ریسک نقدینگی چیست؟ انواع ریسک نقدینگی
کدام ریسک در بازارهای مالی را اگر شناسایی کردید، باید کلا فرار کنید؟ ریسک عملیاتی، بازار یا اعتباری؟ انواع نام برده شده هم می‌توانند بهانه‌های خوبی باشند تا جیم بزنید، ولی برای اجرای استراتژی فرار به عامل قدرتمندتری نیاز داریم؛ عاملی که بتواند معامله را قفل کند، ضررهای آن از نوع پنهانی و رازآلود باشد و ترید پرسود را برای تازه واردها به یک رویای دست نیافتنی تبدیل کند. در کل، به‌جای جذابیت با یک ماهیت متفاوت و ترسناک ظاهر شود و کنترل ورود و خروج از معاملات را علنا از دست شما دربیاورد. ریسک نقدینگی همان استاد صدور فرمان برای کاهش شارپی حجم معاملات است که می‌توانید همه تقصیرها را گردن آن بیندازید!
ریسک نقدینگی با خرید‌و‌فروش سریع و به‌موقع مشکل شخصی دارد. از‌طرفی، می‌تواند فرمان اسلیپج را به قدری سریع بچرخاند که سرگیجه بگیرید. حالا نحوه برخورد ما چطوری باشد؟ روش‌های پیشگیرانه را روی کار می‌آوریم تا دیگر برخورد فیس تو فیس نداشته باشیم. اگر کنجکاو هستید ریسک نقدینگی در نهادها و بازارهای مالی دقیقا با چه جزئیاتی عمل می‌کند و آن راهکارهایی که به آنها اشاره کردیم، دقیقا چه چیزهایی هستند، با آکادمی حسینی فایننس همراه باشید.
تعریف ریسک نقدینگی
اثرگذاری بر حجم ترید، نتیجه‌ای است که می‌توان هم‌زمان با ایجاد ریسک نقدینگی، شاهد آن بود؛ محصولی که مستقیم بر میزان اعتماد سرمایه‌گذاران به بازارهای مالی اثر می‌گذارد و به نوبه خود، زمینه‌ساز انواع نگرانی‌ها و مسائل است. اینجا است که مدیریت نقدینگی یک ضرورت به شمار می‌آید و طراحی استراتژی‌ها و انواع اقدامات، همگی در راستای دستیابی به یک ترازنامه متعادل انجام می‌شود.
انواع ریسک نقدینگی
ریسک‌های نقدینگی از نظر ماهیت، علت و حتی افراد، نهادها یا بستری که آنها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، به سه نوع مختلف تقسیم می‌شوند؛ تامین مالی، بازار و دارایی که هر یک، رویکرد مدیریتی منحصر‌به‌فردی دارند و با ماهیت کمبود در منابع مختلف ایجاد می‌شوند. در ادامه، انواع ریسک نقدینگی را با هم بررسی می‌کنیم:
1. ریسک نقدینگی تامین مالی
ریسک نقدینگی تامین مالی (Funding Liquidity Risk) کسبوکارها و سرمایه‌گذاران را درگیر می‌کند و به عدم انجام تعهدات مالی بخاطر ناکافی بودن منابع مالی اشاره دارد. رویکرد مدیریتی آن شامل مدیریت صحیح سپرده‌ها می‌شود.
2. ریسک نقدینگی بازار
ریسک نقدینگی بازار (Market Liquidity) مختص به سرمایه‌گذاران است و به عدم توانایی فروش دارایی با قیمت منصفانه به دلیل نبود خریدار مربوط می‌شود. آنالیز عمق بازار و ساختار تعیین اسپرد، به عنوان بهترین رویکرد برای مدیریت ریسکی نقدینگی بازار تعریف شده است.
3. ریسک نقدینگی دارایی
ریسک نقدینگی دارایی (Asset Liquidity Risk) هم سرمایه‌گذاران را تهدید می‌کند و هم بر اساس آن، فروش سریع دارایی با ضرر قابل توجهی همراه است. چیدن یک پرتفولیو متنوع و هولد طولانی مدت دارایی، راهکارهای عملی برای مدیریت ریسک نقدینگی دارایی هستند.
