ارز دیجیتال فایل کوین (Filecion) چیست؟
ارز دیجیتال فایل کوین شبکه‌ای غیرمتمرکز برای ذخیره اطلاعات است. کاربرهای فایل کوین، مشابه وب‌سایت‌های اجاره اقامتگاه مثل Airbnb، بخشی از فضای حافظه کامپیوتر خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند.
پروژه ارز دیجیتال فایل کوین یک شبکه غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی داده‌ها است. فایل کوین تصمیم دارد کاربرها را به‌جای استفاده از سرویس‌های متمرکز ذخیره اطلاعات، به شبکه‌ای که از میلیون‌ها کامپیوتر در سراسر دنیا تشکیل شده، تشویق کند تا دیگر نیازی نباشد برای نگهداری امن اطلاعات خود، به کمپانی‌های بزرگ اعتماد کنیم.
همان‌طور که مردم در تمام دنیا می‌توانند از طریق وب‌سایت‌هایی مثل Airbnb، بخشی از خانه یا ملک خود را برای مدتی به‌صورت اجاره در اختیار دیگران قرار دهند، با استفاده از شبکه فایل کوین می‌توانند مقداری از فضای ذخیره‌سازی اطلاعات کامپیوترشان را اجاره دهند و در ازای آن درآمد کسب کنند. این مفهوم تنها در صورتی به نتیجه می‌رسد که کاربرهای زیادی در سراسر دنیا حاضر به استفاده از این شبکه باشند.
در این مقاله تصمیم داریم در مورد پروژه ارز دیجیتال فایل کوین و هر آنچه که لازم است در مورد آن بدانید صحبت کنیم. تا پایان همراه ما باشید.
فایل کوین چیست؟
ارز دیجیتال «فایل کوین» (Filecoin) با نماد FIL شبکه‌ای است که در آن هر فرد می‌تواند مقداری از حافظه کامپیوتر خود را برای ذخیره‌سازی اطلاعات به دیگران اجاره دهد. این شبکه به‌صورت غیرمتمرکز کار می‌کند و هر کاربر می‌تواند مقداری از فضای موجود در شبکه را برای استفاده اجاره کند.
فایل کوین را می‌توان شبیه یک بازار ذخیره و بازیابی اطلاعات به‌صورت «همتابه‌همتا» (P2P) تصور کرد که به‌طور خودکار کار می‌کند و به نوعی فضای ذخیره‌سازی ابری را به‌شکلی غیرمتمرکز روی بلاک چین پیاده‌سازی کرده است. فرایندهای ذخیره و بازیابی اطلاعات در این شبکه توسط ماینرها انجام می‌شود که در ازای این کار، توکن بومی این شبکه یعنی Filecoin یا همان FIL را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند.
ایده‌ی این پروژه نخستین بار توسط آقای Juan Benet مطرح شد که در ادامه از طریق مجموعه «Protocol Labs» پیاده‌سازی و اجرا شد. فایل کوین در سال ۲۰۱۷ با برگزاری «عرضه اولیه‌ی کوین» یا همان ICO توانست مبلغ قابل توجه ۲۰۵ میلیون دلار برای این راه‌اندازی شبکه جمع‌آوری کند. شبکه اصلی فایل کوین در نهایت در اواخر سال ۲۰۲۰ آغاز به کار کرد.
شبکه بلاک چین فایل کوین بر اساس فناوری IPFS (Interplanetary File System) ساخته شده است. این فناوری یکی از زیرساخت‌های مهم برای ذخیره غیرمتمرکز انواع داده‌ها و اطلاعات است و می‌توان برنامه‌های کاربردی توزیع‌شده و قراردادهای هوشمند را روی آن پیاده‌سازی کرد.
فعالیت در شبکه فایل کوین می‌تواند در ۳ نقش «مشتری» (Client)، «ماینر ذخیره‌سازی» (Storage Miner) و «ماینر بازیابی» (Retrieval Miner) انجام شود. مشتری‌ها افرادی هستند که نیاز به فضای حافظه دارند و حاضرند آن را از شبکه اجاره کنند. ماینرهای ذخیره‌سازی افرادی هستند که مقداری از فضای حافظه کامپیوتر خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند و ماینرهای بازیابی، وظیفه دارند اطلاعات خواسته‌شده کاربر را از محل ذخیره‌شده برای شبکه ارسال کنند.
