فرق کال مارجین و لیکویید چیست؟ +روش‌های جلوگیری
در بازارهایی که با لوریج معامله می‌کنید، کوچک‌ترین تغییر قیمت می‌تواند تاثیری بزرگ بر حساب معاملاتی شما بگذارد. فرق کال مارجین و لیکویید در همین نقطه بحرانی مشخص می‌شود. کال مارجین، پیامی است که به شما هشدار می‌دهد موجودی حساب‌تان در حال کاهش است و باید با افزایش سرمایه یا کاهش حجم معاملات، از خطر دور شوید. اما لیکویید شدن، لحظه‌ای است که دیگر فرصتی باقی نمانده و صرافی یا بروکر پوزیشن شما را به‌صورت خودکار می‌بندد تا از ضرر بیشتر جلوگیری کند. این دو مفهوم شباهت‌های ظاهری دارند، اما در اجرا، هدف و تاثیر نهایی کاملا متفاوت اند. اگر تفاوت آن‌ها را نشناسید، ممکن است تصمیم‌های اشتباهی بگیرید که نتیجه‌اش از بین رفتن کل موجودی حساب باشد. در این مقاله از حسینی فایننس، به زبان ساده توضیح می‌دهیم که این دو مرحله چه هستند، چه تفاوت‌هایی دارند.
کال مارجین و لیکویید چیستند و چرا دانستن آن‌ها برای معامله‌گران ضروری است؟
در معاملات لوریج‌دار، دو مفهوم مهم یعنی کال مارجین (Call Margin) و لیکویید شدن (Liquidation) می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت سرمایه‌گذاران داشته باشند. کال مارجین زمانی رخ می‌دهد که موجودی حساب شما به دلیل ضررهای معامله، به حداقل سطح نگهداری برسد. در این حالت، بروکر به شما هشدار می‌دهد که باید سریع‌تر سرمایه بیشتری وارد حساب کنید یا بخشی از معاملات خود را ببندید.
از سوی دیگر، لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که ضرر به حدی برسد که کل موجودی شما در معرض خطر باشد و سیستم، به‌صورت خودکار موقعیت باز را می‌بندد. در واقع، لیکویید به معنای صفر شدن سرمایه و پایان اجباری معامله است. اگر از سطح کال مارجین آگاه نباشید، ممکن است در زمان لازم واکنش مناسبی نشان ندهید و سرمایه شما با سرعت بالا لیکویید شود.
فرق کال مارجین و لیکویید چگونه در ساختار معاملات لوریج‌دار نمایان می‌شود؟
در معاملات لوریج‌دار، تفاوت بین کال مارجین و لیکویید در نحوه هشداردهی و واکنش سیستم کارگزاری یا صرافی به زیان‌های حساب شما دیده می‌شود. این تفاوت نه‌تنها در ساختار اجرایی بلکه در میزان کنترل معامله‌گر نیز مشهود است. وقتی وارد یک موقعیت معاملاتی با اهرم می‌شوید، بروکر از شما انتظار دارد بخشی از ارزش معامله را به‌عنوان مارجین اولیه تامین کنید. حال، اگر بازار برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، ارزش دارایی کاهش می‌یابد. در این لحظه، اگر موجودی حساب به زیر سطح نگهداری برسد، شما وارد محدوده کال مارجین می‌شوید.
در این حالت، هنوز فرصت دارید که حساب را با افزایش موجودی یا کاهش حجم پوزیشن نجات دهید. اما اگر واکنشی نشان ندهید و زیان ادامه‌دار شود، به سطح لیکویید خواهید رسید. در این سطح، دیگر جای برگشتی نیست و صرافی یا بروکر، به‌طور خودکار موقعیت باز شما را می‌بندد تا از منفی شدن حساب جلوگیری کند. فرق کال مارجین و لیکویید از نظر کنترل نیز قابل‌توجه است. در مرحله کال مارجین، اختیار هنوز در دست معامله‌گر است. اما در لیکویید شدن، سیستم تصمیم نهایی را می‌گیرد و هیچ مداخله‌ای از سمت شما ممکن نیست. همچنین درصد ضرر در کال مارجین معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزش دارایی است، درحالی‌که لیکویید شدن معمولا در نقطه‌ای رخ می‌دهد که سرمایه شما تقریبا صفر شده است.
روش‌های جلوگیری از لیکویید شدن در معاملات
برای بسیاری از معامله‌گران، حفظ موقعیت‌های باز از لیکویید شدن یک چالش جدی است. شناخت روش‌های موثر برای جلوگیری از لیکویید شدن، نقش کلیدی در موفقیت شما دارد. مهم‌ترین روش‌ها برای مدیریت این ریسک اشاره عبارتند از:
- استفاده از حد ضرر در همه معاملات: قرار دادن یک نقطه مشخص برای خروج از معامله، از زیان‌های سنگین و ناگهانی جلوگیری می‌کند.
- مدیریت صحیح اهرم: هرچه لوریج بیشتر باشد، احتمال رسیدن به لیکویید بالاتر است. بهتر است از اهرم‌های پایین‌تر مانند ۵x یا ۳x استفاده کنید.
- تقسیم سرمایه بین چند موقعیت: قرار دادن همه سرمایه روی یک پوزیشن، خطر لیکویید شدن را افزایش می‌دهد. تنوع در معاملات، ریسک را کاهش می‌دهد.
