تاریخچه طلا در جهان از محل پیدایش تا نحوه کشف طلا

طلا از همان سال‌های ابتدایی تمدن بشری جایگاه ویژه‌ای در بین انسان‌ها داشته است. این فلز درخشان و گرانبها به‌دلیل زیبایی، کمیابی و پایداری خود باعث ایجاد جنگ‌های بسیاری شده، کشورهای زیادی را به ثروت رسانده و به‌طور کلی مسیر تاریخ بشریت را عوض کرده است. با ما همراه باشید تا در طول مقاله امروز حسینی فایننس تاریخچه طلا در جهان را مرور کنیم و ببینیم که طلا اولین بار در کجا کشف شد. همچنین در ادامه در مورد نقش طلا در تمدن‌های باستانی نیز صحبت خواهیم کرد و می‌بینیم که چگونه تمدن‌هایی مثل مصر و روم از طلا استفاده می‌کردند.

تاریخ و محل کشف طلا

اولین بار طلا در چه سالی از تاریخ بشر کشف شد؟ اگر این سوالی است که ذهن شما را نیز درگیر کرده باید بگوییم که باستان‌شناسان هنوز پاسخ دقیقی برای آن پیدا نکرده‌اند. با این حال قدیمی‌ترین ردپایی که از طلا به جای مانده است، به غارهای عصر باستان در ۴۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.

طلا به دلیل ماهیت نرم و قابل‌انعطاف خود همواره جایگاه ویژه‌ای برای این افراد داشته است و در سال‌های بعد از آن نیز شاهد تحکیم این جایگاه بوده‌ایم. به‌طوری که اولین مدرک قابل‌استناد در مورد استفاده انسان‌ها از طلا مربوط به مصر باستان در ۳ هزار سال قبل از میلاد است. بیایید در بخش بعدی بیشتر در این رابطه صحبت کنیم و ببینیم که تاریخچه طلا در تمدن‌های باستانی چگونه بوده است.

تاریخچه طلا در تمدن‌های باستانی

طلا تحولات زیادی در طول تمدن‌های باستانی مختلف از جمله تمدن مصر باستان، روم، یونان و… داشته است که این تحولات، بخش مهمی از تاریخچه طلا را تشکیل می‌دهند. برای مطالعه تاریخچه طلا در جهان و آشنایی با محل پیدایش و کشف طلا ناچار هستیم تا به جایگاه این فلز ارزشمند در بین تمدن‌های باستانی بپردازیم. از مصری‌های زمان باستان گرفته تا لیدیایی‌ها و یونانی‌ها همگی از طلا برای مصارف مختلف استفاده می‌کردند و در اصل اولین کاربردهای طلا مربوط به این دوران می‌شود.

طلا در زمان مصر باستان

همان‌طور که اشاره کردیم، اولین مدارک معتبری که باستان‌شناسان از استفاده انسان‌ها از طلا به دست آورده‌اند به مصری‌های باستان در ۳ هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. این فلز در آن زمان نه‌تنها نشانه ثروت و دارایی بود بلکه بخش مهمی از زندگی روزمره و افسانه‌های مصری را نیز تشکیل می‌داد. از جواهرات و زیورآلات گرفته تا سرپوش‌های قسمت بالایی اهرام مصر و حتی ماسک مراسم تدفین توت‌عنخ‌آمون یا شاه توت که یکی از نام‌دارترین فرعون‌های مصر باستان بود، همگی از طلا ساخته شده بودند یا در ساخت آن‌ها از طلا استفاده شده بود. مصری‌های باستان همچنین نقشه‌های مختلفی نیز ساخته بودند که اطلاعات مختلفی در مورد طلا در آن‌ها یافت می‌شد. برای مثال در این نقشه‌ها محل‌های پیدا کردن طلا و معادن طلا از سرتاسر قلمرو پادشاهی نمایش داده شده بود.

با این حال مصری‌ها هیچ‌وقت از طلا برای انجام معامله استفاده نکردند. برای همین نمی‌توان گفت که اولین استفاده از طلا برای بازرگانی مربوط به مصری‌ها می‌شود. در مصر باستان برای این کار بیشتر از محصولات کشاورزی و سایر کالاها استفاده می‌کردند و اولین استفاده از طلا برای انجام معامله در اصل مربوط به قوم لیدیایی‌ها می‌شود. بیایید در بخش بعدی بیشتر در مورد این تمدن بدانیم.

