تاریخچه پیشرفت بورس در ایران را بشناسید
«بورس» (Bourse)، بازاری قانونمند و منسجم است که برای خرید و فروش کالاهای با ارزش مانند، سهام، اوراق قرضه و گواهی‌های سپرده کالا به صورت دیجیتالی طراحی شده است. هدف از ایجاد این بازار، تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان برای کمک به اقتصاد کشور و تامین مالی شرکت‌های بزرگ داخلی است.
با رونق یافتن بازارهای سرمایه‌گذاری در سال های اخیر، افراد زیادی تصمیم به سرمایه گذاری در بازارهای مالی و بازار بورس گرفتند. با سرمایه گذاری در بازار بورس، فرد سرمایه‌گذار می‌تواند در سودی که شرکت مورد نظر کسب می‌کند شریک شود. البته شرکت هم با به اشتراک گذاشتن سهام خود در بورس می‌تواند سرمایه خود برای تولید و اجرای پروژه‌های جدید را افزایش دهد. در مقاله حاضر به شرح وضعیت بازار بورس ایران و روند پیشرفت آن در سالهای اخیر خواهیم پرداخت.
بورس ایران
شروع فعالیت بازار بورس ایران به سال ۱۳۱۵ شمسی برمی‌گردد. در آن سال یک فرد بلژیکی مسئولین ایرانی را به راه‌اندازی یک بازار بورس در کشور ترغیب کرد. اما، از آنجا که با جنگ جهانی دوم همزمان شد برای حدود ۳۰ سال به تعویق افتاد. روی هم رفته، بورس ایران فعالیت رسمی خود را در ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با معامله سهام شرکت‌های صنعتی و معدنی آغاز کرد.
لازم به ذکر است که در سال ۱۳۸۴ وضع قوانین جدید برای بورس ایران ضمن رفع برخی مشکلات، موجب توسعه و ارتقای بورس در کشور شد. طبق این قوانین، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهادی برای نظارت بر فعالیت بورس، شکل گرفت.
در حال حاضر، چهار سازمان بورسی شامل بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران، بورس کالای ایران و بورس انرژی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در حال سر و سامان دادن به معاملات بورسی در ایران هستند.
روند پیشرفت بورس در ایران
بورس ایران از ابتدای آغاز به کار با مشکلات مختلفی رو به رو شد. در همان ابتدا با شروع جنگ جهانی دوم نتوانست کار خود را به طور پیوسته ادامه دهد و با حدود ۱۵ سال تاخیر یعنی در سال ۱۳۳۳ اولین معاملات خود را آغاز کرد. در ابتدا معاملات بسیار محدودی در آن انجام می‌شد. با تصویب قانون بورس در سال ۱۳۴۵ فعالیت آن رسمیت پیدا کرد. اما، رفته رفته با اضافه شدن محصولات مالی بیشتر، توسعه پیدا کرد.
در سال ۱۳۸۵ با تاسیس بورس اوراق بهادار تهران به عنوان سازمانی برای نظارت بر بازار بورس ایران، فعالیت بورس قانونمندتر شد. در سال ۱۳۸۸ نیز با افتتاح بازار فرابورس، تنوع زیادی به محصولات خود بخشید. پس از سالها، سرانجام در سال ۱۳۹۹ رونق فراوانی پیدا کرد؛ اما، پس از گذشت چند ماه با رکود مواجه شد و سال ۱۴۰۰ سال بسیار پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت.
بورس ایران در سال ۱۴۰۱
شاخص کل بازار بورس، معیاری برای سنجش عملکرد کلی این بازار در یک بازه زمانی مشخص است. با محاسبه شاخص بورس و به دست آوردن یک عدد مشخص، می‌توان عملکرد بورس را در سالها و بازه‌های مختلف زمانی مقایسه کرد. زمانی که از شاخص کل بورس صحبت می‌کنیم، یعنی میانگینی از عملکرد تمام سهام موجود در بورس را در نظر می‌گیریم.
