تپ روت (Taproot) چیست و چگونه برای بیت کوین مفید است؟
حدود نیمی از سرمایه‌های موجود در بازار ارزهای دیجیتال به بیت کوین اختصاص دارد و این پروژه همچنان محبوب‌ترین بلاک چین در دنیای کریپتوهاست. با بزرگ‌ترشدن شبکه این رمزارز محبوب و افزایش سرمایه‌گذاری‌های سازمانی، توسعه‌دهنده‌ها بار دیگر تصمیم به ارتقاء شبکه بیت کوین گرفتند. قبلا یکبار در سال ۲۰۱۷ با آپدیت «سگویت» (SegWit) شاهد بهبود عملکرد و سرعت این بلاک چین بودیم و حالا نوبت ارتقاء بعدی با عنوان آپدیت تپ روت بیت کوین است. هدف از این آپدیت بهبود حریم خصوصی و سرعت شبکه در کنار ارتقاء قابلیت قراردادهای هوشمند است.
با این آپدیت که یک سافت فورک محسوب می‌شود، قرار است اتفاقات مهمی برای بیت کوین رخ دهد. سیستم امضاهای دیجیتال، ردیابی تراکنش‌ها و بسیاری از عملکردهای فعلی شبکه بعد از تپ روت به کلی تغییر خواهند کرد؛ به همین دلیل بسیاری از کارشناسان، تپ روت را مهم‌ترین آپدیت در تاریخ فعالیت بیت کوین نامیده‌اند. در ادامه، آپدیت تپ روت بیت کوین را به‌طور جامع بررسی می‌کنیم.
آپدیت های بیت کوین قبل از تپ روت
طبق اطلاعات موجود در سایت bitcoin.org، نرم‌افزار اصلی بیت کوین که «بیت کوین کور» (Bitcoin Core) نام دارد، از ابتدای فعالیت تا به امروز بیش از ۶۰ بار آپدیت شده است. کاربرهای معمولی در اغلب اوقات متوجه این نوع آپدیت‌ها نخواهند شد و چیزی که بیشتر توجه‌ها را به خود جلب می‌کند، وقوع یک «فورک» (Fork) در بلاک چین است. فورک‌ها آپدیت‌های هستند که تغییرات مهمی را در شبکه اعمال می‌کنند و به دو نوع هاردفورک و سافت‌فورک تقسیم می‌شوند. سافت فورک‌ها تغییرات غیربنیادی در شبکه اعمال می‌کنند و هاردفوردک‌ها با ایجاد تغییرات بنیادی در شبکه، باعث دوشاخه‌شدن زنجیره اصلی می‌شوند.
هاردفورک‌های مهمی که قبلا در شبکه بیت کوین پیاده‌سازی شده‌اند، Bitcoin XT ،Bitcoin Classic ،Bitcoin Unlimited ،Bitcoin Cash و Bitcoin Gold هستند. اما در مورد سافت فورک‌ها، مهم‌ترین مورد، سافت فورک سگویت است که در سال ۲۰۱۷ با موفقیت پیاده‌سازی و اجرا شد.
حالا بعد از ۴ سال، نوبت به بزرگ‌ترین آپدیت بیت کوین یعنی تپ روت رسیده است که روی مسائلی مثل حریم خصوصی، سرعت شبکه و قابلیت «قراردادهای هوشمند» تاثیرگذار خواهد بود.
آپدیت تپ روت (Taproot) چیست؟
«تپ روت» (Taproot) یک پروتکل ارتقاء در قالب یک سافت فورک روی شبکه بیت کوین است و طبق برنامه‌ریزی اعلام شده قرار است در آبان ماه امسال (نوامبر ۲۰۲۱) روی زنجیره اصلی بیت کوین اجرایی شود. با پیاده‌سازی این آپدیت، حریم خصوصی کاربرها به طور قابل توجهی افزایش یافته و فرایند پردازش تراکنش‌های پیچیده در این شبکه بهبود می‌یابد.
منظور از تراکنش‌های پیچیده، مواردی مثل تراکنش‌های «چندامضایی» (Multi-Sig)، تراکنش‌های «شبکه لایتنینگ» (Lightning Network) و پردازش‌های مربوط به قراردادهای هوشمند است. به این معنی که برای پردازش چنین تراکنش‌هایی، چندین شرط یا امضای مختلف باید در تراکنش‌ها گنجانده شود و این کار نیاز به فضای بیشتری از بلاک‌ها دارد.
