استخر استخراج (Mining Pool) یا استخر ماینینگ چیست؟
استخراج یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم مربوط به بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. وقتی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ میلادی شروع به کار کرد، هرکسی با یک رایانه شخصی معمولی می‌توانست بیت کوین استخراج کند. دلیل این موضوع این بود که در آن زمان سختی استخراج بسیار پایین بود و نرخ هش شبکه هم چندان قدرتمند نبود. برای همین اضافه کردن بلوک جدید به زنجیره نیاز به سخت‌افزارهای مخصوص و قدرتمند نداشت.
اما در سال‌های بعدی که بیت کوین بیش از پیش به سر زبان‌ها افتاد و افراد زیادی رو به استفاده از آن کردند، سختی استخراج هم طی برنامه‌های زمانی مشخص افزایش یافت. بدین ترتیب دیگر امکان استخراج با رایانه‌های شخصی وجود نداشت و اگر هم کسی اقدام به این کار می‌کرد، باید سال‌ها منتظر می‌ماند و در آخر هم پاداشی که می‌گرفت بسیار ناچیز بود.
آیا ارزهای دیجیتال و به تبع آن استخراج به پایان خود رسیده‌اند؟ پاسخ یک نه بزرگ است! در ادامه این مقاله خواهیم دید که چگونه استفاده از استخرهای استخراج ارز دیجیتال توانسته است تاحدودی این مشکل را حل کند.
استخر استخراج یا Mining Pool
استخر استخراج یا «ماینینگ پول» (Mining Pool) به معنای جمع شدن گروهی از «ماینرها» (Miner) و ترکیب منابع پردازشی خود با یکدیگر از طریق شبکه است که به منظور افزایش احتمال پیدا کردن یک بلوک جدید یا به عبارت دیگر، استخراج موفق ارز دیجیتال، صورت می‌گیرد.
بیایید با ذکر یک مثال دلیل وجود استخرهای استخراج ارز دیجیتال را برایتان روشن کنیم. یادتان است که گفتیم دیگر قدرت پردازشی رایانه‌های شخصی که همه ما در خانه‌هایمان داریم، برای استخراج ارز کافی نیست؟ مثلا فرض کنید که استخراج یک بیت کوین با استفاده از یک رایانه شخصی ۱۲ ماه زمان می‌برد. اما اگر ۱۲ رایانه قدرت‌های پردازشی خود را در کنار هم بگذارند چه؟ بدین ترتیب استخراج یک بیت کوین به جای یک سال، یک ماه طول خواهد کشید. حال اگر تعداد رایانه‌ها از ۱۲ بیشتر شود این مدت زمان کوتاه‌تر خواهد شد.
البته در این حالت درست است که در زمان بسیار کمتری می‌توان عملیات استخراج را انجام داد، ولی به دلیل اینکه پاداش این کار بین تمام رایانه‌ها تقسیم می‌شود، طبیعی است که دریافتی هر کدام نسبت به حالت عادی کمتر باشد. نحوه تقسیم این پاداش‌ها در استخرهای استخراجِ متفاوت، با هم فرق می‌کند که در بخش بعدی به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
انواع پاداش دهی در استخرهای استخراج
استخرهای استخراج معمولا یک سایت اینترنتی هستند که علاقه‌مندان به استخراج می‌توانند با مراجعه و ثبت‌نام در آن‌ها شروع به کار کنند. از آنجایی که هر کدام از این استخرها توسط شرکت‌های مختلفی ایجاد شده و مدیریت می‌شوند، نحوه تقسیم پاداش‌ها نیز در آن‌ها متفاوت است. تعداد متنوعی از این روش‌ها وجود دارد که در ادامه به ۴ مورد از پراستفاده‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
محبوب‌ترین نوع پاداش‌دهی در استخرهای استخراج ارز دیجیتال روش «تناسبی» (Proportional) است. در این روش ماینرها در حین استخراج سهم‌هایی کسب می‌کنند و هر زمان که استخراج تکمیل و یک بلوک جدید به بلاک چین اضافه شد، هر کدام به نسبت سهم خود پاداش می‌گیرند.
نوع دیگر پاداش‌دهی، «پرداخت به ازای سهم» (Pay-per-share) است که به آن به اختصار PPS هم گفته می‌شود. این روش تقریبا مشابه روش تناسبی است ولی با این تفاوت که پرداخت پاداش‌ها آنی است و نیازی به صبر کردن تا زمان پیدا شدن بلوک جدید نیست. ماینرهایی که از این نوع استخر استخراج استفاده می‌کنند، می‌توانند در هر لحظه سهم خود را در ازای دریافت مبلغی به دیگران واگذار کنند.
«پرداخت به ازای N سهم قبلی» (Pay-per-last-N-shares) یا PPLNS شبیه دو روش اشاره‌‌شده قبلی است ولی چند تفاوت هم دارد. در این روش همانند روش تناسبی، پاداش‌ها بعد از پیدا شدن بلوک جدید به شرکت‌کننده‌ها داده می‌شود. اما برخلاف روش PPS که در آن پاداش‌ها به ازای سهم افراد در همان دوره استخراج فعلی پرداخت می‌شد، در روش PPLNS، پاداش‌ها به ازای سهم افراد در تمام دوره‌های استخراج قبلی تقسیم می‌شود. بدین ترتیب هرچه دوره‌های استخراج کوتاه‌تر باشد، یعنی بلوک‌های بیشتری پیدا شده و این یعنی ماینرها پاداش بیشتری نصیب‌شان می‌شود.
