قرارداد آتی زعفران چیست؟ آشنایی با معامله زعفران در بازار آتی کالا
زعفران یکی از ارزشمندترین گیاهان صنعتی و دارویی در جهان است که به دلیل طعم، رنگ و عطر عالی خود از آن با عنوان سلطان ادویه‌ها و طلای سرخ یاد می‌کنند. جالب است بدانید که بیش از ۹۰ درصد از مجموع تولید جهانی زعفران در کشور خودمان ایران اتفاق می‌افتد. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از سرمایه‌گذاران به فکر کسب سود از قرارداد آتی زعفران در بازار بورس کالا بیفتند.
اما منظور از قرارداد آتی زعفران چیست و چگونه می‌توان با خریدوفروش آن در بورس کالا به درآمد رسید؟ مهم‌تر از همه اینکه چرا از بین تمام ابزارهای موجود در بازارهای مالی که برای سرمایه‌گذاری می‌توان از آن‌ها استفاده کرد، باید در زعفران و قرارداد آتی زعفران در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
پاسخ همه این سوالات به همراه نحوه معامله زعفران در بورس کالا در ادامه توضیح داده می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم حتما تا انتها همراه ما باشید تا همه چیز در مورد قرارداد آتی زعفران در بورس کالا را به شما آموزش دهیم. کسی چه می‌داند شاید زعفران همان طلای سرخی باشد که می‌تواند سود قابل‌توجهی را نصیب شما کند.
قراداد آتی یعنی چه؟
«قرارداد آتی» یا «قرارداد آینده» (Futures Contract) به نوعی ابزار مشتقه گفته می‌شود که در بازارهای مالی می‌توان آن‌ها را خریدوفروش کرد. براساس این قرارداد فروشنده و خریدار با یکدیگر توافق می‌کنند که فروشنده در یک تاریخ مشخص در آینده (سررسید) مقدار معینی از یک کالا را با قیمت مشخصی که در زمان حال تعیین می‌شود به خریدار تحویل دهد.
این کار باعث می‌شود تا ریسک تغییر قیمت در زمان تحویل محصول از بین برود زیرا خریدار و فروشنده در زمان حال روی قیمت محصول به توافق می‌رسند اما تحویل محصول در زمان سررسید انجام می‌شود. در حقیقت هم فروشنده که تولیدکننده محصول است، اطمینان پیدا می‌کند که خریداری برای محصولش وجود دارد و هم خریدار دیگر لازم نیست نگران افزایش قیمت در آینده باشد.
دلیل اینکه به قرارداد آتی ابزار مشتقه گفته می‌شود این است که قیمت آن تماما به دارایی مورد معامله بستگی دارد و به‌نوعی از آن مشتق می‌شود.
مفهوم قرارداد آتی زعفران
اکنون که با مفهوم قرارداد آتی آشنا شدید درک مفهوم قرارداد آتی زعفران بسیار راحت است. در واقع برای تعریف قرارداد آتی زعفران تنها کافی است به جای واژه «کالا» در تعریف بالا واژه «زعفران» را قرار دهیم که در این صورت تعریف قرارداد آتی زعفران به شکل زیر در می‌آید:
- نوعی قرارداد که براساس آن فروشنده و خریدار با یکدیگر توافق می‌کنند که فروشنده در یک تاریخ مشخص در آینده (سررسید) مقدار معینی زعفران را با قیمت مشخصی که در زمان حال تعیین می‌شود به خریدار تحویل دهد.
در قرارداد آتی زعفران تمام اطلاعات مورد نیاز برای یک معامله خوب مشخص می‌شود. برای مثال خریدار به خوبی می‌داند که زعفران دریافتی‌اش در آینده چه مشخصاتی خواهد داشت، زمان تحویل چه موقع خواهد بود و قیمت خرید آن چقدر است.
سرمایه‌گذاران و افرادی که به دنبال کسب سود و اندوختن ثروت هستند می‌توانند با معامله قرارداد آتی زعفران در بورس کالا به هدف خود برسند که در ادامه اطلاعات بیشتری در این زمینه ارائه خواهیم کرد.
