تعریف درآمد چیست؟ تفاوت Revenue با Income و Profit
در بازارهای مالی و علم اقتصاد اصطلاحات بسیار زیادی وجود دارد که آشنایی با آن‌ها بسیار مهم است. برخی از این اصطلاحات به‌اشتباه به‌صورت هم‌معنی به‌کار برده می‌شوند اما تمایز قائل شدن بین آن‌ها می‌تواند دید ما را نسبت به این بازارها بهبود ببخشد. یکی از این اصطلاحات کاربردی مفهوم درآمد یا Revenue است.
واژه «درآمد» که از آن با عنوان «فروش» (Sales) نیز یاد می‌شود، در حقیقت همان مجموع پولی است که یک شرکت از راه فعالیت‌های تجاری خود به دست می‌آورد. این فعالیت‌های تجاری می‌تواند فروش محصول یا یک خدمت خاص به مشتری باشد. ضمن اینکه در محاسبه درآمد هزینه‌ها و مخارج نیز دخیل هستند.
برای درک بهتر مفهوم درآمد و تمایز قائل شدن بین آن و واژه‌های مشابهی مثل سود و عایدی، تصمیم گرفتیم مقاله امروز بلاگ حسینی فایننس را به این موضوع اختصاص دهیم. در ادامه ابتدا به این سوال پاسخ می‌دهیم که اصلا مفهوم درآمد چیست و با چه فرمولی و چگونه می‌توان درآمد را محاسبه کرد. سپس به سراغ مقایسه Revenue با Profit و Income می‌رویم. لطفا تا انتها ما را همراهی کنید.
درآمد (Revenue) چیست؟
به مجموع پولی که از راه فعالیت‌های یک شرکت در یک بازه زمانی خاص حاصل می‌شود، درآمد یا Revenue می‌گویند. این ساده‌ترین تعریفی است که می‌توان برای مفهوم درآمد به کار برد.
به عبارت دیگر، درآمد یک شرکت یا کسب‌وکار به عایدی ناخالصی گفته می‌شود که هزینه‌ها و مخارج از آن کسر نشده است. سودها و عایدی کل، درآمد را تشکیل می‌دهند. به عنوان تعریفی دیگر، درآمد را می‌توان همان منفعت مالی کسب‌شده از راه فروش محصولات و خدمات در نظر گرفت.
همان‌طور که می‌دانید هدف اصلی هر کسب‌وکار و شرکت، پول درآوردن و کسب درآمد است. از همین رو آشنایی با مفهوم و نحوه محاسبه درآمد اهمیت بالایی دارد زیرا با استفاده از این معیار می‌توان سلامت و عملکرد کلی کسب‌وکار و شرکت مورد نظر را ارزیابی کرد.
برای همین در بخش بعدی می‌خواهیم فرمول و نحوه محاسبه درآمد را آموزش دهیم. اما قبل از آن بهتر است با انواع درآمد و تعریف هرکدام آشنا شویم.
انواع درآمد
درآمد به چند دسته تقسیم می‌شود که هرکدام بیان‌گر تولید پول در یک بخش خاص از شرکت یا کسب‌وکار مورد نظر است. به‌طور کلی انواع مختلف درآمد شامل «درآمد عملیاتی» (Operating Revenue)، «درآمد غیرعملیاتی» (Non-Operating Revenue)، «درآمد دریافتنی» (Accured Revenue) و «درآمد کسب‌نشده» (Unearned Revenue) می‌شود که در ادامه هرکدام را با جزئیات بیشتری شرح می‌دهیم.
درآمد عملیاتی
درآمد عملیاتی اصلی‌ترین روش کسب پول در یک شرکت و کسب‌وکار است که از راه فعالیت‌های اصلی آن تامین می‌شود. برای مثال درآمد عملیاتی شرکتی که در زمینه تولید یک محصول خاص فعالیت می‌کند، از راه فروش آن محصول حاصل می‌شود. وجود این نوع درآمد برای رشد و پایداری یک کسب‌وکار ضروری است.
درآمد غیرعملیاتی
برخلاف درآمد عملیاتی، درآمد غیرعملیاتی از راه فعالیت‌های ثانویه که به فعالیت‌های اصلی شرکت و کسب‌وکار مورد نظر ارتباطی ندارند، به دست می‌آید. این نوع درآمد شامل بهره، سود سهام، سودهای حاصل از فروش دارایی‌ها و موارد مشابه می‌شود.
درآمد غیرعملیاتی منبع درآمد پایداری نیست اما می‌تواند از نظر مالی شرکت و کسب‌وکار مورد نظر را چند قدم جلو بیندازد.
