شبکه سولانا – ارز دیجیتال سولانا (Solana) چیست؟
یکی از موضوعات مهم پیرامون ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین بحث مقیاس‌پذیری است که با گذشت زمان و گسترده‌تر شدن کاربرد این پروژه‌ها، اهمیت خود را بیش از پیش نشان داده است.
بیت کوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum) که رتبه‌های اول و دوم بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده‌اند هم اکنون با مشکل مقیاس‌پذیری مواجه هستند که فعالان این حوزه به آن «سه‌راهی بلاک چین» (The Blockchain Trilemma) می‌گویند.
سه راهی بلاک چین چیست؟
سه‌راهی بلاک چین می‌گوید که هر پروژه‌ی بلاک چین تنها می‌تواند دو مورد از سه ویژگی «غیرمتمرکز بودن» (Decentralization)، «امنیت» (Security) و «مقیاس‌پذیری» (Scalibility) را داشته باشد و برای رسیدن به آن دو ویژگی، ویژگی سوم قربانی می‌شود.
البته هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد ولی از آنجایی که اکثر بلاک چینهای قدیمی این مشکل را داشتند، این اصطلاح به وجود آمده است.
با این حال پروژههای دیگری هم با هدف حل همین مشکل پا به عرصه‌ی رقابت گذاشتند ولی تاکنون بسیاری از آن‌ها از حل همه‌ی مشکلات موجود عاجز مانده‌اند. بلاک چین «سولانا» (Solana) که موضوع اصلی این مقاله است، تلاش کرده تا با نوآوری‌های خود یک بار برای همیشه موضوع سه‌راهی بلاک چین را حل کند و بدون قربانی کردن طبیعت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین، هم مقیاس‌پذیر باشد و هم امنیت قابل قبولی را ارائه کند.
در ادامه ابتدا به طور کامل این پروژه را معرفی کرده و در مورد نحوه‌ی کار آن و نوآوری‌هایی که دارد صحبت می‌کنیم. در انتها نیز مزایا و معایب آن را نسبت به دیگر بلاک چینهای شناخته شده بیان می‌کنیم. تا انتها مقاله ما را همراهی کنید.
بلاک چین Solana
پروژه‌ی سولانا یک بلاک چین سریع و مقیاس‌پذیر شبیه اتریوم و «کاردانو» (Cardano) است که از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) و «برنامههای غیرمتمرکز» (Decentralized Applications یا DApps) هم پشتیبانی میکند.
ساخت این پروژه در سال ۲۰۱۷ میلادی توسط «آناتولی یاکوونکو» (Anatoly Yakovenko) و «گرگ فیتزجرالد» (Greg Fitzgerald) آغاز شد و سه سال بعد در ۲۰۲۰ میلادی پروتکل و ارز دیجیتال محلی آن یعنی سولانا با نماد SOL عرضه شد.
بلاک چین‌هایی مثل اتریوم و بیت کوین در حال حاضر با مشکل مقیاس‌پذیری مواجه هستند. این یعنی سرعت تراکنش‌های آن‌ها به اندازه‌ی کافی بالا نیست و کارمزد هر تراکنش هم بسیار زیاد است.
همین مشکلات باعث می‌شود که نتوان از آن‌ها در کاربردهای گسترده استفاده کرد. برخلاف چنین بلاک چین‌هایی، بلاک چین سولانا با ارائه‌ی مفهوم «اثبات سابقه» (Proof of History) توانسته این مشکل مقیاس‌پذیری را حل کند و در عین حال دو ویژگی دیگر سه‌راهی بلاک چین یعنی غیر متمرکز بودن و امنیت را هم حفظ کند.
اما اصلاً اثبات سابقه چه مفهومی دارد و چگونه توانسته به مشکل مقیاس‌پذیری ارزهای دیجیتال کمک کند؟ بیایید در بخش بعدی با جزئیات بیشتری به این موضوع نگاه کنیم.
سولانا چگونه کار میکند؟
همان‌طور که می‌دانید هر ارز دیجیتال برای تایید تراکنش‌هایش نیازمند این است که طرفین فعال در بلاک چین روی درستی آن اتفاق نظر داشته باشند. به این اتفاق نظر در دنیای بلاک چین «مکانیزم اجماع» (Consensus Mechanism) می‌گویند.
