هرآنچه باید درباره سهام شرکتها بدانید
در شرایطی که نرخ تورم بالاست و روز‌به‌روز ارزش پول ملی کاهش می‌یابد، بسیاری از مردم دارایی‌های خود را در بازارهای مختلفی سرمایه‌گذاری میکنند. عده‌ای به بازار املاک ورود کرده و برخی دیگر به خرید سکه و طلا روی می‌آورند. در این بین یکی دیگر از بازارهایی که برای سرمایه‌گذاری و معامله وجود دارد بازار بورس و سهام است.
ما در حسینی فایننس مقالات زیادی در مورد بورس و نحوه فعالیت در آن منتشر کرده‌ایم و امروز می‌خواهیم به‌طور کامل‌تر و با زبانی ساده در مورد سهم و سهام شرکت‌های حاضر در بورس صحبت کنیم. برای همین اگر شما هم به ورود به بازار بورس علاقه‌مند هستید و می‌خواهید یک بار برای همیشه با مفهوم سهام شرکتها و انواع آن آشنا شوید مقاله امروز را به‌هیچ‌وجه از دست ندهید.
سهام چیست؟
زمانی که سرمایه شرکت‌های حاضر در بورس را به قسمت‌های مساوی و برابر تقسیم کنیم، به هر کدام از این قسمت‌ها یک سهم گفته میشود. هر سرمایه‌گذار می‌تواند یک یا چند سهم از سهام شرکت دلخواه خود را خریداری کرده و به اندازه سهم‌هایی که در اختیار دارد، در آن شرکت دارای حق و حقوق باشد. این سهم‌ها در واقع میزان مشارکت، تعهدات و منافع او را نشان می‌دهند.
اما با این اوصاف دارنده سهام نمی‌تواند علی‌رغم داشتن سهام شرکت مورد نظر، برای مالکیت آن و دارایی‌هایش ادعایی داشته باشد. در عوض این حق به او داده میشود که از منافع شرکت استفاده کرده یا در تصمیم‌گیری‌های مجمع عمومی با رای دادن، شرکت کند. حتی در صورت انحلال شرکت نیز به نسبت تعداد سهمی که سرمایه‌گذار دارد، می‌تواند در دارایی‌های شرکت سهیم باشد.
سهام هر شرکت در حقیقت یک ورق بهادار است که به‌طور عمده در بورس اوراق بهادار تهران خرید و فروش میشود و علاقه‌مندان می‌توانند با معامله آن‌ها سرمایه خود را افزایش دهند.
اما دلیل اینکه شرکتها سهام خود را در بورس عرضه میکنند و سرمایهگذاران به خرید آن‌ها علاقه‌مند هستند چیست؟ بیایید در بخش بعدی با جزئیات کامل به این سوال پاسخ دهیم.
علت عرضه و معامله سهام در بورس
شرکت‌های مختلف به‌منظور جذب سرمایه و تامین مالی پروژه‌ها و فعالیت‌های خود اقدام به عرضه سهام‌شان در بورس میکنند. سرمایهگذاران و علاقه‌مندان نیز می‌توانند با خرید یک یا چند سهم از سهام شرکت مورد نظر خود به نوعی در آن شرکت شریک شوند. این کار باعث میشود تا این افراد به نسبت سهام خریداری شده در منافع آن سهیم باشند.
برای مثال فرض کنید، شرکتی ۱۰۰ برگه سهم در بورس عرضه کرده باشد. در این صورت اگر شما ۱۰ سهم از این شرکت را خریداری کنید، در واقع مالک ۱۰ درصد سهام و سود این شرکت خواهید شد.
علاقه‌مندان و سرمایهگذاران نیز می‌توانند با خرید سهام شرکت‌های دارای پتانسیل امیدوار به رشد ارزش آن بوده و از این راه سرمایه خود را افزایش دهند. برای همین است که بازار بورس فرصت بسیار خوبی را هم برای شرکتها و هم برای سرمایهگذاران فراهم کرده تا هر دو بتوانند به اهداف خود برسند.
انواع سهام شرکتها
سهام شرکت‌های عرضه شده در بورس را می‌توان براساس فاکتورهای مختلف به چند دسته تقسیم کرد. برای مثال، سهام ممکن است به دو نوع بی‌نام و با نام تقسیم شود، یا از نظر حقوقی بتوان آن را به سه نوع سهام عادی، سهام ممتاز و سهام انتفاعی طبقه‌بندی کرد.
همچنین امکان طبقه‌بندی سهام شرکتها براساس ماهیت آورده نیز وجود دارد که در این صورت با دو نوع سهام نقدی و سهام غیرنقدی مواجه خواهیم بود. بیایید در ادامه با جزئیات بیشتری هر کدام از انواع سهام را توضیح دهیم.
بیشتر بدانید: بورسی شدن چه مزایایی برای یک شرکت دارد؟
سهام با نام و سهام بی‌نام
به سهامی که در آن‌ها اسمی از صاحب سهم برده شده یا در دفتر سهام شرکت نوشته شده باشد، سهام با نام می‌گوییم. بدین ترتیب، کسانی که دارای سهام شرکت مورد نظر هستند، کاملا مشخص بوده و شماره ردیف و اسامی آن‌ها در دفتر شرکت به ثبت می‌رسد. بیشتر سهم‌های مورد معامله معمولا از نوع با نام هستند.