درآمد دریافتنی
درآمد دریافتنی یا درآمد تعهدی به نوع دیگری از درآمد گفته می‌شود که کسب شده اما هنوز دریافت نشده است. این نوع درآمد در کسب‌وکارهای خدماتی بیشتر دیده می‌شود زیرا در چنین شرکت‌هایی معمولا ابتدا خدمت به مشتری ارائه شده و سپس هزینه آن بعد از تحویل خدمت مورد نظر دریافت می‌شود.
درآمد دریافتنی با اینکه هنوز هیچ پولی ردوبدل نشده است، در حساب‌داری به حساب می‌آید و نشان‌دهنده انجام کار است.
درآمد کسب‌نشده
درآمد کسب‌نشده یا درآمد تحقق‌نیافته نقطه مقابل درآمد دریافتنی است که در آن شرکت مورد نظر ابتدا هزینه محصول یا خدمت را دریافت می‌کند و سپس محصول یا خدمت را تحویل می‌دهد. در این نوع درآمد پول دریافت‌شده تا زمانی که خدمت یا محصول مورد نظر تحویل مشتری داده نشده باشد، به‌عنوان بدهی در نظر گرفته می‌شود.
فرمول و نحوه محاسبه درآمد
فرمول و نحوه محاسبه درآمد در هر شرکت، هر صنعت و هر بخش تجاری متفاوت است. برای مثال شرکتی که در زمینه ارائه خدمات فعالیت می‌کند، فرمول درآمد متفاوت‌تری نسبت به یک شرکت خرده‌فروشی خواهد داشت.
با این حال اگر بخواهیم یک فرمول کلی برای محاسبه «درآمد خالص» (Net Revenue) در نظر بگیریم این فرمول به شکل زیر قابل تعریف خواهد بود:
درآمد خالص = کالاهای برگشتی – کمک هزینه‌ها – تخفیف‌ها – (تعداد فروش * قیمت واحد)
بخش اصلی تشکیل‌دهنده این فرمول تعداد فروش ضرب‌در قیمت واحد است که به آن «درآمد ناخالص» (Gross Revenue) نیز گفته می‌شود.
در یک شرکت خدماتی که خبری از یک محصول و قیمت واحد نیست، تعداد ساعاتی که خدمت مورد نظر به مشتری ارائه شده است در نرخ ارائه آن خدمت ضرب می‌شود. به همین ترتیب در یک شرکت خرده‌فروشی نیز این مقدار از ضرب کردن تعداد محصولات فروش رفته در قیمت فروش حاصل می‌شود.
اما سوالی که در این بین مطرح می‌شود این است که اگر یک شرکت یا کسب‌وکار محصولات متنوعی برای عرضه داشته باشد، فرمول درآمد به چه شکل محاسبه می‌شود؟ برای مثال شرکتی را در نظر بگیرید که چندین محصول برای فروش عرضه کرده است که هرکدام با قیمت مشخصی عرضه شده‌اند. در چنین شرایطی چگونه می‌توانیم درآمد را محاسبه کنیم؟
برای پاسخ‌گویی به این سوال باید بگوییم که در این صورت فرمول بالا ابتدا برای هر محصول به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود و در انتها مجموع آن‌ها درآمد کل آن شرکت یا کسب‌وکار را تشکیل می‌دهد.
بخش دیگر فرمول محاسبه درآمد شامل تخفیف‌ها، کمک هزینه‌ها و کالاهای برگشتی می‌شود. این موارد باعث کاهش درآمد حاصل می‌شوند و برای همین باید در فرمول آن‌ها را نیز در نظر گرفت.
البته به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که تنها زمانی باید در فرمول بالا تخفیف‌ها را در نظر بگیرید که در بخش اول فرمول، قیمت محصول با قیمت اصلی خود محاسبه شده باشد. اگر در این قسمت قیمت محصول با قیمت تخفیف‌خورده محاسبه شده باشد، نیازی به کم کردن دوباره تخفیف‌ها نیست.
تفاوت Revenue با Income و Profit
یکی از اشتباهاتی که بسیاری از افراد کم‌تجربه مرتکب آن می‌شوند، هم‌معنی در نظر گرفتن سه واژه Revenue، Income و Profit است. در زبان فارسی معمولا برای واژه Revenue و Income معادل درآمد و برای Profit معادل سود استفاده می‌شود اما واقعیت این است که بین این سه واژه تفاوت‌هایی وجود دارد. اما این تفاوت در چیست و Revenue، Income و Profit چه فرقی با یکدیگر دارند؟
واژه Revenue به درآمد ناخالص یک شرکت یا کسب‌وکار گفته می‌شود. در واقع وقتی از Revenue صحبت می‌شود منظور تمام پول‌هایی است که شرکت یا کسب‌وکار مورد نظر از فروش محصول یا خدمت خاصی به دست آورده است.
