معاملات متعدد (HFT) چیست و چگونه انجام می‌شود؟

امروزه مشاغلی از قبیل خرید و فروش یا اصطلاحا ترید در بازار ارزهای دیجیتال به دلیل درآمدزایی بالا طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند. هر کاربر برای ترید از یک استراتژی مشخص استفاده می‌کند.

معاملات فرکانس بالا هم یکی از روش‌های پر کاربرد و محبوب در بین افراد مطرح و سرمایه‌دار بازار است. در این مقاله شما را با تعریف، مزایا و معایب معاملات فرکانس بالا آشنا خواهیم کرد. ما را همراهی کنید.

معاملات فرکانس بالا (High Frequency Trading) چیست؟

High Frequency Trading که به اختصار HFT نامیده می‌شود، یک شیوه‌ معاملاتی در بازارهای مالی است. این روش در زبان فارسی با عنوان معاملات فرکانس بالا یا معاملات متعدد شناخته می‌شود. ساختار کلی بازارهای مالی از قبیل بورس، ارزهای دیجیتال و… طی سال‌های اخیر با تغییرات اساسی مواجه شده‌اند. در گذشته فعالان بازار بورس اوراق بهادر در یک سالن بزرگ کنار یکدیگر جمع می‌شدند و به مانیتورهایی چشم می‌دوختند که قیمت لحظه‌ای سهام را نشان می‌داد.

هیاهو خاصی در جو حاکم بود و هر یک از معامله‌گران با مشاهده‌ روند قیمت تصمیم به خرید یا فروش سهام می‌گرفتند. امروزه شرایط تغییر کرده است. البته اشتباه نکنید! آن سالن و مانیتورهای بزرگ همچنان سر جای خودشان هستند. اما دیگر از سروصدا و هیاهو همیشگی خبری نیست چرا که افراد بسیار کمی در سالن حضور دارند. اکثر معامله‌گران در خانه یا دفتر کار با کامپیوتر معاملات خود را انجام می‌دهند.

برخی از کامپیوترها به قدری پیشرفته شده‌اند که می‌توانند به صورت خودکار خرید و فروش انجام دهند. در حقیقت برنامه‌های معاملاتی نصب‌شده بر روی کامپیوتر با انجام محاسبات ریاضی و پیروی از الگوریتم‌های خاص خرید و فروش را امکان‌پذیر کرده است. به بیان ساده‌تر کامپیوتر در جایگاه تریدر قرار می‌گیرد و با بهره‌گیری از اطلاعات مختلف شرایط بازار را تحلیل و پیش‌بینی می‌کند.

طبق تحقیقات صورت‌گرفته هر کدام از این کامپیوترها استراتژی خاص خودشان را دارند. برخی از آن‌ها از استراتژی‌های بسیار ساده‌ای بهره می‌گیرند. برای مثال شما تعیین می‌‌کنید که اگر قیمت تا ۵ درصد کاهش یافت، مقدار مشخصی از سهام به صورت خودکار خریده یا فروخته شود. برخی از برنامه‌ها هم زمان چندین معامله را انجام می‌دهند، اما هیچ‌کدام از آن‌ها با معاملات فرکانس بالا قابل مقایسه نیستند چرا که در این روش از برنامه‌هایی استفاده می‌شود که استراتژی‌های بسیار پیچیده‌ را با سرعت باور نکردنی پیاده‌سازی می‌کنند.

در حقیقت برنامه‌های معاملات فرکانس بالا همواره در حال رقابت با یکدیگر هستند. کامپیوترهایی که عملکرد سریع‌تر و هوشمندانه‌تری داشته باشند، سود بیشتری کسب می‌کنند. معاملاتی که در گذشته طی روز‌ها، ساعت‌ها و دقیقه‌ها انجام می‌شد، امروزه در عرض تنها چند صدم و هزارم ثانیه به ثبت می‌رسند. جالب است بدانید که افراد بسیار کمی با استفاده از روش معاملات فرکانس بالا در بازار فعالیت می‌کنند، اما هنوز دو سوم معاملات در دست این گروه از تریدر‌ها است.

اگر نگاه دقیق‌تری به موضوع داشته باشید می‌بینید که معاملات فرکانس بالا از استراتژی بسیار ساده‌ای استفاده می‌کنند. بدین صورت که چندین هزار معامله را در کسری از ثانیه انجام می‌دهند. سود به دست آمده از هر معامله ناچیز است. اما از آنجایی که میلیون‌ها معامله به صورت هم زمان انجام می‌شود، مبلغ سود هم قابل توجه خواهد بود. در این حوزه‌ هر ثانیه سرنوشت‌ساز است. فاکتورهایی از قبیل سرعت اینترنت، استفاده از کابل‌های کوتاه و هر چیزی که سرعت انجام معاملات را افزایش ‌دهد، اهمیت بسیار بالایی دارد.

