ترید ارز دیجیتال | از کجا شروع کنیم؟

بگذارید حدس بزنیم! شما کسی هستید که تمایل به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال دارد ولی حجم عظیم اطلاعات و مقالات مرتبط در این موضوع باعث سردرگمی شما شده است. اگر چنین است و نمی‌دانید که برای ترید رمز ارزها و کسب سود از این راه از کجا شروع کنید باید بگوییم که شانس با شما یار بوده و بهترین مکان برای این کار را یافته‌اید.

در پایان این مقاله نه تنها با تمام مفاهیم ضروری برای داشتن یک ترید موفق مثل استفاده از کیف پول دیجیتال، استراتژی معاملاتی، تحلیل نمودار، مدیریت ریسک و غیره آشنا خواهید شد بلکه خواهید توانست مانند یک تریدر حرفه‌ای که همه‌ی فوت و فن این بازار را بلد است، به خریدوفروش ارزهای دیجیتال بپردازید.

سطح این مقاله مقدماتی است و به گونه‌ای نوشته شده است که همه چیز را با زبانی ساده و ذکر مثال‌های گوناگون برای افراد مبتدی توضیح می‌دهد. چیزهای زیادی برای یادگیری وجود دارد و بهتر است کار را شروع کنیم. با ما همراه باشید.

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال، رمزارز یا کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) به نوعی از ارزها گفته می‌شود که تماماً به صورت دیجیتالی است. ارزهای دیجیتال مثل ارزهای مرسوم دولتی مانند دلار و ریال وجود فیزیکی ندارند اما از آن‌ها می‌توان برای خرید اجناس، خدمات اینترنتی و کاربردهای دیگر استفاده نمود. علاوه بر این، به همان شکل که در بعضی بازارها می‌توان با پرداخت یک ارز، به همان مقدار از ارز دیگر را دریافت کرد، در دنیای ارزهای دیجیتال هم می‌توان این کار را تکرار نمود.

تفاوت عمده‌ی ارز دیجیتال با ارزهای مرسوم به جز دیجیتالی بودن آن در این است که ارزهای دیجیتال را هیچ نهاد، دولت یا سازمانی کنترل نمی‌کند. همچنین امنیت و درستی کارکرد آن هم به وسیله‌ی فناوری جدیدی به نام بلاک چین (Blockchain) که از ویژگی‌های منحصر به فرد رمزنگاری بهره می‌برد، تأمین می‌شود. این فناوری توزیع‌ شده است و این یعنی هر کدام از کاربرانش می‌توانند یک کپی از پایگاه‌ داده‌ی آن را در اختیار خود داشته باشند. بدین ترتیب اگر فرد کلاه‌برداری بخواهد تغییری در سامانه‌ ایجاد کند بقیه کاربران متوجه شده و تغییر او را پس می‌زنند.

برای درک بهتر مفهوم ارز دیجیتال می‌توانید مقاله‌ ارز دیجیتال (Cryptocurrency) چیست را مطالعه کنید.

کیف پول دیجیتال

درست مانند دنیای واقعی که به یک مکان امن برای نگه‌داری پول‌های خود داریم، در دنیای رمز ارزها باید یک مکان امن وجود داشته باشد که بتوانیم ارزهای دیجیتال خود را در آنجا نگه‌داری کنیم. این کار توسط کیف پول دیجیتال یا ولت (Wallet) انجام می‌شود.

یک کیف پول دیجیتال در واقع برنامه‌ای است که با عضویت یا خرید آن می‌توان یک آدرس منحصر به فرد دریافت نمود. این آدرس همانند شماره حساب بانکی است که وقتی بخواهیم کسی برایمان پول بفرستد آن را در اختیارش قرار می‌دهیم. در کیف پول دیجیتال هم برای دریافت ارز دیجیتال از دیگر افراد باید این آدرس مخصوص را در اختیار او قرار دهیم تا بعد از اینکه عملیات پرداخت را تکمیل کرد بتوانیم رمزارز دریافتی خود را در کیف پول دیجیتال‌مان ببینیم.

بنابراین اولین و یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید قبل از شروع ترید ارزهای دیجیتال انجام دهیم انتخاب یک کیف پول دیجیتال خوب است. کیف پول‌ها انواع مختلفی دارند که معمولاً برای ترید از کیف پول دیجیتال نرم‌افزاری استفاده می‌شود. کیف پول نرم‌افزاری می‌تواند یک سایت اینترنتی، یک برنامه قابل نصب روی رایانه یا یک اپلیکیشن موبایل باشد. به این کیف پول‌ها به ترتیب کیف پول‌های تحت وب (Web Wallet)، کیف پول‌های دسکتاپ (Desktop Wallet) و کیف پول‌های موبایلی (Mobile Wallet) هم می‌گویند.