طلا در زمان لیدیایی‌ها

لیدیایی‌ها که به آن‌ها اسپارت‌ها نیز گفته می‌شود، مردمانی بودند که سال‌ها قبل از میلاد مسیح در منطقه‌ای به‌نام آناتولی زندگی می‌کردند. باستان‌شناسان معتقدند این لیدیایی‌ها بودند که برای اولین بار در تاریخ جهان سکه‌های طلا را در سال ۵۶۴ قبل از میلاد مسیح ایجاد کردند و از آن برای انجام معاملات بهره بردند. پادشاهی لیدیه در آن زمان در نقطه‌ای از کره خاکی قرار داشت که امروزه آن را غرب ترکیه در نظر می‌گیریم. بنابراین در پاسخ به این سوال که چه کسی اولین بار از سکه طلا استفاده کرد باید بگوییم که این لیدیایی‌ها بودند که این کار را انجام دادند.

تاریخچه طلا در زمان یونان باستان

با این حال استفاده از طلا برای ضرب سکه تنها به مردمان ساکن لیدیه محدود نشد و یونانی‌های باستان نیز از طلا به‌عنوان یک شکل از پول و نشانی برای نمایش ثروت استفاده کردند. به‌عقیده یونانی‌ها طلا با خدایان و نیمه‌خدایان فرهنگ آن‌ها نسبت داشت و هر انسان میرایی که طلا داشت متناسب با آن پول و موقعیت اجتماعی بالاتری نیز به دست می‌آورد. البته در آن زمان بیشتر سکه‌ها از نقره ایجاد می‌شدند اما اغلب شاهد ضرب سکه‌های طلا نیز بودیم. در ساخت این سکه‌ها معمولا از تصاویر مربوط به افسانه‌های یونانی و همچنین حیوانات و گیاهان بومی استفاده می‌شد.

طلا در زمان رومی‌ها

درست است که رومی‌های باستان اولین کسانی نبودند که از طلا برای ساخت سکه استفاده کردند اما آن‌ها را می‌توان اولین تمدنی در نظر گرفت که به استفاده از سکه طلا در معاملات رونق بخشیدند. قبل از رومی‌ها سکه‌های ساخته شده از طلا بسیار کمیاب‌تر از سکه‌های ساخته شده از سایر فلزات و مواد بودند. دلیل آن هم این بود که در آن زمان هیچ‌وقت به‌اندازه کافی طلا برای ساخت سکه وجود نداشت. از دیگر ویژگی‌های تاریخچه طلا در زمان روم باستان می‌توان به نقش کم‌رنگ‌تر آن در زیورآلات و نمایش ثروت اشاره کرد. همچنین رومی‌ها اولین کسانی بودند که از روش‌های جدید مبتنی بر استفاده از ابزارهای وابسته به نیروی محرکه برای استخراج طلا استفاده کردند. این موضوع در کنار تمایل رومی‌ها به فتح کشورهای دیگر باعث شد تا این تمدن به منابع عظیمی از طلا دست یابد و از آن برای ساخت سکه‌های طلا استفاده کند.

کاوشگران اروپایی و کشف طلا

سفر و اکتشاف اروپایی‌ها در آمریکا نیز نقش پررنگی در تاریخچه طلا در جهان دارد. براساس گفته‌های اولین کاوشگران، آمریکایی‌های بومی از زیروآلات و سایر نشان‌های ساخته شده از طلا استفاده می‌کردند. این موضوع در بخش‌های مرکزی و جنوب آمریکا شدت بیشتری داشت. در حدود قرن ۱۴ میلادی یکی از پادشاهان اسپانیا با نام «فردیناند» (King Ferdinand) کاوشگران زیادی را به سمت آمریکا فرستاد تا هرچقدر که می‌توانند طلا پیدا کنند. بدین ترتیب تمدن‌های «اینکا» (Inca) و «آزتک» (Aztec) همگی در راه پیدا کردن طلا توسط کاوشگران به نابودی کشیده شدند. موفقیت کاوشگران اسپانیایی در جنوب آمریکا باعث شد تا کاوشگران دیگر با آرزوی کشف طلای بیشتر به سمت شمال آمریکا نیز هجوم ببرند. با این حال مردم شمال آمریکا دید متفاوت‌تری نسبت به طلا داشتند و به عقیده آن‌ها ارزش سنگ چخماخ، تخته سنگ و سایر مواد معدنی از طلا بیشتر بود.

