دراودان (Drawdown) افت سرمایه در فارکس چیست؟

معامله در بازار فارکس (Forex) سرمایه شما را در معرض سود یا ضرر قرار می‌دهد. بازار فارکس از بازارهای مالی پیچیده است که برای فعالیت در آن باید با قوانین فارکس آشنا باشید؛ در غیر این صورت ممکن است سرمایه‌تان را از دست بدهید. اتفاقات زیادی در بازار رخ می‌دهد که شما پیش‌بینی آن را نکرده‌اید. تریدر حرفه‌ای کسی است که بداند چه موقع باید از یک پوزیشن خارج یا چه زمان نباید وارد معامله شود. گاهی برخی از تصمیمات موجب از دست رفتن سرمایه شما می‌شود و جلوگیری از افت سرمایه، سخت به نظر می‌رسد، اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد که در این مقاله از بلاگ حسینی فایننس به آن‌ها می‌پردازیم.

افت سرمایه (Drawdown) در فارکس چیست؟

همه با امید موفقیت و کسب سود وارد معامله می‌شوند؛ با این وجود،‌ افت سرمایه یک حقیقت تلخ و انکارنشدنی است و معمولا برای همه سرمایه‌گذاران بازارهای مالی اتفاق می‌افتد. در حقیقت دراودان، کاهش سرمایه یک تریدر پس از مجموعه‌ای از معاملات زیان‌ده است. به بیان ساده‌تر، کاهش ارزش پرتفوی یک سرمایه‌گذار، نسبت به بیشترین مقدار آن در یک بازه زمانی مشخص را «افت سرمایه» می‌گویند؛ افت سرمایه به صورت درصد اندازه‌گیری می‌شود. هر معامله‌گری می‌آموزد که صبر کردن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی به شمار می‌رود که برای حضور در بازار ضروری است،  اما صبور بودن بیش از حد هم جنبه‌های منفی خود را دارد؛ به همین دلیل، درک نوسانات و متغیرهای مختلفی که می‌توانند به شما به اندازه کافی سیگنال دهند، مهم است. در معاملات مالی، «افت سرمایه» (Drawdown) به میزان کاهش موجودی یک حساب از نقطه اوج خود به پایین‌ترین سطح اشاره دارد. گاهی اوقات این افت سرمایه، موجب عقب‌نشینی معامله‌گران و حتی وداع آن‌ها با بازار فارکس می‌شود.

گاهی حتی معامله‌گران حرفه‌ای نیز با چنین شرایط وحشتناکی روبه‌رو می‌شوند، اما تفاوت این است که آن‌ها در نهایت به سود می‌رسند؛ زیرا معامله‌گران حرفه‌ای ریسک معاملات خود را به‌خوبی مدیریت می‌کنند. به خاطر داشته باشید هرقدر افت سرمایه بیشتر باشد، جبران آن سخت‌تر خواهد شد و هرقدر پول بیشتری از دست بدهید، برای بازگرداندن آن بیشتر تلاش می‌کنید؛ بنابراین، بهترین کار این است که تا حد امکان میزان افت سرمایه (دراودان) خود را کنترل کنید.

محاسبه افت سرمایه

اندازه‌گیری افت سرمایه در بازار فارکس اهمیت زیادی دارد؛ زیرا معیاری‌ست که به معامله‌گران در ارزیابی نوسانات موجود در حساب‌شان کمک می‌کند. به عبارت دیگر، به تریدر نشان می‌دهد ارزش حسابش پس از یک ضرر چقدر کاهش می‌یابد.

مقدار افت سرمایه از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مثال ارزیابی افت سرمایه

در ادامه مثالی از محاسبه افت سرمایه آورده‌ایم. تصور کنید با یک سرمایه ۱۰۰ هزار دلاری سهام خریده‌اید؛ در پی افت ارزش، قیمت سهام شما به ۹۰ هزار دلار می‌رسد؛ اما پیش از این، روند صعودی باعث شده بود حساب‌تان به ۱۲۰ هزار دلار برسد. در این شرایط، برداشت از نقطه اوج حساب شما (۱۲۰ هزار دلار) و نه از سرمایه اولیه‌تان (۱۰۰ هزار دلار) محاسبه می‌شود. در مثال ذکر شده، میزان کاهش‌تان ۳۰ هزار دلار است. کاهش در یک دوره مشخص، بین دو تاریخ متمایز اندازه‌گیری می‌شود. لازم به ذکر است کاهش سرمایه را می‌توان به دلار یا درصد بیان کرد.

