انواع نمودار در تحلیل تکنیکال که باید حتما بشناسید!
قیمت دارایی‌های مختلف در تمام بازارهای مالی مدام در حال نوسان است و بارها افزایش و کاهش می‌یابد. از طرف دیگر، برای اینکه بتوانیم با تحلیل این نوسان‌ها و بالا و پایین شدن قیمت، روند حرکت بازار را تشخیص داده و متناسب با آن معامله کنیم، باید به تاریخچه قیمت آن دارایی دسترسی داشته باشیم.
برای ثبت تاریخچه قیمت دارایی‌های مختلف راه‌های مختلفی وجود دارد که بهترین و محبوب‌ترین آن به شکل نمودارهای قیمتی است. در واقع نمودار قیمت هر دارایی داده‌های تاریخی آن را به شکل گرافیکی و قابل‌لمس نمایش می‌دهد و برای همین راحت‌تر می‌توان از آن استفاده کرد.
برای نمایش چنین نمودارهایی از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نمودار شمعی، میله‌ای و خطی اشاره کرد. با این حال بهتر است بدانید که انواع نمودار در تحلیل تکنیکال به این سه نوع ختم نمی‌شود و از نمودارهای دیگری مثل رنکو و کاگی نیز برای نمایش قیمت دارایی‌ها استفاده می‌شود. در مقاله امروز می‌خواهیم به‌طور کامل و جامع انواع نمودار را برایتان معرفی کنیم.
انواع مختلف نمایش نمودار قیمت
اگر در پلتفرم‌های معاملاتی یا سایت‌هایی مثل «تریدینگ ویو» (TradingView) نمودار قیمت یک دارایی مثل «بیت کوین» (Bitcoin) یا جفت ارز یورو/دلار (EUR/USD) را باز کرده باشید، می‌بینید که نوسانات قیمت آن دارایی در بازه‌های زمانی مختلف در قالب اشکال گرافیکی که معمولا به رنگ قرمز و سبز هستند، نمایش داده می‌شود.
هر کدام از این شکل‌ها اطلاعات مهمی مثل قیمت آغازین، قیمت پایانی و حداقل و حداکثر قیمت را در آن بازه زمانی خاص، در خود جای داده است. ضمن اینکه در این نمودارها معمولا رنگ سبز نشان‌دهنده افزایش و رنگ قرمز نشان‌دهنده کاهش قیمت است.
همان‌طور که گفتیم، روش‌های مختلفی برای نمایش نوسان قیمت این دارایی‌ها وجود دارد که به هر کدام از آن‌ها یک نوع نمودار در تحلیل تکنیکال گفته می‌شود. به عبارت دیگر اگر نوسان‌ها با یک خط نمایش داده شده باشد، نوع نمودار ما از نوع خطی و اگر برای نمایش این داده‌ها از میله‌ها استفاده شده باشد نوع نمودار مورد نظر میله‌ای خواهد بود.
نمودارهای خطی و میله‌ای تنها دو نمونه از انواع نمودار در تحلیل تکنیکال هستند و روش‌های دیگری نیز برای نمایش آن‌ها وجود دارد. بیایید در بخش بعدی به صورت جداگانه و با جزئیات کامل در مورد هر کدام صحبت کنیم.
نمودار خطی
یکی از ساده‌ترین روش‌های نمایش نوسانات قیمت دارایی‌های مختلف، نمایش آن‌ها به‌صورت نمودار خطی است. در این نمودار که به آن Line Chart نیز گفته می‌شود، تنها یک خط، تغییرات قیمت دارایی مورد نظر را در طول زمان نشان می‌دهد.
نمودار خطی به دلیل سادگی بیش از اندازه خود معمولا زمانی استفاده می‌شود که می‌خواهیم روند کلی قیمت یک دارایی را بدانیم. در واقع با یک نگاه به نمودار خطی می‌توان در کم‌ترین زمان نحوه حرکت قیمت رمزارز، جفت ارز یا هر دارایی دیگر را متوجه شد.
در نمودار خطی محور افقی نشان‌دهنده زمان و محور عمودی نشان‌دهنده قیمت دارایی است. برای رسم نمودار خطی نیز تنها کافی است ابتدا قیمت دارایی مورد نظر را در هر زمان با یک نقطه مشخص کرده و با متصل کردن این نقاط به یکدیگر یک خط به دست بیاوریم. این خط همان نمودار خطی است. برای درک بهتر موضوع نمودار خطی زیر را ببینید که قیمت بیت کوین را نشان می‌دهد.
