عرضه اولیه سکه (ICO) چیست و چگونه راهاندازی میشود؟
ممکن است هنگام پایین بودن قیمت کوینهایی مانند بیت کوین و اتریوم، اقدام به خرید آنها نکرده باشید و اکنون از این مسئله پشیمان باشید، پس خوب است که اکنون با مفهوم سرمایهگذاری در عرضه اولیه سکه آشنا شوید.
در بازار ارزهای دیجیتال، توسعهدهندگان و ایدهپردازان قادرند بودجه مالی توسعه و گسترش پروژههای خود را از طریق روشی به نام عرضه اولیه کوین (ICO) فراهم نمایند و از سراسر جهان سرمایهگذاران زیادی را جذب خود کنند. در ادامه به بررسی عرضه اولیه کوین یا سکه خواهیم پرداخت.
عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟
منظور از «عرضه اولیه سکه» (Initial Coin Offering) یا ICO روشی است که در آن یک سازمان یا فرد برای درست کردن یک سکه جدید یا ایجاد یک اپلیکیشن یا سرویس، سرمایه جمع میکند و به سرمایهگذاران مقداری توکن میدهد. میتوان گفت سکههایی که در عرضه اولیه ارائه میشوند، در ادامه در اپلیکیشن یا سرویسی که قرار است ساخته شود، قابل استفاده هستند.
درواقع برای توسعه پروژه در این حوزه، بلاک چین محبوب اتریوم که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی میکند به کمک این ایدهها میآید و به اشخاصی که میخواهند از این روش استفاده کنند، امکان ساخت تعدادی توکن را میدهد.
تصور کنید که شما یک استارتآپ هستید که میخواهید یک ایده خوب را بر بستر بلاک چین عملی نمایید. بهطور مثال فرض کنید که میخواهید در یک سیستمی که پرستار کودک استخدام میکند کار کنید؛ این سیستم قرار است کاملا دیجیتال باشد و رمزارز مخصوص خود به نام Babycoin را نیز داشته باشد. در این حالت، برای شروع کار خود نیاز به سرمایه دارید و نمیخواهید از روشهای سنتی مانند تبلیغ یا گرفتن وام از بانک استفاده کنید، زیرا عاقلانه به نظر نمیآید. پس چطور میخواهید قبل از دست کشیدن از ایدهتان پول به دست بیاورید؟
اینجاست که عرضه اولیه سکه وارد میشود. در حقیقت شما فایلی درست میکنید که حاوی جزئیاتی از این است که سیستم شما قرار است دقیقا به چه شکل کار کند و هدف از ساخت آن چیست (که به آن وایت پیپر گفته میشود). در مرحله بعد باید وبسایتی زیبا و معقول ایجاد کنید و توضیح دهید که چرا ایده شما یک ایده خوب است؟ درواقع باید خریداران را قانع نمایید که کوین شما میتواند در آینده برای آنها سودمند باشد.
سپس، با توجه به دلایل قانعکننده و مدارکی که ارائه دادهاید از مردم میخواهید که کوینهای شما را خریداری کنند و برای شما پول بفرستند (معمولا برای این کار کاربران، بیت کوین یا اتر میفرستند، اما ارزهای فیات نیز گاها ارسال میشود) و در ازای آن، مقداری BabyCoin را به آنها ارائه میدهید. در نهایت با سرمایهای که به دست آوردهاید اقدام به ساخت برنامه یا سرویس خود میکنید.
چه کسی میتواند ICO راهاندازی کند؟
درواقع هر کسی! در حال حاضر، مقررات در مورد ICOs در آمریکا کامل نیستند به این معنی که هیچ نهادی وجود ندارد که مقررات واحدی برای این بخش اعمال نماید یا روی آن نظارت کند. پس تا زمانی که بتوانید فناوری را راهاندازی کنید، آزاد هستید تا ارز خود را به سلیقه خود بسازید. از بین تمام راههای تأمین بودجه، ICO یکی از سادهترین راهحلها به حساب میآیند. در حال حاضر هیچ قانونی برای ارزهای دیجیتال و ICO وجود ندارد. همین موضوع مسبب کلاهبرداریهای زیادی میشود و تشخیص کلاهبرداری در این زمینه سخت است.