معامله‌گران در این روش تجهیزات پیشرفته‌ای را به کار می‌گیرند. همین موضوع تحلیل شرایط بازار را برای آنان آسان‌تر کرده چرا که کامپیوتر تمام اطلاعات لازم را سریعا بررسی می‌کند و با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف خرید و فروش را انجام می‌دهد. استفاده از تکنولوژی معاملات فرکانس بالا شما را قادر می‌سازد تا سهام را در عرضه اولیه و پایین‌ترین قیمت ممکن خریداری کنید.

معایب معاملات فرکانس بالا

• افزایش بیش از حد میزان نقدینگی
• ایجاد اختلال در فرایند قیمت‌گذاری و افزایش نوسانات
• عدم ارائه فرصت‌های برابر به معامله‌گران بازار
• بی قانونی و افزایش نابرابری
• کنترل و تغییر روند قیمت
• گمراهی سایر معامله‌گران شبکه

به‌کارگیری و پیاده‌سازی معاملات فرکانس بالا در بازارهای مالی مزایا و معایبی را با خود به همراه خواهد داشت. در این بخش نظر کارشناسان مختلف درباره‌ تأثیرات مثبت و منفی معاملات فرکانس بالا در شرایط بازار را با یکدیگر بررسی می‌کنیم. البته ناگفته نماند که مزایا و معایب معاملات HFT موضوع بحث برانگیزی است چرا که مکانیزم‌های متنوع و گوناگونی در معاملات فرکانس بالا به کار گرفته می‌شود و هر یک از کارشناسان طبق باورهای خودشان اظهار نظر می‌کنند.

افزایش بیش از حد میزان نقدینگی:

بسیاری از کارشناسان معتقدند که به‌کارگیری چنین روشی میزان نقدینگی بازار را به‌شدت افزایش می‌دهد. مشکل اصلی افزایش نقدینگی در بازارهایی است که در حالت عادی هم نقدینگی بسیار بالایی دارند. پس افزایش بیش از حد میزان نقدینگی یکی از تأثیرات منفی است که معاملات فرکانس بالا با خود به همراه دارند.

ایجاد اختلال در فرایند قیمت ‌گذاری و افزایش نوسانات:

کسانی که معاملات فرکانس بالا انجام می‌دهند، به صورت مداوم در بازار حضور ندارند. بلکه در برخی از دوره‌ها برای حفظ منافع خود کناره‌گیری می‌کنند. کاربران گمان می‌کنند که معاملات فرکانس بالا علاوه بر سهولت فرایند قیمت‌گذاری، میزان نوسانات قیمت را در بازار کاهش می‌دهند. اما متأسفانه این باور به اشتباه در بین کاربران جا افتاده است.

عدم ارائه فرصت‌های برابر به معامله‌گران بازار:

همان‌طور که مشاهده کردید افراد عادی نمی‌توانند از روش HFT برای انجام معاملات خود در بازار استفاده کنند. پس یکی از معایب اصلی معاملات فرکانس بالا سخت شدن کار تریدرهای معمولی است. زیرا هر کس قادر به پرداخت هزینه‌های سنگین ناشی از تهیه تجهیزات و کامپیوتر نیست.

بی‌قانونی و افزایش نابرابری:

جالب است بدانید که بیشتر تاجرانی که با روش HFT معاملات خودشان را انجام می‌دهند، افراد با نفوذی هستند که اطلاعات را زودتر از سایر کاربران دریافت می‌کنند. در چنین شرایطی کارمزد پرداختی از جانب فعالان عادی شبکه به نسبت معامله‌گران HFT بیشتر است. سرعت بالا و بی‌قانونی یکی از ایرادات اصلی معاملات فرکانس بالا هستند.

کنترل و تغییر روند قیمت:

همان‌طور که مشاهده کردید در اکثر بازارهای مالی کسانی که بخش بزرگی از سهام را در دست دارند، به‌راحتی می‌توانند روند قیمت را به نفع خودشان تغییر دهند. در بسیاری از موارد این دسته از معامله‌گران از قدرتی که دارند، سوء استفاد کرده و سایر کاربران را به مسیر اشتباه گمراه می‌کنند. از سوی دیگر خودشان با استفاده از فرصت پیش آمده، سودهای میلیونی و میلیاردی به جیب می‌زنند. در معاملات فراکانس بالا هم معمولا روند به همین شکل پیش می‌رود.

