معرفی انواع صندوق سرمایه گذاری طلا +مزایا و معایب سرمایه گذاری طلا

صندوق طلا نوعی سرمایه گذاری غیرمستقیم در طلا است که با استفاده از آن می‌توانید بدون خرید هرگونه طلای فیزیکی از نوسانات این فلز ارزشمند بهره‌مند شوید. این صندوق‌ها توسط شرکت‌های مختلفی ارائه می‌شوند و برای همین باید قبل از هرچیز بهترین صندوق طلا را پیدا کرده و سپس در آن سرمایه گذاری کنید. برای کمک به شما در مقاله امروز آکادمی حسینی فایننس ابتدا با جزئیات بیشتری صندوق طلا را تعریف می‌کنیم و سپس به سراغ بررسی مزایا و معایب آن می‌رویم.

صندوق طلا چیست؟

صندوق سرمایه گذاری طلا یکی از انواع صندوق‌های سرمایه گذاری است که در بازار بورس و اوراق بهادار تهران معامله می‌شود. ویژگی برجسته این صندوق در مقایسه با سایر صندوق‌های قابل‌معامله در بورس این است که از دارایی‌های مرتبط با طلا تشکیل می‌شود.

اگر نمی‌دانید صندوق سرمایه گذاری چیست باید بگوییم که این صندوق‌ها در واقع نهادهای مالی هستند که سرمایه کاربران خود را جمع کرده و این سرمایه جمع‌آوری شده را در دارایی‌هایی مختلف سرمایه گذاری می‌کنند. این صندوق‌ها متناسب با محل سرمایه گذاری خود به چند دسته تقسیم می‌شوند که صندوق طلا تنها یکی از آن‌ها به حساب می‌آید.

برای مثال صندوق سهامی نوع دیگر صندوق سرمایه گذاری است که سرمایه کاربران خود را به خرید سهام شرکت‌ها اختصاص می‌دهد. این در حالی است که در صندوق طلا سرمایه کاربران صرف خرید دارایی‌های مبتنی بر طلا همچون گواهی سپرده کالایی سکه طلا، گواهی سپرده شمش طلا، سلف سکه طلا و دارایی‌های کم‌ریسک دیگر مانند اوراق درآمد ثابت می‌شود.

مزایای سرمایه گذاری در طلا

ویژگی‌های خاص طلا و میزان بازدهی قابل‌توجه آن در سال‌های اخیر باعث شده تا سرمایه گذاری در طلا و سکه به یکی از انتخاب‌های جذاب برای حفظ و رشد ارزش سرمایه افراد تبدیل شود. به‌طور کلی مزایای سرمایه گذاری در طلا عبارتند از:

• قابلیت نقدشوندگی بالا: به هر کجای جهان که سفر کنید یا هر زمان که دل‌تان بخواهد، می‌توانید به‌راحتی طلای خود را بفروشید و به پول نقد تبدیل کنید.
• مقابله با تورم: همه ما در ایران به‌خوبی با آسیب‌های تورم آشنا هستیم. با سرمایه گذاری در طلا می‌توان ارزش سرمایه خود را در مقابل این پدیده اقتصادی حفظ کرد.
• پوشش ریسک: با کاهش قیمت برخی از دارایی‌ها ارزش طلا بیشتر می‌شود. برای همین می‌توان با خرید انواع طلا ضررهای خود در سایر بازارها را جبران کرد.
• تنوع روش‌های سرمایه گذاری: روش‌های مختلفی برای سرمایه گذاری در طلا وجود دارد که هر یک از آن‌ها برای گروه خاصی از سرمایه‌گذاران مناسب است.
• سودآوری در بلند مدت: طلا از جمله دارایی‌هایی محسوب می‌شود که در طولانی مدت روند آن همیشه صعودی بوده است.
• ریسک پایین: سرمایه گذاری در انواع طلا ریسک پایینی دارد و سرمایه شما در معرض خطر خاصی قرار نمی‌گیرد.
• قابلیت مصرف: برخی از انواع طلا قابلیت مصرف هم دارند و علاوه بر سرمایه گذاری می‌توانید از آن‌ها استفاده شخصی نیز داشته باشید.برای مثال طلای زینتی یا دست دوم را می‌توانید به‌عنوان زیورآلات در مراسم‌های خود استفاده کنید.
• سودآوری بالا: قیمت طلا در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده و ممکن است در آینده نیز به روند صعودی خود ادامه دهد.