در حال حاضر انجام برخی تراکنش‌ها در بیت کوین فضای زیادی را اشغال می‌کند و حتی ممکن است خروجی یک تراکنش در قالب چند تراکنش روی بلاک ثبت شود. آپدیت تپ روت با عدم ذخیره برخی از داده‌ها و همچنین تجمیع امضاها، باعث می‌شود تراکنش‌های پیچیده نیز مثل یک تراکنش ساده به نظر برسند و همان میزان فضا را در بلاک اشغال کنند. در نتیجه بخش زیادی از قابلیت ردیابی تراکنش‌ها از بین خواهد رفت، یعنی شبکه به سمت Private شدن پیش می‌رود. (مانند شبکه‌های حریم خصوصی ولی در نه حد آن‌ها)
شبکه‌ی فعلی بیت کوین انواع تراکنش‌های معمولی (P2P)، کانال‌های شبکه لایتنینگ و خروجی‌های قراردادهای هوشمند را پردازش و در بلاک چین ثبت می‌کند که با بررسی داده‌های بلاک‌ها می‌توان به تفاوت‌های آن‌ها پی برد، ولی پس از اجرای آپدیت تپ روت، دیگر از طریق بررسی اطلاعات بلاک‌ها نمی‌توان تفاوت این تراکنش‌ها را فهمید و همگی مثل یک تراکنش معمولی ثبت خواهند شد؛ یعنی فقط اطلاعات فرستنده و گیرنده نهایی قابل رویت خواهد بود.
آپدیت تپ روت اولین بار توسط یکی از توسعه‌دهنده‌های بیت کوین به نام Greg Maxwell در سال ۲۰۱۸ معرفی شد. اما برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی چنین آپدیت مهمی ماه‌ها زمان برد و در نهایت با رأی موافق اکثریت نودها، اجرای آن قطعی شد. همان‌طور که گفتیم، تپ روت تغییرات مهمی در پردازش امضای تراکنش‌ها ایجاد می‌کند. با اجرایی شدن این آپدیت، سیستم امضای دیگری به نام «امضاهای شنور» (Schnorr Signatures) در شبکه بیت کوین شروع به کار خواهد کرد. در ادامه بیشتر راجع به این امضاها صحبت می‌کنیم.
امضای شنور (Schnorr Signature) چیست؟
«امضای شنور» به عنوان یکی از سیستم‌های «امضای دیجیتال» شناخته می‌شود و قرار است با آپدیت تپ روت، جایگزین سیستم امضای فعلی بیت کوین شود. بیت کوین در حال حاضر برای مدیریت امضای تراکنش‌ها از سیستم «ECDSA» (Elliptic Curve Digital Signature Algorithm) استفاده می‌کند.
در سیستم فعلی، فرستنده هر تراکنش، باید بتواند بدون افشای کلید خصوصی‌خود، به همه ثابت کند که اجازه خرج بیت کوین‌های ارسالی را دارد، یعنی مالک بیت کوین‌های مبدأ است. فرستنده با کمک کلید‌خصوصی منحصفربه‌فرد خود و دیگر داده‌ها، یک امضای دیجیتال را تولید و به همراه تراکنش برای شبکه ارسال می‌کند. سایر نودها، به کمک سیستم ECDSA می‌توانند مطمئن شوند که فرستنده تراکنش‌ها همان مالک اصلی کوین‌ها است یا خیر. زیرا این سیستم نشان می‌دهد که تنها فردی که کلید خصوصی مربوط به آن امضای دیجیتال را در اختیار دارد، فرستنده این تراکنش است یا خیر.
حالا می‌رسیم به ماجرای امضای Schnorr و اینکه دقیقا چه اتفاقی در این سیستم رخ می‌دهد. این سیستم توسط یک ریاضی‌دان آلمانی و متخصص رمزنگاری به نام Claus Schnorr ابداع شده است. این سیستمِ مدیریت امضای دیجیتال که «SDSS» (Schnorr Digital Signature Algorithm) نام دارد، می‌تواند چندین امضای دیجیتال موجود در تراکنش‌های پیچیده بیت کوین را با هم تجمیع‌کند و برای مجموعه آن‌ها، یک امضا تولید و در بلاک ثبت کند.
پردازش و ذخیره امضاهای دیجیتال، بخش مهمی از پردازش شبکه و همچنین فضای بلاک‌ها را به خود اختصاص می‌دهد و هر سیستمی که بتواند این بخش را بهینه‌سازی کند، می‌تواند باعث افزایش سرعت پردازش و کاهش کارمزدهای شبکه شود.
جالب است بدانیم که سیستم امضای شنور قبل از سیستم امضای فعلی شبکه بیت کوین، یعنی ECDSA وجود داشته است؛ ولی مالکیت معنوی و حق بهره‌برداری تجاری آن به نام آقای شنور ثبت شده بود. البته این حق مالکیت در سال ۲۰۰۸ منقضی شد. به هر حال ساتوشی (خالق ناشناس بیت کوین) در آن برهه زمانی ترجیح داد به جای آن از ECDSA استفاده کند زیرا روشی شناخته‌شده، قابل فهم، ایمن و متن باز بود.
مزایای آپدیت تپ روت بیت کوین
همان‌طور که تا اینجا متوجه شدیم، آپدیت تپ روت بیت کوین تأثیر مثبتی روی Privacy (حریم خصوصی) کاربرها خواهد داشت. در حقیقت تپ روت با تجمیع امضاهای دیجیتال در سیستم امضای شنور، باعث بهبود عملکرد پردازش تراکنش‌ها می‌شود. علاوه‌براین تپ روت در موارد زیر نیز شبکه را ارتقاء می‌بخشد:
- کاهش حجم داده‌هایی که در سطح شبکه جابه‌جا و روی بلاک‌چین ذخیره می‌شوند.