دلیل اینکه گفتیم از کیف پول‌های دیجیتال نرم‌افزاری برای ترید بیشتر استفاده می‌شود این است که کار کردن با آن‌ها راحت بوده و به سرعت می‌توان به آن‌ها رمز ارز واریز یا برداشت کرد. در طرف دیگر کیف پول‌های سخت‌افزاری را هم داریم که از نظر ظاهری شبیه حافظه‌های فلش هستند. برای استفاده از این نوع کیف پول‌ها بر خلاف کیف پول‌های نرم‌افزاری که رایگان هستند، باید پول پرداخت کرد و آن‌ها را خرید. از کیف پول‌های سخت‌افزاری معمولاً برای نگه‌داری طولانی مدت ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود که دلیل آن هم امنیت بسیار بالایشان نسبت به کیف پول‌های نرم‌افزاری و سخت‌تر بودن کار با آن‌ها است.

البته یک نکته‌ی مهم که باید همین‎جا به آن اشاره کنیم این است که برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال که در بخش بعدی در مورد آن‌ها توضیح خواهیم داد، خودشان یک کیف پول دیجیتال داخلی دارند. بدین ترتیب اگر از همان صرافی ارز دیجیتال مورد نظر خود را بخرید، رمز ارز دریافتی می‌تواند در حساب شخصی شما در آن صرافی باقی بماند.

به عبارت ساده‌تر اگر هر روز در صرافی دلخواه خود به ترید می‌پردازید می‌توانید دارایی‌های خود را در کیف پول دیجیتال همان صرافی باقی بگذارید ولی اگر این فاصله از چند هفته بیشتر شد بهتر است آن‌ها را به یک کیف پول دیجیتال معتبر منتقل کنید. بدین ترتیب اگر در آینده دوباره خواستید ارزهای دیجیتال را خود را بفروشید یا با ارزهای دیگر ترید کنید می‌توانید دارایی‌های خود را از کیف پول دیجیتال به صرافی انتقال دهید و ترید خود را تکمیل کنید.

اما اصلاً منظور از صرافی ارز دیجیتال چیست؟ بخش بعدی به این موضوع اختصاص دارد.

صرافی ارز دیجیتال

«صرافی ارز دیجیتال» یا اکسچنج (Cryptocurrency Exchange) به سایت یا اپلیکیشن موبایلی گفته می‌شود که در آن می‌توان با پرداخت پول‌های رایج مثل دلار و ریال ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین و اتریوم دریافت کرد. درست مانند دنیای واقعی که مردم برای سفرهای خارجی خود به صرافی‌ها مراجعه کرده و با پرداخت ریالی دلار دریافت می‌کنند در صرافی‌های ارز دیجیتال هم همین کار به صورت کاملاً مجازی اتفاق می‌افتد.

برای شروع بهتر است از یک صرافی ایرانی استفاده کنید که خوشبختانه چندین عدد از آن‌ها سال‌هاست که مشغول فعالیت هستند و می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد.

صرافی‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

۱) برخی صرافی‌ها هستند که تنها به عنوان یک رابط بین شما و عملیات خرید ارز دیجیتال عمل می‌کنند. به عبارت دیگر در این نوع صرافی‌ها امکانات چندانی وجود ندارد و همه‌ چیز سر راست است. برای مثال فرض کنید شما می‌خواهید مقداری بیت کوین بخرید. در چنین صرافی قیمت فروش بیت کوین توسط خود صرافی و بر اساس قیمت فعلی آن رمز ارز تعیین می‌شود و شما نمی‌توانید قیمت پیشنهاد خود را بدهید.

در صفحه‌ی خرید صرافی‌هایی که به این شکل عمل می‌کنند، شما باید مقدار بیت کوین مدنظر خود را به همراه آدرس کیف پول دیجیتالی که می‌خواهید بیت کوین‌ها به آن ریخته شوند وارد می‌کنید و سپس روی دکمه‌ی پرداخت کلیک می‌کنید. با این کار مانند هر خرید اینترنتی دیگری صفحه‌ي بانک باز می‌شود و شما بعد از وارد کردن مشخصات کارت بانکی خود عملیات خرید را تکمیل می‌کنید. بدین ترتیب بعد از مدت کمی بیت کوین‌های خریداری شده‌ی شما در کیف پول‌تان قابل مشاهده خواهد بود.

۲) نوع دیگری از صرافی‌ها هم وجود دارند که علاوه بر روش اول قسمتی هم برای حرفه‌ای‌ها در نظر گرفته‌اند. در چنین صرافی‌هایی بازارهای مختلفی مثل بیت کوین/ریال وجود دارد که شما می‌توانید با وارد شدن به آن‌ سفارش‌های خرید و فروش و سفارش‌های تکمیل شده‌ی اخیر را مشاهده کنید. منظور از بازار بیت کوین/ریال که به آن جفت ارز هم گفته می‌شود، این است که در آن قسمت صرافی شما می‌توانید ریال‌های خود را با بیت کوین معامله کنید. مثلاً ۱۰ میلیارد ریال بدهید و ۱ بیت کوین دریافت کنید.