کدام صندوق طلا بهتر است؟

در بورس ایران چندین صندوق طلا وجود دارد که هر یک توسط شرکت خاصی ایجاد شده‌اند. نقطه مشترک این صندوق‌ها این است که همه آن‌ها روی دارایی‌های مبتنی بر طلا سرمایه گذاری کرده‌اند اما از نظر نحوه مدیریت دارایی‌ها و موارد دیگر با یکدیگر متفاوت هستند. به‌طور کلی برای انتخاب بهترین صندوق طلا باید به موارد زیر توجه داشت:

• عملکرد گذشته: هدف همه افراد از سرمایه گذاری در صندوق طلا کسب سود است. بنابراین باید صندوقی را انتخاب کنید که در گذشته بازدهی قابل‌توجهی داشته و عملکرد خوبی را از خود به جای گذاشته است.
• میزان نقدشوندگی: بیشتر صندوق‌های طلا به دلیل وجود بازارگردان‌ها نقدشوندگی مناسبی دارند ولی بهترین صندوق طلا صندوقی است که نسبت به دیگر گزینه‌ها نقدشوندگی بیشتری داشته باشد.
• نرخ کارمزد: هر یک از صندوق‌های طلا ممکن است نرخ کارمزد متفاوتی نسبت به بقیه داشته باشند. صندوقی بهتر است که هزینه‌های مربوط به کارمزد در آن کمتر باشد. 
• ترکیب دارایی‌ها: مدیر هر صندوق می‌تواند سرمایه کاربران خود را در دارایی‌های مختلفی سرمایه گذاری کند. در مورد صندوق طلا عمدتا روی دارایی‌های مبتنی بر طلا همچون گواهی سپرده طلا سرمایه گذاری می‌شود اما این که چند درصد از سرمایه صرف خرید کدام دارایی شود بستگی به مدیر صندوق دارد. بنابراین بهترین صندوق طلا صندوقی است که ترکیب دارایی‌های آن بیشترین بازدهی را به دنبال داشته باشد.
• مدیریت صندوق: تمام مراحل مربوط به خرید و فروش دارایی‌ها و سرمایه گذاری توسط تیم مدیریتی صندوق طلا انجام می‌شود. برای همین انتخاب صندوق طلایی که از مدیران حرفه‌ای و باتجربه تشکیل شده باشد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
• شفافیت: برای پیدا کردن اینکه کدام صندوق طلا بهتر است باید به شفاف بودن فعالیت‌های آن صندوق از جمله گزارش‌های دوره‌ای و اطلاعات موجود نیز توجه داشت.
• ارزش خالص دارایی‌ها: صندوق‌هایی که ارزش خالص دارایی‌های تحت پوشش آن‌ها بیشتر است، بزرگتر و ثروت‌مندتر هستند و افراد به سرمایه گذاری در آن‌ها علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

صندوق طلا بهتر است یا سکه؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صندوق طلا این است که شما تنها وظیفه تامین سرمایه را برعهده دارید و لازم نیست خودتان نگران انجام معاملات باشید. از همین رو اگر دانش مورد نیاز برای انجام معاملات را ندارید یا نمی‌توانید زمان کافی برای این کار فراهم کنید، صندوق طلا برای شما بهتر است.

این در حالی است که اگر می‌خواهید خودتان مسئولیت سرمایه گذاری در طلا را برعهده بگیرید و همچنین معتقد هستید که خرید طلا باید همیشه به شکل فیزیکی انجام شود، خرید سکه در بورس برای شما بهتر خواهد بود.

البته باید به این نکته توجه داشت که شما با خرید واحدهای صندوق طلا به‌صورت غیرمستقیم در سکه هم سرمایه گذاری می‌کنید زیرا مدیر صندوق بخشی از سرمایه کاربران را به خرید گواهی سپرده کالایی سکه اختصاص می‌دهد.