- افزایش تعداد تراکنش‌های هر بلاک (که باعث افزایش TPS شبکه می‌شود).
- کاهش کارمزدهای شبکه (در اثر کاهش حجم داده‌های تراکنش‌ها)
- بهبود قابلیت قراردادهای هوشمند در اثر بهبود پردازش کدها و ترکنش‌های پیچیده
در کنار همه این موارد، آپدیت تپ روت بیت کوین، مشکل «دستکاری در تراکنش» (Transaction Malleability) را نیز به‌طور کامل از بین می‌برد. این مشکل به معنی امکان دستکاری در امضاهای تراکنش‌ها قبل از ثبت شدن در بلاک چین است که با آپدیت سگویت تا حد زیادی برطرف شد. از آنجایی که پس از اجرای تپ روت، دیگر امکان تشخیص امضای تراکنش‌ها مثل قبل نیست، می‌توان گفت که دستکاری در تراکنش‌ها دیگر اتفاق نخواهد افتاد.
در حال حاضر اگر فردی بتواند امضای تراکنش‌ها را قبل از تأیید‌شدن در شبکه تغییر دهد، این امکان وجود دارد که شبکه متوجه خرج‌شدن بیت کوین‌ها نشود و این یعنی چندین‌بار می‌توان یک موجودی را خرج کرد. به این اتفاق مشکل «دوبار خرج‌کردن» (Double Spending) می‌گوییم که در صورت وقوع، تمام شبکه زیر سوال می‌رود.
تأثیر آپدیت تپ روت بر قیمت بیت کوین
باید پذیرفت که تنها عوامل فاندامنتال، تعیین‌کننده قیمت یک ارز دیجیتال نیستند و حمایت سرمایه‌گذارها و همچنین قدرت نهنگ‌ها روی این مسئله تأثیر زیادی دارد. بی‌شک آپدیت تپ روت موجب ارتقاء بلاک چین بیت کوین می‌شود و یک اتفاق مثبت است زیرا بیش از ۹۰ درصد نودها موافق اجرای آن بوده‌اند و بیشتر کاربرها هم به افزایش قیمت بیت کوین در ماه‌های پس از اجرایی‌شدن تپ روت امیدوارند.
تجربه سال‌های گذشته، مخصوصا فواصل زمانی بین هر «هاوینگ» (Halving یا نصف‌شدن پاداش استخراج بیت کوین) و شروع حرکت صعودی بیت کوین نشان می‌دهد که بعد از هر تغییر مهم، بیش از یک سال طول می‌کشد تا بیت کوین حرکت صعودی خود را شروع کند. این بستگی به دید سرمایه‌گذارها، حرکت نهنگ‌ها و همچنین میزان علاقه کاربرهای عادی به سرمایه‌گذاری در بیت کوین دارد. از آنجایی که بالا و پایین‌رفتن قیمت بیت کوین به عنوان پادشاه بازار کریپتو، تمام بازار را با خود به حرکت درمی‌آورد، امیدواریم بار دیگر شاهد آغاز یک حرکت جذاب و پرسود از این رمزارز و همچنین تمام بازار باشیم.
سخن پایانی
آپدیت تپ روت بیت کوین یکی از اتفاقات مهم در تاریخ این بلاک چین شناخته می‌شود و از نوامبر ۲۰۲۱ روی شبکه اصلی اجرا خواهد شد. بیش از ۹۰ درصد نودهای شبکه به پیاده‌سازی این سافت فورک رأی مثبت دادند و به این ترتیب، اجرای مهم‌ترین سافت فورک بیت کوین پس از سگویت، قطعی شد.
آپدیت تپ روت موجب افزایش حریم خصوصی، مقیاس‌پذیری و امنیت شبکه بیت کوین می‌شود و پردازش‌های مربوط به شبکه لایتنینگ و همچنین قراردادهای هوشمند نیز بهبود می‌یابند. بیشتر این تغییرات به لطف پیاده‌سازی سیستم امضای SDSS (شنور) به جای سیستم فعلی یعنی ECDSA است.
سیستم شنور یک تجمیع‌کننده امضاست و پردازش‌های مربوط به امضاها در تراکنش‌های پیچیده (مثل تراکنش‌های چندامضایی و تراکنش‌های مربوط به قراردادهای هوشمند) را با هم تجمیع و به صورت یک تراکنش ساده در بلاک چین ثبت می‌کند.
ما هم مثل شما و تمام علاقه‌مندان به دنیای کریپتو و بیت کوین، منتظر اجرای موفقیت‌آمیز آپدیت تپ روت و تأثیر آن در کیفیت شبکه و همچنین قیمت بیت کوین خواهیم ماند.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
