شاخص تراز تجاری در فارکس چیست؟ همه چیز در مورد Trade Balance
در دنیای معاملهگری فارکس حتی کوچکترین دادهها نیز اطلاعات بسیار مهمی را در خود جای دادهاند که توجه به آنها میتواند شما را یک پله از سایر رقبا پیش بیندازد. این دادهها در قالب اندیکاتورهای مختلفی خود را نشان میدهند که یکی از مهمترین آنها شاخص تراز تجاری یا Trade Balance است.
در مقاله امروز ابتدا شاخص تراز تجاری را تعریف میکنیم و سپس به سراغ نحوه تحلیل Trade Balance میرویم. همچنین در مورد تاثیر تراز تجاری در بازار فارکس نیز مطالبی را ارائه میدهیم و میبینیم که چه نهادهایی مسئولیت جمعآوری و انتشار این شاخص را برعهده دارند.
بنابراین پیشنهاد میکنیم که تا انتهای مقاله همراه ما باشید و با این شاخص مهم بازار فارکس آشنا شوید. در پایان خواهید دید که انتشار این شاخص چگونه میتواند تاثیرات مستقیم و غیرمستقیمی روی قیمت جفت ارزهای بازار فارکس بگذارد.
تراز تجاری (Trade Balance) چیست؟
تراز تجاری یا Trade Balance که البته به آن Balance of Trade یا به اختصار BoT نیز گفته میشود، اختلاف بین صادرات و واردات یک کشور را در یک بازه زمانی مشخص نشان میدهد. در حقیقت برای به دست آوردن شاخص تراز تجاری ارزش واردات یک کشور از ارزش صادرات آن کشور کسر میشود. برای همین در زبان فارسی برای اشاره به شاخص تراز تجاری، از عبارت «صادرات خالص» نیز استفاده میکنند.
تراز تجاری یک کشور ممکن است دو شکل به خود بگیرد:
- زمانی که صادرات یک کشور از واردات آن بیشتر باشد، تراز تجاری مثبت خواهد بود و به اصطلاح گفته میشود آن کشور «مازاد تجاری» (Trade Surplus) دارد.
- اما گاهی اوقات واردات یک کشور از صادرات آن بیشتر میشود که در این صورت تراز تجاری منفی خواهد بود. در این مورد نیز به اصطلاح گفته میشود کشور مورد نظر با «کسری تجاری» (Trade Deficit) مواجه است.
شاخص تراز تجاری قدرت رقابتی اقتصاد یک کشور را در مقایسه با بازارهای جهانی نمایش میدهد و برای همین از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در بخش بعدی دلیل اهمیت این شاخص را با جزئیات بیشتری شرح میدهیم.
اهمیت شاخص تراز تجاری در فارکس
شاخص Trade Balance از آنجایی در بازار فارکس اهمیت دارد که انتشار آن میتواند روی نرخ تبادل جفت ارزهای فارکس تاثیرگذار باشد. از طرف دیگر، معاملهگری در بازار فارکس موفقتر است که هم از مفاهیم «تحلیل فاندامنتال» (Fundamental Analysis) در تصمیمگیریهای خود استفاده کند و هم دارایی مورد نظر خود را از نظر فنی بررسی کرده و روی آن «تحلیل تکنیکال» (Technical Analysis) انجام دهد.
شاخص تراز تجاری یکی از پایههای اصلی تحلیل فاندامنتال در بازار فارکس است که با تسلط بر آن میتوانید مسیر حرکت قیمت جفت ارز مورد نظر خود را پیشبینی کنید.
برای درک بهتر اهمیت شاخص تراز تجاری، در ادامه سه دلیل مهم اهمیت این شاخص را بیان میکنیم که نشان میدهد معاملهگران فارکس حتما باید به آن توجه ویژه داشته باشند.
