آموزش کسب درآمد با استراتژی آربیتراژ در فارکس
فارکس بازاری غیرمتمرکز است. این یعنی با استفاده از بروکرهای مختلفی می‌توانید دارایی‌های قابل‌معامله در آن را خریدوفروش کنید. همین موضوع باعث می‌شود تا قیمت یک دارایی در یکی از این بروکرها با قیمت همان دارایی در بروکر دیگر متفاوت باشد. برخی از معامله‌گران از این اختلافات پیش آمده برای کسب درآمد استفاده می‌کنند که به این استراتژی «آربیتراژ» (Arbitrage) می‌گویند.
استراتژی آربیتراژ در بازار فارکس تنها یکی از ده‌ها روش برای کسب درآمد از این بازار بزرگ است. بسیاری ترجیح می‌دهند با خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالا از راه معامله سنتی به درآمد برسند و برخی دیگر نیز به سراغ سایر روش‌های موجود می‌روند. در این بین استراتژی آربیتراژ به‌دلیل ریسک بسیار پایینی که دارد، مورد استقبال برخی از این معامله‌گران قرار گرفته است.
اما استراتژی آربیتراژ فارکس چگونه کار می‌کند و چه انواعی دارد؟ آیا ما نیز می‌توانیم به‌عنوان یک سرمایه‌گذار خرد، از داخل کشوری مثل ایران از این روش استفاده کنیم یا آربیتراژ تنها مختص قشر خاصی از معامله‌گران است؟ در مقاله امروز قصد داریم به تمام این سوالات پاسخ دهیم. لطفا همراه ما باشید.
منظور از آربیتراژ چیست؟
آربیتراژ نوعی استراتژی معاملاتی در بازارهای مالی است که در جریان آن افراد تلاش می‌کنند تا از نوسانات قیمت پیش‌آمده در یک دارایی واحد یا چند دارایی مشابه، کسب درآمد داشته باشند.
افرادی که از استراتژی آربیتراژ استفاده می‌کنند، در واقع یک دارایی را در یک بازار می‌خرند و همان دارایی را در بازار دیگر می‌فروشند. این کار با هدف بهره بردن از اختلاف قیمت آن دارایی در بازارهای مختلف انجام می‌شود و می‌تواند سودهای کم‌ریسکی را در پی داشته باشد.
در بازارهای مالی گاهی اوقات شاهد این هستیم که برخی دارایی‌ها در مکان‌های مختلفی قابل‌معامله هستند. برای مثال سهام بعضی از شرکت‌های بزرگ جهانی در بیش از یک بازار سهام معامله می‌شوند. از نظر تئوری سهام‌هایی که در هر کدام از این بازارها خریدوفروش می‌شوند، متعلق به یک شرکت هستند و برای همین قیمت آن‌ها باید دقیقا برابر هم باشد.
اما واقعیت این است که در دنیای واقعی، اطلاعات در سرتاسر جهان به‌شکل آنی و همزمان جریان ندارند و در خود بازارها نیز ناکارآمدی‌هایی دیده می‌شود. از همین رو زمانی که هر دو بازار بهصورت همزمان باز هستند، ممکن است شرایطی پیش بیاید که در آن قیمت دارایی مورد نظر متفاوت از هم است. اولین کسی که این تفاوت قیمت را شناسایی کند، می‌تواند سهم مورد نظر را از بازاری که قیمت پایین‌تری دارد، خریداری کرده و بلافاصله آن را در بازار دیگر با قیمت بالاتر بفروشد. این کار باعث می‌شود تا فرد مورد نظر سود کم‌ریسکی از این کار به دست بیاورد.
همان‌طور که گفتیم این استراتژی معاملاتی، آربیتراژ نام دارد و از نظر قانونی هم مشکلی برای آن در نظر گرفته نشده است. در حقیقت افرادی که از این استراتژی استفاده می‌کنند، مشغول کمک به بازار نیز هستند. زیرا با این کار قیمت‌ها اصلاح می‌شوند و بازار به‌شکل خودکار خود را با بازارهای دیگر یکسان می‌کند.