- تامین وجه تضمینی اضافی در حساب: همواره مقداری وجه در حساب باقی بگذارید تا در صورت افت بازار، مارجین کافی برای جلوگیری از کال مارجین یا لیکویید داشته باشید.
- عدم ورود به بازار در شرایط پر نوسان شدید: بازارهایی با نوسانات لحظه‌ای بالا، شرایط پیش‌بینی‌ناپذیری دارند. در چنین شرایطی، بهتر است از ورود پرریسک خودداری شود.
- استفاده از معاملات پله‌ای: ورود یا خروج از موقعیت به‌صورت مرحله‌ای، انعطاف‌پذیری بیشتری در برابر نوسانات ایجاد می‌کند و احتمال لیکویید را کاهش می‌دهد.
فرق کال مارجین و لیکویید در بازار فارکس و ارز دیجیتال چه تفاوت‌هایی دارد؟
در بازار فارکس، کال مارجین بیشتر به عنوان یک هشدار عمل می‌کند و بروکر به معامله‌گر فرصت می‌دهد تا با تامین وجه، پوزیشن را حفظ کند. در بسیاری از بروکرهای سنتی، حتی در صورتی که وجه تامین نشود، موقعیت به‌صورت کامل لیکویید نمی‌شود و تنها بخش‌هایی از پوزیشن بسته خواهد شد. در مقابل، در صرافی‌های ارز دیجیتال، این دو مفهوم به‌صورت خودکار و بدون مداخله انسانی انجام می‌شوند. وقتی سطح مارجین از حد مشخصی پایین‌تر بیاید، اغلب بدون هیچ هشداری، کل پوزیشن شما در معرض لیکویید شدن قرار می‌گیرد. از نظر سرعت، لیکویید شدن در بازار رمز ارزها اغلب سریع‌تر از بازار فارکس اتفاق می‌افتد. به دلیل نوسانات شدید بیت‌کوین و آلت‌کوین‌ها، شرایط لیکویید ممکن است در چند دقیقه یا حتی چند ثانیه رخ دهد، در حالی‌که در فارکس، چنین نوسانات ناگهانی کمتر دیده می‌شود.
پس از دریافت هشدار کال مارجین، چه اقداماتی برای نجات پوزیشن لازم است؟
دریافت هشدار کال مارجین، یک سیگنال فوری برای عمل است. اگر در این لحظه اقدام مناسبی انجام ندهید، ممکن است موقعیت شما به مرحله لیکویید شدن برسد. اقدامات موثر برای مقابله با هشدار کال مارجین عبارتند از:
- افزایش وجه تضمینی در حساب معاملاتی: با واریز سرمایه جدید به حساب، سطح مارجین شما افزایش یافته و از محدوده خطر خارج می‌شوید.
- بستن بخشی از موقعیت‌های باز: کاهش حجم معاملات باعث آزادسازی مارجین شده و فشار بر سرمایه را کمتر می‌کند.
- انتقال دارایی از حساب‌های دیگر به حساب اصلی: در برخی پلتفرم‌ها، می‌توانید از حساب‌های فرعی، دارایی به حساب مارجین منتقل کنید.
- پایش لحظه‌ای قیمت بازار: اگر بازار به سمت بهبود حرکت کند، ممکن است بدون نیاز به اقدام مستقیم، وضعیت مارجین بهبود یابد.
سخن پایانی
فرق کال مارجین و لیکویید، موضوعی مهم برای معامله‌گران بازارهای لوریج‌دار مانند ارز دیجیتال و فارکس است. کال مارجین یک هشدار جدی است که به شما فرصت می‌دهد حساب خود را اصلاح کنید. در مقابل، لیکویید شدن زمانی رخ می‌دهد که دیگر فرصتی باقی نمانده و پوزیشن شما به‌صورت خودکار بسته می‌شود. در این مقاله بررسی کردیم که چطور این دو اتفاق در شرایطی خاص فعال می‌شوند و چه تفاوت‌هایی در نحوه اجرا، هدف و نتیجه دارند.
همچنین راهکارهایی برای جلوگیری از بروز آن‌ها معرفی شد. اگر شما هم در بازارهای پرنوسان فعال هستید، حتما باید به این هشدارها توجه ویژه داشته باشید. پیشنهاد می‌کنیم از سایر مقالات آموزشی وب‌سایت حسینی فایننس نیز بازدید کنید.
سوالات متداول
- چرا بعضی حساب‌ها سریع‌تر از بقیه لیکویید می‌شوند؟
استفاده از اهرم بالا، نداشتن حد ضرر و باز کردن پوزیشن‌های سنگین نسبت به موجودی باعث لیکویید سریع‌تر می‌شود. بازارهای پرنوسان این فرآیند را شدیدتر می‌کنند.
- کال مارجین در معاملات فیوچرز ارز دیجیتال چطور فعال می‌شود؟
وقتی مقدار دارایی شما از سطح مارجین نگهداری پایین‌تر می‌رود، پلتفرم به شما اخطار می‌دهد تا سرمایه اضافه کنید یا موقعیت را ببندید. این هشدار، کال مارجین است.
- آیا می‌توان لیکویید شدن را در بازار ارز دیجیتال به‌طور کامل پیشگیری کرد؟
درصد خطر را می‌توان کاهش داد، اما حذف کامل آن ممکن نیست. مدیریت سرمایه، انتخاب لوریج پایین و تعیین حد ضرر، ابزارهایی برای کنترل این خطر هستند.
