صندوق سرمایه گذاری چیست؟ | چگونه در این صندوق ها سرمایه گذاری کنیم؟
مردم کشور ما، به دلیل وجود تورم، همواره به دنبال راهی برای سرمایه گذاری هستند. سرمایه گذاری شاید تنها راه نجات نقدینگی شما از کاهش ارزش پول ملی باشد.
یکی از بهترین و مفید‌ترین روش‌ها برای این امر، استفاده از صندوق های سرمایه گذاری است. حال اگر این سوال برای شما به وجود آمده که صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است، با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
تعریف صندوق های سرمایه گذاری
در کنار سبدگردانی اختصاصی، که در یک مقاله دیگر کاملاً شرح داده شده، یکی از روش‌های جذاب سرمایه گذاری در بازار سرمایه را می‌توان سپرده گذاری در صندوق های سرمایه گذاری برشمرد.
صندوق های سرمایه گذاری به عنوان روشی برای عدم ورود هیجانات و رفتارهای غیرحرفه‌ای به بازار سرمایه عمل می‌کند. اگر قصد داشته باشیم که صندوق های سرمایه گذاری مشترک را به زبان ساده توصیف کنیم، می‌توانیم بگوییم که:
صندوق های سرمایه گذاری، درواقع ترکیبی از دارایی‌های مختلف مالی هستند. این صندوق‌ها درواقع نهادهای مالی هستند که نقدینگی سرمایه‌گذاران را جمع‌آوری می‌کنند و در اوراق بهادار متفاوتی سرمایه گذاری می‌کنند و افراد به میزان سرمایه گذاری خودشان، در سود یا زیان صندوق شریک خواهند بود.
مخاطب صندوق های سرمایه گذاری را می‌توان تمام اشخاص از جمله حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای، حقیقی و حقوقی در نظر گرفت.
برخی اوقات، افرادی که سرمایه گذاری می‌کنند از دانش لازم برای سرمایه گذاری در بازار برخوردارند اما زمان کافی برای مدیریت سرمایه‌ی خود را ندارند و برخی اوقات هم دارای زمان کافی هستند اما دانش و تسلط کافی را ندارند، از این رو، استفاده از صندوق های سرمایه گذاری به این افراد پیشنهاد می‌شود.
چگونه اقدام به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری کنیم؟
برای اقدام به سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری، میبایست با توجه به نوع قوانین اداری صندوق مورد نظرتان، به دو شکل حضوری یا مجازی اقدام به ثبت نام کنید. اطلاعات مورد نیاز برای ثبت نام نیز معمولاً در قسمت «شرایط ثبت نام» سایت رسمی صندوق‌های سرمایه گذاری قرار دارد.
برای انجام ثبت نام در صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید به صورت حضوری به دفاتر رسمی صندوق‌ها مراجعه کرده و مدارک شناسایی هویتی معتبر، از جمله کارت ملی و شناسنامه را ارائه دهید.
البته لازم به ذکر است که بعضی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرایط ثبت نام و خرید را به صورت مجازی نیز برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند. بنابراین اگر قصد ثبت نام اینترنتی در صندوق مورد نظرتان را دارید، باید اسکن مدارک شناسایی خود را از قبل تهیه کنید.
روش و روند ثبت نام در اکثر صندوق‌ها یکسان است، به جز صندوق های قابل معامله بورسی یا ETF که برای خرید واحدهای سرمایه‌گذاری آن‌ها، باید از طریق کارگزاری‌ها و بازار بورس و اوراق بهادار اقدام کرد.
برای خرید واحدهای صندوق های بورسی باید کد معاملاتی بورسی فعالی به نام خود در سامانه‌ی سجام داشته باشید و همانند سهام عادی بازار بورس، واحدهای این صندوق‌ها را خرید و فروش کنید.
همواره به یاد داشته باشید زمانی که در عملیات خرید (صدور) هر واحد در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبلغی را می‌پردازید، امکان دارد قیمت آن با قیمت فروش (ابطال) در همان روز مغایرت داشته باشد.
به علاوه، در هر خرید و فروش، مبلغی جهت کارمزد صدور یا ابطال کسر می‌شود. به همین دلیل برای سود بردن هرچه بهتر از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، باید حتماً تغییر مثبتی را در قیمت‌ها شاهد باشید.
یکی دیگر از نکات قابل توجه این است که اگر قصد خرید از صندوق‌های وابسته به بانک‌ها را دارید، باید حساب بانکی خودتان که اطلاعات آن در سجام ثبت شده را با بانک مورد نظر تطبیق دهید.
این بدان معناست که بانک‌ها به شما اجازه‌ی سرمایه‌گذاری در صندوق‌های وابسته به خودشان را نمی‌دهند مگر آن که حساب بانکی ثبت‌شده‌ی شما در سامانه‌ی سجام، برای همان بانک باشد.
برای آموزش کامل در رابطه با صندوق های سرمایه گذاری و نحوه سرمایه گذاری در آن‌ها به دوره آموزش بورس و سرمایه گذاری مراجعه کنید.