اما آربیتراژ در فارکس چگونه انجام می‌شود؟ آیا تفاوتی بین آربیتراژ فارکس با سایر بازارهای مالی وجود دارد؟ بیایید در بخش بعدی به این سوال پاسخ دهیم.
آربیتراژ در بازار فارکس
اکنون که با مفهوم کلی آربیتراژ آشنا شدیم، بهتر است به سراغ اصل موضوعی برویم که صحبت در مورد آربیتراژ در بازار بزرگ فارکس است.
در حالت کلی استفاده از استراتژی آربیتراژ در فارکس مانند انجام این کار در بازارهای دیگر است. در فارکس نیز هدف این است که ارزی را در قیمت پایین بخرید و بلافاصله آن را با قیمت بالاتر بفروشید.
در فارکس استفاده از استراتژی آربیتراژ به چند روش انجام می‌شود اما کلیات آن در تمام روش‌ها یکسان است. آربیتراژ کارهای فارکس، برای کسب درآمد دلاری از این روش به دنبال خلع‌های موجود در بازار می‌روند تا از این راه با کمترین ریسک به درآمد برسند. یکی از این راه‌ها می‌تواند پیدا کردن اختلاف قیمت یک دارایی در بازار نقدی یا «اسپات» (Spot) و بازار آتی یا «فیوچرز» (Futures) باشد.
روش دیگر آربیتراژگیری در فارکس زمانی اتفاق می‌افتد که بخواهید قیمت یک دارایی را در دو یا چند بروکر زیر نظر بگیرید و زمانی که قیمت آن‌ها با یکدیگر اختلاف پیدا کرد، خریدوفروش خود را انجام دهید.
برای درک بهتر استراتژی آربیتراژ در بازار فارکس در بخش بعدی هرکدام از انواع آن را با ذکر مثال‌های ملموس شرح می‌دهیم.
انواع استراتژی آربیتراژ در فارکس
برای استفاده از روش آربیتراژ در فارکس چند راه پیش رو دارید که هر کدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. در حالت کلی استراتژی آربیتراژ را می‌توان به سه نوع «آربیتراژ ساده» (Simple Arbitrage)، «آربیتراژ آماری» (Statistical Arbitrage) و «آربیتراژ مثلثی» (Triangular Arbitrage) تقسیم کرد که در این بخش هرکدام را بهصورت جداگانه توضیح می‌دهیم.
با این حال توجه داشته باشید که آربیتراژ به شکل‌های دیگری نیز انجام می‌شود اما سه استراتژی آربیتراژگیری اشاره‌شده مهم‌ترین آن‌ها هستند.
استراتژی آربیتراژ ساده
ساده‌ترین نوع آربیتراژ در بازار فارکس آربیتراژ ساده است. در این روش هدف، بهره‌مندی از اختلاف قیمت پیش آمده در دارایی مورد نظر در دو یا چند بازار و بروکر مختلف است.
به زبان ساده‌تر، اگر یک دارایی را در یک بروکر با قیمت پایین بخرید و بلافاصله همان دارایی را در بروکر دیگر با قیمت بالاتر بفروشید، در واقع از استراتژی آربیتراژ ساده استفاده کرده‌اید.
آربیتراژ مثلثی در فارکس
آربیتراژ مثلثی نوع خاصی از استراتژی آربیتراژ در فارکس است که در آن تلاش می‌شود تا با استفاده از معاملات جبرانی از اختلافات قیمت پیش آمده در این بازار، به درآمد رسید. برای درک بهتر این روش ابتدا باید با مفاهیم ابتدایی بازار فارکس همچون نحوه کار جفت ارزها آشنا شویم.
همان‌طور که می‌دانید، در فارکس زمانی که یک جفت ارز را معامله می‌کنید در واقع در حال انجام دو معامله هستید: یک ارز را می‌خرید و ارز دیگر را می‌فروشید.