نمودار میله‌ای
نمودار میله‌ای یا Bar Chart شکل دیگری از نحوه نمایش نوسانات قیمت دارایی‌های مختلف است که اطلاعات بیشتری را نسبت به نمودار خطی در اختیار ما قرار می‌دهد. به کمک نمودار میله‌ای می‌توان قیمت آغازین، پایانی و حداقل و حداکثر قیمت را در یک بازه زمانی مشخص فهمید.
نمودار میله‌ای از خطوط عمودی نازک تشکیل شده که هر خط خود دارای دو خط کوچک افقی است. در این نمودار خط عمودی نشان‌دهنده بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که آن دارایی در آن بازه زمانی به خود دیده و خطوط افقی نیز نشان‌دهنده قیمت آغازین و پایانی است.
در نمودار میله‌ای اگر قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین باشد، میله مورد نظر به رنگ سبز یا آبی خواهد بود و نشان‌دهنده افزایش قیمت است. برعکس اگر قیمت پایانی پایین‌تر از قیمت آغازین باشد رنگ میله قرمز بوده و نشان‌دهنده کاهش قیمت است. تصویر زیر نمودار میله‌ای قیمت بیت کوین را نشان می‌دهد.
نمودار شمعی
نمودار شمعی یا «کندل استیک» (Candlestick) که به نمودار شمعی ژاپنی نیز معروف است، به عنوان محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین نوع نمودار در تحلیل تکنیکال محسوب می‌شود.
نمودار شمعی از نظر ساختاری بسیار شبیه نمودار میله‌ای است و تنها تفاوت آن‌ها در نحوه نمایش بدنه میله است. در واقع در نمودار شمعی از یک مستطیل برای نمایش قیمت‌های آغازین و پایانی استفاده می‌شود و خبری از خط‌های افقی برآمده از میله نیست.
در نمودار شمعی خط بالا و پایین مستطیل نشان‌دهنده قیمت آغازین و پایانی است. بالاترین و پایین‌ترین قیمت دارایی در یک بازه زمانی خاص نیز با خطوط عمودی در بالا و پایین بدنه کندل نمایش داده می‌شود که به آن‌ها سایه می‌گوییم. هر چه سایه کندل‌ها بلندتر باشد نشان می‌دهد که قیمت در آن بازه زمانی نوسانات شدیدتری را تجربه کرده است.
نکته دیگری که در مورد نمودارهای شمعی ژاپنی وجود دارد، رنگ هر کندل است که می‌تواند قرمز یا سبز باشد. در واقع مانند نمودار میله‌ای، اگر قیمت پایانی بالاتر از قیمت آغازین باشد بدنه کندل به رنگ سبز خواهد بود و نشان‌دهنده افزایش قیمت است. برعکس اگر قیمت پایانی پایین‌تر از قیمت آغازین باشد رنگ کندل قرمز بوده و نشان‌دهنده کاهش قیمت است.
در شکل زیر نمودار شمعی بیت کوین را مشاهده می‌کنید.
نمودار هیکن آشی
نمودار «هیکن آشی» (Heikin-Ashi) شکل خاصی از نمودار شمعی ژاپنی است که در محاسبه آن از میانگین‌گیری استفاده می‌شود. در واقع خود کلمه هیکن آشی یک کلمه ژاپنی به معنای میله میانگین است و برای همین کندل‌های به دست آمده داده‌های پرت ندارند.
نمودار هیکن آشی نیز همانند نمودار میله‌ای و نمودار شمعی ساده، از چهار داده برای رسم خود استفاده می‌کند. این چهار داده شامل قیمت آغازین، پایانی، حداقل و حداکثر قیمت می‌شود، اما برخلاف نمودارهای دیگر، در نمودار هیکن آشی برای محاسبه هر کدام از این داده‌ها از داده‌های کندل قبلی و میانگین آن‌ها استفاده می‌شود.
تصویر زیر قیمت بیت کوین را با استفاده از نمودار هیکن آشی نشان می‌دهد که می‌توانید با مقایسه آن با نمودار بخش قبلی تفاوت‌های این دو نوع کندل را مشاهده کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کندل هیکن آشی و آموزش نحوه معامله با آن می‌توانید مقاله جامع ما را در این مورد مطالعه کنید.
