فعالان و بازیگران بازار فارکس + نقش بازیگران فارکس
از بین تمام بازارهای مالی موجود در سرتاسر جهان، این بازار فارکس است که عنوان بزرگترین را به خود اختصاص می‌دهد. در این بازار روزانه حجمی فراتر از ۶ تریلیون دلار معامله می‌شود که بسیار بیشتر از بازارهای دیگری همچون بازار بورس، ارز دیجیتال و… است.
سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که فعالان و بازیگران اصلی فارکس چه کسانی هستند که توانایی انتقال چنین رقم‌های هنگفتی را دارند؟ به عبارت دیگر، چه افراد، شرکت‌ها و سازمان‌هایی در بازار فارکس وجود دارند و نقش هرکدام از آن‌ها چیست؟
برای پاسخ به این سوالات، در ادامه می‌خواهیم به‌طور مفصل در این رابطه صحبت کنیم و ببینیم که شما به عنوان یک معاملهگر خرد بازار فارکس، در کجای این زنجیره قرار دارید.
فارکس چیست؟
«فارکس» (Forex) بازاری آنلاین و غیرمتمرکز است که با استفاده از آن می‌توانید ارز یک کشور را به ارز کشور دیگری تبدیل کنید. در جهان بیش از ۱۸۰ ارز مختلف وجود دارد که هرکدام در کشور خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال ارز ین در ژاپن و دلار در آمریکا به عنوان ارز رسمی این دو کشور استفاده می‌شوند. فارکس محلی را برای تبدیل این ارزها به یکدیگر فراهم کرده است.
در واقع با مراجعه به فارکس می‌توانید نرخ تبدیل دو ارز را ببینید و آن‌ها را به یکدیگر تبدیل کنید. این کار با استفاده از جفت ارزها انجام می‌شود. محبوب‌ترین جفت ارز فارکس یورو در مقابل دلار است که با نماد EUR/USD شناخته می‌شود.
بخش عمده‌ای از پرداخت‌ها و معاملات بین‌المللی در فارکس تنها با استفاده از ارزهای دلار آمریکا، پوند انگلستان، ین ژاپن و یورو انجام می‌شود. با این حال ارزهای دیگری همچون دلار استرالیا، فرانک سوئیس، دلار کانادا و دلار نیوزیلند نیز از ارزهای مهم فارکس به حساب می‌آیند.
اما چه کسانی در فارکس ارزها را به یکدیگر تبدیل می‌کنند؟ اصلا هدف آن‌ها از این کار چیست؟ چرا شخص یا سازمانی با استفاده از فارکس دلارهای خود را به یورو تبدیل می‌کند؟ آیا دلیلی غیر از کسب سود از اختلاف قیمت جفت ارزها وجود دارد؟
در پاسخ به این سوالات باید گفت که در فارکس بازیگران و فعالان زیادی حضور دارند که هرکدام با اهداف خاصی در این بازار معامله می‌کنند. برای درک بهتر موضوع و آشنایی با نقش بازیگران فارکس در بخش بعدی مهمترین طرفین حاضر در فارکس را معرفی می‌کنیم.
بازیگران اصلی بازار فارکس
اگر شما هم به تازگی وارد بازار فارکس شده‌اید و خودتان به عنوان یک شخص حقیقی روی جفت ارزهای مختلف معامله می‌کنید، احتمالا فکر می‌کنید که تنها افراد حاضر در این بازار بزرگ سرمایه‌گذارانی همچون خود شما هستند. اما باید بگوییم که علاوه بر اشخاص حقیقی، شرکت‌ها، سازمان‌ها و بازیگران دیگری نیز همه‌روزه در فارکس مشغول معامله و تبدیل ارزها به یکدیگر هستند که هرکدام نقش جداگانه‌ای را در این بازار بزرگ بازی می‌کنند.
در حقیقت منظور از بازیگران و فعالان فارکس افراد حقیقی، سازمان‌ها، شرکت‌ها و موجودیت‌های خاصی هستند که در بازار فارکس به معامله و خریدوفروش ارزهای مختلف می‌پردازند. این بازیگران می‌تواند بانک مرکزی یک کشور، یک سازمان مالی، یک شرکت بین‌المللی، یک معاملهگر عادی یا حتی یک توریست باشد که برای تامین ارز سفر خارجی خود ارز یک کشور را به ارز کشور دیگر تبدیل می‌کند.