ارزیابی سلامت اقتصادی
شاخص تراز اقتصادی اطلاعات مفیدی را در مورد سلامت اقتصاد یک کشور و قابلیت رقابت آن در بازارهای بینالمللی در اختیار ما قرار میدهد. زمانی که یک کشور با مازاد تجاری مواجه باشد، نشاندهنده این است که با یک اقتصاد صادراتمحور طرف هستیم. در بازار فارکس این یک ویژگی مثبت است و میتواند قیمت ارز آن کشور را با افزایش روبهرو کند.
در طرف دیگر، کسری تجاری نشاندهنده ضعف اقتصاد است و باعث کاهش ارزش ارز یک کشور میشود.
عرضه و تقاضای ارز یک کشور
تراز تجاری یک کشور بهطور مستقیم روی پویایی عرضه و تقاضای از آن کشور تاثیر میگذارد. زمانی که یک کشور با مازاد تجاری مواجه بوده و صادرات در آن بیشتر از واردات است، کشور صادرکننده در برابر خدمات و کالاهای خود ارز کشور واردکننده را دریافت میکند. این کار منجر به افزایش عرضه آن ارز در بازار میشود و کاهش ارزش آن را در پی دارد.
به همین ترتیب کشوری که دچار کسری تجاری بوده و واردات در آن بیشتر از صادرات است، تقاضای بیشتری را برای ارز خارجی ایجاد میکند و ممکن است باعث افزایش ارزش آن شود.
احساسات بازار و اعتمادبهنفس سرمایهگذاران
معاملهگران فارکس همواره شاخصهای اقتصادی مهمی مثل تراز تجاری را رصد میکنند زیرا انتشار دادههای مربوط به این شاخصها روی قیمت جفت ارزهای فارکس تاثیرگذار است. تراز تجاری مثبت باعث افزایش اعتمادبهنفس سرمایهگذاران در مورد اقتصاد آن کشور میشود و جذب سرمایهگذاران جدید را به دنبال دارد. موضوعی که در نهایت میتواند افزایش قیمت ارز آن کشور را به دنبال داشته باشد.
در طرف دیگر، تراز تجاری منفی که گفتیم در زمان بیشتر بودن واردات یک کشور نسبت به صادرات آن ایجاد میشود، پایداری اقتصادی آن کشور را زیر سوال میبرد. بدین ترتیب احساسات بازار منفی شده و سرمایهگذاران اعتماد خود را نسبت به اقتصاد آن کشور از دست میدهند. این موضوع نیز کاهش ارزش ارز آن کشور را در پی خواهد داشت.
نحوه تحلیل شاخص تراز تجاری
گفتیم که برای داشتن تصمیمگیریهای صحیح در بازار فارکس باید هنگام تحلیل فاندامنتال دارایی مورد نظر خود، شاخص تراز تجاری را نیز بررسی کنیم. اما نحوه تحلیل شاخص Trade Balance چگونه است؟
در این بخش قرار است ابتدا در مورد منبع دادههای شاخص تراز تجاری صحبت کنیم و سپس ببینیم که چگونه میتوان این شاخص را تحلیل کرد.
دادههای مربوط به شاخص تراز تجاری معمولا توسط سازمانهای دولتی که مسئولیت واردات و صادرات آن کشور را برعهده دارند، منتشر میشود. این سازمانها عبارتند از:
- سازمانهای ملی آمار: این سازمانها آمار مربوط به تجارت کشورها را براساس دادههای رسمی جمعآوری و منتشر میکنند. برای مثال میتوان به بخش تجارت خارجی اداره سرشماری ایالات متحده در آمریکا و سازمان «یورواستت» (Eurostat) در اتحادیه اروپا اشاره کرد.
- بانکهای مرکزی: گاهی اوقات بانک مرکزی یک کشور به عنوان بخشی از شاخصهای اقتصادی خود، دادههای مربوط به تراز تجاری را نیز منتشر میکند. برای مثال بانک مرکزی ژاپن و «فدرال رزرو» (Federal Reserve) در آمریکا از جمله بانکهایی هستند که این دادهها را انتشار میدهند.
