چه عواملی باعث افزایش قیمت بیت کوین می شود؟

بازار ارزهای دیجیتال با وجود ویروس کرونا و ویرانی اقتصادهای بزرگ در سرتاسر جهان، به مسیر رشد و ترقی‌اش ادامه داده‌است. اخیراً نیز حجم سرمایه‌گذاری در این بازار از یک تریلیون مارک گذشته است. نکته‌ی قابل‌توجه این است که در میان تمامی ارز‌های دیجیتال محبوب، بیت کوین همچنان بیش‌ترین حجم از کل بازار در حدود ۶۹% را در اختیار دارد.

 

عوامل تعیین کننده قیمت بیت کوین

برخلاف ارزهای رایج موردتأییدِ بانک‌ها (دلار، ریال و …)، بانک مرکزی بیت کوین صادر نمی‌کند و حتی دولت‌ها نیز از آن پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین، سیاست‌های پولی، نرخ تورم و سنجش‌های رشد اقتصادی (که معمولاً روی ارزش ارز اثرگذارند) تأثیری روی بیت کوین ندارند.

اگر تابه‌حال این سؤال برای‌تان پیش آمده‌است که چه عواملی بر قیمت بیت کوین تأثیر می‌گذارند، خواندن ادمه‌ی این مقاله را از دست ندهید. در ادامه، از عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین لیستی تهیه کرده‌ایم و هرکدام را به‌صورت جداگانه توضیح می‌دهیم.

شاید در نگاه اول برخی از عوامل ذکرشده در این لیست برایتان گیج‌کننده باشند، اما در ادامه هرکدام را به‌صورت مفصل بررسی می‌کنیم تا درک مطلب آسان‌تر شود.

 

عرضه

عرضه‌ی یک دارایی، بی‌توجه به این‌که دیجیتال است یا نه، نقش مهمی در تعیین نرخ ایفا می‌کند. به‌احتمال زیاد، یک دارایی کمیاب قیمت بالایی دارد. اگر این دارایی به‌وفور در دسترس باشد و مقدار زیادی از آن در بازار وجود داشته باشد، قیمت پایینی دارد. از زمان راه‌اندازی بیت کوین، عرضه‌ی آن روزبه‌روز درحال کاهش است.

پروتکل ارزهای دیجیتال، فقط مجوز ایجاد بیت کوین‌های جدید با نرخ ثابت را می‌دهد. این نرخ طوری طراحی شده‌است که با گذر زمان کاهش پیدا کند. برای درک بهتر این موضوع، نگاهی به درصد عرضه‌ی بیت کوین در این ۳ سال می‌اندازیم. حجم عرضه‌ی بیت کوین که در سال ۲۰۱۶ نزدیک به ۶.۹% بود، در سال ۲۰۱۷ به ۴.۴% و در سال ۲۰۱۸ به ۴% کاهش یافت. پس در این سال‌ها شاهد رشد قیمت این ارز دیجیتال و کاهش عرضه‌اش بوده‌ایم.

 

عرضه بیت کوین چگونه روی قیمت آن اثر می گذارد؟

از زمان معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، عرضه‌ی این ارز دیجیتال درحال کاهش بوده‌است. هر چهارسال یک بار، ارز دیجیتال دستخوش رویدادی به‌نام «نصف‌شدن» (Halving) می‌شود. در طول این رویداد، پاداش‌ استخراج‌کنندگان ارز‌های دیجیتال به نصف کاهش می‌یابد. به‌دلیل پوشش رسانه‌ای و نوسان قیمت بیت کوین، کاهش عرضه مصادف با افزایش تقاضاست. ترکیب افت عرضه و افزایش پرشتاب تقاضا، درنهایت باعثِ بالا رفتن قیمت بیت کوین می‌شود.