اگرچه برای عرضه اولیه سکه، افراد نیاز به داشتن یک برنامه خوب برای معرفی پروژه خود هستند. این برنامه باید شامل درست کردن یک وایت پیپر، ساخت یک وبسایت و کارهایی از این دست باشد که در ادامه بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
وایت پیپر در ICO
هر ICO نیاز به یک «وایت پیپر» (White Paper) دارد که ایده آن را شرح میدهد. در حقیقت وایت پیپر سندی است که دقیقا مشخص میکند شخص یا سازمان میتواند چه چیزی ارائه دهد که قبلا در دنیای ارزهای دیجیتال انجام نشده است یا چگونه میتواند یک ایده ثبتشده را بهتر از دیگران عملی کند. وایتپیپر باید شفاف، دقیق و جذاب و البته ساده و قابل فهم باشد تا بتواند سرمایهگذاران بسیاری را جذب کند. مانند وایت پیپر اتریوم که یکی از موفقترین ICOهای حال حاضر است.
در وایت پیپر اتریوم به طور دقیق به این موضوع که بلاک چین چیست پرداخته شده است. وایت پیپر اتریوم ۱۰ صفحه است که در آن به تمامی جزئیات اشاره میکند، حتی نکاتی در رابطه با بیت کوین و ساتوشی ناکاموتو در این وایت پیپر وجود دارند.
بازاریابی ICO
پس از آماده شدن وایت پیپر، شخص یا سازمان نیاز دارند که توجه مخاطبان زیادی را به وایت پیپر و وبسایت که آن را معرفی میکند جلب کنند. در این حالت آنها دو مخاطب خواهند داشت؛ افرادی که در این حوزه دانش دارند و افرادی که هیچ ایدهای از این نوع از سرمایهگذاریها ندارند. در این حالت جذب افرادی که اشتیاق زیادی برای سرمایهگذاری در این حوزه دارند، بسیار به جمعآوری سرمایه کمک میکند.
در وهله بعد باید افرادی را که کار آنها تولید محتواست یا بلاگر هستند و در این حوزه تجربه کافی دارند ترغیب کرد تا به تبلیغ و توضیح این وایت پیپر به دیگر مخاطبان خود بپردازند. البته زمانی که یک فرد مشهور به تبلیغ یک ICO میپردازد و پولی دریافت میکند، این موضوع باید رسما اعلام شود، در غیر این صورت این کار غیرقانونی تلقی خواهد شد.
در آخر شخص یا سازمان باید ایده ICO خود را به سایتهایی ارائه دهند که یک پایگاه داده مربوط به ICOهای باکیفیت دارند، به این ترتیب اطلاعات مربوط به ICOهای آنها در اختیار علاقهمندان این حوزه قرار خواهد گرفت.
در آخر تعیین قیمت و توزیع ICO باقی میماند که مقدار و نحوه آن مشخص شود.
کدام ICO خوب است؟
اگر دوست دارید که در یک ICO سرمایهگذاری کنید تا در آینده بتوانید سود خوبی به دست آورید، باید بسیار با احتیاط قدم بردارید. چون بسیاری از ICOها جنبه کلاهبرداری دارند یا در آینده شکست خواهند خورد. پس تحقیق در مورد ICO مد نظر شما بسیار حیاتی است. شما باید از اعتبار شخص یا سازمانی که پشت این ICO است اطمینان حاصل کنید و وایت پیپر مربوط به آن را با دقت بخوانید.
همچنین میتوانید از وبسایتهای معتبری که فقط ICOهای معتبر را معرفی مینماید استفاده کنید. البته قابل ذکر است که این اطلاعات نیز تماما معتبر نخواهد بود و انتخاب یک ICO خوب در آخر برعهده خود شماست.