در ادامه تمام این بازیگران و فعالان فارکس را به‌صورت جداگانه معرفی می‌کنیم و می‌بینیم که نقش هرکدام در این بازار چیست.
بانکهای تجاری و سرمایه‌گذاری
بانکهای تجاری سازمانهای مالی هستند که خدمات مالی مختلفی همچون وام، حساب سپرده، چک و خدمات سرمایه‌گذاری را در اختیار افراد و کسب‌وکارهای دیگر قرار می‌دهند.
این نوع بانک‌ها از طرف مشتریان خود در بازار فارکس معامله می‌کنند و هدف آن‌ها پوشش ریسک و کسب سود است. هدف دیگر بانکهای تجاری این است که به مشتریان خود اجازه شرکت در بازار فارکس و سرمایه‌گذاری را بدهند.
بانکهای تجاری جزو بزرگترین بازیگران فارکس به حساب می‌آیند و وجود آن‌ها برای تامین نقدینگی بازار فارکس حائز اهمیت است. از طرف دیگر، به دلیل نقش پررنگ این بانک‌ها در فارکس، برتری قابل‌توجهی نیز نسبت به سایر رقبا دارند. چنین بانک‌هایی می‌توانند جریان پول را شناسایی کنند و ببینند که این جریان از طرف سازمانهای دولتی است یا شرکتهای پوشش ریسک و سرمایهگذاران خرد.
بانکهای مرکزی و دولتها
دولتها و بانکهای مرکزی کشورهای مختلف نیز در بازار فارکس حضور دارند. از آنجایی که افزایش یا کاهش قابل‌توجه ارزش ارز یک کشور می‌تواند تاثیر زیادی در اقتصاد داخلی آن کشور داشته باشد، دولتها و بانکهای مرکزی تلاش می‌کنند تا با حضور در فارکس، ارزش ارز داخلی خود را کنترل کنند.
در برخی از کشورها، دولت کنترل کاملی روی سیاست‌های پولی دارد. این در حالی است که در برخی دیگر، بانکهای مرکزی به‌صورت مستقل این وظیفه را برعهده دارند.
کنترل ارزش ارز یک کشور در فارکس توسط دولت و بانک مرکزی می‌تواند از راه‌های غیرمستقیم همچون افزایش یا کاهش نرخ بهره انجام شود. علاوه بر این، این کنترل ممکن است به‌شکل مستقیم و با ثابت کردن نرخ تبادل و مدیریت ذخایر ارزی انجام شود.
برای مثال اگر بانک مرکزی هنگ کنگ که با نام «اداره پولی هنگ کنگ» (Hong Kong Monetary Authority) شناخته می‌شود، بخواهد ارزش دلار هنگ کنگ را در بازار فارکس کاهش دهد، برای این کار می‌تواند ارز داخلی خود را بفروشد و به جای آن دلار آمریکا دریافت کند. این کار باعث می‌شود تقاضا برای دلار هنگ کنگ کاهش یابد و ارزش آن نسبت به دلار آمریکا پایین بیاید.
با این حال روش مرسومی که بسیاری از دولتها و بانکهای مرکزی برای کنترل ارزش ارز داخلی خود در بازار فارکس از آن استفاده می‌کنند، ثابت نگه داشتن ارزش آن ارز در یک محدوده معین است. به عنوان نمونه جفت ارز دلار هنگ کنگ در مقابل دلار آمریکا (USD/HKD) در محدوده ۷.۷۵ تا ۷.۸۵ ثابت نگه داشته می‌شود. بانک مرکزی هنگ کنگ برای نگه داشتن ارزش ارز داخلی خود در این محدوده، در مواقعی که قیمت این ارز از این محدوده خارج می‌شود، با دخالت‌های خود قیمت این جفت ارز را به محدوده مشخص‌شده برمی‌گرداند.
مدیران سرمایه‌گذاری و شرکتهای پوشش ریسک
شرکتهای پوشش ریسک یا «هج فاند» (Hedge Fund) به سازمانهای مالی خاصی گفته می‌شود که در آن سرمایهگذاران مختلف سرمایه‌های خود را در یک سبد دارایی واحد قرار می‌دهند. سپس یک مدیر سرمایه با استفاده از این سبد دارایی تلاش می‌کند تا با کسب سود، همه اعضای حاضر را به درآمد برساند.