تعریف واحدهای سرمایه گذاری
واحد سرمایه گذاری درواقع کوچکترین قسمت سرمایه در هر صندوق است که به دو نوع واحدهای سرمایه گذاری ممتاز و عادی تقسیم می‌شود.
ورود سرمایه‌گذاران به صندوق با صدور واحدهای سرمایه گذاری و خروج آن‌ها از طریق ابطال واحدهای سرمایه گذاری عادی صورت می‌پذیرد. در نظر داشته باشید که صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری تنها با درخواست صدور و ابطال امکان‌پذیر خواهد بود.
انواع واحدهای سرمایه گذاری
ممتاز: این واحدها قبل از شروع دوره‌ی پذیره‌نویسی اولیه توسط مؤسس یا مؤسسان صندوق به منظور تشکیل سرمایه اولیه برای شروع فعالیت صندوق خریداری می‌شوند.
از ویژگی‌های این نوع از واحدها می‌توان به غیرقابل ابطال ولی قابل انتقال بودن آن‌ها اشاره کرد. همچنین دارندگان این واحدها، دارای حق رأی در مجامع هستند.
عادی: این نوع از واحدها، بعد از اینکه صندوق شروع به فعالیت کرد، منتشر خواهند شد که ویژگی‌های متفاوتی با نوع ممتاز دارند، از جمله: قابل ابطال بودن و غیرقابل انتقال بودن آن‌ها. در نظر داشته باشید که دارندگان این واحدها، دارای هیچ‌گونه حق رأی در مجامع صندوق نخواهند بود.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
مدیریت حرفه‌ای: اولین مزیت صندوق های سرمایه گذاری این است که مجموعه‌ای از متخصصان حرفه‌ای مسئول تشکیل سبد دارایی هستند که به صورت تخصصی سرمایه‌ی افراد را مدیریت می‌کنند.
متنوع سازی: مدیران صندوق های سرمایه گذاری با بهره‌گیری از دانش و تجربه خود در اوراق و سهام مختلف سرمایه گذاری می‌کنند که سبب کاهش ریسک سرمایه گذاری می‌شود.
صرفه‌جویی در مقیاس‌ها: صندوق های سرمایه گذاری به دلیل ماهیت حجم گسترده منابعی که در اختیارشان است، می‌توانند سرانه‌ی هزینه‌های مربوطه برای در اختیار گرفتن نیروی متخصص و نرم‌افزارهای تخصصی را کاهش داده و با صرفه‌جویی هزینه‌ها در مقیاس، بازدهی سرمایه گذاری را تا حد مطلوبی افزایش دهند.
آسان و سریع: فرایند خرید و فروش واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بسیار آسان و همچنین سریع است. این امر در صندوق های قابل معامله بیشتر به چشم می‌آید، زیرا واحدهای این صندوق‌ها را می‌توان مانند سهام شرکت‌ها در بازار بورس، خرید و فروش کرد.
توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال، هیچ گونه نیازی به داشتن کد بورسی نخواهید داشت.
کاهش قابل توجه هیجانات: به دلیل ماهیت این صندوق‌ها، که به‌عنوان یک واسطه، بین سرمایه‌گذاران و بازار سرمایه فعالیت می‌کنند و به دلیل وجود مدیران با تجربه و متخصص، می‌توانند از رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران، تا حد مطلوبی جلوگیری کنند.
تعریف ارزش خالص دارایی صندوق سرمایه گذاری NAV
ارزش خالص دارایی (Value Asset Net)، درواقع ارزش خالص صندوق‌ها را نمایان می‌کند که توسط کسر کل بدهی‌ها از دارایی‌ها محاسبه می‌شود. ارزش خالص هر صندوق در انتهای هر روز و بر پایه‌ی قیمت نهایی دارایی‌های آن صندوق محاسبه خواهد شد.
تعریف قیمت صدور و قیمت ابطال
پایه و اساس محاسبه‌ی قیمت صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری در صندوق‌ها، درواقع خالص ارزش دارایی‌های موجود در صندوق در پایان هر روز است.
قیمت صدور یا فروش واحدهای سرمایه گذاری صندوق، کمی بیش از NAV صندوق به ازای هر واحد سرمایه گذاری است که به دلیل پرداخت کارمزد خرید اوراق بهادار در صندوق است.
قیمت صدور هر صندوق در خصوص صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال در پایان هر روز کاری محاسبه شده و در مورد صندوق های قابل معامله تقریباً به صورت لحظه‌ای که تقریباً هر دو دقیقه است، محاسبه می‌شود.
قیمت ابطال یا قیمت بازخرید واحدهای سرمایه گذاری بر پایه‌ی خالص ارزش دارایی و با کسر هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی‌های صندوق محاسبه می‌شود. قیمت ابطال هر واحد سرمایه گذاری نیز، بر پایه‌ی قیمت ابطال روز بعد از ارائه درخواست ابطال، محاسبه خواهد شد.