ریسک نقدینگی در بانک
ریسک نقدینگی در بانک به سازوکار این نهادها مرتبط است که شامل سپرده‌گذاری کوتاه‌مدت مشتریان و ارائه وام‌های بلندمدت می‌شود. با اینکه این عملکرد ذاتا پربازده است، ولی درخواست برای برداشت سپرده می‌تواند یک تهدید بزرگ برای بانک‌ها به شمار آید و آنها را تا مرز ورشکستگی بکشاند. به این ترتیب، بانک‌ها بیشتر درگیر ریسک نقدینگی تامین مالی هستند که مسئله عدم اجرای تعهدات مالی را به وابستگی بیش از حد این نهادها به سپرده‌های کوتاه‌مدت مشتریان مرتبط می‌سازد. اعتمادسازی به شیوه‌ای درست و اصولی با مشتریان می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای استراتژیک در نظر گرفته شود.
ریسک نقدینگی سهام
ریسک نقدینگی سهام از نوع ریسک نقدینگی بازار است و یکی از مسائل همیشگی را به تصویر می‌کشد؛ چالش عدم فروش دارایی به قیمت واقعی که دلالت بر عدم وجود خریدار دارد. به دنبال محدودیت در تعداد خریدار و فروشنده، شاهد رسیدن اسپرد و اسلیپیج به سقف خواهیم بود و به معنای واقعی، پوزیشن از مدیریت خارج می‌شود. استراتژی‌های کاربردی برای مدیریت ریسک نقدینگی سهام شامل انتخاب نمادهای معاملاتی با حجم معاملاتی بالا، چک اوردر بوک و آنالیز روان‌شناختی بازار می‌شود.
چگونه از ریسک نقدینگی پیشگیری کنیم؟
روش‌های پیشگیری از ریسک نقدینگی چندان عجیب‌غریب نیستند؛ به سادگی انتخاب دارایی می‌توانند باشند و تا مرحله تنوع بخشی پیش بروند. ترکیب این راهکارهای کاملا عملی درست یک رویکرد هدفمند عمل می‌کند و احتمال رویارویی با ریسک نقدینگی و اثرات منفی آن را به شت کاهش می‌دهند. بیایید این روش‌ها را بررسی کنیم:
- در انتخاب دارایی حسابی وسواس به خرج دهید: شرط انتخاب دارایی چه چیزی باشد؟ فقط بر روی مواردی متمرکز باشید که حجم معاملاتی بالایی دارند.
- فاکتورهای مهم در اجرای معاملات را با دقت بررسی کنید: اسپرد، عمق بازار و هر چیزی که به نقدینگی ارتباط دارد را با دقت آنالیز کنید.
- بر اساس تایم فریم مناسب جلو بروید: ساعت معاملات خود را با تریدرهای حرفه‌ای تنظیم کنید تا از فرصت‌هایی که نقدینگی در آنها موج می‌زند، به هیچ عنوان باز نمانید.
- تنوع‌بخشی به پورتفولیو هم که همیشه در ذهن شما می‌ماند: چرا تنوع‌بخشی خوب است؟ چون ریسک در بین چند دارایی تقسیم می‌شود و از حملات قلبی در اثر تغییرات یهویی قیمت جلوگیری می‌کند.
سخن پایانی
از بین پیامدهای ریسک نقدینگی، اثر دومینویی را به عنوان ریسکی‌ترین در نظر بگیرید؛ اثری که به دنبال فروش سریع دارایی‌ها با قیمت پایین و به‌صورت اجباری ایجاد می‌شود و می‌تواند یک تنه، کل بازار را دچار چالش‌های جدی کند. در واقع، همین خاصیت گسترش و نفوذ فوق‌العاده بالای آن باعث بحران می‌شود. افزایش ذخایر نقدی، فعالیت بازارسازان و اجرای استراتژی‌های مدیریتی برای قطع شدن این چرخه الزامی است.