استخرهای استخراج «همتا به همتا» (Peer-to-peer) نوع دیگری از این استخرها هستند که با کلمه اختصاری P2Pool نیز از آن‌ها یاد می‌شود. این نوع استخرها سعی کرده‌اند با ایجاد یک بلاک چین مجزا برای خود استخر استخراج، از متمرکز بودن آن جلوگیری کنند. این کار باعث می‌شود مسئولان استخرها امکان تقلب نداشته باشند و به‌خاطر طبیعت غیرمتمرکز بلاک چین، خبری هم از نقطه خرابی واحد نباشد.
اما استفاده از این استخرهای استخراج همواره نسبت به روش‌های مرسوم عادی یا حتی استخراج ابری برتری دارد؟ در بخش بعدی به این سوال پاسخ خواهیم داد.
مزایا و معایب پیوستن به استخرهای استخراج
با اینکه استخراج موفق هر ارز دیجیتالی به‌صورت تک نفره باعث می‌شود که شما صاحب تمام پاداش شوید ولی مسئله اینجاست که احتمال این موفقیت به دلیل سخت‌افزار ضعیف و درنتیجه قدرت پردازشی پایین، بسیار کم است. این روز‌ها دیگر استخراج بسیاری از ارزهای دیجیتال شناخته‌شده به قدری سخت شده که هزینه‌های تهیه سخت‌افزارهای قوی و پول برق بیشتر از پاداش دریافتی می‌شود.
اما مزیت حیاتی استخرهای استخراج ارز دیجیتال در این است که هم هزینه‌های تهیه سخت‌افزار پایین می‌آید، هم برق کمتری مصرف می‌شود و هم احتمال موفقیت در آن بالا می‌رود.
در طرف دیگر، هر کسی که وارد یک استخر استخراج می‌شود در واقع کمی از استقلال خود را قربانی کرده است. زیرا این افراد مجبور به تبعیت از قوانین اعمال‌شده توسط آن استخر هستند. از دیگر معایب استفاده از یک استخر می‌توان به کمتر شدن پاداش دریافتی اشاره کرد که البته اگر با دید وسیع‌تری به آن نگاه کنیم در بلندمدت به سود ماست.
انتخاب استخر استخراج مناسب
اولین استخر استخراج در اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی توسط «اسلاش» (Slush) به همگان معرفی شد و حوزه استخراج ارزهای دیجیتال را برای همیشه تغییر داد. در سال‌های بعدی استخرهای استخراج دیگری مانند F2Pool ،AntPool ،Bitmain هم معرفی شدند. در سال ۲۰۲۰ میلادی هم صرافی بزرگ «بایننس» (Binance) در ادامه راه دیگر صرافی‌ها مثل Huobi و Okex، استخر استخراج خود را فعال کرد.
انتخاب بهترین استخر استخراج چندان کار سختی نیست، زیرا تعداد کمی از آن‌ها وجود دارند که نسبت به باقی استخرها فعالیت و موفقیت بیشتری دارند. اگر به استخراج ارز دیجیتال فکر می‌کنید اول باید انتخاب کنید که آیا می‌خواهید از استخرها استفاده کنید یا روش‌های دیگر مثل استخراج ابری برایتان به صرفه‌تر است؟ برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد استخراج ابری و آشنایی با مزایا و معایب آن می‌توانید مقاله آن مراجعه کنید.
اما اگر مطمئن هستید که می‌خواهید به یک استخر استخراج بپیوندید می‌توانید با مراجعه به سایت هر کدام از این استخرها که به چند مورد از محبوب‌ترین آن‌ها اشاره کردیم، گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید. برای ایرانی‌ها که از صرافی بایننس بیشتر از صرافی‌های دیگر استفاده می‌کنند، استفاده از استخر استخراج این سایت می‌تواند یکی از انتخاب‌های مناسب باشد.
سخن پایانی
صحنه استخراج ارزهای دیجیتال با معرفی اولین استخر استخراج دچار دگرگونی شد. استفاده از این استخرها به‌شدت برای ماینرها به‌صرفه است و برای دریافت پاداش هم لازم نیست مدت‌ها منتظر بمانند. درست است که پاداش آن‌ها کمتر می‌شود ولی به دلیل تعداد موفقیت‌ها در استخراج، این پاداش‌ها هم در مجموع به رقم قابل توجهی می‌رسند.
همچنین به دلیل وجود انواع مختلف پاداش‌دهی که در استخرهای مختلف به کار گرفته می‌شود، هرکسی می‌تواند استخر استخراج مناسب خود را پیدا کند و از مزایای آن بهره ببرد.
درست است که استخر استخراج طبیعت غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال را تا حدودی نقض می‌کند، ولی به هر حال به‌اندازه‌ای غیرمتمرکز باقی می‌ماند که به نفع همه باشد.