فایل کوین فرایند ذخیره و بازیابی اطلاعات را به کمک دو الگوریتم خاص خود به نام PoRep (Proof-of-Replication) و PoSt (Proof-of-Spacetime) انجام می‌دهد. در این سیستم ماینرها علاوه بر تشکیل بلاک‌ها، وظیفه ذخیره اطلاعات را نیز برعهده دارند و با کمک این دو الگوریتم می‌توان تضمین کرد که اطلاعات به‌طور امن در فضای اختصاص‌یافته قرار گرفته و همیشه در دسترس هستند. در ادامه در مورد روند پردازش اطلاعات و اتفاقاتی که درون شبکه فایل کوین می‌افتد، بیشتر صحبت می‌کنیم.
فایل کوین چطور کار می‌کند؟
شبکه ارز دیجیتال فایل کوین بر اساس ارتباط کاربرها و تأمین‌کننده‌های فضای حافظه کار می‌کند. (کاربر فردی است که نیاز به فضای حافظه برای ذخیره دیتا دارد و تأمین‌کننده این فضا را در اختیار شبکه قرار می‌دهد.) فعالیتی که ماینرهای فایل کوین انجام می‌دهند، با فرایندی که در بلاک چین‌هایی که بر اساس الگوریتم «اثبات کار» (PoW) کار می‌کنند متفاوت است.
عده‌ای از ماینرها که در نقش تأمین‌کننده فضای حافظه هستند، مقداری از هارد سیستم خود را از طریق اینترنت در اختیار شبکه فایل کوین قرار می‌دهند و در ازای تأمین نیاز کاربرها، به‌صورت ارز دیجیتال FIL پاداش دریافت می‌کنند. همان‌طور که قبلا هم اشاره شد، ماینرهای دیگری هم وجود دارند که وظیفه آن‌ها بازیابی اطلاعات ذخیره‌شده برای کاربرها است.
کاربرها در این شبکه حکم مشتری را دارند، درست مثل زمانی که مسافرها برای چند روز اقامت، دنبال اقامتگاه می‌گردند، کاربرهای فایل کوین هم به دنبال اجاره فضای ذخیره‌سازی با قیمت مناسب هستند و پروتکل فایل کوین بستر انجام این کار را فراهم می‌کند.
سوالی که در این مرحله ممکن است پیش بیاید این است که ذخیره اطلاعات مهم و حساس روی حافظه یک کامپیوتر غریبه در آن‌طرف دنیا خطرناک نیست؟ چه تضمینی وجود دارد که اطلاعات ما خوانده یا دستکاری نشود و یا هکرها به آن اطلاعات دسترسی نکنند؟
فایل کوین به‌خوبی این مسئله را می‌داند و اطلاعات را تنها روی یک حافظه و به‌صورت یکپارچه ذخیره نمی‌کند. اطلاعات قبل از ذخیره‌سازی در شبکه، به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شوند و اگر فردی به آن‌ها دسترسی پیدا کند، فقط بخش کوچک و نامفهومی را در دست دارد که غیرقابل استفاده خواهد بود.
خب می‌رسیم به قسمت اصلی ماجرا، یعنی اینکه فرایند درخواست فضای حافظه و اختصاص آن دقیقا به چه صورت انجام می‌شود. کاربرها و تأمین‌کننده‌های فضای حافظه در فایل کوین با هم به یک توافق می‌رسند که به آن‌ها «Deal» گفته می‌شود. دو نوع مهم از این توافق‌ها، «ذخیره‌سازی» (Storage) و «بازیابی» (Retrival) هستند و همان‌طور که از اسمشان مشخص است در اولی، ماینر باید اطلاعات ارسالی کاربر را ذخیره کند و در دومی، ماینر باید اطلاعات خواسته‌شده کاربر را از شبکه برای او ارسال کند.