در بیت کوین مکانیزم اجماعی که به کار گرفته شده «اثبات کار» (Proof of Work) نام دارد و از آنجایی که نیازمند قدرت سخت‌افزاری بالا و در نتیجه مصرف انرژی زیاد است، چندان به صرفه نیست.
در بلاک چینهای دیگری مثل کاردانو از مکانیزم اجماع دیگری استفاده شده که به آن «اثبات سهام» (Proof of Stake) می‌گویند.
در این نوع مکانیزم هر کاربر که بخواهد تراکنش‌ها را تایید کند باید مقدار مشخصی از همان ارز دیجیتال را در اختیار داشته باشد تا مجوز تایید تراکنش‌ها را بگیرد.
به هر حال هدف از مکانیزم‌های اجماع این است که تمام رایانه‌های متصل به شبکه روی یک سری از حقایق اتفاق نظر داشته باشند برای مثال اینکه تراکنش در چه زمانی انجام شده است.
در بلاک چین سولانا نیز از مکانیزم اثبات سهام استفاده شده ولی در کنار آن مفهوم دیگری به نام اثبات سابقه مطرح شده که وظیفه‌ی آن ثبت تاریخ و زمان دقیق تراکنش‌ها بدون نیاز به دخالت طرفین فعال در شبکه است.
برای درک بهتر این موضوع بیایید نحوه‌ی کار بلاک چین بیت کوین را مرور کنیم. در این بلاک چین وظیفه‌ی تایید و ثبت مهر زمانی تراکنش‌ها برعهده‌ی کسانی است که قدرت سخت‌افزاری رایانه‌ی خود را صرف انجام این کار می‌کنند. به این افراد «ماینر» (Miner) یا استخراج کننده و به خود این عمل «ماینینگ» (Mining) یا استخراج ارز دیجیتال می‌گوییم.
سپس تراکنش‌ها در قالب بلاک‌های مختلف بسته‌بندی می‌شوند و هر ده دقیقه یک بار کل ماینرها صحت و درستی آن را تایید می‌کنند. بنابراین اینکه بدانیم هر تراکنش در چه زمانی انجام شده و ترتیب آن در کل بلاک چین کجاست از اهمیت بالایی برخوردار است.
سولانا از روش دیگری برای تولید بلاک‌ها و هماهنگ‌سازی آن در کل شبکه استفاده میکند که باعث می‌شود نیازی به ارتباط ماینرها با یکدیگر در بازه‌های زمانی کوتاه نباشد و بدین ترتیب سرعت به شدت افزایش یابد و تراکنش‌های بیشتری در زمان کم تایید شوند.
در واقع ثبت مهر زمانی تراکنش‌ها در سولانا شبیه این است که فردی بخواهد تاریخ یک ویدیوی ضبط شده را با در دست داشتن روزنامه‌ی آن روز که تاریخ و زمان در آن ثبت شده، ثابت کند.
در واقع روشی که سولانا برای فهمیدن زمان انجام یک تراکنش از آن استفاده میکند به شکلی است که برخلاف روش بیت کوین و دیگر بلاک چین‌ها چندان زمان‌بر نیست.
به عبارت دیگر، سولانا توانسته با ترکیب مفاهیم اثبات سهام و اثبات سابقه، سرعت پردازش تراکنش‌ها را بسیار بالا ببرد و بدین ترتیب مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چینهای دیگر را حل کند.
به خاطر همین است که این پروژه توانسته در طی ماه‌های اخیر رشد چند صد درصدی داشته باشد و حتی خود را در بین پنج ارز دیجیتال برتر جهان از نظر ارزش بازار (Market Cap) جای دهد.
مزایا و معایب بلاک چین Solana
اکنون که با نحوه‌ی کار این بلاک چین قدرتمند آشنا شدیم بد نیست در مورد نکات مثبت و منفی آن هم صحبت کنیم.
اولین مزیت سولانا که باعث تفاوت آن با دیگر بلاک چینهای مشابه شده بحث مقیاس‌پذیری و سرعت بالای تراکنش‌های آن است. این کار همان‌طور که گفتیم به لطف بکارگیری روش نوآورانه‌ی اثبات سابقه حاصل شده است.
دیگر مزیت این بلاک چین مبلغ بسیار ناچیز کارمزد تراکنش‌ها است که در مقایسه با بلاک چینی مثل اتریوم زمین تا آسمان فرق دارد.
داشتن تیم فنی و پشتیبانی قوی و همچنین استقبال کاربران دنیای ارزهای دیجیتال از این رمز ارز از دیگر نکات مثبت سولانا هستند.
