سهام جایزه چیست؟ نحوه دریافت و فروش آن
یکی از روشهای تامین مالی برای شرکتها عرضه سهام در بازار بورس است. البته که در این بازار سرمایهداران نیز با سرمایهگذاری میتوانند سودهای منظم دریافت کنند. در این بازار شرکتها برای جذب سرمایهگذار و افزایش سرمایه خود روشهای متفاوتی را انتخاب میکنند.
یکی از اصطلاحات بحث برانگیز در بازار بورس «سهام جایزه» است. روشیست برای جذب سرمایه توسط شرکتها که از محل سود انباشته به سهامداران به جای پول نقد، سهام رایگان میدهند. امروز در این مقاله از بلاگ حسینی فایننس شما را با مفهوم سهام جایزه بیشتر آشنا میکنیم و به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ میدهیم.
سهام جایزه
فرض کنید یک شرکت دارید که خیلی موفق است و سود زیادی میکند. این شرکت تصمیم میگیرد بخشی از این سود را به سهامداران خود هدیه دهد. این هدیه به چه شکلی است؟ به جای اینکه پول نقد به سهامداران بدهند، به آنها سهام بیشتری از همان شرکت واگذار میکنند. این سهام اضافی را سهام جایزه مینامند.
معیار یک شرکت برای تعیین مقدار سهام جایزهای که به سهامداران تعلق میگیرد، میزان سهامی است که در آن زمان در اختیار دارند.
چرا سهام جایزه منتشر میشود؟
شرکتها با اهداف مختلف که به سود شرکت باشد اقدام به ارائه سهام جایزه میکنند؛ البته پیش از آنکه سهامی به حساب سهامداران اضافه کنند حتما محاسباتی را انجام میدهند و فاکتورهایی را در نظر میگیرند. از اهداف شرکت برای واگذاری سهام جایزه میتوان به مورلد زیر اشاره کرد:
- تشویق سهامداران: با این کار شرکتها به نوعی به سهامداران میگویند که ما به شما اعتماد داریم و میخواهیم شما هم در موفقیت بیشتر شرکت شریک باشید.
- افزایش تعداد سهام در گردش: با افزایش تعداد سهام، شرکت میتواند نقدینگی بیشتری جذب کند یا برای سرمایهگذاریهای جدید از آن استفاده کند.
- کاهش قیمت هر سهم: گاهی اوقات، قیمت یک سهم خیلی بالا میرود و ممکن است برای سرمایهگذاران جدید جذاب نباشد. با افزایش تعداد سهام، قیمت هر سهم کاهش مییابد و شرکت میتواند تعداد سرمایهگذاران بیشتری جذب کند.
- تامین مالی طرحهای توسعه: شرکتها ممکن است از طریق انتشار سهام جایزه، منابع مالی مورد نیاز برای اجرای طرحهای توسعه و سرمایهگذاریهای جدید خود را تامین کنند.
روی هم رفته میشود اینطور گفت که تمام این کارها برای تامین سرمایه بیشتر برای شرکت خواهد بود.
سهام جایزه به چه کسانی تعلق میگیرد؟
شاید در اینجا این سوال پیش آید که سهام جایزه برای چه کسانی است؟ میتوان گفت که معمولا همه سهامدارانی که در تاریخ معینی سهام شرکت را پیش از تشکیل مجمع سالانه و قبل از تقسیم سود داشتهاند، سهام جایزه دریافت میکنند.
این نکته گفتنی است که هر چقدر فرد سهامدار، سهام بیشتری داشته باشد، سهام جایزه بیشتری هم دریافت خواهد کرد. زمان دقیق اضافه شدن سهام جایزه نیز توسط خود شرکت تعیین میشود و کارگزاری دخالتی در این فرآیند نخواهد داشت.
محاسبه قیمت سهام جایزه
مقدار سهام جایزهای که هر سهامدار دریافت میکند، به تعداد سهامی که از قبل در اختیار داشته است، بستگی دارد. معمولا شرکتها نسبت مشخصی را برای توزیع سهام جایزه تعیین میکنند. به عنوان مثال، ممکن است به ازای هر 10 سهم، یک سهم جایزه به سهامداران تعلق بگیرد.
ارزش ذاتی سهام جایزه صفر است. زیرا سهامدار برای دریافت آن پولی پرداخت نمیکند. با این حال، سهام جایزه پس از ورود به بازار، قیمتی پیدا میکند که به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- نسبت توزیع: این نسبت نشان میدهد به ازای هر سهم موجود، چند سهم جایزه به سهامداران تعلق میگیرد. هرچه این نسبت بالاتر باشد، تعداد سهام در گردش افزایش یافته و معمولاً قیمت هر سهم کاهش مییابد.
- عملکرد شرکت: اگر شرکت عملکرد خوبی داشته باشد و چشمانداز مثبتی داشته باشد، ارزش سهام جایزه نیز افزایش مییابد.
- وضعیت بازار: شرایط کلی بازار بورس نیز بر قیمت سهام جایزه تأثیرگذار است. در بازارهای صعودی، معمولاً ارزش سهام جایزه نیز افزایش مییابد.
- تقاضا و عرضه: میزان تقاضا و عرضه سهام در بازار نیز بر قیمت آن تأثیرگذار است.
ارزش سهام جایزه در لحظه توزیع برابر با ارزش اسمی آن است. اما پس از ورود به بازار، قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود.
تبدیل سهام جایزه به سهام عادی
همانطور که تا اینجای مقاله گفته شد سهام جایزه سهامی است که شرکت به صورت رایگان به سهامداران خود هدیه میدهد. عموما سهام جایزه همان ویژگیهای سهام عادی را دارد. یعنی سهامدارانی که سهام جایزه دریافت میکنند حق دارند در مجامع عمومی شرکت کنند، سود سهام دریافت کنند و از سایر حقوق سهامداران عادی برخوردار شوند.
سهام جایزه به خودی خود قابل تبدیل به پول نقد نیست. اما سهامداران میتوانند با فروش سهام جایزه (که اکنون به سهام عادی تبدیل شده است) در بازار بورس، آن را به پول نقد تبدیل کنند.
برخی افراد ممکن است ترجیح دهند به جای داشتن چندین نوع سهم با نامهای مختلف، تمام سهام خود را به یک نوع تبدیل کنند. داشتن یک نوع سهم، امور اداری مربوط به سهام را سادهتر میکند.
در بسیاری از موارد، سهام جایزه به صورت خودکار به سهام عادی تبدیل میشود و نیازی به اقدام خاصی از سوی سهامدار نیست. در حالی که در برخی موارد، سهامدار باید با ارسال درخواست کتبی به شرکت، تقاضای تبدیل سهام جایزه به سهام عادی را کند.
قیمت سهام در بازار بورس دائما در حال تغییر است. بنابراین، برای فروش سهام و کسب حداکثر سود، باید زمان مناسبی را انتخاب کنید. این قیمت تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند وضعیت اقتصادی کشور، عملکرد شرکت و … نوسان میکند. بنابراین، ممکن است با فروش سهام، ضرر کنید.
همچنین این نکته را به خاطر داشته باشید که برای خرید و فروش سهام در بازار بورس، باید کارمزد پرداخت کنید.
تأثیر سهام جایزه بر قیمت سهام
با توزیع سهام جایزه ممکن است که قیمت هر سهم از شرکت تغییراتی داشته باشد.
معمولا با افزایش تعداد سهام در گردش (به دلیل توزیع سهام جایزه)، قیمت هر سهم کاهش مییابد. این به دلیل ثابت ماندن ارزش کل شرکت است. با این وجود، افزایش تعداد سهام باعث افزایش نقدینگی سهام در بازار میشود و ممکن است به جذابیت بیشتر سهام برای سرمایهگذاران منجر شود.
توزیع سهام جایزه ممکن است ساختار مالکیت شرکت را تغییر دهد و موجب افزایش تعداد سهامداران خرد شود. همچنین، در صورتی که تعداد زیادی از شرکتها اقدام به توزیع سهام جایزه کنند، ممکن است بر شاخصهای بازار تاثیر گذاشته و باعث نوساناتی در بازار شود.
به یک مثال ساده توجه کنید:
فرض کنید شرکتی ۱۰۰ سهم با ارزش اسمی ۱۰۰ تومان دارد و تصمیم میگیرد ۱۰۰ سهم جایزه توزیع کند. در این صورت:
- قبل از افزایش سرمایه، ارزش کل شرکت ۱۰ هزار تومان (۱۰۰ سهم * ۱۰۰ تومان) است.
- بعد از افزایش سرمایه، تعداد سهام به ۲۰۰ سهم میرسد.
- برای حفظ ارزش کل شرکت، قیمت هر سهم به ۵۰ تومان کاهش مییابد (۱۰ هزار تومان / ۲۰۰ سهم).
سخن پایانی
سهام جایزه از موضوعات جذاب در بازار بورس است. معمولا سهام جایزه توسط شرکت به صورت رایگان به سهامداران واگذار میشود. شرکت با این کار قصد دارد تا سرمایه خود را افزایش داده و سرمایه گذاران بیشتری را جذب کند. این کار موجب گردش سهام بیشتر و در نتیجه نقدینگی بیشتر خواهد شد.
البته که این اقدام شرکت به نفع سهامداران هم خواهد بود. سهام جایزه را نمیتوان به طور مستقیم به پول نقد تبدیل کرد، اما راه حلی وجود دارد که پس از تبدیل آن به سهام عادی میشود آن را فروخت. در این مقاله در مورد سهام جایزه توضیحات مفصلی ارائه دادیم که میتواند تا حد زیادی پاسخگوی سوالات شما باشد.
سوالات متداول
۱. چگونه سهام جایزه به ما تعلق میگیرد؟
برای دریافت سهام جایزه، باید در تاریخ برگزاری مجمع عمومی فوقالعاده، سهام آن شرکت را در پرتفوی خود داشته باشید. همچنین اطلاعات شما باید در سامانه سجام ثبت شده باشد تا سهام جایزه به صورت خودکار به پرتفوی شما اضافه شود.
۲. سهام جایزه چه زمانی قابل فروش است؟
سهام جایزه پس از اینکه به پرتفوی شما اضافه و نماد سهم بازگشایی شد، قابل فروش خواهد بود. به عبارت سادهتر، زمانی که شرکت افزایش سرمایه را انجام داد، سهام جایزه را به حساب شما واریز کرد و نماد سهم در بازار بورس باز شد، میتوانید سهام جایزه خود را بفروشید و به پول نقد یا سهام دیگر تبدیل کنید.
۳. آیا سهام جایزه شامل مالیات میشود؟
بله، سود حاصل از فروش سهام جایزه مشمول مالیات بر درآمد سرمایه است.
۴. آیا میتوان از سهام جایزه وام گرفت؟
بله، برخی از موسسات مالی، وامهایی را با وثیقه سهام ارائه میدهند. سهام جایزه هم جزئی از سهم شما محسوب میشود.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