کلاهبرداری در ICOها
همانطور که گفته شد، ICOها میتوانند کلاهبرداری باشند، فکر میکنید این مسئله به چه شکل انجام خواهد گرفت؟ از آنجایی که نظارت خاصی بر این سیستمها وجود ندارد و تراکنشهایی که از سرمایهگذاران دریافت میشود به شکل رمز ارز است و امکان ردیابی و بازپسگیری وجود ندارد، به همین دلیل کلاهبرداری در این حوزه سخت نیست.
البته دقت کنید که این امکان نیز وجود دارد که در ابتدای راه سازمان یا توسعهدهنده آن ایده به هیچ عنوان قصد کلاهبرداری ندارد، ولی با این حال اشتباهات و جاهطلبیهای آنها در نهایت میتواند باعث شکست پروژه شود و به علت عدم وجود قانون در این رابطه، آنها میتوانند سرمایهگذاران را بدون پاسخ رها کنند.
در سال ۲۰۱۷، خریدارن و سرمایهگذاران بسیاری به دلیل اعتماد و بلند پروازی برای پولدارشدن یک شبه با خرید ICOهایی که کلاهبرداری بودند اما ادعای حل همه مشکلات را داشتند، مقدار زیادی از سرمایه خود را از دست دادند. طبق آخرین تحقیقات انجامشده تقریبا ۹۰ درصد ICOهای لانچ شده در سال ۲۰۱۷ کلاهبرداری بودهاند. به همین دلیل روشهای جایگزینی برای آنها ایجاد شده که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
روشهای جایگزین ICO
ممکن است با مطالعه کلاهبرداریهای زیاد در ICO به دنبال جایگزینی خوب برای عرضه اولیه سکه باشید و طبیعتا جایگزینهایی وجود دارد که ما در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت:
- «عرضه توکنهای امنیتی» یا STO (Security Token Offering)؛
- «دای کو» (DAICO)؛
- «توافقنامه ساده برای توکنهای آینده» یا SAFT (Simple Agreement for Future Token)؛
- «ICOهای تعاملی» یا IICO (Interactive ICO)؛
- «توکنهای ایردراپ» (Token Airdrop)؛
- «سرمایه خطرپذیر» (Venture Capital raise)؛
- «عرضه اولیه صرافی» یا IEO (Initial Exchange Offering)
مقایسه ICO و IPO
حال بیایید به مقایسه ICO و IPO بپردازیم. همانطور که تا به اینجا متوجه شدید، ICO همان عرضه اولیه سکه یا کوین است که در بلاک چین از طریق دفتر عمومی توزیع میشود. اما IPO، توزیع سهام در بین مردم از طریق بانکهای سرمایهگذاری است.
اجازه ساخت IPO به هر شرکتی داده نمیشود، فقط شرکتهای خصوصی تأسیسشدهای که مدتی است فعالیت میکنند مجاز به انجام IPO هستند. بنابراین، حتی پروژههایی که جاهطلبانه و بلندپروازانه هستند نیز نمیتوانند به IPO دسترسی داشته باشند، IPO روشی است که به فعالیت، منابع و نهادهای باسابقه نیاز دارد.
اکثر شرکتهایی که ICO انجام میدهند محصولی برای ارائه به مردم ندارند، برخی از آنها اثبات مفهومی دارند، برخی دیگر اثبات سهام هستند.
از نظر بازده، IPO سود سهام شرکت را ارائه میدهد درحالیکه در ICO تنها توکنها به سرمایهگذاران داده میشود و به آنها هیچ سهمی از شرکت تعلق نمیگیرد.
فضای نظارتی قطعا متفاوت است. در واقع، قبل از اینکه یک شرکت خصوصی IPO را اجرا کند، ایجاد درخواست برای مراجع مربوطه و گرفتن مجوز در آن الزامی خواهد بود. از طرف دیگر، ICO بینالمللی است و غیرمتمرکز بودن آنها موجب میشود که سیستم نظارتیای برای آنها وجود نداشته باشد.