گمراهی سایر معامله‌گران شبکه:

افراد از روش‌های دیگر هم برای گمراهی معامله‌گران عادی بازار استفاده می‌کنند. برای مثال معامله‌گران با خرید سهام‎‌هایی که قیمت بسیار کمی دارند و ایجاد میلیون‌ها درخواست جعلی برای خرید آن، سایر کاربران شبکه را متقاعد می‌کنند که میزان تقاضا برای خرید سهام با قیمت بالا، افزایش یافته است.

در نتیجه افراد به امید رشد و کسب سود بیشتر، تمام سرمایه‌ خود را صرف خرید سهام می‌کنند. افزایش میزان تقاضا، خود به خود تغییرات قابل توجهی را در روند افزایشی قیمت ایجاد می‌کند. در نهایت سود اصلی برای معامله‌گرانی است که از روش HFT استفاده کردند.

مزایای معاملات فرکانس بالا

همان‌طور که مشاهده کردید مزایای معاملات فرکانس بالا تنها برای گروهی از فعالان بازارهای مالی است چرا که در بیشتر موارد موجب گمراهی کاربران عادی می‌شود و سرمایه‌ بسیاری از آن‌ها در این راه از بین می‌رود. پس مزایای اصلی سودهای قابل توجهی است که نصیب معامله‌گران HFT می‌شود. این دسته از افراد به‌راحتی می‌توانند با استفاده از تکنولوژی معاملات فرکانس بالا در بازارهای مالی قدرت و تسلط به دست آورند.

ریسک‌های معاملات فرکانس بالا

همان‌طور که گفته شد در معاملات فرکانس بالا فرایند خرید و فروش بدون دخالت معامله‌گران با استفاده از کامپیوتر و ابزارهای تخصصی صورت می‌گیرد. از آنجایی که الگوریتم‌های بسیار پیچیده‌ای در معاملات فرکانس بالا به کار گرفته می‌شوند، امکان بروز مشکلات فنی و سیستمی وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت که بروز تنها یک خطای کوچک ضررهای قابل توجه و غیر قابل جبرانی را با خود به همراه خواهد داشت.

همان‌طور که قسمت‌های قبل هم گفته شد سرعت یکی از فاکتورهای اصلی این معاملات محسوب می‌شود. شناسایی خطا موجود در سیستمی که سرعت بسیار بالایی دارد برای معامله‌گران سخت و حتی در برخی از مواقع غیر ممکن به نظر می‌رسد. بروز چنین اتفاقات و مشکلاتی تأثیرات منفی قابل توجهی بر بازار و معامله‌گران دارد. اگر نگاه منطقی داشته باشید، می‌بینید که از دست رفتن سرمایه‌ کاربران عادی بازار آن هم به دلیل اختلالی که معامله‌گران HFT در بازار به وجود آورده‌اند، عادلانه نیست.

تمام اتفاقاتی که گفته شد تأثیرات منفی غیر قابل جبرانی بر اقتصاد کشورها می‎‌گذارند برای مثال یکی از این حملات در سال ۲۰۱۰ برای بازار بورس آمریکا اتفاق افتاد و در طی تنها چند دقیقه بازار با ریزش ناگهانی مواجه شد. جالب است بدانید در سال ۲۰۱۴ حتی کشور آلمان که ادعا می‌کرد تحت تاثیر معاملات فرکانس بالا قرار نمی‌گیرد، با مشکل مواجه شد.

از آن پس و با ترویج هر چه بیشتر معاملات HFT مشکلات مشابه در سراسر جهان بیشتر به چشم می‌خوردند. متأسفانه پیشرفت چشمگیر معاملات فرکانس بالا طی سال‌های اخیر ریسک‌ فعالیت در بازارهای مالی را بیش از پیش افزایش داده است چرا که معامله‌گران به‌راحتی می‌توانند با تغییر روند بازار، سرمایه‌ سایر کاربران را بالا بکشند.

ایالات متحده اروپا در بهار سال ۲۰۱۴ برای جلوگیری و مقابله با ضررهای احتمالی ناشی از معاملات HFT قوانین جدیدی را تصویب کرد. بدین صورت که معاملات فرکانس بالا در صورت ایجاد هرگونه اختلال در روند بازارهای مالی به کلی ممنوع خواهند شد. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که این راه خوبی برای مبارزه و جلوگیری از زیان‌های معاملات فرکانس بالا نیست، اما می‌توان گفت که خطرات و خسارات را تا حدی کاهش می‌دهد.‌

اما متأسفانه قوانین به درستی در بازار به اجرا در نیامدند چرا که استفاده از معاملات HFT میزان سود‌آوری صرافی‌ها و معامله‌گران مطرح بازار را افزایش داده است. به طور کلی ساختار بازارهای مالی به گونه‌ای طراحی شده که همه‌ افراد بتوانند به آن دسترسی داشته باشند، اما در معاملات فرکانس بالا افراد با بهره‌گیری از تجهیزات تخصصی با سرعت بیشتری اطلاعات را بررسی می‌کنند.

