آموزش کندل دوجی در تحلیل تکنیکال | ساده و کاربردی
کندل دوجی (Doji) که به آن ستاره دوجی نیز گفته می‌شود، یکی از انواع مختلف کندل در تحلیل تکنیکال است که بلاتکلیفی خریداران و فروشندگان را نشان می‌دهد. دوجی زمانی روی نمودار ظاهر می‌شود که قیمت شروع و پایان یک کندل، بسیار نزدیک به هم بسته می‌شوند. کندل دوجی انواع مختلفی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دوجی سنجاقک، دوجی سنگ قبر و دوجی سایه بلند اشاره کرد.
هر کدام از این کندل‌های دوجی نشان‌دهنده شکل‌گیری احساسات خاصی در بازار هستند که برای آشنایی بیشتر شما با آن‌ها مقاله امروز حسینی فایننس را به آن اختصاص داده‌ایم. بنابراین اگر می‌خواهید یک بار برای همیشه با کندل دوجی در تحلیل تکنیکال آشنا شوید و خود شما هم در تحلیل‌های بعدی خود از مزایای آن استفاده کنید، مقاله امروز را به هیچ‌وجه از دست ندهید.
کندل دوجی چیست؟
کندل دوجی یا Doji نوعی کندل در نمودارهای شمعی ژاپنی است که معمولا وقتی قیمت شروع و پایان یک کندل نزدیک هم بوده و سایه‌های آن بلند باشند، تشکیل می‌شود. در الگوی کندل استیکی دوجی به بدنه کندل خط افقی و به سایه‌های آن خط عمودی گفته می‌شود.
به عبارت دیگر، کندل دوجی زمانی تشکیل می‌شود که با باز شدن بازار خریداران قیمت را به بالا حرکت می‌دهند، اما بلافاصله فروشندگان کنترل را برعهده گرفته و قیمت را دوباره به پایین می‌کشند. فاصله بین قیمت شروع و پایان دارایی مورد نظر بدنه کندل دوجی و بالاترین و پایین‌ترین قیمت ثبت شده، سایه‌های کندل دوجی را شکل می‌دهند.
در این شرایط، کندلی شبیه یک صلیب به وجود می‌آید که قیمت پایان و شروع آن تقریبا در یک ناحیه قرار دارد. دلیل صلیبی شکل بودن کندل نیز به این خاطر است که بدنه کندل یا اصلا وجود ندارد یا بسیار کوچک است، در حالی که سایه بالا و پایین کندل می‌تواند هم‌اندازه باشد.
جالب است بدانید که اسم کندل دوجی از واژه‌ای به همین نام در زبان ژاپنی گرفته شده که در زبان فارسی می‌توان معادل اشتباه سهوی را برای آن در نظر گرفت. در زبان تحلیل تکنیکال نیز همان‌طور که گفتیم کندل دوجی نشان‌دهنده بلاتکلیفی در بین خریداران و فروشندگان است.
انواع کندل دوجی
کندل دوجی براساس جایگاه و طول سایه‌های خود به چند دسته تقسیم می‌شود. دوجی خنثی، کندل دوجی سایه بلند، دوجی سنجاقک، دوجی سنگ قبر و دوجی ۴ قیمت از جمله مهم‌ترین انواع کندل دوجی هستند که در ادامه به‌طور جداگانه و کامل در مورد هر کدام صحبت می‌کنیم.
دوجی خنثی (Neutral Doji)
دوجی خنثی که ساده‌ترین شکل کندل دوجی است، بدنه‌ای تقریبا نامرئی دارد و سایه‌های بالا و پایین آن معمولا هم‌اندازه هستند. این نوع دوجی زمانی تشکیل می‌شود که قدرت خریداران و فروشندگان به یک اندازه و متعادل باشد.