 

تقاضا

محبوبیت روزافزونِ بیت کوین به‌عنوان محور اصلی معاملات، توجه سرمایه‌گذاران خرد را نیز به این ارز دیجیتال جلب کرده‌است. منبع تقاضا برای بیت‌ کوین براساس ملاحظات اقتصادی تغییر می‌کند. به‌دفعات گزارش شده که شهروندان چینی در سال ۲۰۲۰ از ارز دیجیتال برای دور زدن قوانین کنترل سرمایه در این کشور استفاده کردند. بیت‌ کوین در کشورهایی ازجمله ونزوئلا و ایران (که از تورم سنگین و کاهش ارزش پول ملی رنج می‌برند.)

محبوبیت قابل‌توجهی داشته‌است. متاسفانه افراد سودجو و کلاهبردار نیز برای جابه‌جایی مبالغ سنگین در فعالیت‌های غیرقانونی‌شان از این ارز استفاده می‌کنند. همچنین با افزایش پوشش رسانه‌ای، تقاضای سرمایه‌گذاران برای این ارز دیجیتال افزایش یافته و محرکی برای قیمت بیت‌ کوین شده‌است. البته لازم به‌ذکر است که دوره‌های متناوب رونق و رکود در معاملات بیت‌ کوین، به امری عادی در اکوسیستم این ارز دیجیتال تبدیل شده‌است.

 

هزینه‌ های تولید

هزینه‌های تولید بیت‌ کوین نیز مانند دیگر کالاها نقش چشم‌گیری در تعیین قیمتش ایفا می‌کنند. براساس پژوهش‌های صورت‌گرفته، قیمت بیت‌ کوین در بازارهای ارز دیجیتال رابطه‌ی بسیار نزدیکی با هزینه‌ی نهایی تولیدش دارد. هزینه‌ی تولید بیت‌ کوین شامل مجموعِ هزینه‌های ثابت و مستقیم تهیه‌ی زیرساخت و الکتریسیته‌ی لازم برای استخراج ارز دیجیتال و هزینه‌ی غیرمستقیم برای سطح دشواری الگوریتمش است.

به‌بیان ساده‌تر، استخراج بیت‌ کوین به معنای رقابت استخراج‌کنندگان برای حل یک مسئله‌‌ی پیچیده‌ی ریاضی است. اولین استخراج‌کننده‌ای که این مسئله را حل کند، پاداش بیت‌ کوین تازه‌ضرب‌شده را دریافت می‌کند. همچنین این شخص هرگونه هزینه‌ی جمع‌آوری‌شده از زمان پیداشدن آخرین «بلاک» (Block) بیت‌کوین را نیز دریافت می‌کند.

استخراج‌کننده برای تهیه‌ی دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال که مجهز به پردازش‌گرهای گران‌قیمت هستند، پول زیادی خرج می‌کند. فرآیند استخراج بیت کوین نیز باعث می‌شود که هزینه‌های قبض‌ برق بسیار گران شود. براساس برخی‌از برآوردها، این مبالغ حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد کل هزینه‌ها می‌شود که بسیار قابل‌توجه است.

برخی از سایت‌ها برآورد کرده‌اند که مصرف برق برای فرآیند استخراج بیت‌ کوین، برابر یا بیش‌تر از مصرف برق کل کشور است. هزینه‌ی غیرمستقیم استخراج بیت کوین مربوط به سطح دشواری الگوریتمش است. سطوح مختلف دشواری الگوریتم‌های بیت ‌کوین، باعث سریع‌ و یا کندشدن نرخ تولید این ارز دیجیتال می‌شود و بر عرضه‌ی کلی و  قیمتش اثر می‌گذارد.

 

رابطه هزینه های تولید بیت کوین با قیمت آن

براساس پژوهش‌‌ها، قیمت بیت کوین در بازار رابطه‌ی نزدیکی با هزینه‌ی نهایی تولیدش دارد. با توجه به قیمت تجهیزات استخراج ارز دیجیتال و مصرف برق، هزینه‌های استخراج بیت کوین در برخی کشور‌ها متفاوت است و بین قیمت برق و تعرفه‌های واردات دستگاه‌های استخراج تفاوت وجود دارد. درواقع، هرچه هزینه‌ی استخراج این ارز دیجیتال بالاتر برود، استخراج‌کنندگان راضی به فروش بیت کوین با قیمت قبلی نمی‌شوند. برای همین است که قیمت پیشنهادی آنان برای فروش این ارز دیجیتال بالاتر می‌رود.