مزیت این نوع صرافی در این است که شما می‌توانید سفارش خرید خود را با هر قیمت دلخواهی که می‌خواهید ثبت کنید و منتظر بمانید تا شخص دیگری تمایل به فروش بیت کوین‌های خود با قیمت پیشنهادی شما پیدا کند. در این صورت عملیات خرید و فروش بین شما و این شخص به صورت خودکار انجام می‌شود و مبلغ کمی نیز به عنوان کارمزد به حساب صرافی ریخته می‌شود. در واقع این نوع صرافی‌ها همان جاهایی هستند که بخش عمده‌ای از ترید افراد مختلف در آنجا صورت می‌گیرد و در ادامه نیز وقتی از صرافی صحبت کنیم منظورمان همین نوع صرافی است.

اکنون که با مفاهیم اولیه تاحدودی آشنا شدیم بیایید کمی هم در مورد ترید ارز دیجیتال و چگونگی کسب درآمد از این راه صحبت کنیم.

ترید ارز دیجیتال

منظور از «ترید ارز دیجیتال» (Trade) یعنی اینکه شما در صرافی به ازای پرداخت یک ارز، ارز دیجیتال دیگری به همان ارزش دریافت کنید. خود کلمه‌ی ترید به معنای خرید و فروش، معامله یا مبادله است. به عنوان مثال فرض کنیم شما ۱۰ میلیون ریال دارید. برای کسب سود از ترید ارز دیجیتال می‌توانید با این پول حساب خود را در یک صرافی ارز دیجیتال شارژ کنید و سپس وارد یکی از بازارها مثل بازار بیت کوین/ریال شده و یک سفارش خرید با قیمت دلخواه خود ثبت کنید. مثلاً در سفارش خود مشخص کنید که تمایل دارید ۰.۰۰۲ واحد بیت کوین را در قیمت ۴۰ هزار دلار بخرید. بدین ترتیب سفارش شما در صف انتظار قرار می‌گیرید و زمانی که میانگین قیمت این رمز ارز نزدیک قیمت پیشنهادی شما شود به احتمال زیاد شخص دیگری هم سفارش فروش با همان قیمت را ثبت می‌کند. بدین ترتیب سفارش شما با سفارش او به صورت خودکار توسط صرافی هماهنگ می‌شود و عملیات خرید و فروش بین شما صورت می‌گیرد.

البته توجه کنید که لازم نیست حتماً مقدار خرید شما با مقدار فروش آن شخص دقیقاً به یک اندازه باشد. خود صرافی به صورت هوشمند این موضوع را حل می‌کند. برای مثال سفارش خرید شما ممکن است توسط سفارش فروش دو یا چند نفر تکمیل شود.

حال ترید شما تکمیل شده و به ازای پرداخت ۱۰ میلیون ریال، مقدار ۰۰۲ واحد بیت کوین دریافت کرده‌اید. شاید چند روز بعد قیمت بیت کوین از ۴۰ هزار دلار به ۸۰ هزار دلار برسد که در این صورت می‌توانید دوباره وارد همان بازار بیت کوین/ریال صرافی شده و این بار بیت کوین‌های خود را بفروشید. با این کار ۱۰ میلیون ریال شما ۲۰ میلیون ریال می‌شود. این همان ترید ارز دیجیتال که بارها اسم آن را شنیده بودید.

ترید ارز دیجیتال روی کاغذ به همین آسانی است ولی در حقیقت موضوع پیچیده‌تر از این حرف‌هاست که در بخش‌های بعدی بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.

آموزش ترید در صرافی

اکنون که با مفهوم صرافی و ترید رمز ارزها آشنا شدیم نوبت می‌رسد به آموزش نحوه‌ی انجام ترید در آن‌ها. اولین موضوعی که باید به آن توجه کنید این است که برای ترید دو راه بیشتر ندارید. یا باید از صرافی‌های داخلی استفاده کنید یا به سراغ صرافی‌های خارجی بروید. اولین مشکل همین‌جا خود را نشان می‌دهد.

کاربران و سرمایه‌گذاران ایرانی حرفه‌ای که مدت‌هاست به ترید می‌پردازند و با تمام فوت‌ و فن آن آشنا هستند با استفاده از روش‌های خاصی این تحریم‌ها را دور زده و در صرافی‌های خارجی ترید می‌کنند. در واقع این کاربران با کمک گرفتن از ابزارهایی مثل وی*پی*ان یا وی*پی*اس هویت خود را از صرافی‌های خارجی پنهان می‌کنند.

این کار علی رغم اینکه خطرناک است ولی مزایای زیادی هم دارد. اولین موضوع پشتیبانی آن‌ها از رمز ارزهای متنوع است که در صرافی‌های داخلی ممکن است وجود نداشته باشند. دومین مسئله امکانات بیشتر این صرافی‌ها نسبت به صرافی‌های داخلی است. برای مثال در صرافی‌های خارجی می‌توان به «بازارهای آتی» یا فیوچرز (Futures) دسترسی پیدا کرد یا برای خریدهای خود حد سود و حد ضرر گذاشت که هیچ کدام در برخی از صرافی‌های معتبر داخلی وجود ندارند.

