دلایل ریزش (Market Crash) و اصلاح (Correction) چیست؟ تفاوت های ریزش و اصلاح
برای کسانی که در بازارهای مالی فعالیت می‌کنند شنیدن کلماتی مثل ریزش و اصلاح چیز عجیبی نیست و شاید هر روز شاهد چنین اتفاقاتی در بازار باشند.
هرچه باشد نوسان در یک بازار مالی مثل بورس اوراق بهادار یا بازار ارزهای دیجیتال یک اتفاق معمولی و مرسوم است و نباید از دیدن آن‌ها تعجب کرد.
با اینکه در زمان اتفاق افتادن ریزش و اصلاح قیمت پایین می‌آید و افراد زیادی هم از این دو کلمه در یک معنی استفاده می‌کنند در حقیقت باید بگوییم که تفاوت‌هایی بین این دو اصطلاح وجود دارد.
شاید حتی به جز ریزش و اصلاح کلمات دیگری مثل پول بک و بازگشت و غیره هم به گوشتان خورده باشد که در این مقاله می‌خواهیم تفاوت‌های آن‌ها را یک بار برای همیشه برایتان روشن کنیم. برای درک بهتر موضوع ابتدا به تعریف ریزش و اصلاح می‌پردازیم. امیدواریم تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
ریزش چیست؟
ریزش بازار که در زبان انگلیسی به آن Market Crash اطلاق می‌شود زمانی اتفاق می‌افتد که در زمان کوتاهی مثل یک روز قیمت دارایی‌های مختلف در یک بازار مالی به شدت افت کنند.
معمولاً اگر میزان افت قیمت بیش از ۱۰ درصد باشد به آن ریزش می‌گویند. البته ممکن است ریزش تنها برای یکی از دارایی‌های آن بازار هم اتفاق بیفتد. به عنوان مثال ممکن است شرایط کلی در بازار رمزارزها مساعد باشد ولی یکی از رمزارزهای آن با افت شدید قیمت رو‌به‌رو شود.
موضوع دیگر دلیل وقوع ریزش است که معمولاً به خاطر انتشار اخبار منفی اتفاق می‌افتد. برای مثال زمانی که وجود ویروس کرونا به عنوان یک پاندمی جهانی تایید شد بیشتر بازارهای مالی با سقوط مواجه شدند.
یا فرض کنید در بازاری مثل بازار ارزهای دیجیتال انتشار خبر سرقت از یکی از پروژه‌های فعال در این حوزه باعث ایجاد ترس و وحشت در بین سرمایه‌گذاران آن رمزارز و در نتیجه فروش آن می‌شود که نتیجه‌ای جز سقوط قیمت در پی نخواهد داشت.
در چنین شرایطی حتی کسانی که اصلاً خبر منفی را نشنیده بودند هم با دیدن کاهش قیمت دارایی مدنظر دچار ترس می‌شوند و بدین ترتیب قیمت‌ها در زمان کمی به شدت پایین می‌آید.
در زبان عامیانه برای توصیف ریزش بازار یا ریزش یکی از دارایی‌های آن از واژه‌ی دامپ (Dump) هم استفاده می‌شود.
اصلاح چیست؟
زمانی که در بازار یک اصلاح یا Correction اتفاق می‌افتد هم شاهد کاهش شدید قیمت هستیم ولی برخلاف ریزش که در زمان بسیار کم و معمولاً به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتد، در اصلاح این نزول قیمت به صورت تدریجی است.
در بیشتر منابع گفته شده که اگر میزان افت قیمت بیشتر از ۱۰ درصد باشد و این کاهش در عرض چند روز و به صورت حساب شده به وقوع بپیوندد، می‌گوییم بازار اصلاح کرده است.
همچنین برخلاف ریزش قیمت که دلیل اصلی انتشار اخبار منفی است، علت وقوع اصلاح کاملاً منطقی، حساب شده و طبق اصول تحلیل تکنیکال یا فنی است.
بیایید یک سناریو را در نظر بگیریم. فرض کنید قیمت سهام یک شرکت در بازار بورس، یک جفت ارز در بازار تبادل ارزهای خارجی یا یک ارز دیجیتال صعودی است و بعد از یک رشد خوب به یک سطح مقاومتی مهم و قدرتمند رسیده است. در چنین شرایطی برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند مقداری از سودهای کسب‌کرده‌ی خود را نقد کنند.
همچنین چون خریداران تمام خریدهای خود را انجام داده‌اند و در حال حاضر دیگر خریدار جدیدی وجود ندارد، سفارشات فروش روی هم جمع می‌شوند و چون سفارش خریدی وجود ندارد رفته‌رفته از قیمت‌ها کم شده و شاهد پایین آمدن قیمت هستیم. به این اتفاق اصلاح گفته می‌شود.