مزایای معامله در بازار آتی زعفران
معامله در بازار آتی زعفران مزایای زیادی برای تمام طرفین حاضر در معامله به همراه دارد که در این بخش می‌خواهیم در مورد آن‌ها صحبت کنیم. این موارد شامل ضمانت قیمت محصول، برنامه‌ریزی بهتر برای آینده، اطمینان خاطر از فروش و تامین محصول، پایین آوردن ریسک و دسترسی به بازارهای معاملاتی جدید می‌شود.
ضمانت قیمت محصول
اولین مزیت خریدوفروش زعفران در بازار آتی کالا ضمانت قیمت محصول است. فرض کنیم شما تولیدکننده‌ای هستید که در محصولات خود از زعفران استفاده می‌کنید. در این صورت می‌دانید که در آینده به زعفران احتیاج پیدا خواهید کرد و در عین حال نگران افزایش قیمت آن در آن زمان هستید.
اینجاست که قرارداد آتی زعفران در بورس کالا به کمک شما می‌آید. در حقیقت شما می‌توانید در زمان حال با تنظیم قرارداد آتی زعفران، این کالای باارزش را با قیمت ثابتی بخرید و در آینده زعفران خود را تحویل بگیرید. بدین ترتیب دیگر لازم نیست نگران قیمت زعفران در زمان تحویل کالا باشید.
برنامه‌ریزی بهتر برای آینده
بستن قرارداد آتی زعفران به شما کمک می‌کند تا فعالیت‌های خود را با برنامه‌ریزی دقیق‌تری انجام دهید. زیرا شما هم قیمت محصول را می‌دانید، هم از تامین شدن محصول مطمئن هستید و هم می‌دانید که زعفران دریافتی‌تان چه مشخصاتی خواهد داشت.
از منظر تولیدکننده زعفران نیز شما می‌توانید تمام برنامه‌های خود برای تولید زعفران، فروش و توزیع آن را بهتر مدیریت کنید و بازدهی خود را بالا ببرید.
همچنین از آنجایی که حجم محصول در زمان بستن قرارداد مشخص می‌شود شما می‌توانید متناسب با قراردادها تولید زعفران خود را افزایش داده و بدین ترتیب کسب‌وکار خود را توسعه دهید.
اطمینان خاطر از فروش و تامین محصول
یکی دیگر از مزیت‌های اساسی قرارداد آتی زعفران این است که شما به‌عنوان یک تولیدکننده مطمئن هستید که خریدار مناسبی برای زعفران تولیدی شما وجود دارد. در طرف دیگر خریداران نیز مطمئن می‌شوند که در زمان سررسید زعفران خریداری‌شده‌شان به‌موقع و با کیفیت مطلوب به آن‌ها تحویل داده خواهد شد.
پایین آوردن ریسک
قرارداد آتی زعفران همچنین باعث کاهش ریسک نیز می‌شود. از آنجایی که قیمت محصول و مقدار آن در زمان حال تعیین می‌شود، دیگر لازم نیست نگران نوسان قیمت زعفران در آینده باشید. حتی اگر در زمان سررسید قیمت زعفران دوبرابر شده باشد، شما به لطف بستن قرارداد آتی تنها کافی است قیمت مشخص‌شده در قرارداد را پرداخت کنید.
دسترسی به بازارهای معاملاتی جدید
وجود قرارداد آتی زعفران در بورس آتی کالا باعث می‌شود تا شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار به بازار معاملاتی جدیدی دسترسی پیدا کنید. بسیاری از افراد تنها با تحلیل بازار و خریدوفروش قرارداد آتی زعفران به سودهای قابل‌توجهی می‌رسند. این کار بدون اینکه نیاز باشد به‌صورت فیزیکی زعفران خریدوفروش کنید، انجام می‌شود.