مسئله‌ی دیگر بحث نقدینگی بالای صرافی‌های خارجی نسبت به صرافی‌های داخلی است. به عبارت دیگر صرافی‌های خارجی به دلیل تعداد بسیار زیاد کاربرانشان نقدینگی بالایی دارند. این یعنی شما هر سفارشی نزدیک قیمت میانگین یک ارز دیجیتال ثبت کنید، در کسری از ثانیه اجرایی می‌شود ولی در صرافی ایرانی ممکن است زمان زیادی طول بکشد که فردی مایل به خرید یا فروش با قیمت ثبت شده‌ی شما باشد.

همان‌طور که گفتیم استفاده از صرافی‌های خارجی تنها به کسانی که تجربه‌ی زیادی در این بازار دارند و با تمام نکات ضروری تغییر هویت آشنا هستند، پیشنهاد می‌شود و اگر شما حوصله‌ی این دردسرها را ندارید و کم‌تجربه هستید بهترین کار استفاده از همان صرافی‌های داخلی است.

ترید در صرافی داخلی هم به آسانی مراجعه به سایت اینترنتی آن صرافی و عضویت در آن است. بعد از عضویت و قبل از اینکه بتوانید ماجراجویی خود را در ترید ارزهای دیجیتال آغاز کنید باید یک مرحله‌ی مهم دیگر را نیز پشت سر بگذارید. به عبارت دیگر تقریباً تمام صرافی‌های معتبر داخلی به دلایل امنیتی و مبارزه با فساد قبل از شروع فعالیت از شما می‌خواهند که هویت خود را پیش آن‌ها تایید کنید. برای اینکار باید عکس خود را به همراه تصویر کارت ملی و کارت بانکی و یک دست نوشته برای آن‌ها ارسال کنید تا امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال برایتان آزادسازی شود.

بعد از اینکه هویت شما تایید شد دیگر می‌توانید به راحتی ترید کنید و به سود برسید. روش کار در صرافی‌های داخلی هم به همان شکلی است که در بخش قبلی در مورد آن صحبت کردیم.

تا اینجای مقاله با مقدمات آشنا شدیم و روش انجام ترید را هم می‌دانیم. اما آیا دانستن این‌ها برای موفقیت در این عرصه و کسب سود کافی است؟ جواب مسلماً یک خیر بزرگ است. موضوعات مهم دیگری هم وجود دارند که دانستن آن‌ها برای بقا در این بازار ضروری هستند. مثلاً شما در روز چند بار باید ترید کنید؟ اصلاً آیا اجازه دارید که هر روز ترید داشته باشید؟ از کجا باید بفهمید که اکنون وقت فروش یک ارز دیجیتال است یا زمان خرید مقدار بیشتری از آن؟

اینها موضوعاتی هستند که با جزئیات کامل و با زبانی ساده در بخش‌های بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت.

انتخاب یک استراتژی معاملاتی

استراتژی معاملاتی یا استراتژی ترید مشخص می‌کند که هر فرد چگونه از راه ترید به موفقیت می‌رسد. به عبارت دیگر یک نفر ممکن است از راه خرید و فروش روزانه‌ی ارزهای دیجیتال درآمد کسب کند در حالی که شخص دیگر با خرید و نگه‌داری آن برای چند ماه به سوددهی می‌رسد. به این‌ها استراتژی معاملاتی می‌گوییم که فعالان این حوزه آن را به چند نوع تقسیم کرده‌اند.

اولین استراتژی معاملاتی «استراتژی خرید و نگه‌داری» (Buy and Hold) است. یعنی اگر شما بیت کوین، اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگری را خریداری کرده، آن را به کیف پول دیجیتال خود منتقل کنید و چند ماه یا چند سال کاری به آن نداشته باشید در واقع دارید از استراتژی خرید و نگه‌داری پیروی می‌کنید. از نظر خیلی‌ها این استراتژی به خصوص در رابطه با ارزهای برتر بازار مثل بیت کوین، کم‌خطرترین راه سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود زیرا سود یا ضرر شما را حرکت قیمتی خود آن رمز ارز مشخص می‌کند و عوامل دیگری مثل خطاهای معاملاتی که ممکن است توسط خود شما انجام بگیرد تاثیری در این رابطه نخواهد داشت.

افراد دیگری هم هستند که با مشاهده‌ی یک روند در نمودار قیمتی یک رمزارز وارد معامله می‌شوند و تا پایان آن معامله‌ی خود را نمی‌بندند. به این استراتژی معاملاتی «استراتژی روندی» (Trend) یا موقعیتی (Position) گفته می‌شود که معمولاً فاصله‌ی بین خرید و فروش در آن میان‌ مدت بوده و حدود چند ماه طول می‌کشد. برای مثال اگر شما با تحلیل خود تشخیص بدهید که نمودار قیمتی بیت کوین روند صعودی دارد و مقداری از این رمز ارز خریداری کنید و تا پایان روند دست به آن نزنید از استراتژی روندی استفاده می‌کنید.