با این حال اخیراً اتفاقی افتاد که شاید می‌توان آن را بزرگ‌ترین نکته‌ی منفی درباره‌ی سولانا در نظر گرفت. در ماه سپتامبر ۲۰۲۱ در پی رشد شدید قیمت سولانا و افزایش تعداد تراکنش‌ها، این شبکه به مدت ۱۷ ساعت از کار افتاد.
تیم سازنده به سرعت، در کمتر از یک روز شبکه را به حالت عادی برگرداندند و اعلام کردند که در جریان این اتفاق هیچ تراکنشی از دست نرفته و هیچ کس ضرر مالی ندیده است. حتی از نظر آن‌ها وقوع این اتفاق و پاسخ سریعشان نشان‌دهنده‌ی انعطاف‌پذیری بالای این بلاک چین بوده است.
این موضوع با اینکه ارزش رمز ارز سولانا برای مدتی پایین آورد ولی خیلی زود قیمت آن توانست خود را بازیابی کند.
ارز دیجیتال سولانا
بلاک چین سولانا برای فعالیت‌های خود یک ارز دیجیتال محلی با همین نام و نماد اختصاری SOL دارد که مهم‌ترین کاربرد آن پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و تعامل با قراردادهای هوشمند است.
همچنین از آنجایی که مکانیزم اجماع این بلاک چین از نوع اثبات سهام است سرمایه‌گذاران این رمزارز می‌توانند برای تایید تراکنش‌ها اقدام کنند و از این راه درآمد داشته باشند.
از طرف دیگر برنامههای غیرمتمرکزی که روی بلاک چین سولانا ساخته می‌شود هم کاربردهای بیشتری برای این رمز ارز پرطرفدار ایجاد می‌کنند.
برای مثال یک برنامه‌ی رای‌گیری که روی بلاک چین سولانا پیاده‌سازی شده است می‌تواند به ازای ثبت رای هر شرکت‌کننده ارز سولانا دریافت کند.
جالب است بدانید که سولانا موفق شده از قیمت حدود ۲ دلاری خود در ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی بیش از ۱۰۰ برابر رشد کند و مدتی پیش سقف تاریخی ۲۶۰ دلاری را به ثبت برساند. در زمان نگارش این مقاله هم قیمت ارز دیجیتال سولانا در نزدیکی‌های ۱۴۲ دلار معامله می‌شود.
سخن پایانی
سولانا نسبت به دیگر بلاک چین‌ها و ارزهای دیجیتال پروژه‌ی جدیدتری محسوب می‌شود که تاکنون توانسته به قول خود در افزایش سرعت و بهبود مقیاس‌پذیری تاثیرات مثبتی ایجاد کند.
ارز دیجیتال محلی سولانا هم عملکرد فوق‌العاده‌ای را در طول ماه‌های اخیر از خود نشان داده و توانسته سرمایه‌گذاران خود را به سودهای کلانی برساند.
با این حال هنوز استقبال و به کارگیری از این پروژه در حد بلاک چینهای مطرح بازار نیست و این احتمال وجود دارد که در آینده با همه‌گیرتر شدن آن شاهد افزایش بیشتر ارزش سولانا باشیم.
در این مقاله ابتدا نگاهی داشتیم به مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چینهای فعلی و نحوه‌ی حل این مشکل توسط سولانا که به لطف بکارگیری مکانیزم اثبات سابقه محقق شده است. در ادامه نیز مزایا و معایب این اکوسیستم را برای‌تان بیان کردیم تا بیش از پیش با عملکرد گذشته‌ی این پروژه آشنا شوید.
به هر حال داشتن یک شبکه‌ی سریع و سرعت بالای تراکنش‌ها یک ویژگی کلیدی است ولی باید دید که همه‌گیری آن در آینده به اندازه‌ی بلاک چین‌هایی مثل اتریوم خواهد بود یا خیر. باید منتظر ماند و دید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
میشه یه تحلیل تکنیکال درباره دلیل ریزش و رشد ارز دیجیتال سولانا بزارید نمیدونم چطوری این ارز رو باید بررسی کرد از هر مسیری میرم به در بسته میخورم
سلام آقای مرادی
ما توی مقاله تحلیل تکنیکال کامل این نوع تحلیل رو آموزش دادیم
بخونید شاید براتون سودمند بود
موفق باشید