از طرف دیگر، جفت ارزها ارزش یک ارز را در مقایسه با ارز دیگر نمایش می‌دهند. برای مثال جفت ارز یورو/دلار (EUR/USD) قیمت ارز یورو را در مقایسه با دلار آمریکا نشان می‌دهد.
در استراتژی آربیتراژ مثلثی هدف این است که ارزش ضمنی یک جفت ارز را با استفاده از قیمت دو جفت ارز دیگر پیدا کنیم. از آنجایی که در انجام این کار سه جفت ارز دخیل هستند به آن آربیتراژ مثلثی گفته می‌شود. درک بهتر این روش با ذکر یک مثال آسان‌تر خواهد بود. برای همین بیایید برای درک استراتژی آربیتراژ مثلثی یک مثال ملموس بزنیم.
فرض کنید جفت ارز یورو/دلار در حال حاضر با قیمت ۱.۰۵۳۰۲ معامله می‌شود و قیمت جفت ارز پوند/دلار نیز ۱.۲۵۵۰۹ است. این قیمت‌ها به ما نشان می‌دهد که در حال حاضر ارزش یک یورو برابر با ۱.۰۵۳۰۲ دلار و ارزش یک پوند برابر با ۱.۲۵۵۰۹ دلار است.
برای پیدا کردن یک فرصت معاملاتی با استراتژی آربیتراژ مثلثی باید از این اطلاعات به‌دست‌آمده برای به‌دست آوردن ارزش ضمنی جفت ارز یورو/پوند استفاده کنیم. این کار به‌راحتی و با تقسیم قیمت جفت ارز یورو/دلار بر جفت ارز پوند/دلار انجام می‌شود:
حال اگر قیمت واقعی جفت ارز یورو/پوند در بازار با قیمت ضمنی که از تقسیم بالا به دست آمد، متفاوت باشد، می‌توان از استراتژی آربیتراژ مثلثی استفاده کرد و به سود رسید.
فرض کنید قیمت واقعی جفت ارز یورو/پوند در بازار ۰.۸۳۹۴۴ است. از آنجایی که این عدد از قیمت ضمنی بالاتر است، باید روی این جفت ارز معامله فروش باز کنیم. علاوه بر این، باید در دو جفت ارز دیگر نیز معاملاتی داشته باشیم تا یک موقعیت معاملاتی مصنوعی در خلاف جهت جفت ارز یورو/پوند باز شود. این کار باعث می‌شود تا ریسک شما از بین برود و سود شما تضمین شود.
با این حال از آنجایی که اختلاف قیمت پیش آمده بین قیمت واقعی یورو/پوند و قیمت ضمنی آن کم است، باید حجم معاملات بالا باشد تا استفاده از این استراتژی را سودآور در نظر بگیریم.
همان‌طور که می‌دانید در فارکس ۱ لات برابر با ۱۰۰ هزار واحد از ارز اول است. فرض کنید ۱۰ لات از جفت ارز یورو/دلار را خریداری می‌کنیم که در این صورت ۱۰۰۰،۰۰۰ یورو (یک میلیون یورو) خواهیم داشت. یادتان باشد که هنگام معامله روی جفت ارزها در واقع یک ارز را می‌فروشیم و همزمان ارز دیگر را خریداری می‌کنیم.
در این صورت سه معامله ما بدین شکل انجام خواهند شد:
- معامله اول: در معاملات خرید ارز اول خریداری و ارز دوم فروخته می‌شود. در معامله اول نیز هدف ما خرید ۱۰۰۰،۰۰۰ یورو است. حال اگر جفت ارز یورو/دلار با قیمت ۱.۰۵۳۰۲ در حال معامله باشد و بخواهیم ۱۰۰۰،۰۰۰ یورو بخریم، در واقع بهصورت همزمان داریم ۱۰۵۳۰۲۰ دلار می‌فروشیم (۱۰۰۰۰۰۰ ضرب در ۱.۰۵۳۰۲).