نمودار رنکو
نمودار رنکو یا Renko Chart یکی دیگر از انواع مختلف نمودار در تحلیل تکنیکال است که نسبت به نمودارهای دیگر کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. نقطه تمایز نمودار رنکو با سایر نمودارها در این است که در این نمودار تنها روی تغییرات قیمت تمرکز می‌شود و نمی‌توان به صورت دقیق بالاترین و پایین‌ترین قیمت را تشخیص داد.
نمودار رنکو همان‌طور که در شکل زیر نیز قابل مشاهده است، از ترکیب چندین جعبه مربع شکل به وجود می‌آید که در آن حرکت صعودی معمولا با جعبه سبز و حرکت نزولی با جعبه قرمز نمایش داده می‌شود. هدف از ایجاد نمودار رنکو حذف داده‌های پرت و اضافی از نمودار و تشخیص سریع‌تر روند کلی است.
نمودار نقطه و شکل
نمودار نقطه و شکل یا Point & Figure که اغلب با علامت اختصاری خود به شکل P&F شناخته می‌شود، از کلمات انگلیسی X و O برای نمایش داده‌ها استفاده می‌کند. در این نوع نمودار X نمایش داده شده روی نمودار نشان‌دهنده افزایش قیمت و O نشان‌دهنده کاهش قیمت است.
برای مثال در تصویر زیر که نمودار نقطه و شکل بیت کوین را نشان می‌دهد، ایکس‌هایی که روی هم انباشته شده‌اند نشان‌دهنده روند صعودی هستند. زمان‌هایی هم که روند تغییر کرده و وارد فاز نزولی شده‌ایم، این اوهای قرمز رنگ هستند که روی هم قرار گرفته‌اند.
از نمودار نقطه و شکل معمولا برای تعیین نقاط ورود و خروج به معامله استفاده می‌شود و از نظر ظاهری تفاوت زیادی با سایر انواع نمودار در تحلیل تکنیکال دارد.
نمودار کاگی
از دیگر روش‌های نمایش دادن نوسانات قیمت دارایی‌های مختلف استفاده از نمودار «کاگی» (Kagi Chart) است. این نمودار نیز مانند نمودار نقطه و شکل از نظر ظاهری با دیگر انواع نمودارها متفاوت بوده و مهم‌ترین ویژگی آن مستقل بودن از زمان است. در واقع در نمودار کاگی تنها زمانی مسیر روند عوض می‌شود که به یک حد نصاب معین برسیم. این کار باعث می‌شود تا داده‌های پرت و به اصطلاح «نویز» (Noise) در محاسبه نمودار نقشی نداشته باشند.
برای رسم نمودار کاگی نیز از خط استفاده می‌شود. رنگ این خطوط بسته به مسیر حرکت قیمت ممکن است به رنگ قرمز یا سبز در بیاید. در واقع زمانی که قیمت دارایی مورد نظر از سقف محلی قبلی خود بالاتر برود، رنگ خط سبز خواهد بود و زمانی که از کف محلی قبلی پایین‌تر برود به رنگ قرمز در می‌آید. در بعضی پلتفرم‌ها به جای رنگ سبز از خط کلفت و به جای رنگ قرمز از خط نازک استفاده می‌شود.
تصویر زیر نمودار کاگی بیت کوین را نشان می‌دهد.
سخن پایانی
نمودارها در حقیقت رسانه‌هایی هستند که داده‌های موجود در دارایی‌های مختلف را به شکل گرافیکی نمایش می‌دهند. به عبارت دیگر نمودارها نوسانات قیمت هر دارایی مثل بیت کوین را نمایش می‌دهند که این نمایش به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در برخی از این نمودارها تنها از خط استفاده می‌شود، در حالی که برخی دیگر، از میله یا شکل‌های دیگر برای نمایش نوسانات قیمت استفاده می‌کنند.
مهم‌ترین انواع نمودار در تحلیل تکنیکال نمودار خطی، نمودار میله‌ای و نمودار شمعی هستند. با این حال برای اینکه به‌طور کامل با تمام انواع مختلف این نمودارها آشنا شوید، در طول این مقاله به جز نمودارهای گفته شده، نمودارهای دیگری مثل رنکو و کاگی را نیز برایتان معرفی کردیم.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