زمانی که یک توافق از نوع ذخیره‌سازی یا همان Storage deal شکل می‌گیرد، شبکه فایل کوین با کمک دو الگوریتم PoRep و PoSt مطمئن می‌شود که ماینر اطلاعات را دقیقا به همان صورت که در توافق مشخص شده، ذخیره و نگهداری کند. فرایندی که در الگوریتم PoRep اتفاق می‌افتد به این صورت است که فراهم‌کننده فضای حافظه، داده‌های مورد نظر را رمزنگاری می‌کند که یک پروسه زمان‌بر است.
سپس تمام نود‌هایی که به عنوان تأمین‌کننده فضا برای ذخیره دیتای مربوطه هستند، باید به‌طور مداوم با ارائه کد مربوطه، به شبکه ثابت کنند که کد صحیح و مرتبط با دیتای کاربر را در اختیار دارند. از آنجایی که محاسبه این کد زمان‌بر است، تا زمانی که تأمین‌کننده حافظه در زمان‌های مشخص آن را ارائه دهد، می‌توان نسبت به صحت کار آن اطمینان حاصل کرد. اگر تأمین‌کننده حافظه نتواند کد مربوطه را در زمان مشخص ارائه کند، یعنی در حال محاسبه یک کد جدید بوده و اقدام خلاف او مشخص می‌شود.
وقتی که فرایند ذخیره اطلاعات در حافظه انجام شد یا یک Deal شکل گرفت، شبکه به کمک الگوریتم PoSt و انتخاب تصادفی ماینرها از درستی اطلاعات ذخیره‌شده مطمئن می‌شود.
آیا فایل کوین امن است؟
مسلما هیچ کسی تمایل ندارد که اطلاعاتش در دسترس دیگران قرار گیرد و به‌طورکلی ذخیره اطلاعات در کامپیوتر دیگر اعضای شبکه با ریسک همراه است. اما همان‌طور که قبلاً هم بیان شد، شبکه فایل کوین طوری طراحی شده که اطلاعات را قبل از ذخیره‌کردن در کامپیوترهای متفاوت، به قسمت‌های مختلف تقسیم کرده و بعد آن‌ها را رمزنگاری می‌کند.
هیچ فردی فرمول دیکد کردن و سرهم‌کردن مجدد اطلاعات را در اختیار ندارد (به جز خودِ شبکه)، پس اگر هکری به هر نحوی به بخشی از این اطلاعات دسترسی پیدا کند، آن اطلاعات برایش نامفهوم خواهد بود.
با این توضیحات، حتی کامپیوتری که اطلاعات در حافظه آن ذخیره شده نیز نمی‌تواند به‌راحتی اطلاعات را هک کند. حتی اگر چنین تلاشی هم بکند، به‌جز یک دیتای بی‌معنی، چیزی نصیبش نخواهد شد.
البته نباید فراموش کنیم که وقتی حجم زیادی از اطلاعات در شبکه وجود دارد، همواره با انواع حملات مثل Sybil Attack ،Outsourcing Attack Generation Attack و… درگیر است و باید دید، فایل کوین در آینده تا چه حد در مقابل چنین اتفاقاتی مقاومت نشان می‌دهد.
رقبای فایل کوین
طبیعتا فایل کوین تنها پروژه ذخیره غیرمتمرکز اطلاعات نیست و شرکت‌ها و رقبای دیگری هم در این زمینه فعالیت می‌کنند. از جمله این پروژه‌ها، می‌توانیم Siacoin را نام ببریم که تا زمان نگارش این مقاله، بیش از ۳۶۰ تأمین‌کننده فضای حافظه دارد و در مجموع چیزی در حدود ۲.۳ پتابایت فضای ذخیره‌سازی اطلاعات دارد و در حال افزایش است. این پروژه یک ارز دیجیتال با نماد SC بوده، در جایگاه ۷۵ بازار قرار دارد و در صرافی‌های مختلف قابل معامله است.
رقیب بعدی فایل کوین، «استورج» با نماد (STORJ) است که سرویس فضای ابری غیرمتمرکز خود به نام «Tardigrade» را در سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی کرده است. تنها چند ماه پس از راه‌اندازی این سرویس، استورج اعلام کرد که ظرفیت این شبکه از ۸۰ پتابایت عبور کرده است.