تفاوت ریزش و اصلاح
همان‌طور که دیدید در جریان یک ریزش یا اصلاح، قیمت‌ها کاهش می‌یابد ولی اینکه این کاهش چقدر است و چه‌چیزی باعث وقوع آن شده تفاوت‌های اساسی ریزش و اصلاح را مشخص می‌کند.
ریزش و اصلاح در تمام بازارهای مالی وجود دارد و اینطور نیست که بگوییم این اصطلاح‌ها مختص یک بازار مالی خاص مثل بازار ارزهای دیجیتال است. البته ممکن است به دلیل ماهیت متفاوت بازارهایی مثل ارز دیجیتال که دامنه‌ی نوسان آن بیشتر است میزان تغییرات قیمت چه در اصلاح و چه در ریزش شدیدتر از بازارهای دیگر باشد.
به جز ریزش و اصلاح حتماً با کلماتی مثل «پول بک» (Pull Back) هم مواجه شده‌اید.
زمانی که مثلاً در یک بازار صعودی قیمت یک دارایی از یک مقاومت مهم عبور می‌کند و دوباره با کاهش قیمت به آن سطح که اکنون به یک حمایت تبدیل شده برمی‌گردد و دوباره صعود خود را ادامه می‌دهد، می‌گوییم یک «پول بک» (Pull Back) رخ داده است.
کاهش قیمت در پول بک معمولاً کم بوده و در منابع مختلف مقدار آن را چیزی بین ۵ تا ۹.۹ درصد اعلام کرده‌اند. البته خیلی‌ها هم پول بک و اصلاح را یک اتفاق واحد در نظر می‌گیرند و تفاوتی بین آن قائل نمی‌شوند. در منابع خارجی به پول بک «دیپ» (Dip) هم می‌گویند.
سخن پایانی
بازارهای مالی همواره نوسان داشته‌اند و در ادامه هم نوسان خواهند داشت. هیچ بازار مالی وجود ندارد که در آن همیشه شاهد صعود مطلق قیمت‌ها باشیم.
از همین رو سرمایه‌گذاران و فعالان بازارهای مالی از چنین اتفاقاتی شگفت‌زده نمی‌شوند و خودشان انتظار تغییر جهت روند بازار و کاهش قیمت‌ها را می‌کشند. اصلاح و ریزش اصطلاحاتی هستند که به این کاهش قیمت‌ها گفته می‌شود ولی تفاوت‌های هرچند کوچک ولی مهمی بین آن‌ها وجود دارد که در این مقاله در مورد آن‌ها صحبت کردیم.
گفتیم که در ریزش کاهش قیمت شدید بوده و در عرض مدت کوتاهی مثل یک روز به وقوع می‌پیوندد در حالی که در اصلاح این کاهش قیمت به‌تدریج و رفته‌رفته اتفاق می‌افتد. همچنین گفتیم که دلیل ریزش بیشتر به خاطر انتشار اخبار منفی است ولی اصلاح به دلایل منطقی و حساب‌شده و طبق اصول تحلیل تکنیکال اتفاق می‌افتد.
امیدواریم این مقاله ابهامات و سوالات ذهن شما را در مورد تفاوت‌های ریزش و اصلاح برطرف کرده باشد.
برای دریافت مشاوره تخصصی رایگان از کارشناسان ما، اطلاعات خواسته شده رو تکمیل فرمایید.
چند روز پیش تو بلاگ شما دیدم یه عزیز کامنت گذاشته بود حواسم نبودم جوابش رو بدم که گفته بود دلیل ریزش بیت کوین چیه خیلی از افراد فکر میکنن بازار تمرکزش فقط روی بحث تحلیل تکنیکال هست غافل از اینکه تحلیل بنیادی یا فاندانمنتال هم در روند سعودی یا نزولی بودن بازار دخیل هست.
وقتتون بخیر دوست عزیز
بله درست همینطوره. اهمیت تحلیل فاندامنتال گاها توی این بازار فراموش میشه درصورتی که این تحلیل هم تاثیر مستقیم روی قیمت داره
ممنون از نظر خوبتون
از نظر من دلایل اصلی سقوط قیمت بیت کوین در سال ۲۰۲۲ را می‌توان مربوط به عواملی مانند بی‌ثباتی سیاسی در جهان، جنگ اوکراین و روسیه، ریزش بازارهای سهام آمریکا، سقوط پروژه‌های بزرگ کریپتویی، ورشکستگی شرکت‌های فعال در بازار رمزارزها، قانون‌گذاری در صنعت کریپتو و افزایش نرخ بهره در آمریکا دانست.
سلام نگار عزیز وقت شما بخیر
ممنون از توضیح کامل و به‌جاتون و ممنون که دانش خودتون رو با کاربران ما در میون گذاشتید
موفق باشید