ارز دیجیتال ملی یا بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
ارزهای دیجیتال داغ‌ترین موضوعات مالی جهان هستند که انقلابی نوین به پا کرده‌اند. به عنوان مثال بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال نوسان‌های بسیار زیادی را به همراه داشته است. کسانی که بیت کوین داشتند با هولد کردن آن، این‌روزها سودهای خوبی را به دست آورده‌اند.
اما چرا نخواهیم استفاده این ارز دیجیتال دوست داشتنی را گسترش داده و با آن کارهای روزمره خود را به انجام برسانیم؟ چرا نمی‌توان با ارزهای دیجیتال یک قهوه خرید یا مالیات‌ها را پرداخت کرد؟ خبر خوب این است که این امکانات تا حدودی برای ما فراهم شده است.
ارز دیجیتال بانک مرکزی
باتوجه به سرعت پیشرفت فناوری در سراسر جهان تکنولوژی ارسال پول به شیوه سنتی پیشرفت چندانی نداشته است. با وجود اینکه تنها چند سال از پیدایش بیت کوین می‌گذرد، پیشرفت‌های چشمگیری را در سرعت، امنیت و هزینه‌های کمتر پول‌های سنتی مشاهده نکرده‌ایم. محبوبیت و عملکرد ارزهای دیجیتال به گونه‌ای است که بسیاری از دولت‌ها درحال خلق و گسترش ارزهای دیجیتال جدیدی هستند.
«ارز دیجیتال بانک مرکزی» (Central Bank Digital Currency) که به آن CBDC هم می‌گویند را می‌توان پول‌های دیجیتالی فیات در نظر گرفت که از تکنولوژی بلاک چین و پیشرفت‌های این حوزه الهام گرفته‌اند. به احتمال زیاد بسیاری از کشورهای جهان در دهه‌های آتی از این ارز دیجیتال استفاده خواهند کرد.
CBDC با قوانین دولتی کشورها برای پول تأسیس می‌شود. رویکرد‌ها برای تاسیس یا طراحی CBDC با توجه به کشورهای صادرکننده بسیار متفاوت خواهد بود. ممکن است بعضی از دولت‌ها برای تاسیس این نوع ارزها از فناوری بلاک چین استفاده کنند و بعضی دیگر نیز از فناوری «دفتر توزیع شده» (DLT) که تنها یک پایگاه داده متمرکز هستند. مواردی که مبتنی بر بلاک چین هستند برای نمایش شکل دیجیتالی ارزهای فیات از توکن استفاده خواهند کرد.
شاید به این موضوع که CBDCها الهام گرفته از ارزهایی مانند بیت کوین هستند فکر کنیم اما واقعیت امر این است که این دو کاملا با یکدیگر متفاوتند.
اگر بخواهیم مقایسه کوچکی بین بیت کوین و CBDCها انجام دهیم باید به این موضوع اشاره کنیم که بیت کوین توسط هیچ نهاد، سازمان و بانکی کنترل و ایجاد نمی‌شود، اما CBDCها توسط دولت‌ها صادر می‌شوند و مطابق با قوانین کشورها هستند. درواقع برای بیت کوین هیچ محدودیت یا مرزی تعریف‌شده نیست البته جمله ذکر شده به این معنی نیست که نمی‌توان با CBDCها پرداخت‌های بین المللی انجام داد، بلکه واقعیت این است که CBDCها کنترل شده هستند.
درحال حاضر بسیاری از بانک‌های جهان در حال بررسی و حتی اجرای آزمایشی این ارزها براساس «اثبات مفهوم» (Proof-of-Concept) هستند.
قابل ذکر است که کشور چین از سال ۲۰۱۴ در حال بررسی پروژه‌ای به نام DC/EP است که به معنای ارز دیجیتال و پرداخت الکترونیکی است. آزمایش‌های یوان دیجیتال در چند شهر چین انجام شده و بانک مرکزی اروپا نیز اعلام کرده در اکتبر سال ۲۰۲۰ پیشنهاد صادر کردن یورو دیجیتال را دریافت کرده و اقدام به بررسی‌های مورد نیاز در رابطه با آن کرده است.
