رپد توکن یا توکن بسته بندی شده (Wrapped Tokens) چیست؟
حتما در جریان گشت‌وگذارهای خود در سایت‌های خبری و تحلیلی ارزهای دیجیتال، با ارزهایی که پیشوند Wrapped دارند مواجه شده‌اید. از معرفی ارزهایی مثل Wrapped Bitcoin که به آن توکن بستهبندیشده می‌گویند، مدتی است که می‌گذرد، اما شاید کمتر کسی باشد که درمورد تفاوت‌های آن با ارز اصلی (در اینجا بیت کوین) آگاه است.
در این مقاله ضمن تعریف این ارزها یا بهتر است بگوییم توکن‌ها به دلایل ایجاد آنها اشاره خواهیم کرد. علاوه بر این، در ادامه انواع مختلف توکن‌های بستهبندیشده را نیز معرفی می‌کنیم. این توکن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که در انتها در مورد آنها نیز صحبت می‌کنیم.
اگر شما هم جزو افرادی هستید که تاکنون چندین بار اسم توکن‌های بستهبندیشده به گوش‌تان خورده ولی هنوز اطلاعاتی در مورد آنها و نحوه کارشان ندارید، حتما با ما همراه باشید تا با زبانی ساده و پویا شما را با آنها آشنا کنیم.
توکن بسته بندی شده
«توکن بستهبندیشده» (Wrapped Token) به ارزهایی گفته می‌شود که به ارز دیجیتال دیگری متصل شده‌اند. برای مثال «بیت کوین بستهبندیشده» (Wrapped Bitcoin) را درنظر بگیرید؛ هر واحد از این توکن از نظر ارزش با هر واحد از بیت کوین برابر است.
حال شاید بپرسید اصلا چرا باید به همچنین ارزی نیاز باشد؟ می‌دانیم که بیت کوین بلاک چین خودش را دارد و نمی‌توان از آن در بلاک چین اتریوم (و دیگر بلاک چین‌ها) استفاده نمود. به همین دلیل چنین توکن‌های بسته‌بندی‌شده‌ای ایجاد شدند تا به نوعی تداعی‌کننده توکن‌های دیگر بلاک چین‌ها در بلاک چین اتریوم باشند.
به عبارت دیگر، از آنجایی که نمی‌توان از ارزهایی مثل بیت کوین به‌طور مستقیم در بلاک چین اتریوم استفاده نمود، ارز دیگری به نام بیت کوین بستهبندیشده ایجاد شده است تا دقیقا ارزشی برابر با ارز اصلی بیت کوین داشته باشد. این کار به کمک «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) یا ذخیره یک‌به‌یک ارز اصلی به ازای هر ارز بستهبندیشده انجام می‌شود.
در واقع از آنجایی که بلاک چین‌های مختلف با هم تفاوت زیادی دارند و راه آسانی برای انتقال اطلاعات بین آنها وجود ندارد، از این نوع توکن‌ها استفاده می‌شود تا باعث همکاری راحت‌تر بین بلاک چین‌های مختلف با هم شوند.
اگر با مفهوم ارزهای ثابت یا «استیبل کوین»ها (Stable Coins) آشنا باشید، می‌دانید ارزش استیبل کوینی مثل تتر یا USDT به دلیل ذخیره یک دلار به ازای هر واحد از آن، همواره ثابت و برابر با همان یک دلار است. توکن‌های بستهبندیشده را هم می‌توان نوعی استیبل کوین در نظر گرفت که ارزش آنها نه به دلار، بلکه به ارز متناظرشان بستگی دارد.
البته شما به عنوان یک کاربر عادی لازم نیست که نگران اتفاقات انجام‌شده در پشت‌پرده باشید. همه‌‌چیز به‌صورت خودکار انجام می‌شود و می‌توانید مانند هر ارز دیجیتال دیگری به خریدوفروش توکن‌های بستهبندیشده در صرافی‌های معتبر بپردازید.