مدیریت افت سرمایه

اگر یک تریدر نمی‌تواند دست از معامله بکشد، ‌پس برای کنترل ضررهای خود باید افت سرمایه را مدیریت کند. اتفاقات زیادی هستند که منجر به دراودان می‌شوند، مانند یک معامله بد و حساب نشده یا رویدادهای غیرقابل پیش‌‌بینی، انتخاب نسبت ریسک به سودِ غیرمنطقی، استفاده نکردن از استراتژی مناسب،‌ معامله بیش از اندازه و خارج از برنامه و بروز نوسانات شدید در بازار فارکس. با وجود همه این‌ها، با رعایت برخی نکات می‌توان مدیریت میزان افت سرمایه را به‌دست گرفت.

۱. همه معاملات موفق نخواهند بود

انتظار نداشته باشید که هر معامله‌ای‌ موفقیت‌آمیز باشد و به سود برسد این هرگز امکان‌پذیر نیست؛ زیرا عوامل زیادی در پیروزی شما دخیل هستند. در مقابل، می‌توانید میزان ضرر خود را پیش‌بینی کنید.

۲. مدیریت ریسک کنید

در یک زمان، تنها یک معامله انجام دهید و ریسک خود را ۲ درصد در نظر بگیرید. به این ترتیب، اگر ضرر هم کنید تنها ۲ درصد از سرمایه‌تان از دست می‌رود.

۳. از استاپ لاس استفاده کنید

به منظور جلوگیری از ضررهای کلان، ‌برای پوزیشن سفارشات خود «حد ضرر» (Stop Loss) منطقی تعیین کنید.

۴. سرمایه را با محدودیت وارد معاملات کنید

برای افت سرمایه‌تان محدودیت بگذارید؛ مثلا مشخص کنید در این هفته تا چه اندازه افت سرمایه قابل قبول است.

۵. هیچگاه معاملات بزرگتر از حساب خود نداشته باشید

حداقل مقدار ریسک را برای معاملات خود در نظر بگیرید. شاید وسوسه شوید برای سود بیشتر، یک معامله بزرگ انجام دهید،‌‌ اما باید آگاه باشید هرچه احتمال سود شما بیشتر باشد، به همان میزان ریسک معامله بیشتر خواهد بود.

۶. بر احساسات خود غلبه کنید

آرامش خود را حفظ کنید و ادامه دهید. زمانی که در بازار فارکس معامله می‌کنید، افسار احساسات و هیجانات خود را به‌دست بگیرید. شاید به نظر برسد که برای جبران ضرر، تنها کافی‌ست معاملات بزرگ‌تر و بیشتری انجام دهید، اما بدون شک این کار اشتباه بزرگی‌ست، زیرا سرمایه‌تان را با دست خود به خطر می‌اندازید.

۷. به هدفتان پایبند باشید

زمان معامله در بازار فارکس از استراتژی معاملاتی خود فاصله نگیرید و یادتان نرود با چه هدفی وارد بازار شدید.

۸. به موقع از معامله خارج شوید

اگر احساس کردید شکست نزدیک است، از معامله خارج شوید. یعنی هر زمان معامله خوب پیش نرفت از معامله خارج شده و مدتی را استراحت کنید. اگر تمام موارد ذکر شده را رعایت کردید و باز دچار ضرر شدید، تنها راه این است که مدتی از بازار فاصله بگیرید.

عوامل موثر بر افزایش احتمال افت سرمایه در بازار فارکس

بازار فارکس به واسطه اهرم مالی، نقدینگی بالا، نوسانات شدید و تاثیرپذیری زیاد از اخبار اقتصادی، محیطی حساس برای افت سرمایه محسوب می‌شود. عواملی مانند استفاده از لوریج بالا، ورود بدون استراتژی مدون، نادیده گرفتن حد ضرر و معامله‌های احساسی در مسیر بازگشت سرمایه اختلال ایجاد می‌کنند. منابع معتبر تاکید می‌کنند که هر چه حجم معامله و اهرم بالاتر باشد، احتمال وقوع افت سرمایه نیز بیشتر است.
علاوه بر این، بازارهایی که در آنها حجم معاملات کم یا ثبت اطلاعات ناکافی است نیز ممکن است ریسک افت سرمایه را افزایش دهند؛ زیرا عدم وجود تایید قوی روندها یا شاخص‌های متعدد، منجر به تصمیماتی می‌شود که فقط بر اساس حدس و گمان استوار است. بنابراین، شناخت دقیق بازار، تحلیل حجم، روندها و مدیریت ریسک از پیش‌شرط‌های کاهش احتمال افت سرمایه هستند.