این دو پروژه را می‌توان رقبای اصلی فایل کوین در نظر گرفت؛ اما پروژه‌های دیگری مثل BitTorrent ،Arweave ،Crust Network و Bluzelle نیز در همین راستا در حال فعالیت هستند و همان‌طور که می‌بینید رقابت شدیدی در حوزه ذخیره غیرمتمرکز اطلاعات در حال شکل‌گیری است.
مزایا و معایب فایل کوین
فایل کوین با ساخت شبکه‌ای غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی اطلاعات مزایای زیر را به همراه دارد:
- کاهش هزینه ذخیره اطلاعات: با ایجاد یک مارکت بزرگ و ارزان، هزینه ذخیره اطلاعات کمتر می‌شود.
- شبکه‌ای وسیع: با کنار هم قرار دادن قدرت میلیون‌ها کامپیوتر در تمام دنیا، شبکه‌ای عظیم برای ذخیره اطلاعات تشکیل می‌شود.
- مقرون به صرفه: فایل کوین به‌جای صرف هزینه برای طراحی یک سیستم ذخیره‌سازی جدید، از منابع موجود در کامپیوتر کاربرها استفاده می‌کند.
- امنیت: سیستم‌های ابری ذخیره اطلاعات همه از نوع متمرکز هستند و در صورت هک شدن، فاجعه بزرگی پیش می‌آید. اما هک شدن سیستم‌های غیرمتمرکز بسیار دشوارتر و پرهزینه‌تر است.
همان‌طور که می‌دانید هیچ شبکه و پروژه‌ای کامل نیست و هر قدر هم کارایی بالا و نکات مثبت داشته باشد، نقاط ضعفی هم در آن وجود دارد و همین عامل است که باعث شده تعداد پروژه‌های کریپتویی روز به روز افزایش یابد. از جمله نقاط ضعف ارز دیجیتال فایل کوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت: از آنجایی که اطلاعات به چند بخش تقسیم و به نوعی در چندین سرور مختلف ذخیره شده‌اند، بازخوانی و سرهم کردن اطلاعات وابسته به‌سرعت کامپیوترها و هم‌چنین کیفیت ارتباط اینترنت دارد و ممکن است در مواقعی کاهش سرعت در شبکه پیش بیاید.
- فرآیند طولانی: کاربرها برای اینکه بتوانند اطلاعات خود را در شبکه فایل کوین ذخیره کنند، باید کارمزد شبکه را در قالب کوین FIL بپردازند، یعنی باید این کوین را بخرند، پس باید از صرافی‌ها استفاده کنند و این مراحل ممکن است برای بعضی از کاربرها راحت نباشد.
سخن پایانی
ارز دیجیتال فایل کوین از پروژه‌های جذاب دنیای بلاک چین‌‌هاست که روی ذخیره‌سازی غیرمتمرکز اطلاعات تمرکز دارد. این پروژه توسط سازمان Protocol Labs مدیریت می‌شود و به تازگی توجه کاربرهای زیادی را به خود جلب کرده، به طوری که در فاصله کوتاهی از راه‌اندازی شبکه اصلی، توانسته از نظر حجم بازار، در بین پروژه‌های برتر بازار ارزهای دیجیتال قرار بگیرد.
کاربرها در شبکه فایل کوین می‌توانند مقداری از فضای حافظه کامپیوتر خود را در اختیار شبکه قرار داده و مشتری‌ها هم می‌توانند این فضاها را برای استفاده و ذخیره اطلاعات اجاره کنند. ماینرها فرایندهای ذخیره و بازیایی اطلاعات را انجام می‌دهند و شبکه نیز به کمک دو الگوریتم PoRep و PoSt بر صحت انجام کارها نظارت می‌کند.
امیدواریم با مطالعه این مقاله به شناخت خوبی از ماهیت و نحوه فعالیت ارز دیجیتال فایل کوین رسیده باشید. توصیه می‌کنیم برای سرمایه‌گذاری در یک ارز دیجیتال فقط به خواندن یک مقاله اکتفا نکنید و با استفاده از منابع مختلف، اطلاعات خود را در مورد پروژه‌های کریپتویی بالاتر ببرید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