قرارداد آتی زعفران چه مشخصاتی دارد؟
در بورس آتی کالا تعیین استاندارد دارایی پایه (زعفران) اهمیت زیادی دارد. از طرف دیگر، از آنجایی که زعفران یکی از کالاهای استراتژیک ایران است، سازمان ملی استاندارد مشخصات و ویژگی‌های ضروری این کالای باارزش را در اشکال و کیفیت‌های مختلف تدوین کرده است.
در حقیقت این سازمان، زعفران را به پنج گروه تقسیم کرده است که عبارتند از:
- زعفران رشته بریده (ممتاز)
- زعفران رشته درجه ۱
- زعفران رشته درجه ۲
- زعفران رشته درجه ۳
- پودر زعفران
از بین این گروه‌ها زعفرانی که در قرارداد آتی زعفران به خریدار تحویل داده می‌شود همان زعفران رشته بریده (ممتاز) است که ویژگی‌های کیفی خاص خود را دارد. از جمله مهمترین ویژگی‌های ظاهری و کیفی زعفران رشته‌ای بریده ممتاز که به آن زعفران نگین نیز می‌گویند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وضعیت ظاهری: قلم متوسط، رنگ قرمز روشن، نگین شکسته در حد طبیعی. عاری از وجود قارچ و کپک حشرات، پر، مو، نخ، ریگ و شن. همچنین در اثر رطوبت یا خشک‌کردن به هم چسبیده نباشد.
- مقدار گرده و مواد خارجی مربوط به محیط: منفی
- طعم و عطر: مخصوص خود، کمی تلخ مزه و تند و عاری از هرگونه طعم و بوی خارجی
- رطوبت و مواد فرار: حداکثر ۸ درصد جرمی
علاقه‌مندان می‌توانند برای مشاهده جدول کامل مربوط به ویژگی‌های زعفران ارائه‌شده در قرارداد آتی زعفران به سایت رسمی بورس کالا مراجعه کرده و امیدنامه قرارداد زعفران را که به شکل یک سند در این سایت بارگذاری شده است، مطالعه کنند.
چه کسانی در بازار قرارداد آتی زعفران معامله می‌کنند؟
اصلی‌ترین هدف از ایجاد قرارداد آتی زعفران تامین نیازهای پوشش‌دهندگان ریسک این محصول است اما وجود نوسان‌گیرها و سفته‌بازها نیز در این بازار می‌تواند مزیت‌های مختلفی همچون افزایش نقدشوندگی داشته باشد.
بنابراین زعفران‌کاران و تعاونی‌های تولیدی از طرف عرضه و صادرکنندگان زعفران به همراه شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی، مواد دارویی و خانوارها از طرف تقاضا مهمترین طرفین حاضر در بازار قرارداد آتی زعفران هستند که برای پوشش ریسک در این بازار حضور دارند.
نوسان‌گیرها و سفته‌بازها نیز به‌عنوان سرمایه‌گذار در این بازار حضور دارند و از نوسانات شکل‌گرفته در قیمت زعفران برای کسب سود از این بازار استفاده می‌کنند.
قیمت زعفران بر چه اساسی مشخص می‌شود؟
زمانی که شما به معامله قرارداد آتی زعفران می‌پردازید باید با عوامل موثر بر قیمت آن نیز آشنا باشید. به‌طور کلی پنج عامل در تعیین قیمت زعفران اثرگذار هستند که این عوامل عبارتند از:
- تقاضای جهانی و داخلی زعفران
- عرضه زعفران
- قوانین و مقررات بازار
- تعرفه‌های گمرکی کشورهای واردکننده زعفران
- میزان عرضه کشورهای رقیب در بازار
این عوامل به‌طور کامل در امیدنامه قرارداد آتی زعفران که گفتیم در سایت رسمی بورس کالا قابل‌دسترسی است، توضیح داده شده‌اند که ما نیز در ادامه هرکدام را به‌صورت خلاصه بیان می‌کنیم.