در آخر میتوان گفت که مهمترین تفاوت، متمرکز بودن IPOها و غیرمتمرکز بودن ICO و متنباز بودنشان است.
تفاوت ICO با IEO
پس از به وجود آمدن مشکلاتی که برای ICOها پیش آمد، روش جایگزینی به نام IEO جای آنها را گرفت. IEO یا «عرضه اولیه صرافی» (Initial Exchange Offering) در واقع نوعی از ICO است، با این تفاوت که در اینجا توکنها از طرف صرافی (که نقش شخص ثالث را دارد) در اختیار سرمایهگذاران قرار میگیرد.
در حقیقت زمانی که سازمان یا تیم توسعهدهنده قصد پیاده کردن ایده خود را دارد، توکن خود را (که مربوط به پروژهاش است) میسازد و آن را در اختیار صرافی قرار میدهد (و به نوعی با صرافی شریک میشود) تا روی توکن او قیمت بگذارد و آن را به خریداران بفروشد. در ادامه مثل قبل، خریداران (همان سرمایهگذاران) با خرید این توکنها، امید دارند که با پیشرفت پروژه، قیمت توکن در آینده افزایش پیدا کند.
در حقیقت تبدیل ICO به IEO کار را راحتتر و امنتر کرده است. زیرا پروژههایی که در ICO بودند (بدون حضور صرافی)، مشکلات بزرگی را سر راه خود میدیدند. مشکلاتی نظیر لو رفتن دادهها، از بین رفتن یا دزدیده شدن سرمایهها و غیرعادلانه بودن سرمایهگذاری. در حالی که زمانی که پای یک صرافی به میان میآید، سرمایهگذار به صرافی اعتماد میکند و دیگر کاری به توسعهدهندهای که توکن را ارائه میدهد ندارد.
همانطور که در ابتدا دیدیم IEO مهمترین مسئله، یعنی کلاهبرداری بودن پروژه را رد میکند، زیرا به نفع صرافی نیست که با شریک شدن با پروژههای کلاهبرداری یا توکنهای بیارزش به اعتبار خود خدشه وارد کند و اعضای خود را از دست بدهد.
در هنگام مشارکت در یک ICO، مجبور هستید که اطلاعات خود را به اشتراک بگذارید و چند بار مراحل KYC را کامل کنید و خود را در خطر از بین رفتن سرمایهتان قرار دهید. ولی در روش IEO شما فقط یک بار اطلاعاتتان را به اشتراک میگذارید، آن هم با صرافیای که به آن اعتماد دارید. در ICO عمومی، تقریبا هرکسی میتواند شرکت کند، اما در IEO فقط اعضای آن صرافی میتوانند رمزها را خریداری نمایند.
در ICO ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا توکنهای خریداریشده در اختیار سرمایهگذاران قرار بگیرد ولی در IEO سرمایهگذار به محض خریداری توکن، مالک آن خواهد بود.
تا به اینجا گفتیم که استفاده از IEO بهتر از ICO است ولی دقت کنید که باز هم ممکن است پروژهای که روی آن سرمایهگذاری میکنید به نتیجه نرسد و سرمایهگذاری شما با شکست مواجه شود. انتخاب یک پروژه خوب، شخصا بر عهده خود شماست.
سخن پایانی
عرضه اولیه کوین یا همان ICO، شیوهای برای جمع سرمایه و فرصتی برای سرمایهگذاری به شمار میرود که در این روش، توکنها (همان ارزهای دیجیتال) یک پروژه، پیش از راهاندازی پروژه به فروش میرسند و افراد میتوانند با خریدن توکنها در آن سرمایهگذاری نمایند و در آینده با بالا رفتن قیمت این توکنها سود خوبی کسب کنند.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
