صندوق صندوق‌ها چیست؟ صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها

یکی از آسان‌ترین راه‌های ورود به بازار سرمایه و روش‌های رشد ثروت استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. این صندوق‌ها انواع زیادی دارند که براساس عوامل مختلف می‌توان آن‌ها را به چند دسته تقسیم‌بندی کرد. یکی از این انواع، فراصندوق یا صندوق صندوق‌ها است که در مقاله امروز می‌خواهیم در مورد آن صحبت کنیم. از همین رو در ادامه ابتدا با مفهوم صندوق صندوق‌ها آشنا می‌شویم و سپس به سراغ مزایا و معایب آن می‌رویم. همچنین در مورد ترکیب دارایی این صندوق‌ها صحبت می‌کنیم و در انتها نیز نحوه بهره‌مندی از آن را آموزش می‌دهیم. بنابراین اگر به دنبال متنوع‌سازی سبد سرمایه‌گذاری خود هستید و زمان و دانش کافی برای این کار را ندارید، پیشنهاد می‌کنیم حتما تا انتها همراه ما باشید زیرا صندوق صندوق‌ها می‌تواند همان گزینه پنهانی باشد که شما را به استقلال مالی می‌رساند.

صندوق صندوق‌ها چیست؟

نوع خاصی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که دارایی تشکیل‌دهنده آن را سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دهد، صندوق صندوق‌ها یا صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها نام دارد. صندوق صندوق‌ها یا Fund of Funds که در ادبیات مالی معمولا به آن FoF گفته می‌شود، یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که در آن به جای سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار و دارایی‌های دیگر، سرمایه جمع‌آوری‌شده در ترکیبی از سایر صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود.

اگر بخواهیم صندوق صندوق‌ها را با یک تعریف ساده دیگر بیان کنیم، باید بگوییم که صندوق صندوق‌ها نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که دارایی آن را سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری تشکیل می‌دهد. برای اشاره به صندوق‌ صندوق‌ها از عبارت‌ها و واژه‌های دیگری نیز استفاده می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فراصندوق، صندوق در صندوق و صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها اشاره کرد. از همین رو در ادامه ممکن است برای اشاره به این صندوق‌ها از واژه‌ها و عبارت‌های یاد شده نیز استفاده کنیم.

ترکیب دارایی صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها

ترکیب دارایی صندوق صندوق‌ها می‌تواند برحسب انتخاب مدیر صندوق از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر همچون صندوق درآمد ثابت، صندوق سهامی، صندوق مبتنی بر طلا و… تشکیل شده باشد. فراصندوق‌ها همان‌طور که از اسمشان هم پیداست، در سایر صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری انواع مختلفی دارند که هر یک دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. برای مثال در صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی بیشتر سرمایه جمع‌آوری‌شده به سهام اختصاص می‌یابد. این در حالی است که در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط تقریبا نصف سرمایه به سهام و نصف دیگر به اوراق مشارکت تخصیص داده می‌شود. به همین ترتیب در صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت بخش عمده‌ای از سرمایه جمع‌آوری‌شده به اوراق مشارکت اختصاص دارد.

بنابراین سوالی که مطرح می‌شود این است که در صندوق صندوق‌ها سرمایه جمع‌آوری‌شده صرف خرید چه دارایی‌هایی می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در این صندوق‌ها خبری از خرید مستقیم سهام یا اوراق مشارکت نیست و صندوق موظف است سرمایه خود را صرف خرید سایر صندوق‌ها کند. اما از بین انواع مختلف صندوق کدام یک بخش بیشتری از ترکیب صندوق‌ صندوق‌ها را تشکیل می‌دهد؟ برای پاسخ دادن به این سوال مهم نیز باید بگوییم که جزئیات و چهارچوب هر صندوق در امیدنامه آن ذکر شده است که قبل از خرید می‌توانید آن را ببینید. برای مثال ممکن است در امیدنامه یکی از صندوق‌ صندوق‌ها ذکر شده باشد که درصد مشخصی از سرمایه صندوق اجازه سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت را دارد و مابقی آن باید در صندوق‌های دیگری همچون صندوق سهامی یا صندوق مختلط سرمایه‌گذاری شود.

سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها چه مزایا و ویژگی‌هایی دارد؟

سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد. برای مثال ریسک کم و تنوع‌بخشی بیشتر از مزایای آن و پیچیدگی و هزینه‌های دوگانه از جمله معایب آن هستند. برای پاسخ به این سوال در این بخش عمده مزیت‌های صندوق صندوق‌ها را برمی‌شماریم.

1. تنوع‌بخشی بیشتر

تنوع‌بخشی یعنی به جای سرمایه‌گذاری در یک دارایی، در دو یا چند دارایی سرمایه‌گذاری کنید تا ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد. هنگام سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها نیز شما در واقع در چند صندوق، سرمایه‌گذاری می‌کنید. همان‌طور که گفتیم ترکیب دارایی این صندوق‌ها می‌تواند از صندوق‌های دیگری همچون صندوق‌های سهامی یا صندوق‌های درآمد ثابت تشکیل شود.

2. مدیریت حرفه‌ای

مسئولیت مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها برعهده مدیران حرفه‌ای و نیروهای متخصص در امور مالی قرار دارد. این افراد با تحلیل دقیق بازار و استفاده از استراتژی‌های مختلف بالاترین بازدهی را برای مشتریان خود به ارمغان می‌آورند.

3. ریسک کمتر

متنوع بودن ترکیب دارایی صندوق صندوق‌ها باعث می‌شود تا ریسک سرمایه‌گذاری کاهش یابد. بدین ترتیب اگر عملکرد یکی از صندوق‌های تشکیل‌دهنده صندوق صندوق‌ها منفی باشد، عملکرد مثبت سایر صندوق‌ها این عملکرد منفی را جبران خواهد کرد.

4. دسترسی به استراتژی‌های مختلف

از آنجایی که با سرمایه‌گذاری در فراصندوق شما در واقع در چندین صندوق، سرمایه‌گذاری می‌کنید، می‌توانید از بازدهی استراتژی‌های مختلف سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوید. هر کدام از صندوق‌های فراصندوق از جمله صندوق سهامی، صندوق مختلط و… هر یک براساس استراژی خاصی عمل می‌کنند که شما به همه آن‌ها دسترسی پیدا می‌کنید.

5. کاهش هزینه‌ها

سرمایه‌گذاری جداگانه در انواع مختلف دارایی‌ها می‌تواند شامل کارمزدها و هزینه‌های عملیاتی مختلفی باشد. شما با سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها این هزینه‌ها را کاهش می‌دهید که در نهایت منجر به افزایش بازدهی شما خواهد شد.

6. انعطاف‌پذیری در انتخاب صندوق‌ها

در انتخاب صندوق‌های تشکیل‌دهنده صندوق صندوق‌ها انعطاف‌پذیری بالایی وجود دارد. در حقیقت مدیران این صندوق‌ها می‌توانند متناسب با نیازها و اهداف سرمایه‌گذاران در صندوق‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند. این کار باعث می‌شود تا به‌صورت دقیق‌تری به اهداف مالی خود دست یابید.

7. ریسک‌های سرمایه‌گذاری در فراصندوق

علی‌رغم مزیت‌های مختلفی که به صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها نسبت داده می‌شود، ورود به این صندوق‌ ریسک‌های خاص خود را نیز دارد. برای مثال پیچیدگی بیشتر این صندوق‌ها نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر باعث می‌شود برخی سرمایه‌گذاران در درک عملکرد آن با مشکل مواجه شوند. به‌طور کلی محدودیت‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها را می‌توان در دو مورد خلاصه کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

8. هزینه‌های دوگانه

شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین عیبی که در مورد صندوق صندوق‌ها وجود دارد، هزینه‌های مدیریتی دوگانه آن است. هنگام سرمایه‌گذاری در چنین صندوق‌هایی شما نه‌تنها هزینه‌های مدیریتی صندوق اصلی را پرداخت می‌کنید، بلکه باید هزینه‌های مدیریتی صندوق‌های زیرمجموعه را نیز بپردازید.