تقاضای جهانی و داخلی زعفران
زعفران در بسیاری از کشورهای خارجی به‌عنوان یک کالای لوکس و گران‌بها شناخته می‌شود. بنابراین زمانی که قدرت خرید مصرف‌کنندگان خارجی به دلایل مختلفی همچون بحران‌های جهانی کاهش می‌یابد، تقاضا برای زعفران نیز کمتر می‌شود که در نهایت کاهش قیمت این محصول در بازار داخلی را به دنبال دارد.
علاوه بر این مواردی همچون تغییرات نرخ ارز، هزینه حمل‌ونقل هوایی، سیاست‌های تعرفه‌ای کشورهای واردکننده و… نیز در میزان تقاضای کشورهای خارجی تاثیرگذار هستند.
عرضه زعفران
براساس مفهوم عرضه و تقاضا می‌دانیم که اگر عرضه زعفران با کاهش روبه‌رو شود، قیمت آن در بازار افزایش خواهد یافت. بنابراین عواملی همچون شرایط جوی، یارانه‌ها و بیمه‌های کشاورزی، قیمت زمین و دسترسی به آب و قیمت نهاده‌های کشاورزی همچون کود که می‌توانند عرضه زعفران را در ایران با مشکل مواجه کنند، از دیگر عوامل موثر در قیمت زعفران هستند.
قوانین و مقررات بازار
قوانین و مقرراتی که توسط دولت گرفته می‌شود، بر قیمت زعفران در بازار تاثیر می‌گذارد. در طول سال‌های گذشته شاهد بوده‌ایم که سیاست‌های گمرکی، صادراتی، خرید تضمینی و مالیاتی هریک باعث کاهش یا افزایش قیمت زعفران در بازار شده‌اند.
هر کدام از این سیاست‌ها شاید تاثیر مستمری بر قیمت زعفران نداشته باشند اما تاریخ نشان داده است که هر یک به‌نوبه‌ی خود در برهه‌ای از زمان روی قیمت این گیاه ارزشمند تاثیرگذار بوده‌اند.
تعرفه‌های گمرکی کشورهای واردکننده زعفران
ایران تولیدکننده بیش از ۹۰ درصد زعفران جهان است که از این مقدار بیش از ۸۰ درصد آن به کشورهای دیگر صادر می‌شود. برای همین تعرفه‌های وارداتی کشورهای مقصد نیز تاثیرگذاری زیادی روی قیمت زعفران دارند. برای مثال کشورهایی مثل چین و هند برای حمایت از تولید داخلی خود تعرفه واردات زعفران را افزایش داده‌اند که این موضوع در تعیین قیمت زعفران در ایران اثر گذاشته است.
میزان عرضه کشورهای رقیب در بازار
درست است که ایران اصلی‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در جهان است ولی تلاش کشورهای دیگری همچون هند و چین برای افزایش سهم خود از بازار زعفران در جهان، باعث ایجاد نوسانات مختلفی در قیمت این گیاه در ایران شده است.
نماد معاملاتی زعفران در بورس کالا
برای معامله قرارداد آتی زعفران باید از طریق بورس کالای ایران اقدام کنید. در این بورس نماد معاملاتی زعفران به شکل SAFMMYY تعریف شده است که در آن YY نشان‌دهنده سال، MM نشان‌دهنده ماه و عبارت SAF مربوط به علامت اختصاری معادل انگلیسی واژه زعفران یا همان Saffron است.
برای مثال نماد SAFSH03 مربوط به قرارداد آتی زعفران تحویل شهریور ماه ۱۴۰۳ و نماد SAFAB03 مربوط به قراداد آتی زعفران تحویل آبان ماه ۱۴۰۳ است. در این نمادها ۰۳ نشان‌دهنده سال ۱۴۰۳، SH و AB به ترتیب نشان‌دهنده ماه شهریور و آبان و SAF نیز سه حرف ابتدایی واژه انگلیسی زعفران یا SAFFRON است.
کارمزد معامله قرارداد آتی زعفران
یکی از داده‌های مهمی که در مورد قرارداد آتی زعفران وجود دارد کارمزدهای مربوط به این قرارداد است که به‌طور شفاف و واضح در امیدنامه مشخص شده است. به‌طور کلی کارمزد این قراردادها را می‌توان به دو دسته کارمزد معاملات و کارمزد تسویه و تحویل تقسیم کرد که جزئیات آن‌ها در دو جدول زیر دیده می‌شوند.
حالا که با تمام اطلاعات مورد نیاز در مورد بازار آتی زعفران آشنا شدیم نوبت به بحث تحلیل آن می‌رسد که این موضوع در بخش بعدی بحث خواهد شد.
چگونه بازار آتی زعفران را تحلیل کنیم؟
اگر در بازارهای مالی دیگر حضور دارید حتما می‌دانید که تحلیل فنی یا «تکنیکال» (Technical Analysis) و تحلیل بنیادی یا «فاندامنتال» (Fundamental Analysis) دو مورد از روش‌های محبوب برای تحلیل دارایی مورد معامله هستند. در بازار آتی زعفران نیز می‌توان با این دو روش تحلیل انجام داد و متناسب با آن معامله کرد.
افراد می‌توانند با استفاده از نمودار قیمت زعفران و داده‌های موجود تحلیل تکنیکال انجام دهند. همچنین با استفاده از تحلیل بنیادی مثل شرایط عرضه و تقاضا، تغییرات نرخ دلار و… نیز می‌توان در مورد معامله در بازار آتی زعفران تصمیم‌گیری کرد.
وجه تضمین در بازار آتی زعفران چیست؟
قرارداد آتی یک قرارداد توافقی است و برای همین در زمان ثبت آن از طرفین وجهی با عنوان وجه تضمین دریافت می‌شود. این وجه به این خاطر از طرفین دریافت می‌شود که هردوی آن‌ها (خریدار و فروشنده) مجبور به انجام تعهد خود باشند.
لازم به ذکر است که مبلغ وجه تصمین بعد از اینکه طرفین به تعهدات خود عمل کردند به آن‌ها پس داده می‌شود.
نحوه معامله قرارداد آتی زعفران در بازار آتی کالا
حالا که فهمیدیم قرارداد آتی زعفران چیست و خریدوفروش آن با چه اهدافی انجام می‌شود، بهتر است با نحوه خریدوفروش قرارداد آتی زعفران در بازار آتی کالا نیز آشنا شویم. برای این کار قبل از هر چیز به کد بورسی نیاز دارید که قبلا در جریان مقاله «آموزش خرید و فروش سهام در بورس» روش آن را توضیح داده‌ایم.
سپس نوبت به دریافت کد معاملاتی آتی کالا می‌رسد که با کد بورسی تفاوت دارد. برای معامله در بورس کالا به این کد نیاز دارید که در مقاله «نحوه دریافت کد معاملاتی آتی کالا» اطلاعات بیشتری در مورد آن ارائه کرده‌ایم.
در نهایت با ثبت نام در یکی از کارگزاری‌های بورس می‌توانید وارد بازار آتی کالا شوید و روی نماد معاملاتی قرارداد آتی زعفران معامله باز کنید.
سخن پایانی
زعفران یکی از ارزشمندترین گیاه‌های دارویی و صنعتی در جهان است که خوشبختانه بیش از ۹۰ درصد آن در داخل خاک کشورمان ایران تولید می‌شود. همین موضوع باعث شده تا زعفران به یکی از کالاهای قابل‌معامله در بورس کالا تبدیل شود.
قرارداد آتی زعفران که موضوع اصلی مقاله امروز بود، به قراردادی گفته می‌شود که بین دو طرف بسته می‌شود و براساس آن فروشنده موظف است مقدار مشخصی زعفران را با قیمت و کیفیت از پیش‌تعیین‌شده در تاریخی در آینده به خریدار تحویل دهد.
همین موضوع باعث شده تا تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان زعفران برای پوشش ریسک خود در بورس کالا اقدام به خریدوفروش قرارداد آتی زعفران بکنند. همچنین سرمایه‌گذارانی همچون شما نیز می‌توانید از نوسانات شکل‌گرفته در قیمت این گیاه ارزشمند بهره ببرید و با معامله آن به سود برسید.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