شرکتهای پوشش ریسک چند نوع هستند که برخی از آن‌ها نسبت به بقیه فعالیت بیشتری در فارکس دارند. برای مثال صندوق‌های ارزی تمرکز بیشتری روی نوسان قیمت جفت ارزها دارند و برخی از آن‌ها برای پوشش ریسک در این بازار فعال هستند.
از آنجایی که سرمایه تحت کنترل شرکتهای پوشش ریسک بسیار زیاد است، هر موقعیت معاملاتی که توسط آن‌ها باز می‌شود، تاثیر بسیار زیادی روی نرخ تبادل ارزهای مختلف خواهد داشت.
سازمانهای چندملیتی
شرکت‌هایی که در زمینه واردات و صادرات فعال هستند نیز در بازار فارکس به معامله و خریدوفروش ارزهای مختلف می‌پردازند. این کار با هدف تامین ارز مورد نیاز برای پرداخت هزینه اجناس و خدمات انجام می‌شود. برای درک بهتر موضوع یک شرکت آلمانی تولیدکننده صفحات خورشیدی را در نظر بگیرید که قطعات مورد نیاز خود را از آمریکا وارد کرده و محصول نهایی را به چین صادر می‌کند.
این شرکت بعد از تحویل محصول نهایی به چین، ارز رسمی این کشور را که یوان است دریافت می‌کند. در چنین شرایطی شرکت مورد نظر می‌تواند با استفاده از بازار فارکس یوان‌های دریافتی خود را به یورو که ارز مورد استفاده آلمان است، تبدیل کند. همچنین برای پرداخت هزینه قطعات آمریکایی نیز امکان تبدیل بخشی از یوان یا یورو به دلار وجود دارد که آن هم به کمک فارکس انجام می‌شود.
بروکرها
یک «بروکر» (Broker) نوعی سازمان مالی است که به عنوان واسط بین خریداران و فروشندگان عمل می‌کند. این سازمان‌ها از طرف مشتریان خود که می‌تواند یک سازمان دیگر یا فرد حقیقی باشد، در بازار فارکس خریدوفروش می‌کنند.
بروکرها را بر همین اساس به چند نوع تقسیم می‌کنند. برخی از بروکرها وظیفه تامین نقدینگی، اهرم و پشتیبانی بازیگران سازمانی فارکس و برخی معامله‌گران بزرگ را برعهده دارند. در طرف دیگر نیز بروکرهای خرده‌فروشی را داریم که معامله‌گران خرد مثل خود شما با استفاده از آن‌ها به بازار فارکس متصل می‌شوند.
بروکرهای خرده‌فروشی معمولا نقش دلال و بازارساز داخلی را بازی می‌کنند و کمتر پیش می‌آید که تراکنش‌های واقعی بین خریداران و فروشندگان را انجام دهند. این یعنی به جای پیدا کردن یک شخص ثالث برای پر کردن معاملات مشتریان، خود بروکر این کار را انجام می‌دهد.
سرمایهگذاران خرد
منظور از سرمایهگذاران خرد افرادی مثل ما و شما هستند که با هدف کسب سود از نوسانات شکل‌گرفته در فارکس، در این بازار حاضر هستند و به انجام معامله می‌پردازند. این افراد به منظور کسب درآمد از تغییرات قیمت ارزهای مختلف، معاملات خرید یا فروش باز می‌کنند و به سود می‌رسند.
معاملات سرمایهگذاران خرد در مقایسه با موسسات مالی و بانکهای مرکزی نسبتا کوچک هستند اما از آنجایی که تعداد بسیار زیادی از این افراد هر روز در فارکس معامله می‌کنند، حجم تجمیعی آن‌ها می‌تواند بسیار زیاد باشد. تعداد معامله‌گران خرد معمولا در زمان‌هایی که رویدادهای مهمی مثل جلسه بانک مرکزی برگزار می‌شود، افزایش چشم‌گیری پیدا می‌کند.