بازار بورس ایران که در ابتدای سال ۱۳۹۹ رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد، پس از گذشت مدتی با خروج سرمایه‌ها از بازار مواجه شد. در سال ۱۴۰۰ در رکود عمیقی فرو رفت و بسیاری از سرمایه‌گذاران متضرر شدند. اما، در سال ۱۴۰۱ این بازار توانست منطقی‌تر عمل کند و یک رشد ۴۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ را تجربه کرد.
بهار ۱۴۰۱ فصل اوج‌گیری بازار بورس ایران بود. طی همین یک فصل، شاخص نسبت به پایان فصل اسفند، رشد ۱۲ درصدی را ثبت کرد. این در حالی‌ست که شاخص در تابستان نسبت به بهار، تا ۱۲ درصد کاهش داشت.
این شاخص در مهرماه همان سال کاهش ۳ درصدی را ثبت کرد. با این وجود، پس از آن در سه ماه متوالی روند صعودی پیدا کرد. طی ماه‌های آبان، آذر و دی با حرکت افزایشی به کانال ۱.۶ میلیونی رسید. در انتهای بهمن، شاخص کل بورس با منفی ۹.۲ درصد ریزش به سطح یک میلیون و ۵۳۳ هزار واحد کاهش پیدا کرد.
لازم به ذکر است که در آخرین ماه سال، شاخص کل بورس در آخرین روز کاری به سطح یک میلیون و ۹۶۰ هزار واحد رسید و بازدهی اسفند مثبت ۲۸ درصد شد؛ همین امر موجب شد تا سرمایه گذاران با امید بیشتری در سال ۱۴۰۲ به سمت بازار بورس بروند.
بورس ایران در سال ۱۴۰۲
به عقیده برخی از کارشناسان بازار سرمایه، عوامل زیادی در رشد شاخص بورس کشور دخیل هستند. به عنوان مثال، می‌توان از عوامل سیاسی و تعامل ایران با سایر کشورها، اتفاقات سیاسی که در کشورهای دیگر رخ می‌دهد، تغییرات نرخ ارز و تقاضا برای خرید نفت کشور را پارامترهای تاثیرگذار بر تغییر روند بورس در ایران نام برد.
ورود پول‌های جدید و افزایش ارزش معاملات در بورس ایران، موجب شده که چشم‌انداز بورس در سال ۱۴۰۲ مثبت باشد. به طور کلی، به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۲ سال خوبی برای سهامداران و فعالان بازار سرمایه باشد؛ شاید پس از مدت‌ها شاهد یک بازار صعودی و رو به رشد باشند.
با آغاز سال جدید شمسی تاکنون، شاخص کل بورس کشور رشد چشم‌گیری را شاهد بوده است. بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ می‌تواند عقب ماندگی خود در سالهای گذشته را جبران کند و جزو پربازده‌ترین بازارهای سال ۱۴۰۲ باشد.
از ابتدای سال جدید بازار بورس در یک روند صعودی قوی قرار دارد. گاهی اوقات، اتفاقات منفی رخ می‌دهد که مانعی بر سر راه رشد شاخص بورس است؛ اما، روند صعودی به اندازه‌ای قدرتمند است که هر اتفاق منفی، تنها می‌تواند تا چند روز بر بازار اثر گذارد و بورس باز هم به روند صعودی خود ادامه می‌دهد.
سخن پایانی
بورس ایران به عنوان یک سیستم منسجم و قانون‌مدار معاملات کالاهای با ارزش در کشور را سازماندهی می‌کند. از سال ۱۳۱۵ تاکنون توسعه زیادی پیدا کرده و توانسته سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کند. بورس کشور روند پر چالش و پر فراز و نشیبی را تا به حال پشت سر گذاشته و پیش‌بینی می‌شود که سال خوبی را پیش رو داشته باشد. فاکتورهای مختلفی در عملکرد بازار بورس ایران تاثیرگذار هستند که از این میان، عوامل سیاسی نقش پررنگ‌تری دارند.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