در طرف دیگر اگر حوصله ندارید که چند ماه منتظر بمانید و می‌خواهید در زمان کمتری نتیجه‌ی معامله‌ي خود را ببینید می‌توانید چند روز یا چند هفته بعد از خرید یک رمز ارز و در صورتی که قیمت آن بالاتر رفته باشد، آن را بفروشید. به عبارت دیگر اگر فاصله‌ی بین خرید و فروش شما از یک ماه کمتر ولی از یک روز بیشتر باشد یعنی دارید از استراتژی معاملاتی نوسان‌گیری یا سوینگ (Swing) بهره می‌برید. خیلی‌ها معتقدند بهترین روش خرید و فروش برای افراد تازه‌وارد همین روش نوسان‌گیری است زیرا هم زمان کافی برای تصمیم‌گیری وجود دارد و هم فواصل زمانی آن‌ها به شکلی است که به راحتی می‌توان معاملات را مدیریت کرد.

استراتژی معاملاتی دیگر استراتژی روزانه (Day Trading) نام دارد. در این استراتژی شما در واقع در کمتر از ۲۴ ساعت هم رمز ارز مورد نظر خود را می‌خرید و بعد از کمی صعود آن را می‌فروشید و سود آن روز خود را در حساب خود دریافت می‌کنید. مثلاً شما صبح بیدار می‌شوید و می‌بینید که قیمت بیت کوین ۳۰ هزار دلار است. با بررسی شرایط تصمیم می‌گیرید که مقداری از این رمز ارز را بخرید.

سپس شب که پای نمودار قیمت می‌روید می‌بینید که مقداری رشد کرده و قیمت آن به ۳۲ هزار دلار رسیده است. در این لحظه طبق تحلیل خود نتیجه می‌گیرید که اکنون زمان فروش و دریافت سود است. بدین ترتیب شما از استراتژی روزانه استفاده می‌کنید.

بعضی‌ها هم هستند که به‌قدری تحلیل‌شان قوی است و در بازار ارزهای دیجیتال تجربه دارند که در طول روز چندین بار دست به معامله می‌زنند. در واقع استراتژی این افراد این است که از هر ترید سود کمی به دست بیاورند ولی از آنجایی که تعداد تریدهایشان زیاد است این سود‌ها روی هم جمع شده و در آخر روز مبلغ قابل توجهی می‌شود. به این روش «استراتژی ریزه‌خواری» یا «اسکالپینگ» (Scalping) می‌گویند که به‌ هیچ‌ وجه به افراد کم‌تجربه پیشنهاد نمی‌شود. این افراد معمولاً با کم‌ترین رشد قیمتی نسبت به قیمت خرید خود معامله‌ را بسته و مانند یک شکارچی دنبال یک موقعیت دیگر می‌گردند.

برای مثال فرض کنیم شما طبق تحلیل خود می‌بینید که بیت کوین بین قیمت ۳۰ هزار دلار و ۳۱ هزار دلار نوسان می‌کند. وقتی قیمت به ۳۰ هزار دلار می‌رسد شما مقداری از آن را خریداری می‌کنید و چشم از نمودار برنمی‌دارید. چند دقیقه بعد قیمت این رمز ارز به ۳۰ هزار و ۵۰۰ دلار می‌رسد و شما بلافاصله تصمیم می‌گیرید که بیت کوین‌های خود را بفروشید. یک ساعت بعد قیمت دوباره به ۳۰ هزار دلار نزدیک می‌شود و شما دوباره اقدام به خرید آن می‌کنید. ممکن است این بار قیمت برخلاف انتظار شما حرکت کرده و به سمت ۲۹ هزار و ۵۰۰ دلار برود.

در این لحظه شاید شما تصمیم بگیرید که با کمی ضرر از معامله خارج شوید و منتظر یک موقعیت دیگر بمانید. چند ساعت بعد دوباره قیمت به ۳۰ هزار دلار نزدیک می‌شود و دوباره شما بیت کوین می‌خرید. مدتی بعد قیمت به ۳۱ هزار دلار می‌رسد و شما بیت کوین‌های خود را می‌فروشید. این استراتژی اسکالپینگ یا جیره‌خواری است که حتی ممکن است فاصله‌ي بین خرید و فروش در آن به چند دقیقه یا حتی ثانیه هم برسد. چیزی که مهم است این است که در پایان روز برایند سودهای ما از ضررهای ما بیشتر شود.

البته این روش معمولاً برای کسانی مناسب است که سرمایه‌ي اولیه زیادی داشته باشند. به عنوان مثال برای کسی که ۱ بیت کوین داشته باشد حرکت قیمتی ۳۰۰ دلاری این رمز ارز که ممکن است در عرض چند دقیقه اتفاق بیفتد سودی معادل ۳۰۰ دلار در پی خواهد داشت.

اما تقریباً همه‌ی این استراتژی‌ها نیازمند تحلیل هستند و نمی‌شود به صورت شانسی و تصادفی اقدام به خرید یا فروش رمز ارزها نمود.

اگر این کار را بکنید شاید چند بار اول مشکلی برایتان پیش نیاید و حتی سود هم به دست بیاورید ولی مطمئن باشید با یک اشتباه تمام سرمایه‌ي خود را بر باد خواهید داد. اینجاست که اهمیت تحلیل در بازارهای مالی و به خصوص بازار ارزهای دیجیتال مشخص می‌شود که در بخش بعدی در مورد انواع آن صحبت می‌کنیم.

تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال

فرمول موفقیت در بازار ارزهای دیجیتال و کسب سودهای فراوان از آن بسیار ساده است: شما باید رمز ارز مدنظر خود را در قیمت پایین بخرید و در قیمت بالا بفروشید. اما مشکل اصلی اینجا خود را نشان می‌دهد. این قیمت پایین و قیمت بالا را چگونه باید مشخص کنیم؟ از کجا باید بفهمیم که قیمت فعلی یک رمز ارز قیمت مناسبی برای خرید یا فروش است؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هیچ کس نمی‌تواند با قطعیت این نقاط ورود و خروج را تعیین کند و تنها می‌توان در این رابطه حدس زد و پیش‌بینی کرد. با این حال از همان زمان‌های قدیم که مردم روی به سرمایه‌گذاری و معامله در بازارهای مالی آوردند، به دنبال روش‌هایی بوده‌اند که بتوانند احتمال درست از آب درآمدن این پیش‌بینی‌ها را بالا ببرند.

نتیجه‌ی این همه تلاش به وجود آمدن روش‌هایی است که امروزه از آن به عنوان «تحلیل تکنیکال» (Technical Analysis) و «تحلیل فاندامنتال» (Fundamental Analysis) یاد می‌شود.

تحلیل تکنیکال که در زبان فارسی به آن تحلیل فنی هم می‌گوییم به طور کامل روی نمودار قیمت یک رمز ارز انجام می‌شود و کاری به عوامل خارجی پیرامون آن ارز دیجیتال ندارد. در واقع در تحلیل تکنیکال سعی می‌شود از روی روند حرکت قیمت یک رمز ارز در گذشته، قیمت آن در آینده پیش‌بینی شود.

برای درک بهتر تحلیل تکنیکال بیایید یک سناریو را فرض کنیم. برای مثال می‌خواهیم برای بیت کوین تحلیل تکنیکال انجام دهیم. برای این کار اولین قدم باز کردن نمودار یا چارت قیمت این رمز ارز در صرافی‌ها یا سایت‌های مخصوصی مثل TradingView است. بعد از اینکه نمودار قیمت بیت کوین را باز کردیم می‌توانیم محدوده‌های حمایتی (Support) و مقاومتی (Resistance) را مشخص کنیم. خود این سایت‌ها که نمودارهای قیمتی ارزهای مختلف را ارائه می‌دهند ابزارهایی دارند که به کمک آن‌ها می‌توان این محدوده‌ها را مشخص کرد. مثلاً با انتخاب گزینه‌ی کشیدن خط می‌توانیم یک خط به عنوان مقاومت بکشیم یا خط روند صعودی یا نزولی را رسم کنیم.

همچنین می‌توانیم با انتخاب یکی از اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال اندیکاتورهایی مثل «شاخص قدرت نسبی» (RSI) یا «میانگین متحرک همگرا واگرا» (MACD) را روی نمودار ببینیم. اینکه هر اندیکاتور چه مفهومی دارد و در کجا باید از آن استفاده کرد مقوله‌ی مهمی است که صحبت درباره‌ی آن خارج از سطح این مقاله است.

نوع دیگر تحلیل، تحلیل فاندامنتال یا بنیادی است که برخلاف تحلیل تکنیکال کاری با نمودار قیمت نداشته و بیشتر روی عوامل خارجی پیرامون یک رمز ارز تمرکز دارد. در حوزه‌ی ارزهای دیجیتال تحلیل فاندامنتال کمی با بازارهای مالی دیگر فرق دارد. برای مثال کسی که می‌خواهد روی ارز دیجیتالی مثل «کاردانو» (Cardano) تحلیل فاندامنتال انجام دهد، می‌تواند اخبار مرتبط با آن را در رسانه‌ها دنبال کند یا با مراجعه به سایت رسمی آن پروژه در مورد عملکرد و نقشه‌ي راه آینده‌ی آن اطلاعات کسب کند. برخی دیگر نیز با بررسی تعداد آدرس‌های فعال آن شبکه تلاش می‌کنند تا میزان استقبال و استفاده‌ی افراد مختلف از آن بلاک چین را تشخیص دهند. مسلماً هرچه یک پروژه کاربران بیشتری داشته باشد، بیشتر می‌توان به آن اعتماد کرد.