 

رقابت

با وجود این‌که بیت‌ کوین شناخته‌شده‌ترین ارز دیجیتال در بازار است، اما صدها توکن دیگر وجود دارد که برای جذب سرمایه‌گذاران کریپتو رقابت می‌کنند. بیت کوین سال‌ها بر بازار کریپتو حکمرانی کرده بود، اما به‌مرور کمرنگ شده‌ است.

در سال ۲۰۱۷، بیت‌ کوین بیش‌از ۸۰ درصد از کل سرمایه‌ی بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده بود، اما در سال ۲۰۲۱، این سهم به کم‌تر از ۵۰ درصد کاهش یافت. دلیل اصلی آن افزایش محبوبیت ارز‌های دیجیتال جایگزین است. به‌عنوان مثال، «اتریوم» (ETH) به‌دلیل افزایش محبوبیت توکن‌های غیرمتمرکز یک رقیب بزرگ برای بیت‌ کوین است.

سرمایه‌گذارانی روی اتریوم سرمایه‌گذاری کرده‌اند که پتانسیل این ارز دیجیتال را در اختراع مجدد زیرساخت‌های مالی مدرن می‌دانند. در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۱، اتریوم تقریباً ۱۸ درصد از حجم کل بازار ارزهای دیجیتال را به خودش اختصاص داده بود. در این میان، ریپل (XRP) و کاردانو (ADA) نیز از محبوبیت بالایی برخوردار شده‌ و حجم بازار را تا حد قابل‌توجهی  به خود اختصاص داده‌اند.

حال ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که اگر بیت ‌کوین درصد کم‌تری از بازار را نسبت‌به چندسال گذشته در اختیار دارد، پس چرا قیمت آن هم‌چنان درحال افزایش است؟ اگرچه این رقابت باعث کاهش درصد حکمرانی بیت‌ کوین شده، اما باعث جذب سرمایه‌گذاران بیشتری نیز شده‌ است. درنتیجه، تقاضا و آگاهی درباره‌ی ارزهای‌ دیجیتال افزایش یافته‌است. بیت‌ کوین به‌عنوان پرچم‌دار اکوسیستم ارزهای دیجیتال از این توجه بهره برده و قیمتش نیز افزایش پیدا کرده‌ است.

 

تحولات نظارتی

بیت‌ کوین محصول یک بحران مالی بوده است. بحرانی که با رها کردن مقررات در بازارهای زنجیره‌ای از بین رفت. معمولاً روی ارزهای دیجیتال هیچگونه نظارتی صورت نمی‌گیرد با این‌حال؛ به‌خاطر اکوسیستم بدون مرزشان شهرت جهانی پیدا کرده‌اند.

 وضعیت نظارت بر بیت ‌کوین مزایا و معایبی دارد. از طرفی، نبود نظارت به این معناست که این ارز دیجیتال  به‌طور آزادانه در آن‌‌سوی مرزها استفاده می‌شود و مشمول نظارت‌های دولتی تحمیل‌شده بر دیگر ارزها نمی‌شود. ازطرف دیگر، به این معناست که استفاده و معامله‌ی بیت‌ کوین در بیشتر محکمه‌های مالی عواقب کیفری دارد. تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران سازمانی هنوز هم نسبت‌به سرمایه‌گذاری در بازار کریپتوکارنسی محتاطند که باعث نقدینگی کم‌تر و نوسان بیش‌تر اکوسیستم در این بازار می‌شود.