بهترین روش‌ها و ابزارها برای محدود کردن دراودان

یکی از اقدامات بنیادین برای کنترل افت سرمایه، تعیین و پایبندی به «حد ضرر» (Stop Loss) منطقی است که پیش از ورود به معامله مشخص شده باشد. اجرای این ابزار تضمین می‌کند که زیان شما از سطحی که تعیین کرده‌اید فراتر نرود و سرمایه شما تحت کنترل باشد. علاوه بر آن، محدود کردن ریسک هر معامله به مثلا ۱ تا ۲ درصد از حساب، به‌عنوان یکی از اصول مدیریت سرمایه شناخته شده است.

همچنین، تدوین یک «طرح خروج اضطراری» برای زمانی که افت سرمایه از حد معینی فراتر رود بسیار ضروری است. به‌طور مثال، مشخص کردن سطحی مثل ۱۰ درصد افت کل حساب به‌عنوان آستانه توقف و بازنگری عملکرد، می‌تواند مانع از افت‌های بزرگ‌تر شود و معامله‌گر را از وضعیت بحرانی خارج کند. این ابزارها همراه با پایش مداوم و تحلیل معاملات گذشته، به کاهش چشمگیر افت سرمایه کمک می‌کنند.

دراودان در پراپ تریدینگ

در دنیای «پراپ تریدینگ» (Proprietary Trading)، مفهوم دراودان یکی از شاخص‌های کلیدی برای ارزیابی کارایی معامله‌گر و میزان تحمل ریسک است. این واژه به کاهش ارزش حساب از اوج خود تا پایین‌ترین نقطه در بازه زمانی مشخص اشاره دارد و در قراردادهای ارائه‌شده توسط شرکت‌های تامین سرمایه معامله‌گران، معمولا به‌صورت نقطه یا درصد از مجموع سرمایه بیان می‌شود. در این ساختار، اغلب شرکت‌های Prop  یک حد مجاز برای افت سرمایه تعیین می‌کنند و اگر حساب معامله‌گر از آن حد فراتر رود، ممکن است به لغو حساب یا عدم پرداخت پاداش منجر شود.

در کاربرد عملی، مدیریت موثر افت سرمایه یعنی حفظ پایدار سرمایه اصلی و اجتناب از زیان‌های بزرگ و بازگشت‌ناپذیر. معامله‌گر حرفه‌ای در Prop باید بداند چگونه «Static Drawdown» (حد ثابت افت)، «Trailing Drawdown» (افت دنباله‌دار متناسب با رشد حساب) و «Daily Drawdown» (حد ضرر روزانه) را بشناسد و در چارچوب مقررات تعیین‌شده فعالیت کند. چنین آگاهی تضمین می‌کند که نه‌تنها حساب تحت کنترل قرار گیرد، بلکه فرصت رشد در بلندمدت نیز فراهم شود.

سخن پایانی

دراودان یا افت سرمایه از موضوعات مهم در بازارهای سرمایه‌گذاری است که هر معامله‌گری باید روش کنترل و مدیریت آن را بلد باشد. معمولا دراودان پس از چندین معامله ضررده اتفاق می‌افتد؛ زمانی که سرمایه فرد پس از چند معامله از بالاترین مقدار، کاهش پیدا می‌کند. حقیقت این است که نمی‌توان جلوی دراودان را گرفت، اما قابل کنترل است. با رعایت اصولی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم و تصمیمات آگاهانه می‌توانید افت سرمایه خود را تا حدودی کاهش دهید. تا به حال به مدیریت افت سرمایه خود فکر کرده‌اید؟ اگر از استراتژی استفاده کرده‌اید که به شما کمک کرده است، آن را در قسمت نظرات با همراهان حسینی فایننس به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول