امور مالی متمرکز (CeFi) چیست و چه تفاوتی با امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) دارد؟
با پیشرفت تکنولوژی و ظهور فناوری‌های نوین، شکل خاصی از سازمان‌ها و شرکت‌های مالی به وجود آمده است که به آن CeFi گفته می‌شود. واژه CeFi که مخفف عبارت Centralized Finance به‌معنای «امور مالی متمرکز» است، به خدمات مالی اشاره دارد که با استفاده از ارزهای دیجیتال و فناوری بلاک چین ارائه می‌شوند.
CeFi پتانسیل این را دارد که با فراهم کردن خدمات مالی ارزان‌تر، ایمن‌تر و سریع‌تر صنعت مالی را یک مرحله بالاتر ببرد، اما درحال‌حاضر، چالش‌های مهم و قابل‌توجهی را جلوی راه خود می‌بیند. اگر می‌خواهید این چالش‌ها را بدانید و اطلاعات بیشتری در مورد CeFi و تفاوت‌های آن با DeFi کسب کنید پس مقاله امروز را از دست ندهید.
CeFi چیست؟
در دنیای رمزارزها اصطلاح CeFi به صرافی‌ها، کیف پول‌ها و سایر پلتفرم‌های مالی اشاره دارد که به شکل متمرکز مدیریت می‌شوند. این اصطلاح در نقطه مقابل DeFi قرار دارد که به خدمات مالی غیرمتمرکز گفته شده و هیچ شخص یا سازمان مرکزی روی آن کنترل ندارد.
چیزی که باعث متمایز شدن CeFi می‌شود، ماهیت متمرکز بودن آن است. این یعنی تمام تراکنش‌های انجام شده کاربران توسط یک شخص یا گروه واحد پردازش و کنترل می‌شود. بدین ترتیب، تراکنش‌ها سریع‌تر و با کارمزدهای کمتر انجام می‌شوند.
اکنون سوالی که ممکن است برایتان پیش بیاید این است که پس CeFi دقیقا مثل بانک‌های سنتی عمل می‌کند؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که پلتفرم‌های فعال در حوزه CeFi به‌عنوان جایگزینی برای بانک‌ها و سایر خدمات مالی سنتی ایجاد شده‌اند. به کمک این پلتفرم‌ها می‌توان بدون نیاز به مراجعه به یک بانک یا سازمان مالی به نگهداری، ارسال و دریافت پول پرداخت.
هیچ محدودیتی هم در مورد ارائه خدمات به افراد وجود ندارد و هرکس می‌تواند با در اختیار داشتن اینترنت و یک دستگاه دیجیتال از خدمات پلتفرم‌های CeFi استفاده کند.
ویژگی‌های CeFi یا امور مالی متمرکز چیست؟
نیاز کاربران فعال در حوزه ارزهای دیجیتال به خدمات مالی قابل‌اعتماد و ساده باعث شد تا پلتفرم‌های CeFi به وجود بیایند. بازار رمزارزها همیشه به نوسانات زیاد خود مشهور بوده و پلتفرم‌های «دیفای» (DeFi) اولیه نیز مدام درگیر هک، سرقت و کلاه‌برداری بودند. برای همین بسیاری از سرمایه‌گذاران علاقمند به این بازار، به سمت پلتفرم‌های CeFi که امنیت و پایداری بیشتری داشتند، رفتند.
ویژگی مهم دیگر پلتفرم‌های CeFi این است که کاربران آن‌ها برای استفاده از خدمات ارائه شده نیازمند احراز هویت هستند. این کار باعث می‌شود تا امکان پول‌شویی و سایر فعالیت‌های غیرمجاز که همواره به دنیای ارزهای دیجیتال نسبت داده می‌شود، به حداقل برسد.
علاوه بر این، سادگی و راحتی استفاده از پلتفرم‌های فعال در حوزه CeFi باعث شده تا تمام خدمات مورد نیاز کاربران در یک پلتفرم واحد ارائه شود و کاربران نیازی به سروکله زدن با پیچیدگی‌های سایت‌ها و پلتفرم‌های DeFi نداشته باشند.