این در حالی است که در محاسبه Profit و Income عوامل دیگری همچون هزینه‌های جانبی و مخارج مثل مالیات نیز در نظر گرفته شده و از درآمد حاصل کسر می‌شود.
حتما از خود می‌پرسید آیا بین Profit و Income نیز تفاوتی وجود دارد؟ باید بگوییم که این دو واژه معمولا مترادف یکدیگر در نظر گرفته می‌شوند اما اگر بخواهیم دقیق‌تر نگاه کنیم بین این دو واژه نیز می‌توان تفاوت‌هایی در نظر گرفت. با این حال صحبت در مورد تفاوت Profit و Income خارج از حوصله مقاله امروز است.
در کل اگر بخواهیم یک جمع‌بندی کلی داشته باشیم با تعاریف زیر مواجه خواهیم شد:
- درآمد (Revenue): مجموع تمام پول‌های کسب‌شده توسط یک کسب‌وکار از تمام منابع خود
- عایدی و سود (Profit and Income): مجموع درآمد یک کسب‌وکار بعد از کسر هزینه‌ها و مخارج مثل مالیات
اگر هنوز با مفهوم درآمد یا Revenue به‌طور کامل آشنا نشده‌اید، نگران نباشید! در ادامه یک مثال ملموس می‌زنیم تا بهتر بتوانید مفهوم درآمد را درک کنید.
مثالی از درآمد و نحوه محاسبه Revenue
سناریویی را در نظر بگیرید که در آن یک شرکت تولیدی تعداد ۱۰ واحد از محصول خود را با قیمت ۵ میلیون تومان فروخته است. در این صورت برای محاسبه درآمد ناخالص می‌توان تعداد فروش را در قیمت واحد ضرب کرد. در این صورت خواهیم داشت:
درآمد ناخالص = ۱۰ ضرب‌در ۵ میلیون = ۵۰ میلیون تومان
حال فرض کنیم در فروش هر محصول این شرکت ۵۰۰ هزار تومان تخفیف نیز ارائه شده و شرکت مورد نظر نیز اجازه برگشت کالا را داده باشد. فرض می‌کنیم یکی از مشتریان کالای خریداری شده خود را پس داده است. در این صورت برای محاسبه درآمد که بعد از کسر عوامل اشاره‌شده به‌عنوان درآمد خالص در نظر گرفته خواهد شد، خواهیم داشت:
درآمد خالص = (۱۰ ضرب‌در ۵ میلیون) منهای (۱۰ ضرب‌در ۵۰۰ هزار تومان برای تخفیف) منهای ۵ میلیون تومان برای کالای برگشتی
با محاسبه فرمول بالا داریم:
درآمد خالص = (۵۰ میلیون تومان) منهای (۵ میلیون تومان برای تخفیف) منهای ۵ میلیون تومان برای کالای برگشتی = ۴۰ میلیون تومان
همان‌طور که می‌بینید درآمد خالص برابر با ۴۰ میلیون تومان می‌شود که ۱۰ میلیون تومان از درآمد ناخالص کمتر است.
سخن پایانی
درآمد یا Revenue یکی از مفاهیم اساسی در علم اقتصاد و بازارهای مالی است که با استفاده از آن می‌توان سلامت یک کسب‌وکار و عملکرد آن را ارزیابی کرد. در یک تعریف ساده، درآمد را می‌توان مقدار پول کسب‌شده توسط یک شرکت یا کسب‌وکار در نظر گرفت که از راه فروش محصول یا خدمت خاصی به دست می‌آید.
در مقاله امروز شما را با مفهوم درآمد آشنا کردیم و برای اینکه راحت‌تر متوجه موضوع شوید، یک مثال ملموس نیز آوردیم. همچنین در مورد تفاوت‌های Revenue و Income مطالبی را ارائه کردیم و گفتیم که بین این واژه‌های به‌ظاهر هم‌معنی، تفاوت‌هایی وجود دارد.
نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا تاکنون بین واژه‌های درآمد، سود و عایدی تفاوت قائل می‌‌شدید یا آن‌ها را هم‌معنی و مترادف در نظر می‌گرفتید؟ شما می‌توانید نقطه‌نظرات خود را در انتهای همین مقاله با ما به‌اشتراک بگذارید.
ضمن اینکه بعد از آشنایی با مفهوم درآمد چرا با استفاده از راهنمایی که در مقاله «۳۰ راهکار فوق‌العاده کسب درآمد از اینترنت بدون نیاز به سرمایه» آماده کرده‌ایم، خودتان دست به کار نشوید و کسب درآمد نکنید؟
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