توکن های بسته بندی شده چگونه کار می‌‌کنند؟
برای شرح نحوه کار توکن‌های بستهبندیشده از همان بیت کوین بستهبندیشده کمک می‌گیریم. توکن‌های بستهبندیشده معمولا به یک «نگهبان» نیاز دارند که وظیفه‌اش نگهداری ارز دیجیتال اصلی به ازای هر واحد از آن توکن بستهبندیشده است. این نگهبان می‌تواند یک فروشنده، یک کیف پول چندامضایی، یک «سازمان خودمختار غیرمتمرکز» (DAO) یا حتی یک قرارداد هوشمند باشد.
پس در مثال مربوط به بیت کوین بستهبندیشده، نگهبان وظیفه نگهداری یک بیت کوین به ازای هر واحد از بیت کوین بستهبندیشده را دارد. تمام سوابق مربوط به این کار هم در بلاک چین ذخیره می‌شود.
اما سوال اصلی اینجاست که عمل بسته‌بندی چگونه انجام می‌شود؟ فرض کنیم فروشنده‌ای می‌خواهد بیت کوینی را به بیت کوین بستهبندیشده تبدیل کند. برای این کار او باید بیت کوین را به نگهبان ارسال کند. نگهبان بیت کوین دریافتی را روی شبکه اتریوم و به همان اندازه دریافتی تبدیل به بیت کوین بستهبندیشده می‌کند.
همچنین وقتی که نیاز به رفع بسته‌بندی باشد فروشنده از نگهبان درخواست می‌کند و او این کار را انجام می‌دهد. در این حالت بیت کوین رزروشده هم آزاد می‌شود. برای درک بهتر این موضوع می‌توانید نگهبان را به عنوان کسی که اشیا را بسته‌بندی می‌کند یا کسی که اشیا را از داخل بسته‌بندی درمی‌آورد، در نظر بگیرید.
در بیت کوین بستهبندیشده وظیفه بسته‌بندی برعهده سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز است. برای کسانی که نمی‌دانند، عرض کنیم که سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز یا DAO به سازمان‌هایی گفته می‌شوند که مدیریت آنها تماما برعهده کدهای رایانه‌‌ای و برنامه‌ها است. به همین دلیل می‌تواند بدون نیاز به یک سازمان مرکزی که روی فعالیت‌هایش نظارت داشته باشد، به‌صورت کاملا مستقل به فعالیت بپردازد.
انواع توکن های بسته بندی شده
در کل دو نوع توکن بستهبندیشده داریم. توکن‌هایی که روی بلاک چین اتریوم هستند و توکن‌هایی که روی بلاک چین هوشمند بایننس یا «بایننس اسمارت چین» (Binance Smart Chain) قرار دارند.
همان‌طور که گفتیم، توکن‌های بستهبندیشده برای اتریوم، توکن‌هایی هستند که با استانداردهای ERC-20 ایجاد شده‌اند و متناظر یک کوین در یک بلاک چین دیگرند. این یعنی می‌توان از آنها که در حالت عادی قابلیت استفاده از اتریوم را ندارند، روی این بلاک چین استفاده کرد.
به همین ترتیب امکان بسته‌بندی توکن‌ها برای استفاده روی بلاک چین هوشمند بایننس هم وجود دارد. این توکن‌ها باید با استانداردهای BEP-20 سازگار باشند تا بتوان از آنها روی بلاک چین بایننس استفاده کرد.
البته ناگفته نماند که بسته‌بندی و بازکردن بسته‌بندی توکن‌ها نیاز به پرداخت کارمزد دارد. این کارمزد در بلاک چین هوشمند بایننس به مراتب کمتر از بلاک چین اتریوم است.
حال که با توکن‌های بستهبندیشده بیشتر آشنا شدیم بیایید نگاهی هم به مزایا و معایب آنها بیندازیم.