جالب است بدانید که در گذشته بسیاری از شرکت‌هایی که سهام خود را در بورس عرضه می‌کردند، از سهام بی‌نام برای این کار استفاده می‌کردند، اما بعدها سهام با نام رواج بیشتری پیدا کرد. دلیل آن هم این است که شرکتها ترجیح می‌دهند از هویت شرکای خود مطلع باشند.
در طرف دیگر، سهام بی‌نام را داریم که در وجه حامل بوده و هرکسی که آن‌ها را در اختیار داشته باشد در واقع مالک آن خواهد بود. مزیت چنین سهم‌هایی در این است که به‌راحتی می‌توان آن‌ها را خرید و فروش کرد. برای مثال می‌توانید مبلغ آن را از کسی گرفته و مانند اسکناس سهم خود را تحویل او دهید.
سهام عادی، سهام ممتاز و سهام انتفاعی
سهام هر شرکت از نظر حقوقی نیز به سه دسته سهام عادی، سهام ممتاز و سهام انتفاعی تقسیم میشود. بیشتر سهام منتشرشده‌ی شرکتها از نوع سهام عادی است. هر کسی که سهام عادی شرکتی را در اختیار داشته باشد، می‌تواند در مجامع عمومی آن شرکت، شرکت کرده و حق رای داشته باشد. این افراد همچنین در سود تقسیم‌شده شرکت مورد نظر نیز سهم دارند.
اما دارندگان سهام ممتاز یک شرکت نمی‌توانند در رای‌گیری‌ها شرکت کنند. با این حال مزیت این نوع سهام نسبت به سهام عادی این است که دارندگان آن اولویت بالاتری نسبت به سهامداران عادی دارند. سود سهام ممتاز از قبل مشخص میشود و پرداخت آن نیز قبل از سود سهام عادی خواهد بود.
در مورد سهام انتفاعی نیز صاحبان آن‌ها در قبال شرکت مورد نظر سرمایه نداشته و تنها سهام شرکت به دلایل مختلف به آن‌ها اعطا شده است. از اینگونه سهام معمولا برای استهلاک سرمایه شرکت استفاده میشود.
سهام نقدی و سهام غیرنقدی
سهامی که ارزش آن‌ها با پرداخت نقدی تهیه شده باشد، سهام نقدی نام دارد. البته ممکن است قسمتی از این سهام با پرداخت نقدی و قسمت دیگری از آن با تعهد پرداخت شده باشد که در این صورت هم به آن سهام نقدی می‌گویند.
در مقابل سهام غیرنقدی به سهامی گفته میشود که دارنده آن با دارایی‌های غیرنقدی مثل ساختمان و خودرو ارزش آن را پرداخت کرده باشد.
سایر انواع سهام
نوع خاصی از سهام به نام سهام موسس وجود دارد که همان‌طور که از اسمش پیداست به پاس زحمات موسسان شرکت به آن‌ها اعطا میشود. این کار بعد از تصویب در مجمع عمومی انجام میشود و برای همین سهامداران از انجام این کار راضی هستند. دارنده سهام موسس حقی در اداره امور شرکت نداشته و تنها می‌تواند از بهره‌های پرداختی استفاده کند.
علاوه بر این، گاهی اوقات پیش می‌آید که یک شرکت به جای پرداخت سود نقدی سهام بیشتری را به سهامداران واگذار می‌کند. در این حالت سرمایه‌گذار بدون پرداخت مبلغ اضافی تعداد سهم‌های بیشتری را صاحب میشود و می‌تواند از مزایای آن استفاده کند. به چنین سهمی سهم جایزه می‌گویند.
سهام مدیریتی نیز به سهامی گفته میشود که دارنده آن توانایی تعیین یک یا چند عضو هیئت مدیره را دارد. به زبان دیگر می‌توان سهام مربوط به سهامداران اصلی یک شرکت سهامی را سهام مدیریتی در نظر گرفت.
سخن پایانی
شرکت‌های مختلف به منظور تامین سرمایه مورد نیاز برای توسعه خود اقدام به عرضه سهام در بازار بورس میکنند. علاقه‌مندان و سرمایهگذاران نیز می‌توانند با دید سرمایه‌گذاری این سهام را خریداری کرده و به نوعی در شرکت مورد نظر شریک شوند.
هر سهم یا سهام نیز به قسمتی از سرمایه شرکت‌های حاضر در بورس اطلاق میشود که به طور مساوی و برابر تقسیم شده است. به عبارت دیگر، اگر سرمایه چنین شرکت‌هایی را به قطعات کوچک و مساوی تقسیم به هر کدام از آن‌ها یک سهم گفته خواهد شد. این سهم قابل خرید و فروش در بورس است و می‌توان با معامله کردن یا نگه‌داری آن به سوددهی رسید.
سهام شرکت‌های سهامی نیز براساس عوامل مختلفی به چند دسته تقسیم می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به سهام با نام و بی‌نام، سهام ساده، سهام جایزه، سهام مدیریتی و غیره اشاره کرد.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