- سازمانهای بینالمللی: سازمانهای بینالمللی همچون «سازمان تجارت جهانی» (World Trade Organization) یا WTO و «صندوق بینالمللی پول» (International Monetary Fund) یا IMF نیز دادههای مربوط به تراز تجاری کشورها و مناطق مختلف را منتشر میکنند.
شما به عنوان یک معاملهگر فارکس میتوانید با استفاده از سایتهای اینترنتی، تقویمهای اقتصادی، پلتفرمهای خبری و پلتفرمهای مخصوص معاملهگری از دادههای مربوط به تراز تجاری باخبر شوید و متناسب با آن معاملات خود را مدیریت کنید.
اما وقتی تراز تجاری یک کشور منتشر میشود، چگونه میتوانیم آن را تحلیل کنیم؟ همانطور که گفتیم برای محاسبه تراز تجاری، اختلاف بین صادرات و واردات یک کشور در یک بازه زمانی مشخص مورد نظر قرار میگیرد که این بازه زمانی میتواند ماهانه یا هر سه ماه یک بار باشد.
برای ارزیابی شاخص تراز تجاری یک کشور دو حالت وجود دارد که قبلا هم به آن اشاره کوتاهی کرده بودیم:
- شرایط مازاد تجاری: اگر ارزش صادرات یک کشور بیشتر از ارزش واردات آن باشد، شرایط مازاد تجاری پیش میآید. این موضوع نشاندهنده آن است که کشور مورد نظر خدمات و کالاهای بیشتری را در مقایسه با واردات خود، به کشورهای دیگر صادر میکند. در این صورت شاخص تراز تجاری مثبت خواهد بود و میتوان انتظار افزایش قدرت ارز آن کشور را در بازارهای جهانی داشت. به عبارت دیگر، شرایط مازاد تجاری نشانه قدرت اقتصاد یک کشور است.
- شرایط کسری تجاری: زمانی که ارزش واردات یک کشور بیشتر از ارزش صادرات آن باشد، شرایط کسری تجاری اتفاق میافتد. در این شرایط کشور مورد نظر بیش از مقدار صادرات خود، محصولات و کالاهای مختلفی را وارد میکند. در این صورت نیز شاخص تراز تجاری منفی خواهد بود و میتوان کاهش قدرت ارز آن کشور را در بازارهای جهانی پیشبینی کرد. شرایط کسری تجاری نشاندهنده وجود چالشهای جدی در اقتصاد یک کشور است که از جمله آنها میتوان به اتکا به واردات و مصرف داخلی بیش از تولید اشاره کرد.
نکته مهم در تحلیل شاخص تراز تجاری یا Balance of Trade این است که تنها با استفاده از این شاخص نمیتوان دید کاملی از وضعیت اقتصادی یک کشور داشت. معاملهگران معمولا از سایر اندیکاتورهای اقتصادی همچون تولید ناخالص ملی، وضعیت اشتغال، احساسات مصرفکنندگان و… نیز برای تحلیل سلامت اقتصاد یک کشور استفاده میکنند.
تاثیر Trade Balance در بازار فارکس
شاخص تراز تجاری یکی از شاخصهای مهم اقتصادی است که میتواند تاثیر قابلتوجهی روی جفت ارزهای فارکس بگذارد. این تاثیرات در شرایط ایجاد مازاد تجاری و کسری تجاری متفاوت است که در این بخش بهصورت جداگانه در مورد هرکدام صحبت میکنیم.
تاثیر مازاد تجاری در فارکس
زمانی که صادرات یک کشور بیشتر از واردات آن کشور باشد شرایط مازاد تجاری رخ میدهد و تراز تجاری مثبت است. در این صورت شاهد این تاثیرات در بازار فارکس هستیم:
- افزایش نرخ ارز: وقوع حالت مازاد تجاری باعث افزایش تقاضا برای ارز آن کشور میشود. در چنین شرایطی شرکتهای خارجی بیشتری تمایل به خرید کالاها و محصولات کشور مورد نظر را دارند و برای این کار مجبور هستند سرمایه خود را به ارز آن کشور تبدیل کنند. همین موضوع باعث افزایش قیمت ارز آن کشور در بازار فارکس میشود.