استفاده از طلا به عنوان استاندارد پولی

بریتانیای کبیر اولین کشوری بود که از طلا به‌عنوان یک استاندارد پولی استفاده کرد. منظور از استفاده از طلا به‌عنوان یک استاندارد پولی که به آن استاندارد طلا نیز گفته می‌شود، این است که واحد محاسبه اقتصادی استاندارد را وزن ثابتی از طلا در نظر بگیریم. بعد از بریتانیا، کشورهای دیگری همچون آمریکا نیز از استاندارد طلا استفاده کردند. در ادامه کشور آمریکا در سال ۱۷۹۲ میلادی قانون ضرب و سکه را تصویب کرد که در جریان آن قیمت مشخص و ثابتی برای طلا در نظر گرفته شد. با این کار طلا و نقره به‌عنوان ارزهای قانونی در این کشور شناخته شدند. همچنین تا قبل از جنگ‌ داخلی آمریکا طلا حدود ۱۵ برابر بیشر از نقره ارزش داشت.

شیوع تب طلا

با کشف معادن بزرگ طلا در غرب آمریکای شمالی تب طلا در دهه ۱۸۰۰ میلادی شکل گرفت. در آن زمان طلا در رودخانه‌ها پیدا می‌شد و برای همین جستجوگران می‌توانستند با کمترین امکانات به جستجوی طلا بپردازند و از این راه به ثروت برسند. خیلی زود مردم سرتاسر جهان با آرزوی کشف طلا به سمت کالیفرنیای آمریکا و منطقه یوکان در کانادا حرکت کردند. همین موضوع باعث شد تا جمعیت سن فرانسیسکو در کمتر از دو سال از ۱ هزار نفر به ۲۵ هزار نفر برسد. جستجوگران طلا تولید و کشف این فلز ارزشمند را رونق بخشیدند که این کار در نهایت منجر به ایجاد شعبه جدیدی از اداره ضرب سکه در سن فرانسیسکو شد.

جنگ‌های جهانی و استاندارد جدید طلا

یکی از مهم‌ترین اتفاقات دهه‌های اخیر وقوع دو جنگ جهانی است که خرابی‌های زیادی را در سرتاسر جهان به بار آورد. بنابراین حتما از خود می‌پرسید جنگ جهانی چه تاثیری روی طلا گذاشته است؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که تولید طلا در این دو برهه زمانی با کاهش مواجه شد و معادن طلای زیادی بسته شدند. در سال ۱۹۴۴ میلادی رهبران نیروهای متحدین با یکدیگر ملاقات کردند تا در مورد نظام مالی جهان بعد از اتمام جنگ جهانی تصمیم‌گیری کنند. برای همین کنفرانسی در «برتون وودز» (Bretton Woods) واقع در «نیو همپشایر» (New Hampshire) برگزار شد. در جریان این کنفرانس که بعدها از آن با عنوان توافقنامه برتون وودز یاد شد، مقرر گردید تا استانداردی برای مبادله طلا طراحی شود تا براساس آن قیمت طلا یک مقدار مشخص به دلار آمریکا در نظر گرفته شود. این موضوع سایر کشورها را مجاب می‌کرد تا نرخ تبادل طلا در کشور خود را براساس دلار آمریکا در نظر بگیرند.

دلیل انتخاب دلار آمریکا برای این کار قدرت بالای اقتصاد این کشور بعد از جنگ جهانی بود. موضوعی که در نهایت باعث شد تا آمریکا به ابرقدرتی که امروزه به آن دست یافته است، تبدیل شود. جالب است بدانید که در آن زمان قیمت هر اونس طلا به‌صورت ثابت ۳۵ دلار در نظر گرفته شده بود و نوسان نمی‌کرد.

تاثیر جنگ ویتنام روی طلا

در دهه ۱۹۶۰ و ۷۰ میلادی جنگ آمریکا و ویتنام رخ داد که باعث شد استاندارد طلا به پایان برسد. در اثر این جنگ بودجه مالی آمریکا نابود شد و رئیس جمهور وقت این کشور آقای «نیکسون» (Nixon) تصمیم گرفت تا توافقنامه برتون وودز را که بعد از جنگ‌های جهانی حاصل شده بود، لغو کند. بعد از این اتفاق تلاش‌های زیادی برای برگرداندن استاندارد طلا صورت گرفت اما به دلیل افزایش قابل‌توجه قیمت طلا این تلاش‌ها نافرجام باقی ماند. برای همین است که اگر به نمودارهای تاریخی قیمت طلا نگاه کنید اکثر آن‌ها از دهه ۱۹۷۰ میلادی شروع شده‌اند.

