آموزش نمودارهای نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال
روش‌ها و نمودارهای مختلفی در تحلیل تکنیکال برای بررسی روند قیمت سهم در بازار بورس وجود دارد. نمودار نقطه و شکل از جمله نمودارهای تحلیل تکنیکال بوده که برای سرمایه‌گذاری بلند مدت در بازار بورس طراحی شده است. این نمودار یکی از ساده‌ترین سیستم‌ها برای تعیین نقاط ورود و خروج و همچنین شناسایی جهت روند قیمت در بازارهای مالی و سهام است.
نمودار نقطه و شکل رابطه بین عرضه و تقاضا را در سطوح مختلف قیمتی بررسی می‌کند و روند و جهت حرکت قیمت یک دارایی را بدون توجه به زمان به تصویر می‌کشد. ما در این مقاله قصد داریم تا نمودار نقطه و شکل را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار دهیم و مزایا، معایب و نحوه خواندن آن را به طور کامل شرح دهیم.
نمودار نقطه و شکل (Point-and-Figure Chart)
نمودار نقطه و شکل که با نام P&F (Point and Figure) نیز شناخته می‌شود، روشی در تحلیل تکنیکال است که تغییرات قیمت سهام، اوراق قرضه، کالا یا معاملات آتی را بدون در نظر گرفتن میزان گذر زمان ترسیم می‌کند. این نمودار از ستون‌هایی شامل X و O تشکیل شده است که هر یک از آن‌ها مقدار مشخصی از تغییرات قیمت را نشان می‌دهند. در واقع Xها بیانگر بالا رفتن قیمت و Oها نشان‌دهنده کاهش قیمت هستند.
هر یک از فضاهای کوچکی که X و O اشغال کرده‌اند، یک باکس نامگذاری می‌شود و هر نمودار تنظیماتی با نام Box Size دارد که محدوده قیمتی هر باکس را مشخص می‌کند.
تنظیمات دیگری که در نمودارهای نقطه و شکل وجود دارد به نام «مقدار معکوس» (Reversal Amount) شناخته می‌شود و حداقل مقداری است که یک سهم باید برای فعال کردن بازگشت ستون حرکت کند. در صورتی این گزینه فعال شود، یک ستون در کنار ستون قبلی ایجاد می‌شود و خلاف جهت آن حرکت می‌کند.
لازم به ذکر است بسیاری از تحلیل‌گران تکنیکال بر این باور هستند که سطوح حمایت و مقاومت و شکست‌ها با وضوح بیشتری در نمودار نقطه و شکل نمایان می‌گردند، زیرا این نمودار حرکت‌های کوچک قیمت را فیلتر می‌کند و کمتر در معرض شکست‌های کاذب قرار می‌گیرد.
ساختار نمودار نقطه و شکل
بسیاری از نمودارهای تحلیل تکنیکال روند حرکت قیمت را با توجه به قیمت باز و بسته شدن و بالاترین و پایین‌ترین قیمت در طول زمان رسم می‌کنند. اما نمودار نقطه و شکل ساختاری کاملا متفاوت از آن‌ها دارد و تنها به قیمت بسته شدن یک دارایی توجه می‌کند.
در این نمودار محور زمانی در نظر گرفته نمی‌شود و تنها محور قیمت وجود دارد. افزایش قیمت در نمودار نقطه و شکل با نماد X و کاهش قیمت با نماد O نشان داده می‌شود. همچنین این نقاط تنها در صورتی بر روی نمودار ظاهر می‌شوند که قیمت حداقل یک واحد در جهت مثبت یا منفی حرکت کرده باشد.
به طور مثال، در صورتی که قیمت پایانی یک سهم، سه بار افزایش یابد، در این حالت یک ستون با سه X بر روی نمودار ظاهر می‌شود. اگر حرکت قیمت معکوس شود، نمودار ستون جدیدی از O را تشکیل می‌دهد که در آن یک O برای هر واحد تغییر قیمت رسم می‌شود. نکته مهمی که در این نمودار وجود دارد این است معامله‌گران باید مقادیر Reversal Amount و Box Size را تعیین نمایند.