از دیگر تفاوت‌های صندوق طلا و سکه می‌توان به ریسک گم شدن یا دزدیده شدن سکه‌های طلای فیزیکی اشاره کرد. همچنین اگر سکه بخرید و بعدا به مقداری پول نیاز پیدا کنید، نمی‌توانید بخشی از آن را بفروشید. همه این مشکلات با خرید واحدهای صندوق طلا رفع می‌شوند.

صندوق سرمایه گذاری طلای لوتوس

صندوق طلای لوتوس یکی از صندوق‌های سرمایه گذاری پشتوانه طلا در بازار سرمایه ایران است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹6 آغاز کرد. قدمت زیاد و بازدهی قابل‌توجه این صندوق در سال‌های اخیر باعث شده تا صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس با نماد «طلا» به یکی از معتبرترین و محبوب‌ترین صندوق‌های طلا در ایران تبدیل شود.

براساس امیدنامه رسمی صندوق طلای لوتوس عمده سرمایه کاربران این صندوق در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلا، گواهی سپرده شمش طلا و اوراق مشتقه مربوط به آن‌ها سرمایه گذاری می‌شود که از جمله این اوراق می‌توان به گواهی سپرده کالایی، قراردادهای آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله مبتنی بر کالا اشاره کرد.

همچنین مدیر صندوق لوتوس مجاز است بخشی از سرمایه کاربران را به خرید انواع اوراق مشارکت، اوراق صکوک، گواهی سپرده منتشره توسط بانک‌ها یا هر نوع سپرده‌گذاری نزد بانک‌ها و موسسات مالی اختصاص دهد.

در زمان نگارش این مقاله که در اواسط اسفند ماه ۱۴۰۳ قرار داریم، بازدهی صندوق لوتوس در ۳۰ روز گذشته ۲۲.۵۴ درصد، در ۱۸۰ روز گذشته ۸۲.۱ درصد و در یک سال گذشته ۱۲۹.۹ درصد بوده است.

لیست صندوق های سرمایه گذاری طلا

صندوق طلای لوتوس تنها یکی از صندوق‌های سرمایه گذاری پشتوانه طلا در ایران است و به جز آن چندین صندوق طلای دیگر نیز در بورس فعالیت می‌کنند. مهم‌ترین صندوق‌های طلای ایران را در لیست زیر مشاهده می‌کنید که نماد هر یک داخل پرانتز نوشته شده است:

• صندوق پشتوانه طلای لوتوس (طلا)
• صندوق طلای کهربا (کهربا)
• صندوق عیار مفید (عیار)
• صندوق سکه طلای کیان (گوهر)
• صندوق زرین آگاه (مثقال)
• صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان (زر)
• صندوق زرفام آشنا (زرفام)
• صندوق مبتنی بر طلای صبا (نفیس)
• صندوق کیمیا زرین کاردان (گنج)
• صندوق سرمایه گذاری تابان تمدن (تابش)
• صندوق سرمایه گذاری زاگرس (جواهر)
• صندوق سرمایه گذاری آسمان آلتون (آلتون)
• صندوق طلای نهایت نگر (ناب)

در حال حاضر این صندوق‌ها در بورس ایران فعال هستند اما ممکن است در آینده صندوق‌های جدیدی به این لیست اضافه شوند. برای مشاهده جزئیات هر یک از این صندوق‌ها و مقایسه بین آن‌ها می‌توانید به سایت مخصوصی که توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران طراحی شده است، مراجعه کنید. این سایت در آدرس فیپیران قابل‌دسترسی است.