تاریخچه طلا در دنیای مدرن

در دنیای مدرن و بعد از لغو توافقنامه برتون وودز، قیمت طلا بر اثر عوامل مختلف نوسان کرد. این موضوع همچنین باعث شد تا مردم از طلا به عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری استفاده کنند. بعد از لغو توافقنامه برتون وودز در سال ۱۹۷۱ استفاده از طلا به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری محبوبیت بیشتری به خود گرفت. از آن زمان تاکنون قیمت طلا نوسان‌های زیادی را تجربه کرده و هیچ‌وقت ثابت نبوده است. سال‌ها بعد و در اثر حمله آمریکا به عراق و همچنین بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ قیمت طلا به رکوردهای جدید دست یافت. نکته دیگری که در مورد تاریخچه طلا در دنیای مدرن وجود دارد این است که دیگر هیچ کشوری از استاندارد طلا استفاده نمی‌کند و ارز هیچ کشوری مبتنی بر طلا نیست. در عوض کشورها ذخایر طلای خود را دارند که به‌صورت جداگانه نگه‌داری می‌شوند.

علاوه بر این، در دنیای کنونی و با پیشرفت علم و فناوری، کاربردهای جدیدی نیز برای طلا کشف شده است. از جمله این کاربردها می‌توان به استفاده از طلا در وسایل الکترونیکی مانند کامپیوتر، تلفن همراه و تلویزیون اشاره کرد. همچنین از طلا در مصارف دندان‌پزشکی، درمان‌های پزشکی خاص و مکانیک هوافضا نیز استفاده می‌شود. در سال ۲۰۲۴ میلادی که در زمان نگارش این مقاله در آخرین روز آن هستیم، طلا توانست بارها رکورد قیمتی خود را بشکند و تا نزدیکی‌های ۲۸۰۰ دلار نیز پیشروی کند.

بهترین روش کسب سود از سرمایه‌گذاری در طلا

هدف از مطالعه تاریخ و آشنایی با سابقه تحولات طلا در جهان این است که از آن عبرت بگیریم و سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تری داشته باشیم. بنابراین بعد از اتمام مقاله امروز بهتر است در مورد بهترین روش سرمایه‌گذاری در طلا در ایران نیز صحبت کنیم و ببینیم که چگونه می‌توان در دنیای امروز ایران از نوسانات قیمت طلا بهره‌مند شد. برای این کار روش‌های مختلفی وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به خرید طلای زینتی، انواع سکه فیزیکی، خرید طلای آب‌شده یا شمش طلا، خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا، خرید سهام طلا محور، معامله روی اونس طلا در بازارهای جهانی و… اشاره کرد. برای آشنایی با هرکدام از این روش‌ها و انتخاب بهترین گزینه سرمایه‌گذاری طلا در سال ۱۴۰۴ می‌توانید صفحه مربوط به آموزش‌های رایگان طلا در آکادمی حسینی فایننس را دنبال کرده یا در دوره آنلاین آموزش معامله‌گری طلا شرکت کنید.

سخن پایانی

طلا فلزی کم‌یاب، درخشان و ارزشمند است که از همان زمان دیرباز مورد توجه مردم و تمدن‌ها قرار داشت. این فلز جنگ‌های زیادی به راه انداخته است و توانسته افراد و کشورهای زیادی را به ثروت برساند. در جریان تاریخچه طلا در جهان شما را با سیر تکامل این فلز ارزشمند در طول هزاران سال پیش آشنا کردیم و دیدیم که اولین کاشفان طلا و اولین افرادی که از طلا استفاده کردند، چه کسانی بودند. مهم‌تر از همه در مورد تحولات اخیری که روی استفاده بشر از طلا تاثیرگذار بوده است، صحبت کردیم. حال از شما می‌خواهیم تا در قسمت نظرات همین مقاله جالب‌ترین بخش تاریخچه طلا را با ما در میان بگذارید و بگویید که تمایل دارید به چه شکلی در طلا سرمایه‌گذاری کنید؟