- معامله دوم: همزمان با معامله اول باید به همان مقدار یورو را در جفت ارز یورو/پوند بفروشیم. برای این کار به اندازه ۱۰ لات در جفت ارز یورو/پوند معامله فروش باز می‌کنیم. جفت ارز یورو/پوند در حال حاضر با قیمت ۰.۸۳۹۴۴ معامله می‌شود. این یعنی با باز کردن موقعیت معاملاتی فروش اشاره شده ۸۳۹۴۴۰ پوند نیز می‌خریم (۱۰۰۰۰۰۰ ضرب در ۰.۸۳۹۴۴).
- معامله سوم: در معامله سوم و آخر خود نیز در جفت ارز پوند/دلار یک معامله فروش باز می‌کنیم تا استراتژی آربیتراژ مثلثی خود را تکمیل کرده باشیم. معامله سوم باعث می‌شود تا در نوسانات هیچ‌کدام از این سه ارز درگیر نباشیم. برای این کار باید به همان اندازه پوند که در جفت ارز یورو/پوند خریداری کردیم، بفروشیم. بنابراین هدف ما از معامله سوم فروش ۸۳۹۴۴۰ پوند است. جفت ارز مورد معامله نیز پوند/دلار است که با قیمت ۱.۲۵۵۵۰۹ معامله می‌شود. بنابراین با انجام این معامله ۱۰۵۳۵۷۳ دلار نصیب ما خواهد شد (۸۳۹۴۴۰ ضرب در ۱.۲۵۵۰۹).
همان‌طور که می‌بینید با سرمایه‌گذاری ۱۰۵۳۰۲۰ دلار توانستیم با ریسک پایین و در کمترین زمان به ۱۰۵۳۵۷۳ دلار برسیم که اگر این دو عدد را از هم کم کنیم با عدد ۵۵۳ دلار مواجه خواهیم شد. این همان سود ما از آربیتراژ مثلثی انجام شده است.
با این حال فراموش نکنید که این مثال روی کاغذ انجام شده است و در یک محیط واقعی عوامل دیگری همچون «اسپرد» (Spread)، کارمزد تراکنش و… نیز باید در نظر گرفته شوند.
استراتژی آربیتراژ آماری چیست؟
نوع سوم استراتژی آربیتراژ در فارکس آربیتراژ آماری نام دارد. در این استراتژی، همان‌طور که از اسمش هم می‌توان حدس زد، از رویکردی آماری و کمی استفاده می‌شود و هدف از آن پیدا کردن اختلافات قیمتی است که در آینده احتمال برطرف شدن آن‌ها بسیار زیاد است.
این کار با ترکیب سبدی از جفت ارزهایی با عملکرد ضعیف و جفت ارزهایی با عملکرد بیش از حد انتظار انجام می‌شود. در این سبد روی جفت ارزهایی که عملکرد آن‌ها بیش از حد انتظار بوده است، معاملات فروش و روی جفت ارزهایی که عملکرد آن‌ها از حدانتظار پایین‌تر بوده است، معاملات خرید انجام می‌شود.
دلیل این کار این است که برخلاف بازارهای دیگری همچون بازار سهام که روند طولانی‌مدت آن‌ها همیشه صعودی است، در بازار فارکس معمولا جفت ارزها در یک چرخه حرکت می‌کنند و همیشه به مقدار میانگین خود تمایل دارند. بنابراین با استفاده از استراتژی آربیتراژ آماری می‌توان انتظار داشت که نسبت یکی از این سبدها به دیگری به سمت میانگین حرکت خواهد کرد و شما به سود خواهید رسید.
سایر انواع آربیتراژ در فارکس
علاوه بر سه استراتژی توضیح‌داده‌شده در بخش‌های قبلی، با انواع دیگری از آربیتراژ هم طرف هستیم که در این بخش می‌خواهیم به‌طور خلاصه در مورد آن‌ها صحبت کنیم.