در نتیجه کار کردن در چنین شرایط ناعادلانه‌ای برای کاربران عادی روز به روز سخت‌تر خواهد شد. طبق تحقیقات صورت گرفته بیشتر کارشناسان از شرایط کنونی ابراز نارضایتی می‌کنند و به دنبال ممنوع شدن این‌گونه معاملات و فعالیت در فضایی برابر هستند. آن‌ها معتقدند که مشکل تنها زمانی برطرف خواهد شد که قوانین سفت و سختی در این زمینه اعمال شود. زیرا قانونمندی بازار علاوه بر آسان شدن فرایند قیمت‌گذاری، ایجاد فرصت‌های برابر و جلوگیری از سقوط ناگهانی ارزش سهام را با خود به همراه دارد.

البته راه‌کارهای دیگری هم برای جلوگیری از زیان‌های معاملات فراکانس بالا ارائه شده. برای مثال صرافی‌ها می‌توانند قابلیت خرید و فروش در بازه‌های زمانی خیلی کوتاه را ممنوع اعلام کنند. در نتیجه معامله‌گران HFT نمی‌توانند با استفاده از سرعت بالا و تجهیزات تخصصی، روند قیمت را به نفع خودشان تغییر دهند.

جالب است که دید عموم مردم جامعه نسبت به معاملات فرکانس بالا مثبت است و آن را به عنوان یک راه خوب و قابل قبول برای کسب درآمد می‌شناسند. کمتر کسی پیدا می‌شود که از تأثیرات منفی و غیر قابل جبران معاملات HFT در جوامع و بازارهای مالی اظهار نگرانی کند.

معاملات فرکانس بالا در دنیای ارزهای دیجیتال

آیا معاملات فرکانس بالا در دنیای ارزهای دیجیتال هم به کار گرفته می‌شوند؟ در حال حاضر بسیاری از فعالان حوزه‌ ارزهای دیجیتال به دنبال به‌کارگیری روش HFT برای انجام معاملات خود هستند. طبق اظهارات کارشناسان، استراتژی‌های معاملاتی سودآور زیادی هستند که در بازار رمز ارزها مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برخی از آن‌ها مانند معاملات فرکانس بالا بازدهی بهتری نسبت به سایر گزینه‌ها دارند. اما نکته‌ قابل توجه این است که تمام کاربران ابزار، تجهیزات و دانش کافی برای اجرای درست معاملات فرکانس بالا را ندارند. پس معاملات فرکانس بالا موفقیت شما را در بازار ارزهای دیجیتال تضمین نمی‌کنند.

همان‌طور که می‌دانید در روش HFT تمام الگوریتم‌های معاملاتی به‌صورت خودکار پیاده‌سازی می‌شوند. به بیان ساده‌تر شما برای اجرایی کردن استراتژی معاملات فرکانس بالا به تجهیزات پیشرفته احتیاج خواهید داشت. کامپیوترهایی که در صدم ثانیه روند قیمت ارزهای دیجیتال را در چندین صرافی مختلف با نهایت دقت تحلیل و بررسی ‌کنند.

تمام الگوریتم‌هایی که در معاملات فرکانس بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند توسط کارشناسان و تحلیل‌گران حوزه‌ ارزهای دیجیتال و بازارهای مالی طراحی شده‌اند. الگوریتم‌ها با شناسایی سریع الگوهای مختلف و پیش‌بینی روند قیمت، تعداد زیادی معامله را به‌صورت خودکار به ثبت می‌رسانند.

هنگامی که نهنگ‌های بازار ارزهای دیجیتال با حجم بالا وارد معامله می‌شوند، روند قیمت را هم به نفع خودشان پیش می‌برند. به طور کلی و در بیشتر موارد معامله‌گران، ارز دیجیتال مورد نظر خود را در پایین‌ترین قیمت خریداری کرده و در سقف یا همان بالاترین قیمت به فروش می‌رسانند. البته این نکته را هم به خاطر داشته باشید که الگوریتم‌های معاملات فرکانس بالا قیمت را در بازه‌های زمانی کوتاه با تغییر مواجه می‌کنند و معمولا قادر به ایجاد تأثیرات بلند مدت در روند بازار نیستند.