تفاوت CeFi و DeFi در چیست؟
ارزهای دیجیتال معمولا با ماهیت متمرکز یا غیرمتمرکز بودن خود توصیف می‌شوند. حوزه CeFi به ارزهای دیجیتالی اشاره می‌کند که تحت نظارت دولت و سازمان‌های مالی بزرگ هستند.
برای مثال، صرافی‌های ارز دیجیتالی مثل «کوین بیس» (CoinBase)، «جمینای» (Gemini) و «کراکن» (Kraken) جزو پلتفرم‌های CeFi به حساب می‌آیند و به دلیل قانون‌مند بودن، برای استفاده از خدمات آن‌ها نیاز به گذراندن مراحل احراز هویت دارید.
اما در طرف دیگر اصطلاح DeFi که مخفف عبارت Decentralized Finance، به معنای امور مالی غیرمتمرکز است، به ارزهای دیجیتالی اشاره دارد که تحت نظارت و کنترل هیچ سازمانی نیستند.
به‌عنوان نمونه، صرافی‌های غیرمتمرکزی مثل «یونی سواپ» (UniSwap) و «پنکیک سواپ» (PancakeSwap) را در نظر بگیرید که روی بلاک چین «اتریوم» (Ethereum) و سایر بلاک چین‌ها پیاده‌سازی شده و امکان فعالیت بدون واسطه را برای کاربران فراهم کرده‌اند.
برای درک بهتر موضوع، سناریوی مقابل را در نظر بگیرید. فرض کنید به‌عنوان یک کاربر قصد دارید رمزارزهای خود را به‌عنوان وثیقه قرار داده و وام دریافت کنید. برای این کار، دو راه بیشتر ندارید. یا باید از پلتفرم‌های متمرکز حوزه CeFi استفاده کنید یا به سراغ پلتفرم‌های غیرمتمرکز حوزه DeFi بروید.
به عبارت دیگر یا می‌توانید این کار را در صرافی متمرکزی مثل کوین بیس که توسط یک شرکت اداره می‌شود، انجام دهید یا از پلتفرمی مثل یونی سواپ که تمام مراحل وثیقه‌گذاری و وام‌گیری در آن به‌صورت خودکار و با استفاده از «قراردادهای هوشمند» (Smart Contracts) انجام می‌شود، استفاده کنید.
مزایا و معایب CeFi
نرخ بهره بالاتر، توانایی تبدیل رمزارز به پول نقد، خدمات بین زنجیره‌ای و پشتیبانی ۲۴ ساعته از مزایای پلتفرم‌های CeFi است. از معایب این پلتفرم‌ها نیز می‌توان به چالش‌های مربوط به حریم خصوصی، قرار دادن رمزارزها در اختیار شخص ثالث و عدم شفافیت کافی اشاره کرد.
امور مالی متمرکز یا CeFi مزایا و ریسک‌های خاص خود را دارد که به‌طور خلاصه می‌توان نرخ بهره بالاتر، تبدیل رمزارز به پول نقد، خدمات بین زنجیره‌ای و پشتیبانی ۲۴ ساعته را جزو مزایا، و چالش‌های مربوط به حریم خصوصی، قرار دادن رمزارزها در اختیار شخص ثالث و عدم شفافیت کافی را از جمله معایب آن در نظر گرفت.
بیایید در ادامه با جزئیات بیشتری در مورد هر کدام از این موارد صحبت کنیم.
مزایای امور مالی متمرکز
- نرخ بهره بالاتر – در پلتفرم‌های CeFi که امکان سپرده‌گذاری رمزارزها وجود دارد، معمولا نرخ بهره‌ای که به مشتریان پرداخت می‌شود بالاتر از پلتفرم‌های DeFi است.
- تبدیل رمزارز به پول نقد – بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار ارزهای دیجیتال برای تبدیل رمزارزهای خود به پول نقد از پلتفرم‌های CeFi مثل صرافی کوین بیس استفاده می‌کنند.