با این حال فراموش نکنید که این نوع کندل، کندلی خنثی است و هیچ سیگنالی برای مسیر حرکت بازار صادر نمی‌کند. البته معمولا معامله‌گرها کندل دوجی خنثی را یک الگوی ادامه‌دهنده‌ی روند در نظر می‌گیرند، ولی ممکن است بعد از تشکیل آن با تغییر روند نیز مواجه شویم. اگر کندل دوجی خنثی بعد از کندل صعودی قوی تشکیل شود، معامله‌گران آن را به‌عنوان سیگنال خرید در نظر می‌گیرند.
همچنین اگر یک کندل صعودی در بالای سایه بالای دوجی تشکیل شده و کف آن از کف کندل دوجی بالاتر باشد، باز هم یک سیگنال صعودی خواهد بود. برعکس این موضوع نیز خبر از سیگنال نزولی می‌دهد.
دوجی سایه بلند (Long-legged Doji)
دوجی سایه بلند همان‌طور که از اسمش هم پیداست، سایه‌های بلندتری دارد و نشان می‌دهد که خریداران و فروشندگان هر دو تلاش زیادی برای افزایش و کاهش قیمت کرده‌اند، اما در نهایت برنده‌ای وجود نداشته است.
زمانی که دوجی سایه بلند روی نمودار دارایی‌های مختلف تشکیل می‌شود، معامله‌گران باید به قیمت پایانی کندل توجه داشته باشند. اگر قیمت پایانی پایین‌تر از نقطه میانی کندل باشد، سیگنال نزولی صادر می‌شود. در طرف دیگر، اگر قیمت پایانی بالاتر از نقطه میانی کندل باشد، یک سیگنال خرید و صعودی خواهد بود.
در صورتی هم که قیمت پایانی دقیقا در وسط کندل باشد، می‌توان آن را یک الگوی ادامه‌دهنده روند در نظر گفت.
دوجی سنجاقک (Dragonfly Doji)
دوجی سنجاقک سایه پایین بلندی دارد، در حالی که سایه بالای آن اصلا وجود ندارد یا بسیار کوتاه است. شکل‌گیری دوجی سنجاقک نشان می‌دهد که قیمت شروع، پایان و حداکثر کندل تقریبا در یک نقطه بوده و برای همین کندل شبیه حرف T انگلیسی یا یک سنجاقک در دنیای واقعی خواهد بود.
تشکیل دوجی سنجاقک در انتهای یک روند نزولی، می‌تواند نشان‌دهنده سیگنال خرید باشد. اما اگر در نزدیکی‌های سطح مقاومتی با دوجی سنجاقک روبه‌رو شوید، شاید بهتر باشد معاملات خود را ببندید، زیرا احتمال تغییر روند وجود دارد.
دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji)
دوجی سنگ قبر نسخه معکوس دوجی سنجاقک است. در دوجی سنگ قبر قیمت‌های شروع و پایان با حداقل قیمت یکی می‌شوند و برای همین سایه بالای کندل بلند و سایه پایین بسیار کوتاه می‌شود. حتی ممکن است، سایه پایین اصلا وجود نداشته باشد. از نظر ظاهری نیز الگوی دوجی سنگ قبر شبیه حرف T انگلیسی برعکس یا یک سنگ قبر است.
دوجی سنگ قبر نشان می‌دهد که خریداران برای مدتی کنترل را برعهده گرفته و قیمت را بالا برده‌اند، ولی در نهایت شکست خورده و نتوانسته‌اند روند صعودی را حفظ کنند.
زمانی که کندل دوجی سنگ قبر در یک روند صعودی ظاهر می‌شود، به احتمال زیاد نشان‌دهنده تغییر روند است، به‌ویژه اگر در نزدیکی سطوح مقاومت ظاهر شده باشد. به همین ترتیب اگر در یک روند نزولی و در نزدیکی سطوح حمایت شاهد شکل‌گیری دوجی سنگ قبر باشیم، می‌توان انتظار تغییر روند را از نزولی به صعودی داشت.
