۶ نکته که باید درباره ارزش ذاتی سهام بدانید!
موفقیت در بازار بورس کاری بسیار ساده به نظر می‌رسد. تنها کافی است سهام مورد نظر خود را انتخاب کرده و آن را در قیمت پایین بخرید و در قیمت بالا بفروشید. اما همه‌چیز به این آسانی‌ها نیست. اینکه کدام سهم در چه قیمتی ارزنده بوده و ارزش خرید دارد، موضوع به ظاهر ساده‌ای است که بسیاری از سرمایهگذاران از انجام صحیح آن عاجز می‌مانند.
برای رفع این مشکل می‌توان سهام شرکت‌های مختلف را از نظر بنیادی تحلیل کرده و در مورد ارزش خرید هر کدام تصمیم‌گیری کرد. برای این کار ارزش سهام را می‌توان از چهار منظر مورد بررسی قرار داد که عبارتند از ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش بازار و مهم‌تر از همه ارزش ذاتی که در جریان این مقاله می‌خواهیم در مورد ارزش ذاتی صحبت کنیم.
ارزش ذاتی سهام ۶ نکته مهم دارد که توجه به آنها میتواند ماجراجویی ما در بازار سرمایه ایران و جهان را با سود همراه کند. پس حتما تا انتها همراه ما باشید.
ارزش ذاتی سهام چیست؟
«ارزش ذاتی سهام» یا (Intrinsic Value) به زبان ساده به ارزش واقعی سهام یک شرکت یا دارایی گفته می‌شود که روش‌های مختلفی برای ارزیابی آن وجود دارد. همان‌طور که گفتیم ارزش هر سهم را می‌توان از چهار نظر تحلیل کرد که ارزش ذاتی تنها یکی از آنها است. ارزش اسمی، ارزش دفتری و ارزش بازار سه نوع دیگر برای تحلیل ارزش سهام هستند.
ارزش ذاتی سهام در حقیقت نشاندهنده قیمتی است که سرمایهگذاران برای آن سهم در نظر می‌گیرند و حاضر هستند با آن قیمت سهام مورد نظر خود را خریداری کنند. برای مثال، اگر سهم یک شرکت با قیمت ۵۰۰ تومان در بورس در حال معامله باشد و با این وجود هنوز سرمایهگذاران بیشتری مایل به خرید آن باشند، نشان می‌دهد که آنها ارزش ذاتی این سهم را بالاتر از ۵۰۰ تومان تصور کرده و برای همین به خرید خود ادامه می‌دهند.
۶ نکته مهم در مورد ارزش ذاتی سهام
ارزیابی و تعیین ارزش ذاتی سهام هر شرکت با بررسی تمام مسائل پیرامون آن کسب‌وکار از جمله صورت‌های مالی، احتمال رشد و موارد این چنینی انجام می‌شود و یکی از پایه‌های «تحلیل بنیادی» یا فاندامنتال (Fundamental Analysis) است.
برای حرفه‌ای شدن در بحث ارزش ذاتی سهام و تعیین آن توجه به ۶ نکته مهم از اهمیت خاصی برخوردار است که در ادامه به طور جامع و کامل در مورد این نکات صحبت می‌کنیم.
نکته اول: تفاوت بین قیمت سهام و ارزش ذاتی سهام
زمانی که جریان‌های نقدی آینده یک شرکت برآورد می‌شود، استفاده از داده‌ها و مفروضات هر سهام‌دار باعث به وجود آمدن عدم اطمینان می‌شود. از طرف دیگر، رویدادهای بعدی در دنیای واقعی به وقوع می‌پیوندد و قیمت هر سهم نیز بر این اساس شکل می‌گیرد. برای همین ممکن است بین قیمت سهام و ارزش ذاتی آن تفاوت‌هایی ایجاد شود.
به طور کلی زمانی که سرمایهگذاران نسبت به بازار خوش‌بین باشند، ارزش جاری بالاتر از ارزش ذاتی هر سهم خواهد بود. برعکس اگر بدبینی بازار را فرا گرفته باشد، معمولا پیش‌بینی‌های صورت گرفته محتاطانه‌تر خواهد بود.
نکته دوم: مشخص یا متغیر بودن ارزش ذاتی سهام هر شرکت
از آنجایی که هر کارشناس و تحلیل‌گر در بررسی‌های خود از مفروضات و نرخ‌های متفاوتی در تعیین جریان‌های نقدینگی و موارد مشابه استفاده می‌کند، ارزش ذاتی سهام هر شرکت نیز بسته به آن کارشناس و تحلیل‌گر متفاوت خواهد بود. البته این اختلاف به قدری نیست که تفاوت‌های قابل‌توجهی را در پی داشته باشد، ولی به هر حال ارزش ذاتی سهام با اختلافاتی همراه است.