مزایای استفاده از توکن های بسته بندی شده
بسیاری از بلاک چین‌ها، استانداردهای خاص خود را برای توکن‌هایشان دارند. این استانداردها ERC-20 برای بلاک چین اتریوم و BEP-20 برای بلاک چین هوشمند بایننس نام دارند. با این حال، استفاده از توکن‌هایی که استانداردهایی متفاوت از هم دارند در بین بلاک چین‌های مختلف امکان‌پذیر نیست. بنابراین مهم‌ترین مزیت توکن‌های بستهبندیشده همین است که اجازه می‌دهند از توکن‌های بلاک چین‌های مختلف در دیگری استفاده نمود.
اما این تنها مزیت این توکن‌ها نیست. توکن‌های بستهبندیشده باعث افزایش نقدشوندگی و بهره‌وری سرمایه صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز می‌شوند. دلیلش هم این است که می‌توان ارزهای راکد در یک بلاک چین را در بلاک چین‌های دیگر هم استفاده کرد تا به نوعی نقدشوندگی آنها با هم ترکیب شود.
علاوه بر این، یکی دیگر از مزیت‌های مهم توکن‌های بستهبندیشده، کاهش کارمزد و زمان تراکنش‌ها است. با اینکه بیت کوین یکی از بهترین ارزهای دیجیتال است ولی سرعت پایینی داشته و کارمزد استفاده از آن هم بالاست. شاید این مسئله مشکل چندانی ایجاد نکند ولی بعضی اوقات می‌تواند دردسرساز شود. این مشکلات را می‌توان با استفاده از نسخه بستهبندیشده بیت کوین در یک بلاک چین دیگر که سرعت تراکنش‌های بالاتر و کارمزد کمتری دارد، از بین برد.
معایب استفاده از توکن های بسته بندی شده
اما توکن‌های بستهبندیشده معایبی هم دارند. مهم‌ترین ایرادی که می‌توان به چنین توکن‌هایی گرفت این است که در پیکربندی فعلی این توکن‌ها مجبور هستیم به نگهبان اعتماد کنیم. یعنی اگر نگهبان به ازای هر توکن بستهبندیشده یک واحد از ارز اصلی را نگه نداشته باشد ما عملا از آن بی‌خبر خواهیم بود. به عبارت دیگر، نحوه استفاده فعلی از توکن‌های بستهبندیشده به‌گونه‌ای است که نمی‌توان به‌صورت مستقیم از آن در بین بلاک چین‌های مختلف استفاده نمود و حتما به یک نگهبان نیاز است.
البته چندین روش غیرمتمرکز هم در دست ساخت هستند که به احتمال زیاد در آینده عرضه خواهند شد. با این روش‌ها دیگر نیازی به نگهبان برای بسته‌بندی و بازکردن بسته‌بندی توکن‌ها وجود نخواهد داشت.
از معایب دیگر توکن‌های بسته‌بندی شده می‌توان به کارمزد بالای عملیات بسته‌بندی اشاره کرد.
سخن پایانی
توکن‌های بستهبندیشده باعث ارتباط بیشتر دنیای ارزهای دیجیتال با امورمالی غیرمتمرکز (DeFi) می‌شوند. به عبارت دیگر می‌توان از ارزهایی که روی بلاک چین اتریوم یا دیگر بلاک چین‌ها قابل دسترسی نیستند، به کمک عملیات بسته‌بندی روی این بلاک چین‌ها هم استفاده نمود. این کار باعث افزایش نقدشوندگی و بهره‌وری سرمایه صرافی‌ها شده و تأثیر بسیار خوبی روی آینده آن ارز می‌گذارد.
به‌هرحال توکن‌های بستهبندیشده ایده جذابی دارند که باعث ارتباط بیشتر بلاک چین‌های مختلف با یکدیگر می‌شود. شاید درحال حاضر نحوه پیاده‌سازی آنها چندان بهینه نباشد ولی در آینده می‌توانیم شاهد نسخه‌های بهتر و قابل‌اعتمادتری باشیم.
به همین منظور در این مقاله ضمن معرفی این فناوری به نحوه کار آن هم اشاره کردیم. توکن‌های بستهبندیشده مانند هر نوآوری دیگر مزایا و معایب خاص خود را دارند که در انتها در مورد آنها هم صحبت کردیم.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