در کل با اینکه روش‌های به کار گرفته شده در تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال با یکدیگر تفاوت دارند ولی از هر دو برای پیدا کردن بهترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری و همچنین تعیین نقاط خرید و فروش با احتمال موفقیت بالا استفاده می‌شود.

یک مثال دیگر در مورد روش‌های استفاده از تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال برای یک سرمایه‌گذاری خوب می‌زنیم. فرض کنیم یک خبر خوب در مورد ارز دیجیتال «پولکادات» (Polkadot) منتشر شده که معتقد هستید می‌تواند تاثیر مثبتی روی قیمت آن بگذارد. برای مثال سازندگان آن اعلام کرده‌اند که قصد توسعه‌ی بیشتر پروژه‌ی خود را دارند و با یک شرکت شناخته‌شده هم در این رابطه همکاری خواهند کرد. در بحث تحلیل فاندامنتال این یک خبر مثبت است. از همین رو نمودار قیمتی این رمز ارز را باز می‌کنیم تا یک نقطه‌ی خرید خوب پیدا کرده و مقداری از این رمز ارز بخریم.

روی نمودار نقاط حمایتی و مقاومتی را بر اساس قیمت‌های قبلی تعیین کرده و مثلاً اندیکاتور MACD را هم فعال می‌کنیم. بر اساس تحلیل تکنیکالی که قبلاً آموزش دیده‌ایم مشاهده می‌کنیم که قیمت فعلی در محدوده‌ی حمایتی قرار گرفته و احتمال واکنش به این سطح و بالا رفتن قیمت وجود دارد. اندیکاتور MACD هم سیگنال مثبت می‌دهد. از همین رو نتیجه می‌گیریم که قیمت فعلی قیمت مناسبی برای خرید است. این یعنی استفاده از تحلیل تکنیکال برای مشخص کردن نقاط خرید و فروش مناسب که البته فوت و فن خاص خود را دارد و به این راحتی‌ها نیست.

این‌ تنها یک مثال کوچک از نحوه‌ی استفاده از تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال در ترید بود و یادگیری کامل آن نیازمند صرف زمان و انرژی بیشتری است.

اکنون که تشخیص دادیم روی کدام ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری کنیم و چه موقع هم وارد آن شویم سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که چقدر از سرمایه‌ی خود را وارد آن کرده و چگونه از ضررهای احتمالی جلوگیری کنیم. در بخش بعدی به طور کامل در این رابطه صحبت می‌کنیم.

مدیریت ریسک و سرمایه یعنی چه؟

اگر حتی برای مدت کوتاهی هم در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کرده باشید می‌بینید که بسیاری از فعالان این حوزه به شما توصیه می‌کنند که مدیریت ریسک و سرمایه را فراموش نکنید و حتماً از حد ضرر و حد سود استفاده کنید. اما این اصطلاحات چه معنا و مفهومی دارند؟ اصلاً منظور از حد سود چیست؟ آیا حد سود یعنی جلوی سود خود را بگیریم؟!

مدیریت ریسک و سرمایه به زبان ساده یعنی به کار بردن روش‌هایی که از ضررهای احتمالی و از بین رفتن سرمایه‌ی ما جلوگیری می‌کنند. حتماً تاکنون ضرب‌المثل شناخته‌شده‌ی «همه‌ی تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذار» را شنیده‌اید. اگر شما ۱۰۰ تخم مرغ داشته باشید و به شما گفته شود که همه‌ی آن‌ها را برای یک ماه سالم نگه ‌دارید بهترین کار این است که همه‌ي آن‌ها را در یک سبد یا مکان قرار ندهید. مثلاً ۲۵ تای آن‌ها را در یک سبد و درون یخچال قرار دهید، ۲۵ تای آن را در یک سبد دیگر و در انبار بگذارید و بقیه را نیز به همین ترتیب در مکان‌های دیگر نگه‌داری کنید چرا که در این صورت مثلاً اگر بچه‌ی همسایه هنگام بازی با بچه‌های شما ندانسته سبد ۲۵ تایی درون انبار را نابود کند شما تنها ۲۵ تخم‌مرغ از دست داده‌اید و هنوز ۷۵ عدد دیگر از آن‌ها سالم هستند. در صورتی اگر تمام آن‌ها را در انبار قرار داده بودید، همه‌شان به یکباره خراب می‌شدند.

