بیت کوین چگونه کار می کند؟ آشنایی با عملکرد BTC

بیت کوین یک ارز کاملا مجازی و دیجیتال است که جهت برطرف کردن نیاز به یک شخص ثالث و دخالت واسطه‌های همچون بانک‌ها و دولت‌ها در نقل‌وانتقال پول طراحی گردیده است. بیت کوین‌ برای مالک خود حکم یک طلای دیجیتال را خواهد داشت و شما به‌عنوان مالک بیت کوین قادر هستید از آن جهت خرید اینترنتی کالا و خدمات استفاده کنید یا آن را نگه‌ دارید تا ارزشش در طول زمان افزایش پیدا کند.

ولی سوال بسیار مهمی که در ذهن بسیاری از افراد وجود دارد این است که اساسا بیت کوین چگونه کار می‌‌کند؟ در این مطلب قصد داریم تا به بیانی ساده چگونگی کارکرد بیت کوین را برای شما شرح دهیم تا به‌طور کامل با شکل کارکرد آن آشنا شوید.

بیت کوین چگونه کار می‌‌کند؟

«بیت کوین» (Bitcoin) نوعی پول دیجیتال است که ماهیت فیزیکی ندارد و به صورت کامل بر بستر اینترنت قرار دارد. شبکه‌ بیت کوین یک شبکه غیرمتمرکز است که امنیت آن با استفاده از فناوری‌های رمزگذاری پیچیده تامین می‌شود. غیرمتمرکز بودن شبکه به این معناست که بیت کوین به شکلی کاملا مستقل عمل می‌کند و هیچ وابستگی‌ای به دولت‌ها یا سازمان‌های خصوصی ندارد.

از نظر یک کاربر عادی، بیت کوین تنها پولی است که از طریق اپلیکیشن‌ها روی گوشی و رایانه قابل ارسال یا دریافت است. ولی در حقیقت شبکه‌ بیت کوین بسیار پیچیده‌تر از چیزی که فکر می‌کنید کار می‌کند. شبکه‌ بیت کوین یک بستر عمومی به نام زنجیره بلوکی یا «بلاک چین» (Blockchain) را میان کاربران به اشتراک می‌گذارد.

در حقیقت می‌توان گفت بلاک چین یک نوع از «دفاتر توزیع‌شده» (Distributed Ledger) است که به ثبت داده‌ها می‌پردازد. بلاک چین بر روی یک سرور یا سیستم مرکزی قرار ندارد و به شکل «همتا به همتا» (Peer to Peer) P2P میان تمامی کاربران پخش شده است. در واقع پردازش توسط این اشخاص انجام می‌شود که به آن‌ها گره یا «نود» (Node) گفته می‌شود. این ویژگی است که بلاک چین و بیت کوین را غیرمتمرکز می‌کند و باعث می‌شود هیچ نهاد و دولتی نتواند در آن دخالت کند و باعث بروز فساد شود.

حال برمی‌گردیم به بلاک چین؛ بستر بلاک چین تمامی تراکنش‌هایی را که انجام می‌شود ثبت می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد که این تراکنش‌ها را ببینند و صحت آن‌ها را بسنجند. تراکنش‌ها در این شبکه به وسیله‌ امضای دیجیتال معتبر می‌شوند و در هر لحظه کاربران می‌توانند بر تراکنش‌ها نظارت کنند.

 

قوانین نظارتی

همان‌طور که گفته شد هیچ نظارتی بر روی بیت کوین وجود ندارد و این ارز دیجیتال به‌طور کامل غیرمتمرکز است. هیچ بانک یا ضرابخانه‌ای جهت ایجاد سکه‌های جدید بیت کوین وجود ندارد و از طرفی هیچ بیمه‌ای، سپرده‌ کاربران بیت کوین را پوشش نمی‌دهد. این رمز ارز، بدون پشتوانه‌ای همچون طلا ایجاد شده و ارزش آن تنها به خودش وابسته است.

بیت کوین به‌وسیله شبکه‌ عظیمی از کاربران که «ماینر» (Miner) یا استخراج‌کننده نام دارند نظارت می‌شود و این افراد از قدرت پردازش رایانه‌های خود جهت این کار استفاده می‌کنند. درواقع ماینرها نقش محافظ دفاتر کل و حسابداری را جهت تأیید تراکنش‌های بیت کوین ایفا می‌کنند. از طرفی بیت کوین‌های استخراج‌شده نیز به‌عنوان پاداش انجام این کار، توسط شبکه به آن‌ها اعطا می‌گردد.