نکته سوم: واقع‌بینانه بودن فرضیات در کشف ارزش ذاتی سهام
محاسبه ارزش ذاتی سهام هر شرکت معمولا در دو مرحله انجام می‌شود. در این محاسبه هم باید به جریانات نقدی آتی سهام توجه شده و هم نرخ بازده مورد انتظار برای تنزیل جریانات نقدی آتی با توجه به ریسک هر سهم لحاظ شود. با این حال در بازار بورس ایران در بیشتر مواقع مرحله اول انجام شده و برای نرخ تنزیل نیز عدد ثابتی مثل ۲۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.
این عدد ثابت در صورتی لحاظ می‌شود که چون جریان نقدی سهم‌های مختلف ریسک‌های متفاوتی هم دارند، باید نرخ بازده مورد انتظار برای تنزیل جریانات نقدی نیز متغیر باشد. نکته دیگر این است که محاسبه ارزش ذاتی سهام هر شرکت معمولا براساس نظریه‌ها و تئوری‌های علمی مختلف انجام می‌شود، اما اتفاقات واقعی به وقوع پیوسته ممکن است با این نظریه‌ها و تئوری‌ها متفاوت باشد. هر چه باشد بازار سهام نیز مانند هر بازار مالی دیگر ریسک‌ها و شرایطی را تجربه می‌کند که هیچ‌کس از قبل نمی‌تواند آنها را پیش‌بینی کند.
نکته چهارم: رسیدن به ارزش ذاتی سهام
حتما این سوال در ذهن شما هم پیش آمده که آیا تمام سهم‌ها در طولانی‌مدت حتما به ارزش ذاتی خود می‌رسند؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که معمولا نوع رفتار قیمتی هر سهم به شکلی است که در بلندمدت به سمت میانگین ارزش ذاتی خود حرکت می‌کند.
به عبارت دیگر، اگر سهم شرکتی نسبت به ارزش واقعی آن با قیمت ارزان‌تری در بورس خریدوفروش شود، نشان می‌دهد که هنوز بسیاری از سرمایهگذاران نتوانسته‌اند با توجه به عوامل بنیادی و فاندامنتال ارزش ذاتی بالای آن را تشخیص دهند. اما به محض اینکه این اتفاق بیفتد و سرمایهگذاران شروع به خرید این سهم کنند، قیمت با افزایش روبه‌رو شده و به سمت ارزش ذاتی خود حرکت می‌کند.
نکته پنجم: زیان‌دهی و سوددهی بدون توجه به ارزش ذاتی سهام
با اینکه ممکن است در مواقعی سهم‌های زیان‌ده بدون توجه به ارزش ذاتی خود با رشد مواجه شوند، در حالی که برخی دیگر راکد هستند، اما باید گفت که همیشه این گونه نیست. این موضوع زمانی اتفاق می‌افتد که به عنوان مثال برخی از سهام‌داران سهمی را از نظر ارزش ذاتی ارزنده تشخیص داده و تقاضای خرید خود را ثبت می‌کنند، اما در آن طرف معامله فروشنده‌ای برای این سهم‌ها وجود ندارد.
با اینکه چنین اتفاق‌هایی هرازچندگاهی به وقوع می‌پیوندد، ولی در هر صورت نباید توجه به ارزش ذاتی سهام را از فراموش کرد یا آن را زیر سوال برد.
نکته ششم: ارزش ذاتی سهام و نوسان‌گیری در کوتاه‌مدت
معامله براساس ارزش ذاتی سهام بیشتر برای سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب است، زیرا بازار معمولا به کندی به آن واکنش نشان می‌دهد. بنابراین می‌توان اظهار داشت که تمرکز روی ارزش ذاتی سهام فرصت نوسان‌گیری در کوتاه‌مدت را از ما می‌گیرد. با این حال باید به این نکته توجه داشته باشید که با تحلیل ارزش ذاتی سهام شرکتها و سرمایه‌گذاری با هدف طولانی‌مدت در نهایت پاداش مضاعف‌تری نصیبتان خواهد شد که شاید سود به دست آمده از آن بیشتر از هر نوسان‌گیری باشد.
سخن پایانی
ارزش ذاتی یکی از چهار نوع مختلف تعیین ارزش سهم هر شرکت یا دارایی است که با بررسی عوامل مختلف مثل صورت‌های مالی، پتانسیل رشد و دارایی‌های مشهود و نامشهود تعیین می‌شود. ارزش ذاتی سهام در کنار ارزش اسمی، ارزش دفتری و ارزش بازار از پایه‌های اساسی تحلیل بنیادی یا فاندامنتال سهام هر شرکت محسوب می‌شوند که توجه به چند نکته مهم در آن می‌توان کمک زیادی به ما کند. به همین منظور در این مقاله به ۶ نکته با ارزش در مورد ارزش ذاتی سهام اشاره کردیم که امیدواریم بهره لازم را از آنها برده باشید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