«آربیتراژ مکانی» (Spatial Arbitrage) شباهت زیادی به آربیتراژ ساده دارد. تنها تفاوت این است که در این نوع آربیتراژ موقعیت مکانی بازارها نیز درنظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر سهام شرکتی در بورس لندن انگلستان ۱۰ دلار و در بورس نیویورک ۱۱ دلار باشد و شما از این اختلاف قیمت پیش‌آمده استفاده کنید، در واقع از استراتژی آربیتراژ مکانی کمک گرفته‌اید.
در «آربیتراژ قابل‌تبدیل» (Convertible Arbitrage) هدف استفاده از فرصت‌های موجود در اوراق قرضه قابل‌تبدیل به سهام است. نوع دیگر استراتژی آربیتراژ، «آربیتراژ ادغامی» (Merger Arbitrage) است. در این استراتژی که به آن «آربیتراژ ریسک» (Risk Arbitrage) نیز گفته می‌شود، سرمایه‌گذار تلاش دارد تا از اختلافات قیمت پیش‌آمده در جریان رویدادهای خرید یا ادغام شرکت‌ها به سود برسد.
از دیگر انواع استراتژی آربیتراژ می‌توان به «آربیتراژ منفی» (Negative Arbitrage)، «آربیتراژ زمانی» (Temporal Arbitrage) و «آربیتراژ نرخ بهره» (Interest Rate Arbitrage) اشاره کرد.
ریسک‌ها و معایب استفاده از آربیتراژ در بازار فارکس
تاکنون در مورد مزایا و سودآوری استراتژی آربیتراژ صحبت کردیم اما باید این نکته را هم در نظر داشت که این استراتژی مشکلات و کمبودهای خاص خود را هم دارد. برای مثال همان‌طور که در مثال بخش‌های قبل دیدید، برای سودآور بودن این استراتژی به مبالغ زیادی نیاز است و کسانی که سرمایه کم و حتی متوسطی دارند، نمی‌توانند از آربیتراژ به‌سودهای قابل‌توجهی برسند.
علاوه بر این، برخی بروکرها محدودیت‌هایی برای استفاده از استراتژی آربیتراژ در نظر می‌گیرند و برای همین نمی‌توان در هر بروکری از این استراتژی استفاده کرد.
شاید مهم‌ترین ریسکی که پیرامون استراتژی آربیتراژ در فارکس وجود دارد ریسک مربوط به اجرای صحیح آن باشد. در این استراتژی هر معامله باید در کمترین زمان و به‌شکل آنی اجرا شود. برای همین برای موفقیت در این استراتژی به نرم افزارهای معاملاتی پیشرفته نیاز داریم که این نیاز، از دیگر معایب استفاده از آربیتراژ در بازارهای مالی از جمله فارکس به حساب می‌آید.
با این حال امکان کسب درآمد آسان در کمترین زمان و تنوع در روش‌های اجرا باعث می‌شود تا معامله‌گران حرفه‌ای از استراتژی آربیتراژ در فارکس نیز استفاده کنند.
سخن پایانی
آربیتراژ یکی از استراتژی‌های معاملاتی شناخته‌شده در بازار فارکس است که همین الان هم بسیاری از حرفه‌ای‌های بازار از آن استفاده می‌کنند. با این حال در مقایسه با سایر روش‌های کسب درآمد از فارکس، فرصت‌های کسب درآمد از آربیتراژ به‌ندرت اتفاق می‌افتد. همین موضوع باعث می‌شود تا یک معامله‌گر عادی مثل ما و شما نتوانیم از آربیتراژ به‌عنوان یک استراتژی ثابت و سودآور یاد کنیم.
در هر صورت هدف از این مقاله درک مفهوم آربیتراژ در فارکس و آشنایی با انواع مختلف آن بود که سعی کردیم با ارائه مثال‌های کاربردی آن‌ها را آموزش دهیم. شما هم اگر سابقه کسب درآمد از استراتژی آربیتراژ را دارید، می‌توانید در قسمت نظرات همین پست آن‌ها را با ما و سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