نحوه خواندن نمودار نقطه و شکل
بسیاری از تحلیل‌گران نمودار نقطه و شکل معتقدند که رابطه بین عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت یک سهم است.
- اگر قیمت رو به افزایش باشد و یک روند صعودی با حداقل سه X داشته باشیم، در این حالت تقاضا از عرضه پیشی گرفته است.
- برعکس، در صورتی که در نمودار ستونی از Oها به نمایش در بیاید یعنی عرضه از تقاضا پیشی گرفته و قیمت رو به کاهش است.
به‌طور کلی می‌توان گفت، نمودار نقطه و شکل نحوه ایجاد روندها، تغییر روند و میزان عرضه و تقاضای سهام را نشان می‌دهد.
سطوح حمایت و مقاومت در نمودار نقطه و شکل
سطح حمایت محدوده‌ای از قیمت یک سهم است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران باور دارند که قیمت‌ها پس از رسیدن به آن نقطه شروع به افزایش خواهند کرد. در نمودار نقطه و شکل در صورتی که چند ستون O با کف قیمت برابر در کنار یکدیگر قرار بگیرند، سطح حمایت شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده این است که میزان تقاضا به حدی بالا است که می‌تواند جلوی ریزش بیش از حد قیمت را بگیرد. در نتیجه در این نقطه یک برگشت روند اتفاق می‌افتد و حرکت قیمت به سمت بالا خواهد بود.
سطح مقاومت زمانی شکل می‌گیرد که میزان فروش و عرضه به قدری بالا است که امکان افزایش بیش از حد قیمت را نمی‌دهد. در نمودار نقطه و شکل چند ستون X با اوج قیمت برابر نشان‌دهنده سطح مقاومت است. در این صورت حرکت قیمت معکوس شده و رو به پایین خواهد بود.
قیمت گذاری با نمودار نقطه و شکل
قیمت گذاری با استفاده از نمودار نقطه و شکل به دو روش اوج و کف قیمت و روش قیمت بسته شکل می‌گیرد. هر روش فقط از یک نقطه قیمت برای قیمت‌گذاری استفاده می‌کند که این نقطه در روش قیمت بسته همان قیمت پایانی سهم است و در روش اوج و کف قیمت نیز از قیمت بالا یا قیمت پایین استفاده می‌شود و یا حتی هر دو آن ها کنار گذاشته می‌شوند.
زمانی که ستون فعلی یک ستون X باشد:
- در صورتی که امکان رسم یک X دیگر وجود داشته باشد، باید از اوج قیمت استفاده کنید.
- اگر امکان رسم X وجود نداشته باشد و تغییر روند نیز فعال شده باشد، در این حالت باید از کف قیمت استفاده کنید.
- در صورتی که نتوانیم X بکشیم و تغییر روند نیز شکل نگرفته باشد، کف و اوج قیمتی را رد می‌کنیم.
وقتی ستون O داریم:
- در صورتی که بتوانیم یک O دیگر بکشیم باید از کف قیمت استفاده کنیم.
- در صورتی که امکان رسم O وجود نداشته باشد و تغییر روند نیز فعال شده باشد، در این حالت باید از اوج قیمت استفاده کنیم.
- در صورتی که نتوانیم O بکشیم و تغییر روند نیز شکل نگرفته باشد، در این حالت کف و اوج قیمتی هر دو رد می‌شوند.
سخن پایانی
نمودارهای نقطه و شکل از جمله قدیمی‌ترین نمودارهای تحلیل تکنیکال هستند که تغییرات قیمت یک دارایی را بدون در نظر گرفتن گذر زمان شناسایی می‌کنند. نحوه ترسیم این نمودار بسیار آسان است و افزایش و کاهش قیمت با دو نماد X و O نشان داده می‌شود، به همین دلیل خوانایی و استفاده از آن بسیار آسان و راحت است.
همچنین نمودار نقطه و شکل در تحلیل تکنیکال مزایای بسیار زیادی دارد و به راحتی می‌توانید با استفاده از آن سطوح حمایت و مقاومت و میزان قدرت عرضه و تقاضا را به نمایش در آورید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