- خدمات بین زنجیره‌ای – تبدیل رمزارزهایی که هرکدام از بلاک چین‌های متفاوتی استفاده می‌کنند در پلتفرم‌های CeFi بسیار راحت‌تر از پلتفرم‌های DeFi است.
- پشتیبانی ۲۴ ساعته – اگر مشکلی در روند کار با پلتفرم‌های CeFi برای شما پیش بیاید، می‌توانید بلافاصله با پشتیبانی آن پلتفرم تماس گرفته و مشکل خود را حل کنید.
معایب و ریسک‌های امور مالی متمرکز
- چالش‌های مربوط به حریم خصوصی – برای استفاده از پلتفرم‌های معتبر فعال در حوزه CeFi معمولا نیاز به احراز هویت دارید و مجبور هستید اطلاعات حساسی مثل شماره پاسپورت یا آدرس خود را در اختیار آن‌ها قرار دهید. در صورتی که پلتفرم‌های DeFi نیازی به این کار ندارند.
- قرار دادن رمزارزها در اختیار شخص ثالث – زمانی که از پلتفرم‌های CeFi استفاده می‌کنید، در واقع رمزارزهای خود را در اختیار این پلتفرم‌ها قرار می‌دهید و آن‌ها می‌توانند دارایی‌های شما را بلوکه کرده، فروخته یا به کیف پول دیگر انتقال دهند. در حالی که در پلتفرم‌های DeFi شما مالک واقعی رمزارزهای خود هستید و دارایی‌های شما درون کیف پول خودتان نگهداری می‌شود.
- عدم شفافیت کافی – در پلتفرم‌های CeFi معمولا دارایی‌های کاربران با یکدیگر ترکیب می‌شود و برای همین احتمال اینکه بتوان تاریخچه تراکنش‌ها را پیگیری کرد، بدون کمک پلتفرم مربوطه کم خواهد بود. با این حال در پلتفرم‌های DeFi تمام تاریخچه تراکنش‌ها به‌طور تمام و کمال قابل مشاهده روی بلاک چین است.
نمونه‌هایی از پلتفرم‌های CeFi
در این بخش می‌خواهیم چند مورد از پلتفرم‌های فعال در حوزه CeFi یا امور مالی متمرکز را برای شما معرفی کنیم تا بهتر بتوانید مفهوم این واژه را درک کنید.
شاید اولین و ساده‌ترین پلتفرم‌هایی که در این زمینه فعالیت دارند، صرافی‌هایی مثل کراکن، کوین بیس و «بایننس» (Binance) باشد که به احتمال زیاد خود شما نیز با آن‌ها آشنایی دارید و حتی با آن‌ها کار کرده‌اید.
نوع دیگر پلتفرم‌های CeFi را سایت‌ها و اپلیکیشن‌های وام‌دهی و سپرده‌گذاری تشکیل می‌دهند. پلتفرم‌های «بلاک فای» (BlockFi) و «سلسیوس» (Celsius) دو نمونه از این پلتفرم‌ها بودند که البته هر دو در جریان فراز و نشیب‌های سال ۲۰۲۲ بازار رمزارزها ورشکسته شدند.
سخن پایانی
ظهور ارزها و دارایی‌های دیجیتال در چند سال اخیر باعث شده تا بسیاری از متخصصان این حوزه پلتفرم‌های CeFi را بخشی از آینده این صنعت بدانند. با این حال، با تمام مزایایی که پلتفرم‌های CeFi دارند، چالش‌ها و ریسک‌های قابل‌توجهی نیز همراه آن‌ها وجود دارد که باید قبل از استفاده از آن‌ها مورد توجه قرار بگیرند.
موضوعی که نوسانات و فراز و نشیب‌های سال گذشته میلادی در بازار رمزارزها آن را تایید کرده و با ورشکسته شدن دو پلتفرم بزرگ CeFi بسیاری از سرمایه‌گذاران دارایی‌های خود را از دست دادند.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
