سلف و دیگر قراردادهای قابل معامله در بورس کالا چیست؟
مانند بورس اوراق بهادار که در آن ابزارهای مالی مثل سهام شرکت‌ها عرضه و معامله می‌شود، بورس کالا نیز محلی برای خرید و فروش محصولات فیزیکی و کالاهای مختلف است. در واقع بورس کالا را می‌توان بازاری متشکل در نظر گرفت که عرضه‌کنندگان و تولیدکنندگان می‌توانند کالاهای خود را در آن عرضه کرده و بعد از تعیین قیمت و بررسی‌های کارشناسی، امکان خرید و فروش را برای علاقه‌مندان فراهم کنند.
با این حال، تمام معاملات در بورس کالا به‌صورت خرید و فروش نقدی انجام نمی‌شود و راه‌های مختلفی برای این کار در نظر گرفته شده است. هر کدام از این روش‌ها در قالب قراردادهای خاصی انجام می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به قرارداد سلف، قرارداد آتی، قرارداد نسیه و قرارداد اختیار معامله اشاره کرد.
بنابراین اگر می‌خواهید با انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا آشنا شده و تفاوت آن‌ها را با قراردادهای نقدی درک کنید، ادامه مقاله را از دست ندهید.
انواع قرارداد قابل معامله در بورس کالا
شکل عادی معامله در بازارهای سنتی بدین شکل است که شما ابتدا مبلغ یک کالا را پرداخت می‌کنید و همان لحظه محصول خریداری‌شده را تحویل می‌گیرید. اما گاهی اوقات شرایطی پیش می‌آید که خریدار کل مبلغ را نمی‌تواند به یکباره و در زمان معامله پرداخت کند. برخی اوقات نیز فروشنده ترجیح می‌دهد، کالای خود را در زمان حال عرضه کند و مشکلی هم با دریافت مبلغ آن در آینده ندارد.
قراردادهای قابل معامله در بورس کالا مثل قراردادهای آتی و قرارداد سلف دقیقا برای حل این مشکلات طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند که در ادامه به‌طور کامل و به‌صورت جداگانه در مورد هر کدام صحبت خواهیم کرد.
قرارداد سلف
برای درک بهتر معامله سلف، شرایطی را در نظر بگیرید که مصرف‌کننده‌ای نیاز به خرید کالایی مثل میلگرد دارد. او می‌تواند میلگردها را از کارخانه خریداری و هزینه آن را پرداخت کرده و میلگردهای خود را چند ماه بعد دریافت کند. تولیدکننده‌ها برای تشویق خریداران برای انجام معامله به‌روش سلف معمولا کالای خود را پایین‌تر از قیمت خرید نقدی در نظر می‌گیرند که البته در شرایطی برعکس این موضوع نیز می‌تواند اتفاق بیفتد.
قرارداد سلف را می‌توان نسخه برعکس خرید نسیه نیز در نظر گرفت که در بخش بعدی در مورد آن صحبت می‌کنیم.
قرارداد نسیه
در معامله نسیه (Credit) خریدار کالای مورد نظر خود را در همان لحظه یا حداکثر تا سه روز کاری دریافت کرده است، ولی مبلغ آن را در تاریخی در آینده که در سررسید تعیین و توافق شده پرداخت می‌کند.
نسیه کلمه‌ای است که تقریبا همه ما با آن آشنا هستیم و حداقل یک بار معامله به این روش را تجربه کرده‌ایم. برای مثال، زمانی که شما محصولی را از فروشگاهی خریداری کرده و مبلغ آن را سر ماه بعد از دریافت حقوق خود پرداخت می‌کنید، در واقع به روش نسیه معامله کرده‌اید.
قرارداد نقدی
در قرارداد نقدی یا Spot همه‌چیز در لحظه انجام می‌شود. به عبارت دیگر، در معامله نقدی خریدار کل مبلغ معامله و کارمزد کارگزار را نقدی پرداخت کرده و کالای مورد معامله را نیز دریافت می‌کند. البته خریدار و فروشنده حداکثر تا سه روز کاری فرصت دارند تا مبلغ کالا را تسویه کرده و مبادله کالا را نهایی کنند.
قرارداد آتی
قرارداد آتی (Futures Contract) نوع دیگری از قراردادهای قابل معامله در بورس کالا است که در آن فروشنده تعهد می‌دهد تا مقدار مشخصی از یک کالا را با قیمتی که از قبل تعیین شده و کیفیت مشخصی دارد، در تاریخی در آینده به خریدار تحویل دهد. در این نوع قرارداد خریدار نیز مبلغ توافق شده معامله را در آینده و همزمان با تحویل کالا پرداخت می‌کند.
معاملات آتی بیشتر مناسب خریدارانی است که می‌دانند در آینده نیاز به کالای خاصی پیدا خواهند کرد و حدس می‌زنند که گذشت زمان باعث افزایش قیمت آن کالا خواهد شد. در واقع این خریداران می‌توانند با انجام معامله به روش قرارداد آتی کالای خود را در آینده و با مبلغی که در زمان حال توافق شده است خریداری کنند.
قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله یا Options Contract به قراردادی گفته می‌شود که براساس آن معامله‌کننده می‌تواند در تاریخی مشخص در آینده یا قبل از آن، یک دارایی را با قیمت از پیش تعیین شده بخرد یا بفروشد. در این نوع قرارداد که به دو نوع قرارداد اختیار خرید و قرارداد اختیار فروش تقسیم می‌شود، الزامی برای خرید یا فروش توسط خریدار یا فروشنده وجود ندارد. قرارداد اختیار معامله به قرارداد آپشن نیز مشهور است.
سخن پایانی
در بورس کالا امکان خرید و فروش کالا و محصولات فراهم شده و برای این کار روش‌های مختلفی در نظر گرفته شده است. هر کدام از این روش‌ها در قالب قراردادهایی انجام می‌شوند که به آن‌ها قراردادهای قابل معامله در بورس کالا می‌گوییم. قرارداد سلف، قرارداد آتی، قرارداد نسیه و قرارداد نقدی از جمله این قرادادها هستند که در طول مقاله بیشتر در مورد تفاوت‌های هر کدام صحبت کردیم.
دلیل وجود این مقدار تنوع در قراردادهای قابل معامله در بورس برای این است که خریداران و فروشندگان بتوانند طبق تحلیل و استراتژی خود به سود رسیده یا در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنند. در این بین سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز می‌توانند از اختلافات قیمت پیش آمده برای کسب درآمد و ثروت‌اندوزی استفاده کنند.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