دوجی ۴ قیمت (The 4 Price Doji)
الگوی کندل استیکی دوجی ۴ قیمت یکی از دوجی‌های منحصر به فرد و کمیاب است که معمولا در بازه‌های زمانی کوتاه مدت و روزهایی که حجم معاملات پایین است، تشکیل می‌شود. در دوجی ۴ قیمت، هر چهار قیمت شروع، پایان، حداکثر و حداقل در یک نقطه قرار دارند و برای همین کندل استیک ثبت شده شبیه علامت منفی در ریاضی است.
تشکیل این الگو نشان می‌دهد که در حقیقت قیمت دارایی مورد نظر در آن بازه زمانی حرکت خاصی انجام نداده است و برای همین می‌توان آن را به کل نادیده گرفت.
آموزش معامله با کندل دوجی
با توجه به اینکه کندل‌های دوجی به چند دسته تقسیم می‌شوند، راه‌های مختلفی هم برای معامله با آن‌ها وجود دارد. با این حال همیشه بهتر است در کنار کندل دوجی از اندیکاتورهای دیگری مثل اندیکاتورهای نمایش‌دهنده مومنتوم استفاده کنید تا سیگنال‌های صادر شده توسط دوجی تایید یا رد شوند.
برای درک بهتر موضوع در ادامه یک مثال از نحوه معامله با کندل دوجی خنثی را مشاهده می‌کنید.
تصویر زیر نمودار قیمت رمزارز «بیت کوین» (Bitcoin) در بازه زمانی دو ساعته را نشان می‌دهد که یک کندل دوجی خنثی در آن تشکیل شده است. این کندل بعد از یک روند نزولی و در ابتدای یک روند صعودی جدید قرار گرفته و برای همین سوالی که در آن لحظه مطرح می‌شود این است که آیا حرکت صعودی ادامه‌دار خواهد بود یا روند دوباره تغییر خواهد کرد؟
برای تایید این موضوع از اندیکاتور Stochastic استفاده کرده‌ایم. این اندیکاتور در زمان تشکیل کندل دوجی فاصله زیادی با ناحیه «بیش‌خرید» (Overbought) داشته و برای همین می‌توان نتیجه گرفت که هنوز امکان رشد بیشتر وجود دارد.
همان‌طور که در نمودار بالا هم مشخص است، روند صعودی بعد از تشکیل کندل دوجی خنثی ادامه‌دار بوده و قیمت با افزایش روبه‌رو شده است. بنابراین زمانی که در انتهای یک روند نزولی یا در نزدیکی سطح مقاومت یک روند صعودی با کندل دوجی خنثی مواجه می‌شوید، بهتر است اندیکاتورهایی مثل Stochastic یا RSI را بررسی کنید تا سیگنال خرید یا فروش بهتری بگیرید.
این نکته را هم فراموش نکنید که بهترین راه برای معامله با کندل دوجی این است که منتظر شکل‌گیری کندل بعد از آن باشید تا ببینید سقف آن را رو به بالا یا کف آن را رو به پایین می‌شکند. سپس با بررسی اندیکاتورهای دیگر مثل اندیکاتورهای نشان‌دهنده مومنتوم و قدرت روند، تصمیم نهایی خرید یا فروش خود را بگیرید.
سخن پایانی
کندل دوجی (Doji Candlestick) به شکل خاصی از کندل‌ها در نمودار شمعی گفته می‌شود که معمولا بدنه بسیار کوچک و سایه‌های بلندی دارند. این کندل نشان‌دهنده بلاتکلیفی در بازار است و از مهم‌ترین انواع آن می‌توان به کندل دوجی خنثی، دوجی سنگ قبر و دوجی سنجاقک اشاره کرد.
با اینکه کندل دوجی اطلاعات مفیدی در خود دارد، اما معامله کردن تنها با استفاده از آن چندان کار عاقلانه‌ای نیست. در عوض با ترکیب کردن اندیکاتورهای دیگری مثل RSI و بررسی مومنتوم و قدرت روند در زمان شکل‌گیری کندل دوجی، می‌توان معاملات معتبرتری را تجربه کرده و از بازارهای مالی مختلف کسب درآمد کرد.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
سلام و تشکر …بسیار روان و کاربردی
تشکر مفید بود