 

نحوه ردیابی بیت کوین

همان‌طور که گفته شد بیت کوین از یک دفتر کل توزیع‌شده‌ اطلاعات به نام بلاک چین استفاده می‌کند. درواقع تمامی تراکنش‌های بیت کوین در داخل این دفتر کل ثبت می‌شوند و قابل‌دسترس هستند و به این شکل جلوی کلاه‌برداری در شبکه بیت کوین گرفته می‌شود. در حقیقت، این سازوکار از ایجاد تراکنش‌های تکراری و تقلبی بیت کوین جلوگیری می‌کند.

هر کاربر برای ذخیره کردن بیت کوین نیاز به یک کیف پول دیجیتال دارد. این کیف پول تنها آدرس بیت کوین بر روی بلاک چین را در خود ذخیره می‌کند. با اینکه تمام تراکنش‌های کاربران بر روی بلاک چین، برای تمامی افراد قابل مشاهده است با‌این‌حال افراد قادر نیستند اطلاعات شخصی دیگر کاربران را مشاهده کنند، تنها تاریخچه‌ تراکنش‌های کاربران ناشناس و کیف پول آن‌ها را خواهند دید. این کار به‌خودی‌خود باعث افزایش شفافیت و امنیت شبکه می‌شود و جلوی استفاده غیرقانونی از بیت کوین را می‌گیرد.

البته لازم به ذکر است که اگر کاربری اطلاعات واقعی هویتی خود را به کیف پول دیجیتال خود متصل کند، در این صورت می‌توان کاربر و فعالیت‌هایش را به راحتی در شبکه پیگیری کرد.

 

هزینه‌ تراکنش‌‌های بیت کوین

نرخ تراکنش‌های بیت کوین بسیار ناچیز است. البته ازآنجایی‌که هیچ‌گونه بانکی وجود ندارد، شما جهت انجام این تراکنش‌ها هزینه‌ای را برای خدمات بانکی پرداخت نمی‌کنید و بسته به اینکه چه نوع کاربری هستید و از چه خدماتی استفاده می‌کنید، باید مبلغی را به عنوان کارمزد به سه دسته از افراد پرداخت کنید:

• «نودها» (Node) شبکه که همان سرورها هستند و به‌وسیله‌ ماینرها پشتیبانی می‌شوند.
• صرافی‌های دیجیتال که فرایند تبدیل بیت کوین‌ها به ارزهای فیات (دلار، یورو و…) را انجام می‌دهند.
• استخرهای استخراج که کاربران به آن‌ها ملحق می‌شوند.

درواقع مالکان تعدادی از نودهای سرور برای هر بار انتقال بیت کوین به دیگر نودها، مبلغ ناچیزی را دریافت می‌کنند. همچنین صرافی‌های دیجیتال نیز جهت نقد کردن بیت کوین شما به دلار و یورو نیز کارمزد خود را دریافت می‌کنند و ضمنا استخرهای استخراج هم از افرادی که به این عضویت این استخرها درمی‌آیند، مبلغی را به‌عنوان حق عضویت ماهانه یا سالانه دریافت می‌کنند. البته حتی باوجود این هزینه‌ها و نرخ‌ها، کماکان هزینه تراکنش های بیت کوین به نسبت هزینه‌های بانکی به‌صرفه‌تر است.

 

استخراج بیت کوین

جهت استخراج بیت کوین باید رایانه خود را به‌طور تمام‌وقت در اختیار شبکه قرار داد تا مسائل بسیار دشوار ریاضی (که جزئی از فرایند الگوریتم «گواه اثبات کار» (Proof of Work) یا همان PoW است) را حل کند. درواقع هر مسئله ریاضی حاوی یک راه‌حل شصت و چهار شماره‌ای است و درصورتی‌که رایانه‌ شما بیست و چهار ساعته کار کند، ممکن است بتواند در دو الی سه روز یک مسئله بیت کوین (از ۶۴ تا) را حل کند.

درواقع با این کار شما شاید قادر باشید به‌وسیله‌ یک سخت‌افزار استخراج معمولی روزانه پنجاه سنت پول کسب کنید و البته که باید هزینه برق را نیز محاسبه کنید. برای فردی که سی و شش سخت‌افزار ماینینگ قدرتمند دارد، این رقم به روزانه پانصد دلار نیز خواهد رسید. با این حساب می‌توان گفت که یکی از بهترین راه‌ها جهت استخراج بیت کوین پیوستن به استخرهای استخراج است که با ملحق شدن به دیگر ماینرها شانس رسیدن به سود خود را افزایش دهید.

 

امنیت بیت کوین

بیت کوین‌های شما درست مثل طلاهای افراد همواره در معرض خطر قرار دارند. هکرها را می‌توان بزرگ‌ترین خطر برای بیت کوین‌ و دیگر ارزهای دیجیتال دانست. بنابراین هنگام استفاده از کیف پول‌های دیجیتال باید مطمئن باشید که امنیت بالایی دارند. جدا از خطر نفوذ هکرها، یکی از علل اصلی از دست دادن بیت کوین توسط کاربران، عدم تهیه نسخه پشتیبان از کیف پول آن‌هاست. در حقیقت هر مرتبه که هر کاربر اقدام به ارسال یا دریافت بیت کوین می‌کند، یک فایل .dat ایجاد می‌شود و کاربران باید پس از هر تراکنش یک کپی از آن تهیه کنند و آن را در جای امن نگه ‌دارند.

 

سوءاستفاده از بیت کوین

در حال حاضر ۳ راه کلی جهت سوءاستفاده از بیت کوین وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

 

ضعف فنی شبکه بیت کوین

در مواردی نادر می‌توان بیت کوین را در فواصلی که صرف تأیید شدن تراکنش می‌شود، دوباره خرج کرد. از آنجا که انتقال بیت کوین در شبکه‌ای همتابه‌همتا انجام می‌شود، به دلیل ازدحام رایانه‌ها، انجام تراکنش نیازمند زمان زیادی است. از طرفی در طول این مدت زیاد، یک کاربر خلافکار می‌تواند همان بیت کوین را در پذیرنده دیگری نیز خرج کند. با وجود اینکه سیستم نهایتا تراکنش تکراری را پیدا می‌کند و آن را از بین می‌برد، ولی اگر پیش از تأیید تراکنش، پذیرنده کالا را ارسال کرده باشد، این امکان وجود دارد که بیت کوین‌ها به‌دست وی نرسند.

 

عدم صداقت برخی از کاربران شبکه بیت کوین

از آنجایی ‌که ایجاد استخرهای استخراج راه بهتری جهت استخراج بیت کوین‌های جدید هستند، فردی که اقدام به ایجاد یک استخر استخراج بیت کوین کرده باشد، می‌تواند نحوه‌ توزیع بیت کوین‌های استخراج‌شده بین ماینرها را مشخص کند و از این طریق می‌تواند از موقعیت خود سوءاستفاده کند.

 

سوء مدیریت برخی از صرافی‌های دیجیتال

باوجود حوادثی همچون هک شدن صرافی Mt. Gox باید به این واقعیت توجه کرد که صرافی‌های دیجیتال در فضایی بدون نظارت فعالیت کرده و تعدادی از آن‌ها نیز کلاه‌بردار هستند. این موضوع بارها در صنعت بانکداری هم رخ‌داده و تنها تفاوت آن با شرایط موجود در بازار رمز ارزها این است که ضرر بانک‌ها تا حدودی به‌وسیله‌ بیمه‌ها پوشش داده می‌شود، ولی صرافی‌های دیجیتال هیچ سیاست بیمه‌ای را برای کاربران خود ارائه نمی‌دهند.

 

سخن پایانی

هرچند شکل کارکرد بیت کوین و شبکه‌ بلاک چین با وجود امنیت بالای آن دارای مزایا و معایبی است، ولی در کل با مقایسه آن با شکل سنتی نقل‌وانتقال پول، می‌توان به برتری‌های آن پی برد. اگر نگاه دقیقی به پول‌های رایج بیندازیم متوجه می‌شویم که اکثر معایب موجود در آن‌ها در بیت کوین صادق نیست.

مثلا اگر فردی کلیه پول‌های صد سال پیش کشوری را در اختیار داشته باشد، با تغییر واحد پولی گذشته به واحد پولی فعلی، درواقع دارایی‌های این فرد هیچ ارزش مادی نخواهند داشت. این موضوع ولی در مورد بیت کوین صدق نمی‌کند، چرا که امکان خرج کردن بیت کوین در همه نقاط جهان میسر است، ولی پول‌های رایج حتی برای خرج شدن در کشوری دیگر نیز با مشکل روبه‌رو هستند.