نکته دیگری که در مورد معامله‌گران خرد وجود دارد این است که این افراد معمولا معاملات خود را برای مدت کوتاهی باز نگه می‌دارند. این افراد به محض اینکه چند پیپ وارد سود شوند، معامله خود را می‌بندند.
بیشتر معامله‌گران خرد با استفاده از بروکرها به بازار فارکس متصل می‌شوند. دلیل آن این است که بروکرها امکان استفاده از اهرم را فراهم می‌کنند که با استفاده از آن میتوان با سرمایه کم، معاملات بزرگتری در فارکس انجام داد.
برای مثال همان‌طور که در مقاله «لات در فارکس چیست؟» به‌طور کامل توضیح داده‌ایم، هر لات استاندارد از ۱۰۰ هزار واحد از ارز پایه تشکیل می‌شود. این یعنی اگر نرخ تبادل جفت ارزی مثل یورو در مقابل دلار (EUR/USD) برابر با ۱.۳۰۰۰ باشد، برای باز کردن موقعیت معاملاتی با حجم ۱ لات به مبلغی حدود ۱۳۰۰۰۰ دلار نیاز خواهد داشت.
این در حالی است که با اهرم ۲۵ تنها نیاز است ۴ درصد این رقم را که معادل ۵۲۰۰ دلار می‌شود، پرداخت کنید و معامله‌ای با حجم ۱ لات استاندارد باز کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مفهوم اهرم در فارکس پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله «اهرم در فار
کس» را مطالعه کنید.
چه کسی بازار فارکس را کنترل می‌کند؟
بازار فارکس بازاری غیرمتمرکز است که هیچ شخص یا سازمان واحدی روی آن کنترل ندارد. با این حال بانکهای تجاری و بانکهای مرکزی کشورهای مختلف به اندازه‌ای قدرت دارند که بتوانند روی این بازار تاثیر بگذارند.
در حالت کلی بازار فارکس آنقدر بزرگ است که هیچ کدام از بازیگران و فعالانی که در بخش‌های قبلی در مورد آن‌ها صحبت کردیم، توانایی کنترل قاطع آن را ندارند.
برای مثال یک شرکت پوشش ریسک را در نظر بگیرید که یک میلیارد دلار از جفت ارز یورو در مقابل دلار (EUR/USD) را خریداری می‌کند. با این کار به احتمال زیاد قیمت این جفت ارز دچار نوسان می‌شود ولی از آنجایی که جفت ارز یورو/دلار پرمعامله‌ترین جفت ارز فارکس است، تاثیر چنین معامله‌ای خیلی زود از بین می‌رود.
چنین اتفاقی حتی برای خود بازیگران فارکس نیز اتفاق خوش‌آیندی نیست زیرا با این کار هم اجرای سفارش‌های آن‌ها در شرایط نه‌چندان مطلوبی انجام می‌شود و هم سایر طرفین حاضر در فارکس از معاملات آن‌ها باخبر می‌شوند. برای همین بسیاری از شرکتهای پوشش ریسک به جای این که در یک معامله بزرگ سفارش خود را اجرا کنند، ترجیح می‌دهند با گذشت زمان و در چند مرحله معاملات خود را انجام دهند.
سخن پایانی
از بین بازار بورس، سهام، ارز دیجیتال، کالا، اوراق قرضه و سایر بازارهای مالی این بازار فارکس است که رتبه اول را از نظر بزرگی و حجم معاملات به خود اختصاص می‌دهد. عظمت فارکس به‌قدری است که حجم معاملات روزانه آن به بیش از ۶ تریلیون دلار می‌رسد.
سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که چه افراد و سازمان‌هایی در این بازار به معامله می‌پردازند که توانسته چنین حجم هنگفتی را ایجاد کند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که فعالان و بازیگران اصلی بازار فارکس به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که از مهمترین آن‌ها میتوان به بانکهای تجاری، دولتها و بانکهای مرکزی، معامله‌گران خرد، بروکرها و شرکتهای پوشش ریسک اشاره کرد.
در طول مقاله امروز به‌طور کامل و جداگانه در مورد هرکدام از این طرفین صحبت کردیم و گفتیم که نقش هرکدام از بازیگران فارکس چیست. اگر هنوز سوالی ذهن شما را درگیر کرده است، می‌توانید از بخش نظرات همین مقاله با ما در ارتباط باشید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