مزایا و معایب سرمایه گذاری صندوق طلا

مهم‌ترین مزایای سرمایه گذاری در صندوق طلا عبارتند از:

• سرمایه اولیه کم: با کمترین مبالغ هم می‌توانید سرمایه گذاری خود در صندوق‌های طلا را شروع کنید. در برخی از صندوق‌ها حداقل سرمایه مورد نیاز تنها ۵۰ هزار تومان است و برخی دیگر با مبالغی مثل ۱۰۰ هزار تومان یا ۵۰۰ هزار تومان نیز به شما اجازه می‌دهند تا در صندوق طلا سرمایه گذاری کنید.
• قابل معامله: صندوق‌های طلا قابل معامله در بورس هستند و می‌توانید با استفاده از پلتفرم‌های آنلاین واحدهای آن را بخرید یا بفروشید. این موضوع باعث می‌شود تا نیازی به مراجعه حضوری یا اتلاف وقت نباشد.
• حذف ریسک نگه‌داری و سرقت: سرمایه گذاری در صندوق طلا به‌شکل دیجیتال انجام می‌شود و برای همین دیگر لازم نیست نگران مشکلات مربوط به نگه‌داری از طلای فیزیکی و احتمال سرقت آن باشید.
• کاهش هزینه‌های جانبی: با خرید واحدهای صندوق طلا نیازی به پرداخت هزینه‌های اضافی مانند اجرت ساخت و مالیات نیست و تنها باید کارمزد صندوق را بپردازید.
• نقدشوندگی بالا: صندوق‌های طلا نقدشوندگی قابل‌قبولی دارند و هر زمان که خواستید می‌توانید سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنید.
• امکان فروش جزئی: اگر طلای فیزیکی بخرید نمی‌توانید بخشی از آن را نقد کنید و مجبور هستید طلای فیزیکی خود را به‌طور کامل بفروشید. این در حالی است که صندوق طلا به شما اجازه می‌دهد تا تنها مقداری از واحدهای صندوق را که به پول آن نیاز دارید، بفروشید و اجازه دهید بقیه سرمایه‌تان رشد کند.
• بدون نیاز به صرف زمان: با سرمایه گذاری در صندوق طلا لازم نیست خودتان معامله انجام دهید. برای همین هیچ زمان اضافی از شما گرفته نمی‌شود.

با این حال صندوق طلا معایب و محدودیت‌هایی هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نبود طلای فیزیکی: با خرید واحدهای صندوق طلا هیچ طلای فیزیکی به شما تعلق نمی‌گیرد. این موضوع ممکن است برای کسانی که خرید طلای فیزیکی را ترجیح می‌دهند، چندان جذاب نباشد.
• کارمزد: سرمایه گذاری در صندوق طلا نیازمند پرداخت کارمزد است که از سود نهایی شما کسر می‌شود.
• ریسک کاهش ارزش سرمایه: ارزش واحدهای صندوق‌ طلا با نوسان قیمت طلا و تحت تاثیر عوامل دیگر بالا و پایین می‌شود. بنابراین ممکن است در کوتاه مدت ارزش سرمایه شما کاهش یابد.
• نبود کنترل روی دارایی‌ها: تمام مسئولیت خرید و فروش دارایی‌های مبتنی بر طلا برعهده مدیر صندوق است و شما هیچ کنترل مستقیمی روی آن ندارید.

مزایا	معایب
سرمایه اولیه کم	نبود طلای فیزیکی
قابل معامله در بورس	کارمزد
حذف ریسک نگه‌داری و سرقت	ریسک کاهش ارزش سرمایه
کاهش هزینه‌های جانبی	نبود کنترل روی دارایی‌ها
نقدشوندگی بالا
امکان فروش جزئی
بدون نیاز به صرف زمان

سخن پایانی

صندوق طلا یکی از روش‌های غیرمستقیم سرمایه گذاری در طلا است که ویژگی‌های خاص خود را دارد. اگر زمان و دانش کافی برای خرید و فروش طلا را ندارید و تنها می‌خواهید با تامین سرمایه از نوسانات قیمت این فلز ارزشمند بهره‌مند شوید، می‌توانید واحدهای یکی از صندوق‌های طلا را در بورس خریداری کنید.

صندوق طلا در واقع یک نهاد مالی است که سرمایه کاربران خود را جمع‌آوری کرده و به‌شکل عمده در دارایی‌های مبتنی بر طلا سرمایه گذاری می‌کند. این دارایی‌ها شامل گواهی سپرده سکه، گواهی سپرده کالایی شمش طلا، اوراق مشتقه مربوط به آن‌ها و موارد دیگر می‌شود.

سوالات متداول