حالا که یک دید کلی راجع به صندوق های سرمایه گذاری پیدا کرده‌اید، وقت آن رسیده که تنوع آن‌ها را بیشتر مورد بحث قرار دهیم، در ادامه‌ی مقاله، راجع به انواع این صندوق‌ها صحبت می‌کنیم.
انواع صندوق ها از نظر معامله واحدها
صندوق های سرمایه گذاری از نظر معامله‌ی واحدها به دو نوع تقسیم می‌شوند:
- صندوق های سرمایه گذاری صدور و ابطال: به طور کلی برای معامله‌ی واحدهای این صندوق‌ها دو راه وجود دارد: می‌توانید به شعب مدیریت این صندوق‌ها مراجعه کنید و با تکمیل فرم درخواست صدور و ابطال، اقدام به انجام سرمایه گذاری کنید. همچنین می‌توانید اول به درگاه اینترنتی صندوق مورد نظر خود مراجعه کنید و با ثبت نام در سایت و انجام امور احراز هویت، به صورت اینترنتی و از طریق وبسایت صندوق مورد نظر، اقدام به سرمایه گذاری کنید.
- صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس یا ETF: شاید نام این نوع از صندوق، زیاد به گوشتان خورده باشد. معاملات واحدهای این نوع از صندوق‌ها در بورس امکان پذیر است و مشابه معاملات سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. برای معامله‌ی واحدهای این صندوق‌ها، همانند بازار سهام، باید ابتدا کد بورسی داشته باشید.
انواع صندوق ها از نظر ترکیب دارایی
صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران براساس ترکیب دارایی به انواع متفاوتی تقسیم می‌شوند که در زیر به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم و میزان ترکیب دارایی‌های آن‌ها را با شکل برسی می‌کنیم.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت: این نوع از صندوق‌ها طبق قانون تصویب‌شده در سازمان بورس و اوراق بهادار موظفند حداقل ۷۵ درصد دارایی‌های خود را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهند. ریسک این صندوق‌ها بسیار کم بوده و بازدهی نسبتاً بیشتری از سپرده‌های بانکی دارند. نسبت ترکیب دارایی‌ها در این صندوق به شکل زیر است:
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام: این نوع از صندوق‌ها موظفند که حداقل ۷۰ درصد دارایی‌هایشان را به سهام و حق تقدم سهام در بازار بورس تبدیل کنند. به‌طورکلی می‌توان گفت که میزان ریسک این صندوق‌ها نسبت به سایر صندوق‌ها به مراتب بالا‌تر است و از این رو، در صورت موفقیت این صندوق‌ها می‌توان انتظار بازدهی بالایی هم داشت. ترکیب دارایی‌ها در این صندوق‌ها به شکل زیر است:
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط: این صندوق‌ها نیز باید بر طبق قوانین ذکر شده، ۴۰ تا ۶۰ درصد دارایی‌های خود را به سهام شرکت‌های و بقیه را به اوراق با درآمد ثابت تبدیل کنند. به طور کلی می‌توان ریسک و بازدهی این صندوق‌ها را متوسط ارزیابی کرد. ترکیب دارایی‌ها در این صندوق‌ها به شکل زیر است:
سخن پایانی
استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ و گسترش دارایی‌ها است. اما انتخاب اینکه کدام صندوق برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است بستگی به شرایط روز کشور دارد، به عنوان مثال زمانی که رشد شاخص بورس منفی است، بهتر است که سراغ صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام نرویم، پس به خاطر داشته باشید که هنگام انتخاب صندوق مورد نظر خود، تمام جوانب اقتصادی کشور را در نظر بگیرید.
در بالا انواع صندوق های سرمایه گذاری و نحوه سرمایه گذاری در آن‌ها را شرح دادیم و امیدواریم این مطلب به شما کمک کند تا بتوانید بهترین سرمایه گذاری را انجام دهید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
سلام خدمت پشتیبانی حسینی فایننس من میخواستم بدونم که آیا صندوق های سرمایه گذاری مطمئن هستند و میشه بهشون اعتماد کرد؟
سلام وقتتون بخیر
اگر تحت نظر سازمان بورس فعالیت بکنن مطمئن هستن
کلا بهتره قبل از هرگونه اقدامی خوب تحقیقات لازم رو انجام بدید
موفق و پرسود باشید
اگر برای سرمایه‌گذاری حد وسطی از ریسک‌پذیری را دارید، صندوق مختلط بهترین گزینه برای شما خواهد بود. با توجه به سرمایه‌گذاری بخشی از دارایی‌ها در بورس، سود تضمین‌شده در این صندوق وجود ندارد اما احتمال سوددهی بیشتر نسبت به صندوق درآمد ثابت وجود دارد.
سلام سپهر عزیز
وقت شما بخیر باشه
ممنون از نظر خوب و مفیدتون و ممنون که اطلاعات خودتون رو با کاربران در میون گذاشتید
موفق باشید