هرچه دولت‌های بیشتری در سرتاسر دنیا بیت کوین را در اقتصاد و بازارشان وارد کنند، شانس این ارز دیجیتال برای تبدیل شدن به یک دارایی قانونی برای سرمایه‌گذاری بیش‌تر می‌شود. سرمایه‌گذاران و تاجران ارز دیجیتال، تحولات نظارتی مربوط به بیت کوین را بادقت دنبال می‌کنند؛ چراکه ارتباط مستقیمی با شاخص نقدینگی در بازارهای دیجیتال دارد. این تحولات به‌خاطر اثرگذاری بر حجم عرضه و تقاضا، بر قیمت ارز دیجیتال فشار می‌آورند.

در کشور چین، تجارت بیت‌ کوین منع‌ و زیرساخت‌های استخراجش محدود شده که بر عرضه و تقاضای ارز دیجیتال اثرگذار است. در ایالات متحده، احکام مربوط به ارز دیجیتال (که توسط کمیسیون اوراق بهادار و مبادله‌ی (SEC) ارائه می‌شون.د) غالباً بر قیمت بیت کوین اثر مستقیم دارند. در نوامبر ۲۰۲۱، اندکی بعد از این‌که (SEC) مجوز معامله‌ی اولین ETF مربوط به بیت ‌کوین را صادر کرد، قیمت بیت‌ کوین به بیش‌از ۶۸۰۰۰ دلار افزایش یافت و سقف قبلی نمودارش را شکست.

یکی از نکات جالب در حوزه‌ی ارز‌های دیجیتال این است که دولت‌ها برای تنظیم سیاست‌های نظارتیِ کاربردی توانایی ندارند و درنتیجه‌ سیاست‌های نظارتی بیت‌ کوین به‌وسیله‌ی گروهی از تولیدکنندگان و استخراج‌کنندگان اصلی ارز دیجیتال تنظیم می‌شوند. اصلاحات اساس‌نامه باعث می‌شود که تعداد توافق‌شده‌ی بیت کوین‌های موجود تغییر پیدا کند. همچنین توافق نکردن تولیدکنندگان بر مسیر آینده‌ی ارز دیجیتال، شاخص‌های سرمایه‌گذاری را دستخوش تغییرات جدی می‌کند.

 

اخبار و شایعات

در اکوسیستم نوظهور بیت‌ کوین، اخبار و شایعات تأثیر مستقیمی بر قیمتش می‌گذارند. این دست از اخبار  انواع مختلفی دارند. همان‌طور که قبلاً گفته شد، اخبار نظارتی، قیمت ارز دیجیتال را شدیداً دستخوش تغییر می‌کند. همچنین افراد مشهور و میلیاردر‌های نام‌آشنا مثل ایلان ماسک با یک توییتِ‌ حمایتی از یک ارز دیجیتال، بازار را به‌کلی از روند سابقش خارج خواهند کرد. حمایت ایلان ماسک از بیت‌ کوین در سال ۲۰۲۱، باعث رشد شارپی نمودار قیمت این ارز دیجیتال شد که نشان‌‌دهنده‌ی تأثیر افراد نام‌آشنا بر بازار ارز‌های دیجیتال است.

 

سخن پایانی

بیت‌کوین برای برخی یک معما و برای برخی دیگر یک فرصت رشد است. حال که با عوامل تأثیرگذار بر قیمت این ارز دیجیتال آشنا شده‌اید، می‌توانید با دید بهتری به بازار کریپتوکارنسی نگاه کنید تا شاید شما جزو آن دسته از افرادی قرار بگیرید که بیت‌ کوین را یک فرصت برای ترقی می‌دانند.

البته باید توجه داشته باشید که همیشه عوامل تأثیرگذاری مثل اخبار و شایعات باعث رشد قیمت ارز‌های دیجیتال نمی‌شوند، زیرا ممکن است افراد حاضر در بازار تحلیل متفاوتی از شرایط داشته باشند و بازار واکنش کاملاً متضادی به اخبار پخش‌شده نشان دهد. بنابراین سعی کنید که تحلیل منطقی‌تان را از شرایط بازار در نظر بگیرید. موفق و پرسود باشید.