همان‌طور که می‌دانید بازار پرنوسان رمز ارزها در مقایسه با سایر بازارهای مالی ساختار متفاوتی دارد. به بیان ساده‌تر تعداد فرصت‌های معاملاتی که در طول یک روز در بازار ارزهای دیجیتال اتفاق می‌افتد، بسیار بیشتر است. البته با افزایش قابل توجه میزان فرصت‌ها، ریسک معامله کردن هم افزایش می‌یابد. Colocation به عنوان یکی از ساده‌ترین استراتژی‌های معاملات فرکانس بالا شناخته می‌شود.

معامله‌گران در این استراتژی نزدیک‌ترین لوکیشن به صرافی را برای قرار دادن کامپیوتر‌ها و پیاده‌سازی روش HFT انتخاب می‌کنند. در حقیقت هرچه فاصله‌ کامپیوتر و تجهیزات تخصصی به صرافی کمتر باشد، اطلاعات با سرعت بیشتری فرستاده و دریافت خواهند شد. پس کامپیوترها با بررسی سریع اطلاعات و تحلیل روند بازار، معامله می‎‌کنند و سودهای میلیونی به دست می‌آورند.

یکی دیگر از استراتژی‌هایی که در معاملات فرکانس بالا به‌کار گرفته می‌شود، «آربیتراژ» (Arbitrage) نام دارد. کامپیوترها با به‌کارگیری استراتژی آربیتراژ قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهند. به بیان ساده‌تر آن‌ها با استفاده از اختلاف قیمت، رمز ارزها را در قیمت پایین از یک صرافی خریداری کرده و با قیمت بالاتر در صرافی دیگری می‌فروشند. تجهیزات و کامپیوترهای معاملات فرکانس بالا، پیاده‌سازی استراتژی آربیتراژ را در مقایسه با گذشته آسان‌تر کرده‌اند. به طور کلی و با مشاهده‌ روند کنونی می‌توان گفت که معاملات فرکانس بالا روز به روز بیشتر در بازار رمز ارزها ترویج پیدا می‌کنند.

نکات کلیدی:

• طبق استراتژی اصلی معاملات فرکانس بالا، حجم زیادی از سهام در کسری از ثانیه خریداری شده و به محض بالا رفتن قیمت فروخته می‌شود. سود حاصل از هر معامله بسیار ناچیز است اما حجم بالای سهام خریداری شده باعث می‌شود تا مبلغ سود به دست آمده هم قابل توجه باشد.
• در معاملات فرکانس بالا به‌کارگیری هر تجهیزاتی که سرعت انجام معاملات را افزایش دهد، حائز اهمیت است.
• نرم‌افزارهای مربوط به معاملات فرکانس بالا با بررسی سریع اطلاعات مختلف، شرایط بازار را سریع‌تر از سایر کاربران تحلیل کرده و به خرید و فروش می‌پردازند. می‌توان گفت که آن‌ها همیشه یک قدم جلوتر از بقیه هستند و همین موضوع باعث شده تا سودهای میلیونی و میلیاردی به دست آورند.
• بیشتر فعالان و کارشناسان حوزه‌ مالی به دنبال جلوگیری و ممنوعیت معاملات فرکانس بالا هستند، چرا که آن‌ها معتقدند اجرایی شدن چنین روشی کار را برای سایر کاربران سخت می‌کند. در حقیقت آن‌ها در تلاش‌اند تا به هر طریقی که شده عدالت و برابری را به بازار‌های مالی بازگردانند.

سخن پایانی

همان‌طور که مشاهده کردید پیشرفت تکنولوژی باعث شده تا کاربران بتوانند با استفاده از کامپیوتر معاملات خود را انجام دهند و سودهای قابل توجهی به دست آورند. در حقیقت انجام معاملات با استفاده از کامپیوتر و ابزارهای تخصصی یک دستاورد خوب برای جوامع جهانی امروز محسوب می‌شود.

مشکل اصلی معاملات فرکانس بالا، ایجاد اختلال در اقتصاد کشورها و بازارهای مالی است. تکنولوژی باید در مسیر درست به کار گرفته شود تا تمام افراد از آن‌ بهره ببرند. شاید با جلوگیری از ساختارهای غلط این چنینی توانستیم باری دیگر عدالت حقیقی را در جهان برقرار کنیم.

نظر شما درباره معامله‌گران HFT چیست؟ فکر می‌کنید معاملات فرکانس بالا در آینده چه جایگاهی در جوامع خواهند داشت؟ نظر خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.