9. پیچیدگی بیشتر

صندوق صندوق‌ها ساختار پیچیده‌تری نسبت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری عادی دارد. این موضوع می‌تواند برای برخی از سرمایه‌گذاران دشوار باشد. از همین رو انتخاب صندوق صندوق‌های مناسب و ارزیابی عملکرد هر یک از آن‌ها به دانش و تجربه بیشتری نیاز دارد.

نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها

بعد از آشنایی با مفهوم صندوق در صندوق اکنون نوبت به این سوال می‌رسد که چگونه در صندوق صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنیم؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که نحوه سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها نیز مانند سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری است. در حقیقت صندوق‌ صندوق‌ها در دو مدل صندوق قابل معامله یا ETF و صندوق غیرقابل معامله عرضه شده که در آن صندوق غیرقابل معامله مبتنی بر صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری است. علاقه‌مندان می‌توانند متناسب با سلیقه و عملکرد صندوق، فراصندوق مورد نظر خود را انتخاب کنند.

چه کسانی می‌توانند در صندوق صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند؟

صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها برای افرادی مناسب است که اولا زمان و دانش کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را ندارند و دوما نمی‌دانند در کدام یک از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری کنند. صندوق صندوق‌ها خود نوعی صندوق سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید. از همین رو همه کسانی که دانش تخصصی و زمان مورد نیاز برای مدیریت سهام و دارایی‌های مختلف را ندارند، می‌توانند در صندوق صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. فراموش نکنید که همه افراد با نحوه تحلیل دارایی‌های مختلف بازار سرمایه و همچنین چگونگی ثبت سفارش و مدیریت معامله آشنا نیستند اما می‌خواهند از فرصت‌های معاملاتی موجود در بورس بهره‌مند شوند. صندوق صندوق‌ها در کنار سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دقیقا برای این افراد طراحی شده است.

در نهایت کدام صندوق برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟

اما در این بین یک سوال دیگر مطرح می‌شود و آن اینکه بین صندوق صندوق‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر کدام یک برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر هستند؟ پاسخ به این سوال نیز نیازمند درنظر گرفتن شرایط فرد سرمایه‌گذار است. برای مثال ممکن است فردی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بازار طلا باشد و برای این کار صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا را انتخاب کرده است. این فرد تمایلی به سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها ندارد زیرا به‌طور اختصاصی می‌خواهد در صندوقی سرمایه‌گذاری کند که دارایی پایه آن طلا است. اما گاهی اوقات ممکن است بازار خاصی را مد نظر نداشته باشید یا ندانید که در حال حاضر کدام بازار سودآوری بیشتری دارد. در این شرایط به جای انتخاب بین یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مانند صندوق درآمد ثابت، صندوق مبتنی بر طلا، صندوق سهامی یا هر صندوق دیگر، می‌توانید در صندوق صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنید. این کار باعث می‌شود تا همزمان در چند صندوق، سرمایه‌گذاری کنید و از رشد آن‌ها بهره‌مند شوید.

سخن پایانی

صندوق صندوق‌ها یا صندوق سرمایه‌گذاری در سایر صندوق‌ها یکی از ابزارهای متنوع و کارآمد دنیای سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید. در این صندوق‌ها با هدف تنوع‌بخشی و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، وجوه جمع‌آوری‌شده در چندین صندوق دیگر سرمایه‌گذاری می‌شود. برای همین به این نوع صندوق‌ها فراصندوق یا صندوق در صندوق نیز گفته می‌شود. فراصندوق مزیت‌های خاص خود را دارد که شاید مهم‌ترین آن کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با متنوع‌سازی است. با این حال هزینه‌های مدیریتی دوگانه و پیچیدگی بیشتر از جمله معایب و محدودیت‌های این صندوق‌ها محسوب می‌شوند.

شما می‌توانید با سرمایه‌گذاری در صندوق صندوق‌ها مطمئن باشید که سرمایه‌تان تحت مدیریت افراد حرفه‌ای و نیروهای متخصص قرار دارد که متناسب با تحلیل‌ها و ارزیابی خود در چندین صندوق سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری می‌کنند.