این موضوع به بازارهای مالی هم کشیده شده و یکی از اصول اولیه و مهم آن محسوب می‌شود. شمایی که فرضاً ۵۰۰ میلیون تومان دارید و می‌خواهید آن را سرمایه‌گذاری کنید نباید تمام آن را وارد ارزهای دیجیتال بکنید. بهترین کار این است که مقداری از آن را در بازار املاک سرمایه‌گذاری و زمین کوچکی بخرید، با مقدار دیگری از آن ماشین بخرید، مقداری دیگری را وارد بورس کنید و تنها بخش کوچکی از آن مثلاً ۵۰ میلیون تومان را ارز دیجیتال بخرید. مهم‌تر از همه اینکه با همه‌ي این ۵۰ میلیون خود یک ارز دیجیتال مثل بیت کوین نخرید. تحقیق کنید و چند رمز ارز آینده‌دار و شناخته‌ شده پیدا کنید و از هرکدام مقداری بخرید. این یعنی مدیریت ریسک و سرمایه که می‌توان آن را با استفاده از تعیین حد ضرر و حد سود تعمیم هم داد.

برای درک بهتر حد سود و حد ضرر یک مثال دیگر می‌زنیم. فرض کنیم شما طبق تحلیل خود بیت کوین را در قیمت ۳۱ هزار دلار خریده‌اید و احتمال می‌دهید که تا ۳۵ هزار دلار رشد کند. تعیین حد ضرر یعنی در صرافی خود مشخص کنید که اگر قیمت بیت کوین از ۳۰ هزار دلار که یک حمایت قوی برای این رمز ارز محسوب می‌شده پایین‌تر برود به صورت خودکار تمام بیت کوین‌های شما فروخته شود. دلیل این تصمیم هم این است که به احتمال زیاد اگر بیت کوین حمایت ۳۰ هزار دلاری خود را بشکند سقوط خواهد کرد و ممکن است قیمتش به رقم‌های پایین‌تری مثل ۱۵ هزار دلار هم برسد. بنابراین شما ترجیح می‌دهید که تنها با ضرر کوچکی از معامله خارج شوید و نگذارید که سرمایه‌تان نصف شود.

اما در مورد تعیین حد سود چه؟ در واقع تعیین حد سود یعنی سرکوب کردن حس طمع و زیاده‌خواهی در خود. به عبارت دیگر شما از همان زمان خرید خود مشخص می‌کنید که اگر قیمت به ۳۵ هزار دلار رسید بلافاصله بیت کوین‌هایتان فروخته شود و دیگر کاری با این احتمال ندارید که ممکن است قیمت آن به رقم‌های بالا مثل ۴۰ هزار دلار برسد. درست است که اگر حد سود خود را روی ۳۵ هزار دلار نمی‌گذاشتید، می‌توانستید سود بیشتری کسب کنید ولی موضوع اصلی اینجاست که این احتمال هم وجود داشت که قیمت بعد از رسیدن به ۳۵ هزار دلار تغییر جهت دهد و چه بسا با پایین‌تر آمدن از ۳۱ هزار دلار شما را وارد ضرر هم بکند.

البته ناگفته نماند که برای تعیین حد سود و حد ضرر و اجرای آن به صورت خودکار باید صرافی‌ای که با آن کار می‌کنید این گزینه‌ها را داشته باشد. صرافی‌های بزرگ بین‌المللی مثل بایننس این گزینه‌ها و حتی گزینه‌های بیشتری را هم دارند که می‌توان هنگام ثبت سفارش خرید یا فروش در بخش‌های مربوط به Stop-Loss و Take-Profit حد سود و حد ضرر را مشخص کرد. در صرافی‌های دیگر مثل صرافی‌های ایرانی که معمولاً این امکان را ندارند، مجبور هستید خودتان به صورتی دستی و هنگام رسیدن به حد سود و حد ضرر خود عملیات خرید یا فروش را انجام دهید.

سخن پایانی

دنیای ارزهای دیجیتال دنیای بزرگی است که تفاوت‌های خاص خود را نیز با دیگر بازارهای مالی مثل بورس و بازار جهانی دارد. مطمئناً ورود به این بازار به دلیل این تفاوت‌ها برای افراد تازه‌وارد و کم‌تجربه می‌تواند کار پیچیده‌ای به نظر برسد ولی واقعیت این است که با کمی تحقیق و آموزش دیدن به راحتی می‌توان شروع به فعالیت در آن کرد.

در این مقاله‌ی جامع و مفصل از اولین قدم‌های مورد نیاز برای شروع ترید ارز دیجیتال شروع کردیم و به ترتیب تمام اصطلاحات و کارهای لازم را برایتان شرح دادیم. ضمن اینکه به دلیل سطح مقدماتی مقاله تلاش شد تا با ارائه‌ی مثال‌های فراوان و قابل لمس همه‌چیز به سادگی توضیح داده شود.

امیدواریم با این مقاله توانسته باشیم به تمام سوال‌های بی‌جوابتان که مانع از شروع ترید ارز دیجیتال توسط شما می‌شد، پاسخ داده باشیم. این بازار، پرنوسان و پرسودی است که به همان نسبت ریسک هم دارد. بنابراین با دنبال کردن مسیری و نکاتی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد می‌توانید از گزند ضررهای احتمالی دور مانده و سرمایه‌ي خود را چند برابر کنید.