور کل با انتشار کاغذ سفید، کاربران و متقاضیان محصول می‌توانند اطلاعات حیاتی و مهم در رابطه با محصول را به طور کامل به دست آورند. از آن رو که این اطلاعات به دست خود کمپانی منتشر می‌شود و سبک نگارش مورد نیاز خود را دارد، ممکن است شما را به عنوان مشتری، مشتاق به خریدن محصول کند.

در آخر اهمیت مقاله سفید را در رابطه با ارتباط بهتر با مشتری دست کم نگیرید. اگر مشتری و خریدار هدف و راه محصول شما را بداند و با داشتن اطلاعات کافی مسیر خود را شروع کند، حس بهتری نسبت به همکاری با شما خواهد داشت.

اگر شما هم در فکر راه انداختن کسب و کار جدیدی هستید، پیشنهاد ما به شما این است که برای محصولات خود وایت پیپر مناسبی طراحی کنید.