- افزایش سرمایهگذاری: زمانی که صادرات یک کشور بیشتر از واردات آن است، نشان میدهد که اقتصاد آن کشور در شرایط خوبی دارد. شرایط اقتصادی مناسب جذب سرمایهگذاران خارجی را به همراه دارد زیرا این سرمایهگذاران اقتصاد آن کشور را محل مناسبی برای سرمایه خود میبینند. افزایش سرمایهگذاری خارجی در یک کشور نیز در نهایت منجر به افزایش نرخ تبادل ارز آن کشور میشود.
- بهبود شرایط اقتصادی: وقوع شرایط مازاد تجاری نشانه مثبتی از قدرت و سلامت اقتصاد یک کشور است. در این شرایط اعتمادبهنفس سرمایهگذاران بیشتر شده و سرمایه بیشتری به آن تزریق میشود.
تاثیر کسری تجاری در فارکس
بیشتر بودن واردات یک کشور در مقایسه با صادرات آن شرایط کسری تجاری را ایجاد میکند و باعث منفی شدن شاخص تراز تجاری میشود. در این صورت نیز شاهد تاثیرات زیر در بازار فارکس هستیم:
- کاهش نرخ ارز: وقوع کسری تجاری باعث کاهش تقاضا برای ارز یک کشور میشود. زمانی که واردات یک کشور بیشتر از صادرات آن باشد، آن کشور مجبور است برای پرداخت هزینه واردات، ارز کشور خود را به ارز کشورهای دیگر تبدیل کند. این موضوع باعث افزایش عرضه ارز آن کشور در فارکس میشود و کاهش قیمت آن را به دنبال دارد.
- افزایش استقراض: برای مقابله با شرایط کسری تجاری، کشور مورد نظر ممکن است نیاز به استقراض از کشورهای دیگر یا انتشار اسناد بدهی داشته باشد. این موضوع باعث افزایش بدهی خارجی آن کشور شده و باعث نگرانی سرمایهگذاران میشود. موضوعی که در نهایت منجر به کاهش تقاضا برای ارز آن کشور و کمتر شدن قیمت آن در فارکس میشود.
- تضعیف شرایط اقتصادی: شرایط کسری تجاری نشاندهنده ضعف و ناکارآمدی در اقتصاد یک کشور است. این موضوع روی احساسات بازار و اعتمادبهنفس سرمایهگذاران تاثیر منفی میگذارد و باعث میشود سرمایهگذاران خارجی تمایلی به سرمایهگذاری در آن کشور نداشته باشند.
سخن پایانی
شاخص تراز تجاری یا Trade Balance که با اسامی دیگری همچون صادرات خالص و Balance of Trade نیز شناخته میشود، یک شاخص اقتصادی مهم در تحلیل فاندامنتال است. با استفاده از شاخص تراز تجاری میتوان اطلاعات بسیار مفیدی را در رابطه با قدرت و ثبات اقتصادی یک کشور دریافت کرد و متناسب با آن در فارکس به انجام معامله پرداخت.
اگر بخواهیم ساده بگوییم، شاخص تراز تجاری از اختلاف بین صادرات و واردات یک کشور محاسبه میشود و دو حالت بیشتر ندارد. زمانی که صادرات از واردات بیشتر است وارد شرایط مازاد تجاری میشویم و میتوان افزایش قیمت ارز آن کشور را در بازار فارکس انتظار داشت. در طرف دیگر زمانی که واردات یک کشور از صادرات آن بیشتر شود، وارد شرایط کسری تجاری میشویم و ارز آن کشور در بازار فارکس با کاهش مواجه میشود.
در مقاله امروز سعی کردیم بهطور کامل و با زبانی ساده مفهوم شاخص تراز تجاری را توضیح دهیم و ببینیم که انتشار دادههای مربوط به Trade Balance چه تاثیری روی بازار فارکس میگذارد.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.